Zo hou je je drankgebruik de rest van het jaar binnen de perken

Als jij een van de vele mensen was die in januari geen alcohol dronk, dan was gisteren de eerste avond dat je weer los mocht. Ik deed zelf sowieso niet mee aan 'Dry January', maar een paar van mijn vrienden wel. Terwijl ze me gisteravond met dubbele tong en een biertje in elke hand vertelden hoe chill het is om een tijdje niet te drinken, realiseerde ik me dat het hoog tijd was om mijn eigen drankgebruik eens onder de loep te nemen.

Met de gratis app Drinks Meter kan je anoniem je drankgebruik analyseren, en krijg je informatie over de schade die het mogelijk aanricht aan je lijf en je portemonnee. De app geeft je een score tussen de nul en de veertig en gebruikt verschillende methodes om een inschatting te maken van jouw drinkgedrag, waaronder de Alcohol Use Disorders Identification Test van de Wereldgezondheidsorganisatie. Ik had een score van 18, waar ik best van schrok. Even voor de duidelijkheid: onder de acht is goed. Zodra je een score van boven de acht haalt, moet je je zorgen maken. Boven de vijftien moet je je heel erg zorgen gaan maken en wanneer je boven de twintig uitkomt, suggereert de app dat je verslaafd aan alcohol bent.

Natuurlijk weet ik dat ik te veel drink, maar ik zag dat nooit echt als een probleem. Bovendien ondervind ik veel plezier aan drinken. Ik ben er goed in! Het is leuk! Ik drink thuis niet vaak, maar het is wel zo dat eigenlijk mijn hele sociale leven om activiteiten draait die met drank te maken hebben. Om erachter te komen hoe ik m'n leven kan beteren, belde ik voor de tweede keer deze week met dr. Adam Winstock, een psychiater en verslavingsexpert (en oprichter van de Global Drug Survey) die hielp bij de ontwikkeling van de Drinks Meter.

VICE: Toen ik mijn score zag, dacht ik bij mezelf: fuck, dit is niet goed.
Dr. Adam Winstock: Ik denk dat jouw reactie terecht is, het goed dat je er zo over denkt.

Ik zag mijn drinkgedrag niet als abnormaal. Eigenlijk is iedereen een grote drinker.
Er zijn een aantal universele sprookjes die we aan onszelf vertellen. Een daarvan is: "Ik doe gewoon wat iedereen doet; ik doe hetzelfde als mijn vrienden en met hen gaat het prima." Je probeert jezelf wijs te maken dat je onkwetsbaar bent. Wanneer je denkt dat je speciaal bent, hoef je natuurlijk geen maatregelen voor jezelf te nemen. Daarbij word je vaak aangetrokken tot mensen met dezelfde interesses als jij.

Dus zou ik, en andere mensen die willen stoppen of minderen, gewoon de mensen moeten ontlopen waarmee ik altijd ga drinken?
Nee. Je kan niet altijd overal 'nee' tegen zeggen, en wanneer je dat wel doet wordt het geen leuk leven. Wees eerlijk. Zeg: "Ik probeer een beetje rustig aan te doen, dus ik laat je even weten dat ik de komende maanden minder probeer te drinken wanneer we uitgaan." Vermijd grote feesten; sla de shotjes over. Duik niet gelijk na je werk de kroeg in, maar ga eerst even naar huis. Koop geen drugs want dat versterkt het effect van alles alleen maar. Gebruik je gezonde verstand. Je vrienden zouden achter je moeten staan. Ik denk dat dit ook echt een manier kan zijn om de gedragsnormen binnen jouw vriendengroep een beetje te veranderen.

Onderzoek heeft aangetoond dat hoe dronken je je voelt niet zozeer te maken heeft met hoeveel je gedronken hebt, maar meer met hoeveel de mensen om je heen drinken. Bijvoorbeeld: als je uitgaat en een paar biertjes drinkt, en je bent met tien vrienden, maar je drinkt het minst van allemaal – dan voel je je eigenlijk best nuchter. Wanneer je daarentegen uitgaat en vijf bier meer drinkt dan iedereen, voel je je behoorlijk aangeschoten. Dat betekent dus dat een groep evenveel plezier kan hebben als normaal als ze hun collectieve drinkgedrag een beetje terugschroeven.

