Φωτογραφίες από τη Zωή στα Νησιά Φερόες, Όπου οι Άνδρες Είναι Περισσότεροι από τις Γυναίκες

«Οι άνδρες των Φερόες είναι παραδοσιακοί, αλλά οι γυναίκες είναι πιο μοντέρνες», παρατηρεί ο Òlavur, κάτοικος Skálafjørður στα νησιά Φερόε, στη Δανία. «Δεν πλέκει καν». Ο 22χρονος είναι ένας από τους πολλούς άνδρες που γνώρισε η Andrea Gjestvang καθώς ετοίμαζε το νέο της βιβλίο, Atlantic Cowboy. Εκδόθηκε από την GOST και είναι μια πλούσια μονογραφία που καταγράφει τις αγροτικές κοινότητες των Φερόων, όπου οι παραδοσιακοί ρόλοι των φύλων και η ανδροκρατούμενη βιομηχανία έχουν προκαλέσει μια ανισορροπία μεταξύ των φύλων στον πληθυσμό. 

Όταν η Νορβηγίδα φωτογράφος ξεκίνησε το πρότζεκτ το 2014, οι άνδρες στα νησιά Φερόες ήταν περισσότεροι από τις γυναίκες κατά σχεδόν 2.000 (ο πληθυσμός τότε ήταν λιγότερος από 50.000, σήμερα λίγο παραπάνω), καθώς οι γυναίκες έφυγαν για σπουδές στην Κοπεγχάγη και άλλες ευρωπαϊκές πόλεις. «Μπορείς να σπουδάσεις διδασκαλία ή νοσηλευτική εδώ, αλλά αν θέλεις κάτι πιο ακαδημαϊκό ή δημιουργικό φεύγεις», λέει ο Gjestvang. «Έπειτα γυρνάς πίσω και δεν υπάρχει δουλειά για σένα». Όπως είναι λογικό, πολλοί δεν επιστρέφουν.

Το νησί είναι σε μεγάλο βαθμό χριστιανικό έθνος –επίσης είναι η τελευταία σκανδιναβική περιοχή που εισήγαγε γάμο ομοφύλων– και η μετανάστευση έκανε τους άνδρες στις αλιευτικές και γεωργικές κοινότητες να σχηματίζουν διαφορετικές οικογενειακές μονάδες, συχνά ζώντας με έναν αδελφό ή έναν γονέα.

Στις φωτογραφίες της Gjestvang, αυτοί οι δύο χαρακτηριστικοί τομείς –η δουλειά και το σπίτι– παρουσιάζονται μέσα από αιματοβαμμένες νεκρές φύσεις και προσωπικά πορτρέτα της οικιακής ζωής, που τονίζονται από το αχανές, μερικές φορές έντονο τοπίο.

VICE: Πότε έμαθες για πρώτη φορά για την ανισορροπία των φύλων στα νησιά Φερόες;
Andrea Gjestvang: Γνώρισα έναν συγγραφέα σε ένα μπαρ στο Βερολίνο, ο οποίος μιλούσε για το πρόβλημα των γυναικών που φεύγουν. Μου δημιουργήθηκε περιέργεια και έκπληξη –είναι κομμάτι της σκανδιναβικής περιοχής, όπου είμαστε ως επί το πλείστον προοδευτικοί και περήφανοι που είμαστε «μπροστά» σε ό,τι αφορά την ισότητα των φύλων– έτσι το 2014 πήγα εκεί και έκανα μια βόλτα με το αυτοκίνητο. Πολύ σύντομα είδα κάποιους άτυπους χώρους συνάντησης, ειδικά τα λιμάνια, όπου νεαροί άνδρες άραζαν, έπιναν μπίρες, κουβέντιαζαν.

Ποιες ήταν οι πιο συχνές ανησυχίες για τις οποίες σου μίλησαν;
Οι ηλικιωμένοι -αγρότες, ψαράδες ή συνταξιούχοι- ήταν πολύ χαρούμενοι για την κατάστασή τους. Είχαν ζήσει πολλά χρόνια σε ψαρόβαρκες και είχαν βιώσει την ελευθερία που συνοδεύει τη μοναχικότητα. Πολλοί αναζήτησαν εναλλακτικές οικογενειακές σχέσεις, ζώντας με μητέρες, αδερφούς ή αδερφές, τη δική τους μικρή ομάδα. Αλλά ανησυχούσαν για τη νεότερη γενιά και για το πώς θα μπορούσε να συνεχιστεί η ζωή στα χωριά εάν υπήρχε έλλειψη γυναικών. Οι νεότεροι άνδρες παραπονιούνταν - «όλα τα κορίτσια με τα οποία πήγα στο σχολείο έχουν φύγει». Δεν είναι ακριβώς αλήθεια, υπάρχουν πολλές γυναίκες στα νησιά Φερόες. Αλλά εκείνοι ίσως είχαν ήδη καταπιαστεί με το ψάρεμα και ήθελαν να μείνουν εκεί, αλλά δεν ήξεραν πώς θα μπορούσαν να κάνουν οικογένεια ή αν μια γυναίκα θα ήταν πρόθυμη να μετακομίσει εκεί.

