Όσα Ξέρουμε Μέχρι Τώρα για το Πολύνεκρο Ναυάγιο Aνοιχτά της Πύλου

Μία ακόμη τραγωδία στη Μεσόγειο σημειώθηκε τα ξημερώματα της Τετάρτης στα ανοιχτά της Πύλου, κατά την οποία τουλάχιστον 78 μετανάστες έχασαν τη ζωή τους, μετά την ανατροπή αλιευτικού σκάφους με αδιευκρίνιστο αριθμό επιβαινόντων. Το σκάφος με το οποίο ταξίδευαν από τη Λιβύη προς την Ιταλία ανετράπη, ενώ εκφράζονται εκτιμήσεις ότι ο αριθμός των νεκρών θα αυξηθεί.

Μέχρι στιγμής, 104 άνθρωποι έχουν διασωθεί ενώ σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η επιχείρηση διάσωσης για την αναζήτηση και περισυλλογή των αγνοούμενων επιβαινόντων. Σύμφωνα με όσα είπε το Λιμενικό σε ενημέρωσή του, οι έρευνες συνεχίζονται απρόσκοπτα από τις 6.30 το πρωί, με πλωτά και εναέρια του Λιμενικού, ενώ υπάρχει και συνδρομή της Frontex.

Όλοι οι διασωθέντες είναι άνδρες - 73 εξ’ αυτών έχουν μεταφερθεί στο νοσοκομείο Καλαμάτας και οι υπόλοιποι βρίσκονται σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στις αποθήκες του λιμανιού της πόλης, όπου τους παρέχεται φαγητό και κουβέρτες, ενώ το ΕΚΑΒ έχει διακομίσει 34 άτομα στα νοσοκομεία. Σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες, οι Αρχές εντόπισαν έξι διακινητές οι οποίοι ήταν μεταξύ των ατόμων που διασώθηκαν στο ναυάγιο.

Σε ντοκουμέντο που παρουσίασε την Τετάρτη η ΕΡΤ, από συνομιλία γιατρού του νοσοκομείου της Καλαμάτας με διασωθέντα του ναυαγίου, φαίνεται να καταγράφεται ο ακριβής αριθμός των επιβατών, που ανέρχεται σε 750. Την ίδια ώρα, μαρτυρίες των διασωθέντων σε γιατρούς στο νοσοκομείο Καλαμάτας, κάνουν λόγο για περίπου 100 παιδιά που ήταν στα αμπάρια του σκάφους.

Τι λέει ο εκπρόσωπος του Λιμενικού

Ο Νίκος Αλεξίου, εκπρόσωπος Τύπου του Λιμενικού Σώματος, περιέγραψε στην ΕΡΤ τι ακριβώς συνέβη μέχρι την βύθιση του πλοίου. «Εμείς ενημερωθήκαμε από τον ιταλικό θάλαμο επιχειρήσεων ότι κάποιο αλιευτικό σκάφος με μεγάλο αριθμό επιβαινόντων βρίσκεται στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή. Άμεσα ενεργοποίησε ο θάλαμος επιχειρήσεων του Λιμενικού Σώματος, τα σχέδιά του. Δέσμευσε παραπλέοντα πλοία προκειμένου να εντοπιστεί αυτό το αλιευτικό και ταυτοχρόνως συμμετείχε στην έρευνα εναέριο μέσο το οποίο περιπολούσε».

Συνεχίζοντας ο κ. Αλεξίου, τόνισε ότι «από τη στιγμή που εντοπίστηκε εναερίως είχε ήδη αποπλεύσει και το παράκτιο περιπολικό σκάφος και με το που έγινε εντοπισμός του προσεγγίστηκε από φορτηγά πλοία, παραπλέοντα φορτηγά πλοία, όπως προβλεπόταν από τα σχέδια του Παρισιού. Του παρείχαν τροφή, εφόδια. Από ‘κει και πέρα όμως οι επιβαίνοντες αρνήθηκαν οποιαδήποτε άλλη συνδρομή, δηλώνοντας ότι θέλουν να συνεχίσουν για Ιταλία. Αυτό έγινε και μέσω ασυρμάτου, έγινε και με τον κόσμο που ήταν πάνω, έγινε και τηλεφωνικά μέσω του θαλάμου επιχειρήσεων.

