Τι Πρέπει να Κάνουν οι Νυχτερινοί Τύποι, για να Γίνουν Πρωινοί

Το 2016, μια έρευνα σε περίπου 90.000 άτομα έδειξε ότι οι άνθρωποι θα μπορούσαν να έχουν τη γενετική προδιάθεση να είναι είτε πρωινοί τύποι είτε νυχτοπούλια. Η έρευνα -η οποία διεξήχθη από επιστήμονες της εταιρείας γονιδιωματικής, 23andMe, γνωστής για τα τεστ γενεαλογικής καταγωγής που μπορείς να κάνεις στο σπίτι- έδειξε ότι η γενετική συμβάλλει πράγματι στο κατά πόσο είμαστε πρωινοί ή νυχτερινοί τύποι.

Ωστόσο, οι επιστήμονες είπαν επίσης ότι τα γονίδια παίζουν μόνο έναν μικρό ρόλο ως προς το τι πραγματικά καθορίζει τις συνήθειες του ύπνου. «Το κατά πόσο είσαι πρωινός ή νυχτερινός τύπος καθορίζεται κατά 90% από πράγματα που δεν σχετίζονται με τις γενετικές διαφορές μεταξύ των ανθρώπων», λέει ο David Hinds, επικεφαλής επιστήμονας της 23andMe. Ο Hinds λέει ότι η ηλικία και το φύλο παίζουν επίσης κάποιο ρόλο. Από τα περίπου 90.000 άτομα που συμμετείχαν στην έρευνα, οι ηλικιωμένοι και οι γυναίκες αυτοπροσδιορίστηκαν ως πρωινοί τύποι σε μεγαλύτερο βαθμό, σε σχέση με τα νεαρά άτομα και τους άνδρες.

Είναι δύσκολο να πάρουμε μια ξεκάθαρη απάντηση στο κατά πόσο οι προτιμήσεις στον ύπνο είναι προκαθορισμένες, καθώς υπάρχουν πολλοί παράγοντες που παίζουν ρόλο – η γενετική, η βιολογία, το περιβάλλον, ο τρόπος ζωής, ακόμη και η ψυχική μας υγεία.

Ο Cristoph Randler, ερευνητής χρονοβιολογίας, ο οποίος έχει συγγράψει δεκάδες άρθρα γύρω από την έρευνα για τους βιολογικούς ρυθμούς, πιστεύει ότι η προτίμηση του να ξυπνάει κάποιος νωρίς είναι προκαθορισμένη κατά περίπου 30-50%. «Μερικοί άνθρωποι είναι ευέλικτοι και μπορούν να αλλάξουν τα ωράρια του ύπνου τους, ενώ άλλοι φαίνονται ανίκανοι να το κάνουν», λέει ο Randler.

VICE Video: Η Υγεία σε Κρίση

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Με άλλα λόγια, το πρωινό ξύπνημα δεν είναι απαραιτήτως αδύνατο για όσους δεν προτιμούν από τη φύση τους τα πρωινά, αλλά μπορεί να είναι πιο δύσκολο για κάποιους, σε σχέση με άλλους. Εδώ, έρχεται ακόμη μια ανατροπή: Αν και οι σύγχρονοι, δυτικοί άνθρωποι έχουν σχετικά κοινά ωράρια εργασίας και έχουν συμφωνήσει πολιτισμικά ως προς τους κανόνες για τον ύπνο και το ξύπνημα, οι εξελικτικοί επιστήμονες πιστεύουν ότι οι άνθρωποι μπορεί να έχουν εξελιχθεί, για να ανταποκριθούν σε μια ευρεία ποικιλία ωραρίων ύπνου.

Οι εξελικτικοί επιστήμονες εξετάζουν, για παράδειγμα, τους κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες Χάντζα της Τανζανίας, οι οποίοι συμφώνησαν να αποτελέσουν αντικείμενο μελέτης, για να σχηματιστεί μια εικόνα σχετικά με τον τρόπο ζωής των πρώτων ανθρώπων. Έρευνα πάνω στη νυχτερινή τους δραστηριότητα έδειξε ότι τα ατομικά ωράρια ύπνου δεν ποικίλλουν απλώς ευρέως, αλλά ότι σε κάθε δεδομένη στιγμή υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που είναι ξύπνιοι.

Αυτά τα ευρήματα υποστηρίζουν τη θεωρία Sentinel, μια θεωρία για τον ανθρώπινο ύπνο που προτάθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1960, σύμφωνα με την οποία, στις ανθρώπινες ομάδες, απαιτείται να μένουν ξύπνια τουλάχιστον μερικά από τα μέλη τους κατά τις νυχτερινές ώρες ύπνου, ούτως ώστε να ελέγχουν για τυχόν εξωτερικές απειλές. Το να γνωρίζουν ότι ένα άλλο μέλος της ομάδας ήταν ξύπνιο, επέτρεπε στους υπόλοιπους να κοιμηθούν βαθιά και να έχουν έναν ξεκούραστο ύπνο, που βελτιώνει τη λειτουργία του εγκεφάλου και προσφέρει σειρά οφελών για την υγεία - σίγουρα ένα εξελικτικό πλεονέκτημα. Με άλλα λόγια, το νυχτερινό ξαγρύπνημα πιθανότατα είχε μια συγκεκριμένη και ζωτική λειτουργία για τους πρώτους προγόνους μας και αυτό δεν είναι κάτι που μπορεί να αλλάξει, απλά και μόνο επειδή το αφεντικό σου θέλει να έχεις πάει στο γραφείο μέχρι ακριβώς στις οκτώ το πρωί.

