Ο Τom Morton Έκανε την Αθήνα να Ασχολείται με τις Σεξουαλικές Προτιμήσεις των Πάντα

Με ένα δελτίο τύπου που αποτελείται από 12 κανόνες, εισάγει ο Τοm Morton τον θεατή στην έκθεση Panda Sex , που παρουσιάζεται αυτές τις μέρες στην γκαλερί State of Concept. Ακολουθώντας ένα άκρως περιοριστικό αλλά καθόλου περιορισμένο επιμελητικό φορμάτ, ο νεαρός διάσημος επιμελητής και ταυτόχρονα Contributing Editor του περιοδικού frieze επιστρέφει στην Αθήνα, ανανεώνοντας για άλλη μια φορά τη μικρή εικαστική σκηνή της πόλης.

VICE: Γεια σου Τom, αυτές τις μέρες επιμελείσαι την ομαδική έκθεση Panda Sex στην γκαλερί State Of Concept. Θα ήθελες να μου πεις δυο λόγια για τον τίτλο καθώς και το concept της έκθεσης;
Tom Morton: Εδώ και καιρό ήθελα να επιμεληθώ μία έκθεση η οποία δεν αφορά το τάδε ή το δείνα πράγμα, απλώς "υπάρχει" όπως ακριβώς "απλώς υπάρχουν" και τα ζώα. Έτσι άρχισα να σκέφτομαι την περίπτωση των Πάντα και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, όπως είναι οι ασπρόμαυρες γούνες τους και η απέχθεια τους για το σεξ, και είπα πως θα μπορούσα να επιμεληθώ μία έκθεση που να μοιάζει και να συμπεριφέρεται σαν μία από αυτές τις τεράστιες κινέζικες αρκούδες.

Ο τίτλος της έκθεσης είναι δανεισμένος από τον συγγραφέα Mian Mian και το βιβλίο που έγραψε το 2005 με τίτλο "Panda Sex". Πρότεινα στους καλλιτέχνες που συμμετέχουν στην έκθεση να δείξουν ό,τι έργο θέλουν, αρκεί να είναι κατά βάσει ασπρόμαυρο και να μην σχετίζεται με το σεξ. Μπορεί να πρόσεξες ότι αυτοί οι κανόνες έχουν ορισμένες μαύρες τρύπες, τις οποίες μερικοί καλλιτέχνες -όπως ο Ολλανδός ζωγράφος Alexander Tovborg- ήταν πρόθυμοι να εξερευνήσουν!

Πώς προέκυψε η συγκεκριμένη επιλογή καλλιτεχνών και ποιος είναι ο βασικός συνεκτικός πυρήνας των έργων;
Η επιλογή καλλιτεχνών είναι κάτι που συμβαίνει πάντοτε αρκετά αυθόρμητα, το είδος της "υπεύθυνης" επιμελητικής προσέγγισης που προσπαθεί να ορίσει τις γενιές καλλιτεχνών, τις τάσεις κλπ. είναι κάτι που δε με ενδιαφέρει ιδιαίτερα. Με μερικούς από τους καλλιτέχνες που συμμετέχουν στην έκθεση (Brian Griffiths, Ronald Cornelissen, Alexander Tovborg, Scott King)έχω συνεργαστεί στο παρελθόν, και με κάποιους άλλους (Sophie Jung, Mary Ramsden, Philomene Pirecki Natalia LL) ήθελα να συνεργαστώ εδώ και καιρό. Για παράδειγμα, ενώ ο Adam Thirlwell είναι περισσότερο γνωστός ως συγγραφέας, σκέφτηκα πως θα είχε ενδιαφέρον να τον προσκαλέσω να δημιουργήσει το πρώτο του εικαστικό έργο για αυτή την έκθεση.

Ο συνεκτικός πυρήνας των έργων είναι επίτηδες απλοϊκός, και αποτελείται από δύο λίγο-πολύ "αυθαίρετους" κανόνες που αφορούν τη φόρμα και το περιεχόμενο. Από την άλλη μεριά, είναι ίσως αναπόφευκτο να δημιουργούνται και πολλές άλλες συνδέσεις ανάμεσα στα έργα, πέρα από τον κοινό χρωματικό και θεματικό περιορισμό. Πόσες από αυτές τις σχεδίασα και πόσες άλλες είναι ευτυχή συμβάντα, αυτό είναι κάτι που αφήνω να αποφασίσει ο θεατής. Άλλωστε η τέχνη πάντοτε υπερβαίνει το (επιμελητικό) πλαίσιο της έκθεσης.

Πες μου δυο λόγια για την "επιμελητική αυτοσυγκράτηση" και πόσο μπορεί να εισαχθεί σαν πρακτική και πέρα από τη συγκεκριμένη έκθεση;
Η έκθεση Panda Sex εμπεριέχει περιορισμούς και ταυτόχρονα θέτει περιορισμούς, ελπίζω με τρόπο έτσι ώστε να κάνει το θεατή να στοχαστεί για το τι μπορεί να είναι μία ομαδική έκθεση. Κατά κάποιο τρόπο, το φορμάτ της έκθεσης είναι "Οpen Source", σε ότι έχει να κάνει με τη διακίνηση της πληροφορίας. Ο καθένας μπορεί να οργανώσει μία έκθεση χρησιμοποιώντας αυτούς τους "κανόνες" αν και στην περίπτωση που διάλεγε διαφορετικούς καλλιτέχνες, θα είχε εντελώς άλλο αποτέλεσμα από την έκθεση που οργάνωσα εγώ. Το μπαμπού μου δεν έχει αναγκαστικά την ίδια γεύση με το μπαμπού κάποιου άλλου Πάντα!