Είναι δυνητικά ένα αρκετά ευαίσθητο θέμα. Πώς χειρίστηκες αυτές τις συνομιλίες και κέρδισες την εμπιστοσύνη τους;
Μεγάλωσα σε μια μεγάλη φάρμα, έτσι μπορώ να συζητάω για τα πρόβατα και την ποιότητα του εδάφους, μεγάλωσα επίσης με τη νοοτροπία να μιλάω για τον καιρό, τους γείτονες. Περάσαμε λοιπόν πολύ χρόνο μιλώντας για τον καιρό, τους γείτονες, τα πρόβατα και τελικά για τις προσδοκίες τους στη ζωή, την αγάπη και τη μοναξιά. Κάποιοι ήταν αρκετά φιλοσοφημένοι, άλλοι ήταν περισσότερο «έτσι είναι τι να κάνουμε», που νομίζω ότι λέει επίσης πολλά.

Πόσο εδραιωμένη είναι αυτή η στάση και γενικότερα η κουλτούρα των γυναικών που φεύγουν;
Υπάρχει μια θλίψη –ένας άνδρας ζούσε με τον αδερφό και τον πατέρα του, η μητέρα και η αδερφή είχαν πάει στη Δανία– αλλά επίσης ξεκινά νωρίς. Όταν είναι 15 ή 16 ετών, πολλά παιδιά πηγαίνουν στη Δανία για να παρακολουθήσουν ένα έτος σχολείο, αλλά αυτό το κάνουν περισσότερα κορίτσια παρά αγόρια. Πολλά αγόρια εγκαταλείπουν το σχολείο σε αυτή την ηλικία και γίνονται ψαράδες με τον πατέρα, τον θείο ή τον παππού τους. Η κοινωνία έχει αλλάξει και περισσότεροι άνδρες σπουδάζουν, αλλά υπάρχουν αυτά τα χρόνια ψαρέματος. Μίλησα με μερικούς πανεπιστημιακούς και προφανώς είναι πιο συνηθισμένο για τους άντρες να συνεχίζουν τη ζωή που ξεκίνησαν οι προπάτορές τους, σε μια φάρμα σε κάποιο μακρινό μέρος. Δεν βλέπουν λόγο να μετακομίσουν κάπου αλλού, ενώ οι γυναίκες δεν αισθάνονται την ίδια ευθύνη.

Επισκεπτόσουν τα νησιά Φερόες για μια περίοδο έξι ετών. Τι αλλαγές παρατήρησες;
Είναι δύσκολο να δεις πώς αλλάζει μια κοινωνία σε έξι χρόνια, δεν είναι πολύς χρόνος. Ξέρω ότι έχει αλλάξει μετά τον COVID –περισσότεροι άνθρωποι επέστρεψαν, νέες οικογένειες και περισσότερες γυναίκες– αυτό είναι καλό. Η αλλαγή που ένιωσα πιο έντονα ήταν ότι ένιωθα σαν στο σπίτι μου εκεί.

Μακροπρόθεσμα, υπήρχε κάποια αίσθηση να επιλύονται τα πράγματα;
Έχει διαφορά αν μιλάς με άνδρες ή πολιτικούς – οι πολιτικοί έχουν τις δικές τους προτάσεις. Σίγουρα οι δυνατότητες για εκπαίδευση στα νησιά Φερόες αυξάνονται, αλλά εξακολουθεί να είναι ένα μέρος πολύ επικεντρωμένο στην παραδοσιακή εργασία. Ένας από τους άνδρες με τους οποίους το συζήτησα πολύ, ζούσε με τη μητέρα του στο βορρά και έλεγε «θα δούμε τι θα γίνει». Αυτή είναι η νοοτροπία.

Έχουν συνηθίσει να μην ελέγχουν τα πάντα, ζουν σε ένα περιβάλλον όπου εξαρτώνται από τις καιρικές συνθήκες.

Αφού τελείωσα τη δουλειά μου, διαπίστωσα ότι είχε γνωρίσει μια γυναίκα από άλλη πόλη που μετακόμισε μαζί του. Και άλλοι νέοι το θέλουν αυτό, αλλά δεν είναι διατεθειμένοι να εγκαταλείψουν τον τρόπο ζωής τους – όπου πηγαίνουν για ψάρεμα για τρεις μήνες. Όταν το συζητήσαμε σε πιο πολιτικό επίπεδο, το τι πρόκειται να συμβεί σε αυτές τις κοινότητες, ανησυχούσαν και συζήτησαν με πιο προχωρημένο τρόπο, αλλά σε προσωπικό επίπεδο δεν ανησυχούσαν. Δεν είναι ότι δεν υπάρχουν καθόλου γυναίκες.

Περισσότερα από το VICE

Ο Αγώνας Δρόμου του Παναγιώτη από την Ηρωίνη στον Μαραθώνιο

«Δούλεψα σε Studio με Μεξικανούς Gangster» - Ο Joza Είναι Νομάς Tattoo Artist

Γιατί Αποκαλούμε «Μαϊμού» τις Απομιμήσεις Γνωστών Προϊόντων;

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.