Ein Bauarbeiter mit Bier in der Hand
Δικαιώματα

Θα Εφαρμοστεί Ποτέ η Τετραήμερη Εργασία;

Μια πιλοτική μελέτη του 2023 έδειξε ότι η τετραήμερη εργασία είχε εντυπωσιακά αποτελέσματα. Γιατί δεν το κάνουμε λοιπόν;
Robert Hofmann
Κείμενο Robert Hofmann

Μεταξύ Ιουνίου και Δεκεμβρίου 2022, 61 εταιρείες στο Ηνωμένο Βασίλειο έκαναν ένα ριζοσπαστικό πείραμα: έδωσαν στους υπαλλήλους την επιλογή να μειώσουν την εργάσιμη εβδομάδα τους, σε τέσσερις ημέρες. Διοργανώθηκε από τη ΜΚΟ 4 Day Week Global και έδειξε ότι η συντριπτική πλειονότητα των εταιρειών δεν ανέφερε καμία αλλαγή στην επιχειρηματική απόδοση και την παραγωγικότητα. Επιπλέον, η ικανοποίηση των εργαζομένων βελτιώθηκε σημαντικά, με τα αναφερόμενα ποσοστά άγχους και burnout να μειώνονται μέχρι και 70%.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Οι συμμετέχουσες επιχειρήσεις ήταν από εστιατόρια fish and chips, μέχρι μεγάλες εταιρείες με χιλιάδες εργαζόμενους. Πάνω από το 90% των συμμετεχόντων οργανισμών αποφάσισαν να συνεχίσουν το πρόγραμμα μετά το τέλος της δοκιμής. Παρόμοια πειράματα έχουν πραγματοποιηθεί σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, τις ΗΠΑ, τη Νέα Ζηλανδία, την Ιαπωνία και τη Νότια Αφρική, με εξίσου θετικά αποτελέσματα.

Ωστόσο, οι εταιρείες εξακολουθούν να προβληματίζονται για τον τρόπο υλοποίησης του προγράμματος. Ακόμη και στις δοκιμές στο Ηνωμένο Βασίλειο, ορισμένοι οργανισμοί δεν τα κατάφερναν και αυτοί που αποφάσισαν να συνεχίσουν το πρόγραμμα αντιμετωπίζουν προβλήματα. Οι επικριτές λένε επίσης ότι ορισμένοι κλάδοι είναι, από τη φύση τους, ασύμβατοι με αυτήν τη ρύθμιση, όπως η παροχή φροντίδας ή η εξυπηρέτηση πελατών όπου απαιτείται προσωπικό σε 24ωρη βάση.

Αυτό που είναι σαφές ωστόσο είναι ότι οι εταιρείες συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο ότι οι ανάγκες του τρέχοντος και του μελλοντικού εργατικού δυναμικού αλλάζουν: Οι άνθρωποι προσπαθούν να ανατρέψουν την κλίμακα της τρέχουσας ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Ορισμένα ευρωπαϊκά συνδικάτα επικεντρώνουν τις συλλογικές διαπραγματεύσεις τους σε αυτό, συμπεριλαμβανομένου του γερμανικού σωματείου μεταλλουργών σωματείου Γερμανών μεταλλουργών IG Metall, του μεγαλύτερου βιομηχανικού συνδικάτου στην Ευρώπη.

Υπάρχει λοιπόν περίπτωση να εφαρμοστεί η τετραήμερη εργάσιμη εβδομάδα; Και γιατί οι περισσότεροι δεν το κάνουμε ήδη; Ρωτήσαμε τον ερευνητή Philipp Frey, ο οποίος αυτή τη στιγμή μελετά το μέλλον της εργασίας στο Karlsruhe Institute of Technology στη Γερμανία.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

VICE: Τον Μάρτιο, η Lidl Austria διέκοψε τη δοκιμή της τετραήμερης εβδομάδας εργασίας επειδή κανείς δεν ενδιαφερόταν. Αυτή είναι μια από τις μεγαλύτερες αποτυχίες της ιδέας μέχρι σήμερα – τι πήγε στραβά;
Philipp Frey: 
Το πείραμά τους δεν περιλάμβανε καμία μείωση στις ώρες εργασίας. Ήταν μια συμπιεσμένη εργάσιμη εβδομάδα όπου οι εργαζόμενοι δούλευαν τις ίδιες ώρες σε λιγότερες ημέρες. Λογικό να μην ήταν και τόσο δημοφιλές.