»Εμείς αυτό που επιβεβαιώνουμε είναι ότι πρωινές ώρες χθες, πριν συμβεί το συμβάν, σταμάτησε, έχασε τη μηχανή του σύμφωνα με αυτά που δήλωσαν και μετά από λίγο επειδή μετακινήθηκαν οι άνθρωποι που ήταν μέσα. Διότι οι άνθρωποι δεν είναι φορτίο να μένουν ακίνητοι. Άλλαξε το κέντρο βάρους και έγινε το μοιραίο».

Η επιχείρηση διάσωσης

Έχουν ενεργοποιηθεί το Ειδικό Σχέδιο Διαχείρισης Ανθρωπίνων Απωλειών και η Ομάδα Αναγνώρισης Θυμάτων Καταστροφών, κατόπιν αιτήματος του Λιμενικού Σώματος/Ελληνικής Ακτοφυλακής και με απόφαση του γενικού γραμματέα Πολιτικής Προστασίας Βασίλη Παπαγεωργίου και του αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας αντιστράτηγου Λάζαρου Μαυρόπουλου.

Η Ομάδα Αναγνώρισης Θυμάτων Καταστροφών θα συλλέξει δείγματα DNA από τους νεκρούς και από τους επιζώντες για την ταυτοποίηση. Σε χώρο μπροστά στο λιμάνι στήθηκαν σκηνές από οργανώσεις όπως η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης.

Το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου ενημερώνει μέσα από ανακοίνωσή του ότι «από την πρώτη στιγμή βρέθηκε σε επαφή με το Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή», για το τραγικό περιστατικό του ναυαγίου σε διεθνή ύδατα στη θαλάσσια περιοχή 47 ναυτικά μίλια νοτιοδυτικά της Πύλου. Κλιμάκια του υπουργείου βρίσκονται στην Καλαμάτα προκειμένου να συνδράμουν τις δημοτικές Αρχές όπου κριθεί απαραίτητο, στην αρωγή των διασωθέντων, στην υποστήριξη και τη διερμηνεία. Παράλληλα, μόλις ολοκληρωθούν οι διαδικασίες θα υποδεχθούν τους διασωθέντες στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης στη Μαλακάσα.

Από την πλευρά του, ο Δήμαρχος Καλαμάτας, Θανάσης Βασιλόπουλος, είπε στο Mega πως «Χθες υπήρχε μία τεράστια κινητικότητα, μία συνεργασία των φορέων. Τόσα πολλά ασθενοφόρα δεν είχαμε ξαναδεί ποτέ στην Καλαμάτα. Τελικά, δυστυχώς, δεν χρειάστηκε. Διότι οι πληροφορίες μας λένε για 700 άτομα περίπου πάνω στο αλιευτικό, όμως μόνο 104 κατέβηκαν. Από τότε δεν έχουμε δει κανέναν διασωθέντα κι αυτό μας ανησυχεί». Μάλιστα τόνισε πως οι μαρτυρίες των διασωθέντων που αναφέρουν ότι στο αλιευτικό βρίσκονταν γυναίκες και παιδιά επιβεβαιώνονται, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες ταυτοποιήθηκε η σορός μίας γυναίκας.

Εκκλήσεις των συγγενών των επιβαινόντων

Την ίδια ώρα, πολλοί συγγενείς έχουν φτάσει στο Λιμάνι της Καλαμάτας, κάνοντας αγωνιώδεις εκκλήσεις για τα άτομα που επέβαιναν στο αλιευτικό πλοίο. Σύμφωνα με όσα είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Μάλεκ από τη Συρία που εδώ και 6 χρόνια ζει στη Γερμανία, κατέφτασε στο λιμάνι της Καλαμάτας αναζητώντας τον 18χρονο αδερφό του Μοχάμεντ με τον οποίον έχουν να μιλήσουν εδώ και 6 μέρες, και το μόνο που γνώριζε είναι ότι είχε ξεκινήσει από τη Συρία για να πάει Ιταλία. Τον ανιψιό του αναζητά και ο Μάριος από τη Συρία που ζει στην Κύπρο, που όπως είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ επέβαινε στο αλιευτικό πλοίο που ξεκίνησε από τη Λιβύη και ήθελε να φτάσει στην Ιταλία. Δεν βρίσκεται στους διασωθέντες που έχουν φτάσει στο Λιμάνι της Καλαμάτας ούτε σε κάποιο νοσοκομείο.

