Μάθε πώς να Έρχεσαι στα Ίσια σου Ύστερα από Υπερβολική Δόση Καφεΐνης

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο Broadly.

Στο επεισόδιο του Futurama με τίτλο Three Hundred Big Boys, o Fry πίνει τόσο καφέ που κυριολεκτικά σταματάει τον χρόνο. Η καφεΐνη τον μεταμορφώνει ουσιαστικά στον Flash και έτσι καταφέρνει να σώσει τους φίλους του από μια φωτιά. Οι υπερδυνάμεις που δίνει σε μένα ο καφές είναι πολύ πιο βαρετές: νευρικότητα, άγχος και ναυτία. Και αυτές είναι μόνο μερικές. Αν μπορούσα να σταματήσω τον χρόνο, θα το έκανα μόνο και μόνο για να πάω στην τουαλέτα για όγδοη φορά χωρίς να με πάρει πρέφα κανείς. Για να πω την αλήθεια μου, εγώ θα ήθελα να επιταχύνω και όχι να σταματήσω τον χρόνο, μιας και μόνο έτσι θα γλίτωνα από αυτό τον εφιάλτη της υπερβολικής κατανάλωσης καφέ.

Υπάρχει όμως κάτι που μπορεί να επιταχύνει την επεξεργασία του καφέ από τον οργανισμό μας; Για να μάθω τι και πώς, ρώτησα τους barista φίλους μου, αλλά και διάφορους μανιακούς με τον καφέ, να μου πουν αν είχαν κάποια «κόλπα» για την καταπολέμηση της νευρικότητας που σου χαρίζει απλόχερα ο καφές. Εν συνεχεία παρουσίασα αυτές τις συμβουλές σε δύο ειδικούς σε θέματα τοξικολογίας: τον Alexander Garrard, κλινικό διευθυντή του Washington Poison Center, και την Ashley Webb, διευθύντρια του Kentucky Regional Poison Control Center και κλινική τοξικολόγο.

Πολλοί από τους barista φίλους μου με συμβούλεψαν να πιω όσο το δυνατόν περισσότερο νερό και είναι κάτι που φαντάζει λογικό: έχεις πιει ένα σκασμό καφέ και τώρα το αίμα σου είναι γεμάτο από δαύτον, άρα το αραιώνεις με μεγάλες ποσότητες νερού. Δυστυχώς, δεν πάει έτσι το πράγμα.

H καφεΐνη είναι λιποδιαλύτης, κάτι που σημαίνει πως περνάει από το σώμα εξαιρετικά γρήγορα. Όταν εσύ πλέον αισθάνεσαι τα «άσχημα» της καφεΐνης, είναι πια αργά για να βοηθηθεί η κατάσταση με νερό. «Το να πιεις νερό δεν θα βοηθήσει να αραιωθεί η καφεΐνη στο σώμα σου», εξηγεί η Webb, «το πρόβλημα άλλωστε είναι σε κυτταρικό επίπεδο».

Το νερό βέβαια ασφαλώς και μπορεί να βοηθήσει με κάποια από τα συμπτώματα της υπερβολικής λήψης καφεΐνης. H καφεΐνη διαστέλλει την ουρήθρα, οπότε η συχνή ούρηση μπορεί να σε αφυδατώσει. Το νερό μπορεί να σε βοηθήσει σε αυτή την περίπτωση, αλλά o Garrard προειδοποιεί να μην το παρακάνουμε: «Καμιά φορά, οι άνθρωποι το παρακάνουν και πίνουν πάρα πολύ νερό, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε επιληπτικές κρίσεις». Τι είπες τώρα.