Μια μέρα λιγότερη δουλειά ακούγεται καταπληκτικό.
Το να χτυπάς δεκάωρα είναι πολύ κουραστικό. Επίσης το ποσοστό των ατυχημάτων αυξάνεται, οι εργαζόμενοι τραυματίζονται και κάνουν περισσότερα λάθη.

Τι θα ήταν λοιπόν καλύτερο;
Η ιδανική λύση θα ήταν μια τετραήμερη εβδομάδα εργασίας με σημαντικά μειωμένες ώρες εργασίας, όπως 32, δηλαδή οκτώ ώρες την ημέρα. Ορισμένες εταιρείες έχουν ήδη δοκιμάσει την τετραήμερη εβδομάδα με εννέα ώρες και η ικανοποίηση των εργαζομένων αυξήθηκε ακόμη και τότε.

Η μελέτη στο Ηνωμένο Βασίλειο δείχνει ότι η παραγωγικότητα αυξήθηκε ελαφρά. Οι άνθρωποι ήταν επίσης λιγότερο πιθανό να αρρωστήσουν και ταυτίζονταν περισσότερο με τις εταιρείες τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις τα ποσοστά παραίτησης μειώθηκαν περισσότερο από το μισό, καθιστώντας τις εταιρείες πιο ελκυστικές για τους υποψήφιους εργαζόμενους.

Γιατί τέσσερις μέρες και όχι τρεις ή δύο;
Η αλήθεια είναι ότι το θέμα δεν έχει ερευνηθεί επαρκώς. Ίσως θα ήμασταν ακόμη πιο παραγωγικοί με λιγότερες ημέρες, αλλά κάποια στιγμή δεν θα έφταναν οι ώρες για να ολοκληρωθεί η δουλειά. Μπορεί να αμφισβητεί κανείς το αν η οικονομική ανάπτυξη πρέπει να είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας σε περιόδους κλιματικής κρίσης, αλλά προς το παρόν, η τετραήμερη εβδομάδα θα ήταν το επόμενο μεγάλο βήμα.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Πώς μπορεί η παραγωγικότητα να είναι υψηλότερη παρά τη μείωση των ωρών;
Η παραγωγικότητα συνήθως μετριέται ως δημιουργία αξίας ανά ώρα εργασίας. Αυξήθηκε επειδή οι εργαζόμενοι είχαν μεγαλύτερο κίνητρο για εργασία. Σκέφτονταν, «Ωραία, μου αρέσει ο εργοδότης μου». Ένιωθαν ανανεωμένοι.

Παραγωγικότητα από ευγνωμοσύνη, δηλαδή.
Κυρίως έχει να κάνει με το ότι οι εταιρείες εισήγαγαν μια σειρά από καινοτομίες στη ροή εργασίας. Για παράδειγμα, οι περισσότερες εταιρείες μείωσαν περίπου στο μισό τον αριθμό των μίτινγκ και τα συντόμευσαν.

Εισήγαγαν επίσης «τον χρόνο συγκέντρωσης» όταν οι εργαζόμενοι μπορούσαν να εργάζονται χωρίς διακοπές – χωρίς email και κλήσεις, χωρίς να ενοχλούν τους συναδέλφους. Το ενδιαφέρον ήταν ότι οι εργαζόμενοι όχι μόνο έγιναν πιο παραγωγικοί, αλλά είχαν λιγότερο άγχος.

Ορισμένες εταιρείες έκαναν ακόμη και συμφωνία με τους υπαλλήλους τους να μειώσουν τις ώρες εργασίας και να εισαγάγουν νέες τεχνολογίες ως αντάλλαγμα. Το εργατικό δυναμικό ήταν πολύ δεκτικό.

Μιλάμε λοιπόν για ένα ξεκάθαρο success story; Και γιατί δεν συμμετέχουν όλες οι εταιρείες;
Με βάση τα αποτελέσματα στο Ηνωμένο Βασίλειο, η ερώτηση αυτή είναι λογική. Οι εταιρείες πέτυχαν μια ελαφρά αύξηση των εσόδων, κατά μέσο όρο, αλλά η τετραήμερη εβδομάδα απαιτεί επίσης μια πολιτισμική αλλαγή.