Δεν είναι η πρώτη φορά που επιμελείσαι έκθεση στην Αθήνα. Το 2007 επιμελήθηκες την έκθεση How to endure κατά την διάρκεια της πρώτης Μπιενάλε της Αθήνας. Τι αλλαγές πρόσεξες στην αθηναϊκή εικαστική σκηνή σε σχέση με την τελευταία σου έκθεση εδώ;
Από τη σκοπιά ενός ανθρώπου που δε ζει εδώ, φαίνεται πως υπάρχουν λιγότερα χρήματα αλλά και μια επιτακτική αναγκη ως προς την έκφραση. Υπάρχουν μερικοί πολλοί καλοί ανερχόμενοι καλλιτέχνες στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια (όπως για παράδειγμα ο Ανδρέας Αγγελιδάκης και η Αλίκη Παναγιωτοπούλου με τους οποίους θα ήθελα να συνεργαστώ και μετά από αυτή την έκθεση), μερικοί πολύ σημαντικοί ανεξάρτητοι χώροι (η State of Concept, φυσικά, καθώς και ηKunsthalle Athena και το Totál) και η Μπιενάλε της Αθήνας που αποκτά όλο και μεγαλύτερη δύναμη αντιμετωπίζοντας παράλληλα τρομερές προκλήσεις.

Ποια είναι η γνώμη σου για την Αθήνα; Έχεις κανένα ιδιαίτερο δέσιμο με αυτή την πόλη;
Αγαπώ πολύ την Αθήνα. Πρώτη φορά ήρθα εδώ ως παιδί με τον πατέρα μου, και το μυαλό μου ήταν γεμάτο με την ελληνική μυθολογία. Το να δουλεύει κανείς εδώ είναι μια ξεχωριστή εμπειρία, η εικαστική σκηνή της πόλης σε κάνει να νιώθεις παράκεντρα και αυτό αποπνέει ελευθερία.

Είσαι επιμελητής, παράλληλα ασχολείσαι με τη συγγραφή και μένεις στο Λονδίνο. Πως σου φαίνεται η εικαστική σκηνή του Λονδίνου σήμερα;
Πρόσφατα μετακόμισα στο Rochester -μια πόλη μικρή, πιο πολύ χωριό θα το έλεγες- που απέχει 35 λεπτά από το Λονδίνο, αλλά ακόμα πάω εκεί τρεις με τέσσερις φορές την εβδομάδα για να διδάξω, να δω εκθέσεις, και να κάνω την απαραίτητη κοινωνικοποίηση. Η εικαστική σκηνή του Λονδίνου έχει μια τρομερή δυναμική από πολλές πλευρές, από ανεξάρτητους χώρους όπως είναι το Cubbit και το Studio Voltaire, μέχρι τις εμπορικές γκαλερί και τα πολύ σημαντικά μουσεία. Ανησυχώ όμως πως τα τρελά έξοδα του να σπουδάσει και να ζήσει κανείς στο Λονδίνο, κάνουν όλο και πιο δύσκολη την επιβίωση για τις νέες γενιές καλλιτεχνών που μένουν εδώ. Μην ξεχνάμε ότι πολλοί από τους YBAs προέρχονταν από τις εργατικές τάξεις. Τώρα που τα δίδακτρα και τα ενοίκια να είναι τόσο υψηλά στο Λονδίνο, εμφανίζονται όλο και λιγότεροι καλλιτέχνες με αυτές τις καταβολές, το Λονδίνο πλέον μοιάζει με την παιδική χαρά των πλουσίων. Ίσως η επόμενη γενιά Βρετανών καλλιτεχνών να πρέπει να μετακομίσει στο Sheffeld, ή ακόμα και στην Αθήνα. Ήδη υπάρχουν πολλοί λίγοι Βρετανοί καλλιτέχνες εδώ.

Τι άλλο ετοιμάζεις;
Επιμελούμαι μια μεγάλη έκθεση που θα πραγματοποιηθεί το 2015 στο Ballroom της Μάρφα (ένα υπέροχο μέρος στη μέση της ερήμου του Δυτικού Τέξας) που θα αφορά την αφή και την τεχνολογία. Ελπίζω τον επόμενο χρόνο να έχω εκδώσει και το μυθιστόρημα μου. Θα ήθελα επίσης να επιστρέψω στην Ελλάδα, αν και ίσως να περιμένω μέχρι την άνοιξη για να μπορώ να πάω στην παραλία.

Η έκθεση Panda Sex θα παρουσιάζεται ως τις 17 Iανουαρίου στην γκαλερί State of Concept. Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.