Το χρονικό της τραγωδίας

Το αλιευτικό σκάφος Αντριάνα εντοπίστηκε το μεσημέρι της Τρίτης (13/6) στα στίγματα του ραντάρ, από ένα εναέριο μη επανδρωμένο σκάφος της Frontex και από δύο παραπλέοντα πλοία, να πλέει με βόρεια κατεύθυνση, από το Τομπρούκ στη Λιβύη, προς την Αδριατική.

Σύμφωνα με πληροφορίες, υπήρξε επικοινωνία με τον θάλαμο έρευνας και διάσωσής του, ωστόσο δεν αιτήθηκε συνδρομή ούτε στις ιταλικές ούτε στις ελληνικές Αρχές, ενώ δεν ανέφερε πρόβλημα ή αριθμό επιβαινόντων. Αργά το απόγευμα, το σκάφος φάνηκε να αλλάζει ρότα και να έχει χαμηλή ταχύτητα ενώ βρισκόταν μεσοπέλαγα. Αργότερα ένα φορτηγό πλοίο το προσέγγισε και προμήθευσε τους ανθρώπους με κάποια εφόδια, όπως φαγητό και νερό, καθώς φαίνεται πως ταξίδευαν επί 4 μέρες. Αργά το βράδυ το πλησίασε πλωτό σκάφος του Λιμενικού και το παρακολουθούσε. Στη συνέχεια αυτό ανοίχτηκε στα 46-47 ναυτικά μίλια σε διεθνή ύδατα στη Μεσόγειο.

Οι καιρικές συνθήκες μέχρι και τη στιγμή της τραγωδίας φαίνεται να ήταν καλές, ωστόσο επειδή επέβαινε μεγάλος αριθμός ανθρώπων, ήταν βέβαιο πως θα αντιμετώπιζε πρόβλημα.

Τελικά, τα ξημερώματα της Τετάρτης (14/6) γύρω στις 2 και χωρίς να είναι σαφείς υπό ποιες συνθήκες, ανετράπη. Αμέσως το ελληνικό Λιμενικό έσπευσε στο σημείο, σε συνεννόηση και με το ιταλικό Κέντρο Διάσωσης, το οποίο ήταν αυτό που χθες ενημέρωσε το Ελληνικό Κέντρο Διάσωσης για το κινδυνεύον σκάφος στην περιοχή. Δύο σκάφη του Λιμενικού, τρία παραπλέοντα και ένα C130 μετέβησαν εκεί και 104 άνθρωποι διασώθηκαν. Από εκείνη την ώρα οι έρευνες συνεχίζονται.

Η επικοινωνία των επιβατών με ακτιβίστρια στην Κατάνια

Σύμφωνα με πληροφορίες, η πρώτη που εντόπισε το πλοίο και συνομιλούσε με επιβάτες του ήταν η Nawal Soufi, ακτιβίστρια που βρίσκεται στην Κατάνια. Η ίδια αναφέρει δύο εξαιρετικά σημαντικά στοιχεία: ότι εμπορικό πλοίο πέταξε νερά στο πλοίο αλλά η ενέργεια αυτή διακινδύνευσε τη σταθερότητά του καθώς οι απελπισμένοι επιβάτες έτρεχαν για να τα πιάσουν. Και ότι οι άνθρωποι δεν αρνήθηκαν τη διάσωση, αλλά τη ζητούσαν πάση θυσία.

«Στις 13 Ιουνίου 2023, τις πρώτες πρωινές ώρες, μετανάστες σε σκάφος που μετέφερε 750 άτομα επικοινώνησαν μαζί μου λέγοντας μου τη δύσκολη κατάστασή τους. Μετά από πέντε ημέρες ταξιδιού, το νερό τελείωσε, ο οδηγός του σκάφους τα είχε εγκαταλείψει στην ανοιχτή θάλασσα και υπήρχαν και έξι πτώματα στο πλοίο. Οι μετανάστες δεν ήξεραν πού ακριβώς βρίσκονταν, αλλά χάρη στην άμεση τηλεφωνική τοποθεσία του Turaya, μπόρεσα να βρω την ακριβή τοποθεσία τους και ειδοποίησα τις αρμόδιες Αρχές.

»Ωστόσο, η κατάσταση περιπλέκεται όταν ένα πλοίο πλησίασε τη βάρκα, δένοντας τη με σχοινιά στις δύο άκρες της βάρκας και άρχισε να ρίχνει μπουκάλια νερό. Οι μετανάστες αισθάνθηκαν ότι βρίσκονται σε μεγάλο κίνδυνο καθώς φοβόντουσαν ότι τα σχοινιά θα μπορούσαν να αναποδογυρίσουν τη βάρκα και ότι οι μάχες στο πλοίο για νερό θα μπορούσαν να προκαλέσουν ναυάγιο. Για τον λόγο αυτό απομακρύνθηκαν ελαφρώς από το πλοίο για να αποφύγουν ένα ασφαλές ναυάγιο.