Dat is interessant. Maar het is allemaal leuk en aardig om te zeggen dat je gewoon wat minder moet drinken, het kan ook met meer te maken hebben dan alleen wilskracht, toch?
Nou, alcoholverslaafden zijn de minst behandelde groep mensen met een psychisch probleem in de wereld. Ongeveer tien tot vijftien procent van de mensen met een alcoholprobleem wordt behandeld, maar de meerderheid van drankverslaafden dwalen nog ergens rond in de samenleving. Een paar jaar geleden hebben we ook gekeken of mensen die op het niveau van een verslaving zaten vonden dat ze iets ongewoons deden. In Engeland dacht een op de drie mensen die eigenlijk verslaafd waren aan alcohol dat hun drankgebruik normaal of zelfs minder dan het normale niveau was. Dus dat komt allemaal weer terug op het hele idee van denken dat je net zoals iedereen bent.

Dus ben ik verslaafd aan alcohol?
Nou, ik heb je natuurlijk nog niet zo lang gesproken, maar als je op het niveau zit waar jij over vertelt dan zal vanuit een medisch oogpunt stoppen met drinken waarschijnlijk moeilijker worden dan je denkt.

Het voelt best raar om dit gesprek te hebben, want het gaat beter dan ooit op mijn werk.
Jij werkt in een riskante industrie. De media, journalisten, entertainment, horeca en de bouw hebben allemaal een verhoogd risico. Mensen die daarin werken zien dit soort gedrag vaker als normaal, dus er is vaker een vrijdagavondcultuur waarin ze samen uitgaan en gaan drinken. Of als je in de reclamewereld werkt, heb je misschien een baan waarbij van je verwacht wordt dat je klanten mee uit zakenlunch neemt, waar ook weer drank bij komt kijken. Drankgebruik is in deze sectors genormaliseerd. Je denkt dat je niet iets ongewoons aan het doen bent, maar dat doe je wel.

Ik vind mijn baan over het algemeen heel leuk, maar hoe zit het met de mensen die heel erg gestrest zijn op hun werk en daarom veel drinken?
Ik had een patiënte – een vrijgezelle professional in de dertig – die een succesvolle zakenvrouw was, maar wel elke doordeweekse avond drie grote glazen wijn dronk thuis, flink uitging op vrijdagavond en op zondag vaak ook nog een lunch had met drank erbij. Ze hield heel erg van koken, dus ze dronk het meest in combinatie met eten. Ze was verder een prima functionerend mens, maar dronk per week vier keer zoveel alcohol als aangeraden wordt.

We bedachten een strategie waarbij ze de alcohol niet helemaal hoefde op te geven, maar wel vier dagen per week niet mocht drinken. Ze ging twee avonden per week naar de sportschool en ondernam daarnaast veel activiteiten met een vriendin die niet dronk. Ze ging naar twee flessen wijn per week, wat nog steeds wel veel is maar wel een grote verbetering voor haar. Eigenlijk hebben we maar een paar kleine aanpassingen gedaan, maar het effect op haar leven is heel groot.

Hoe zit het met effect van relaties op drinkgewoontes? Ik heb het gevoel dat daten en Tinder-activiteiten zich uitermate goed lenen voor alcohol.
We hebben daar geen data van, maar ik denk dat je misschien wel gelijk hebt. Als je geen vriendin hebt, ga je waarschijnlijk vaker uit met je vrienden. Er zullen minder avonden zijn dat je gezellig knuffelend op de bank ligt. Maar er zijn ook mensen die relaties hebben waarin ze samen veel drank en drugs gebruiken. Aan de andere kant, als je relatie niet helemaal lekker gaat, leidt dat misschien juist tot meer drankgebruik.

Is het uiteindelijk een kwestie van gelukkig zijn en vrede met jezelf hebben?
Mensen die psychische problemen hebben, zijn vaak de mensen die een drankproblemen ontwikkelen. Wanneer je geen fijne relatie hebt of te veel stress hebt op je werk, kan je het drinken van te veel alcohol voor jezelf goedpraten als manier om daarmee te dealen. Maar het is ook zo dat naarmate je meer drinkt, er een kans bestaat dat je een depressie, angsten en slechte relaties ontwikkelt. Ook kom ik veel patiënten tegen die juist drinken omdat ze depressief zijn, maar wanneer ze een weekje stoppen met drinken heel veel kracht uit hun vooruitgang halen, omdat ze scherper zijn, beter slapen, er beter uitzien en gewicht verliezen. Maar ik denk ook dat apps als Drinks Meter erg waardevol zijn. Het zorgt ervoor dat je met je neus op de feiten wordt gedrukt, zoals bij jou ook gebeurde. En de app zegt ook niet dat je helemaal moet stoppen. Het gaat er gewoon om dat je je drankgebruik onder ogen ziet.

Bedankt, Adam!