Αλλά με τον ίδιο τρόπο που το να έχεις τη γενετική προδιάθεση να ξυπνάς το πρωί, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα είσαι όντως και πρωινός τύπος, η θεωρία Sentinel -ακόμη και αν επιβεβαιώνεται συνεχώς από τα αποδεικτικά στοιχεία- δεν σημαίνει ότι δεν έχεις κανέναν έλεγχο πάνω στις συνήθειες του ύπνου σου. Όσοι επιθυμούν να γίνουν πρωινοί τύποι μπορούν να δοκιμάσουν μερικά κόλπα, για να γίνει πιο εύκολη η αλλαγή. Αν και διαφωνούν σε πολλά σημεία, όσον αφορά τις συνήθειες στον ύπνο, οι ειδικοί συμφωνούν ότι το φως του ήλιου είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που ρυθμίζουν το βιολογικό ρολόι.

«Ο πιο ισχυρός καθοριστικός παράγοντας του βιολογικού μας ρολογιού είναι το φως. Ένα "νυχτοπούλι" που θέλει να γίνει πρωινός τύπος, πρέπει να εκτίθεται όσο το δυνατόν λιγότερο στο τεχνητό φως μέσα στη νύχτα και να φροντίζει να εκτίθεται σε όσο το δυνατόν περισσότερο φως το πρωί», λέει ο Jeffrey Ellenbogen, γιατρός και ερευνητής νευροφυσιολογίας του ύπνου στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins. Το φως, στο οποίο αναφέρεται ο Ellenbogen, περιλαμβάνει και το φως από τις ηλεκτρονικές συσκευές, οπότε, ναι, εάν προσπαθείς να την πέσεις νωρίτερα, βάλε στην άκρη το τηλέφωνο, το tablet και το laptop. Παρόλο που δεν θεωρείται και πολύ καλή συνήθεια, ίσως δεν είναι κακή ιδέα να τσεκάρεις το κινητό σου με το που ανοίξεις τα μάτια σου το πρωί, ειδικά αν προσπαθείς να ξυπνήσεις πριν από το χάραμα.

Το βιολογικό ρολόι επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες, πράγμα που σημαίνει ότι μπορείς να τους δημιουργήσεις με μοναδικό σκοπό την αλλαγή των ωραρίων του ύπνου σου. «Ένα λόγος που η βραδινή ρουτίνα χρησιμοποιείται τόσο συχνά στα μωρά και τα παιδιά, είναι ότι το μπάνιο, το βούρτσισμα των δοντιών και τα παραμύθια πριν από τον ύπνο δίνουν ουσιαστικά σήμα στον οργανισμό να μεταβεί σε κατάσταση ύπνου», λέει ο Charles Hattman, ψυχοθεραπευτής και επαγγελματίας σύμβουλος στο Onward Behavioral Health της Φιλαδέλφεια. Ακόμη και αν δεν έχεις κάποιον να σου διαβάζει παραμύθια, να σου τραγουδάει νανουρίσματα και να σε βάζει για ύπνο πια, μπορεί να καταφέρεις ένα παρόμοιο αποτέλεσμα, φτιάχνοντας στον εαυτό σου λίγο τσάι ή ανάβοντας αιθέρια έλαια, προτού πέσεις στο κρεβάτι, για παράδειγμα.

Όπως συμβαίνει με κάθε αλλαγή συνήθειας, η συνέπεια είναι το κλειδί: «Κάντε τις αλλαγές σιγά-σιγά, μέσα σε διάστημα ημερών ή και εβδομάδων και στη συνέχεια διατηρήστε τις για να έχετε τη μέγιστη αποτελεσματικότητα. Απαιτείται πειθαρχία, αλλά μπορεί να γίνει», λέει ο Ellenbogen. Αν και μερικές έρευνες έχουν δείξει ότι οι πρωινοί τύποι έχουν καλύτερη υγεία, εξακολουθεί να είναι ασαφές σε μεγάλο βαθμό το κατά πόσο το πρωινό ξύπνημα βελτιώνει την υγεία ή αν είναι αποτέλεσμά της. Έτσι, εάν έβαλες τα δυνατά σου και εξακολουθείς να μην μπορείς να συνηθίσεις το πρωινό ξύπνημα, μάλλον δεν έχει και τόση σημασία - και σίγουρα δεν αξίζει να χάσεις τον ύπνο σου γι’ αυτό.

Περισσότερα από το VICE

Αναγκάστηκα να Συνεχίσω μια μη Βιώσιμη Εγκυμοσύνη: Αυτό Είναι το Ημερολόγιό μου

Αυτά τα Σκίτσα θα σε Κάνουν να Σκεφτείς τη Δουλειά σου Αλλιώς

Μπουζούκια, Μαχαίρια και Ραντεβού σε Βραβεία: Η Ζωή μου ως Χούλιγκαν της Δέσποινας Βανδή