»Μέσα σε μια νύχτα, η κατάσταση στο πλοίο έγινε ακόμα πιο δραματική: οι μετανάστες μπερδεύτηκαν και δεν καταλάβαιναν αν αυτό ήταν επιχείρηση διάσωσης ή τρόπος να θέσουν τη ζωή τους ακόμη περισσότερο σε κίνδυνο. Έμεινα σε επαφή μαζί τους μέχρι τις 23:00 ώρα Ελλάδας, προσπαθώντας να τους καθησυχάσω και να τους βοηθήσω να βρουν λύση. Όλη την ώρα με ρωτούσαν τι πρέπει να κάνουν και έλεγα ότι θα έρθουν οι Έλληνες διασώσεις. Σε αυτή την τελευταία κλήση, ο άνδρας με τον οποίο μιλούσα είπε ρητά, "Νιώθω ότι αυτή θα είναι η τελευταία μας νύχτα ζωντανοί". Όταν οι μετανάστες απομακρύνθηκαν ελαφρώς από το πλοίο, δεν υπήρχε πρόθεση να συνεχίσουν το ταξίδι προς την Ιταλία, γιατί δεν θα ήξεραν πώς να σαλπάρουν για να φτάσουν στα ιταλικά νερά, καθώς ο πραγματικός οδηγός του σκάφους έλειπε και ρωτούσαν συνέχεια τι να κάνουν. Χρειάζονταν απολύτως βοήθεια στα νερά που βρίσκονταν και αν μου είχαν εκφράσει τη θέληση να θέλω να συνεχίσω το ταξίδι στην Ιταλία θα είχα στείλει φυσικά ενημέρωση σε Μάλτα, Ελλάδα και Ιταλία, αλλά οι μετανάστες δεν είπαν ποτέ κάτι τέτοιο.

»Είναι ποτέ δυνατόν η διαφυγή των μεταναστών από την κατάσταση κινδύνου στην οποία βρίσκονταν να ερμηνεύθηκε από τις ελληνικές Αρχές ως διαφυγή από τη διάσωση; Αυτές είναι ερωτήσεις που δεν μπορώ να απαντήσω, αλλά μπορώ να καταθέσω ότι αυτοί οι άνθρωποι πάντα ζητούσαν να σωθούν από οποιαδήποτε χώρα.

»Όλο το απόγευμα και μέχρι τις 23:00 δεν έκανα τίποτα άλλο από το να καθησυχάζω τους ανθρώπους που καλούσαν από το καράβι, εξηγώντας τους ότι οι αρμόδιες αρχές είχαν τη θέση του σκάφους για πολλές ώρες και ότι σίγουρα θα έφτανε η διάσωση. Το μόνο που είχαν να κάνουν ήταν να διαχειριστούν τον πανικό στο σκάφος».

Τριήμερο εθνικό πένθος

Σημειώνεται πως ο υπηρεσιακός Πρωθυπουργός Ιωάννης Σαρμάς, κήρυξε τριήμερο Εθνικό Πένθος, από την Τετάρτη 14 Ιουνίου 2023 (21:00) ως το Σάββατο 17 Ιουνίου 2023 (21:00), για τα θύματα του σημερινού τραγικού ναυαγίου στα διεθνή ύδατα δυτικά της Ελλάδας, με τη σκέψη και σε όλα τα θύματα των αδίστακτων διακινητών που εκμεταλλεύονται την ανθρώπινη δυστυχία.

Το Εθνικό Πένθος δεν επηρεάζει τη διενέργεια των Πανελληνίων Εξετάσεων, των προαγωγικών εξετάσεων και την ολοκλήρωση των μαθημάτων στα Δημοτικά Σχολεία, όπως ανακοινώθηκε από το γραφείο Τύπου του Πρωθυπουργού.

Περισσότερα από το VICE

Οι Χούλιγκαν της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης

Στα Άδυτα της Jail Time Records: Ένα Μουσικό Label που Ξεκίνησε σε μια Διαβόητη Φυλακή

Ταχυπαλμίες, Μούδιασμα, Πόνος: Οι Κρίσεις Πανικού Είναι Κομμάτι της Ζωής μου

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.