Τι εννοείς;
 Το "Business as usual" δεν θα λειτουργεί πλέον. Οι εταιρείες του Ηνωμένου Βασιλείου πέρασαν μήνες αναλογιζόμενες πώς να οργανώσουν καλύτερα την εργασία τους για να διατηρήσουν τα έσοδα, παρά τις μειώσεις στις ώρες εργασίας. Πολλοί άνθρωποι στη διοίκηση δίσταζαν να ξανασκεφτούν τη δομή τους και να επανεξετάσουν ουσιαστικά το πώς οργάνωναν τη δουλειά μέχρι τώρα.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Θα μπορούσε αυτό να λειτουργήσει σε χώρους όπως η παροχή φροντίδας;
Και ναι και όχι. Θα απαιτούσε προσαρμογές προσωπικού, κάτι που δεν σκοπεύουν να κάνουν οι άλλες εταιρείες. Στην παροχή φροντίδας, το κύριο ζήτημα είναι η ύπαρξη επαρκούς προσωπικού, αλλά και αυτός ο τομέας έχει ιδιαίτερα κακές συνθήκες εργασίας. Γι’ αυτό τόσοι πολλοί άνθρωποι προτιμούν να δουλεύουν ταμείο στο Aldi, ακόμα κι αν έχουν λάβει εκπαίδευση ως φροντιστές. Μια τετραήμερη εβδομάδα εργασίας με προσαρμογές προσωπικού θα μπορούσε να βοηθήσει στην επίλυση αυτού του προβλήματος.

Εσύ δουλεύεις  τετραήμερο;
Έχω συμβόλαιο 75%, που σημαίνει ότι δουλεύω 30 ώρες την εβδομάδα.

Δεν είναι ακριβώς το ίδιο, έτσι δεν είναι; Το 23% των Βρετανών εργάζονται ήδη με μερική απασχόληση. Γιατί οι εταιρείες να εισάγουν μικρότερες εργάσιμες εβδομάδες εάν οι εργαζόμενοι είναι ήδη ικανοποιημένοι με θέσεις μερικής απασχόλησης;
Γιατί το σύστημα είναι άδικο. Οι εργαζόμενοι απαρνούνται ένα μέρος του μισθού τους, ειδικά οι γυναίκες με ιδιωτικές υποχρεώσεις φροντίδας – αυτό τις θέτει σε κίνδυνο φτώχειας σε μεγάλη ηλικία. Τιμωρούνται επειδή πρέπει να μεγαλώσουν παιδιά. Οι εταιρείες θα γίνονταν πολύ πιο ελκυστικές αν ήταν δυνατό να βρεθεί μια χρυσή τομή μεταξύ οικογένειας και εργασίας και οι εργαζόμενοι να μπορούν να ζουν με τον μισθό τους.

Πώς μπορώ να πείσω την εταιρεία μου να συμμετάσχει σε ένα τέτοιο πείραμα; Δείχνοντάς τους καλά παραδείγματα – όλα αυτά υποστηρίζονται από μελέτες.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Τι γίνεται αν η διοίκηση μου δεν θέλει να διαβάσει τις μελέτες;
Αν οι εργαζόμενοι θέλουν μείωση των ωρών εργασίας, το πρώτο και πιο λογικό βήμα είναι να γίνουν μέλη σε κάποιο σωματείο. Μπορούν να αγωνιστούν για αυτό σε ευρύτερη κλίμακα.

Η συμβουλή σας λοιπόν είναι να ενταχθούμε σε σωματεία;
Ως ερευνητής, μπορώ μόνο να πω ότι φαίνεται να υπάρχει θετική συσχέτιση μεταξύ του υψηλού επιπέδου οργάνωσης της εργασίας και των καλύτερων συνθηκών εργασίας.

Τότε θα σας ρωτήσω ως επιστήμονα: Θα έχουμε την τετραήμερη εβδομάδα στο εγγύς μέλλον;
Είμαι τουλάχιστον αισιόδοξος. Σε διεθνές επίπεδο, υπάρχει μια τάση για μείωση των ωρών εργασίας. Οι ώρες εργασίας στη Γερμανία μειώνονταν για δεκαετίες, μέχρι το 1990, και έκτοτε έχουν μείνει στάσιμες. Αν υιοθετούσαμε την τετραήμερη εβδομάδα τώρα, θα επιστρέφαμε στην τότε υπόσχεση της προόδου. Γι’ αυτό δεν θα με εξέπληττε και ελπίζω να γίνει πραγματικότητα.

Κάνε subscribe στο YouTube – VICE Greece.

Περισσότερα από το VICE

Ζήτησα από το A.I. να μου Βγάλει Πρόγραμμα Διακοπών με 300 Ευρώ για Πέντε Μέρες

Ξαναζούμε το Debate Μέσα από 12 Memes

«Γρήγορα, Πρέπει να Καταψύξεις τα Ωάριά σου» - Η Σεξιστική Καταπίεση της Απελευθέρωσης

Ακολουθήστε το VICE σε FacebookInstagram και Twitter.