Οι baristas μου πρότειναν επίσης να «πολεμήσω» την καφεΐνη με φαγητό. Ο ένας μου πρότεινε πρωτεΐνη, ένας άλλος πάλι μου πρότεινε σφηνάκια από χυμό τζίντζερ. «Αν λάβεις καφεΐνη με άδειο στομάχι, ίσως αισθανθείς καλύτερα αν φας», σχολιάζει η Webb. Πέρα από αυτό, το φαγητό δεν θα σου δώσει κάτι παραπάνω από το νερό. «Τα κρακεράκια και το ginger ale είναι κι αυτά κάποιες λύσεις αν αισθάνεται κάποιος ναυτία», προσθέτει ο Garrard. «Εντούτοις, αντιμετωπίζεις τα συμπτώματα, όχι την ίδια την καφεΐνη». Αν η ναυτία είναι ιδιαίτερα έντονη, πάντως, αυτό αποτελεί σύμπτωμα της δηλητηρίασης από καφεΐνη, μιας λιγότερη σοβαρής μορφής της υπερβολικής λήψης καφεΐνης. «Μπορεί να είναι και ένα σημάδι ότι έρχονται και χειρότερα», λέει ο Garrard. Να ακούτε και να μαθαίνετε λέμε.

Δύο φανατικοί του καφέ στους οποίους μίλησα, μου έκανα λόγο για την L-θεανίνη, ένα αμινοξύ που μπορεί να βρει κάποιος στο τσάι. Η θεανίνη ηρεμεί το μυαλό και συχνά συνδυάζεται με την καφεΐνη ως βοηθητικό μελέτης. Μια μελέτη του 2007 συμπέρανε πως η θεανίνη μειώνει το στρες, ενώ ρίχνει και τους παλμούς της καρδιάς. Μια παρόμοια μελέτη του 2012 συμπέρανε πως η θεανίνη μπόρεσε να ελέγξει την αρτηριακή πίεση κατά τη διάρκεια μια δοκιμασίας κοπώσεως.

Η υπερβολική δόση καφεΐνης, όμως, δεν είναι κρίση πανικού. Μπορεί να μοιάζουν αρκετά, αλλά δημιουργούνται από διαφορετικές χημικές αντιδράσεις μέσα στο σώμα. Οι αυξημένοι ρυθμοί της καρδιάς εξαιτίας του στρες δημιουργούνται από την ορμόνη της επινεφρίνης. Οι αυξημένοι ρυθμοί της καρδιάς που παρατηρούνται στην υπερβολική δόση καφεΐνης, όμως, προκαλούνται από το μπλοκάρισμα της αδενοσίνης, μιας άλλη ορμόνης. «Η ιδέα πως μπορούμε να εξουδετερώσουμε ένα ναρκωτικό με ένα άλλο είναι σαν την αλχημεία», σχολιάζει o Garrard. «Σπανίως πιάνει».

Άλλωστε, αν έχετε φτάσει στο σημείο της έντονης ταχυκαρδίας, τότε μάλλον πρέπει να αφήσετε τις προτάσεις φίλων και γνωστών και να απευθυνθείτε σε γιατρό. «Αν νιώθει κανείς πως η καρδιά του χτυπάει εξαιρετικά γρήγορα, τότε πρέπει να επικοινωνήσει με κάποιον γιατρό», τονίζει ο Garrard.

Τι γίνεται όμως με την περίπτωση της φυσικής άσκησης; Η καφεΐνη μεταβολίζεται, άρα αν επιταχύνουμε τον μεταβολισμό μας τότε βοηθάμε την έξοδο της ουσίας από το σώμα μας, σωστά; Δυστυχώς, όχι. «Η καφεΐνη μεταβολίζεται από ένζυμα στο συκώτι», λέει ο Garrard. «Η σωματική άσκηση δεν θα επιταχύνει κάποια διαδικασία στο συκώτι. Μπορεί κάποιος να αισθάνεται ότι ξεφορτώνεται την ενέργεια της καφεΐνης, αλλά η ουσία παραμένει εκεί».

Επιπλέον, η φυσική άσκηση αυξάνει τους καρδιακούς παλμούς, το οποίο είναι σύμπτωμα της δηλητηρίασης από καφεΐνη. Σύμφωνα με τον Garrard, οι αθλητές που χρησιμοποιούν καφεΐνη πριν από την άσκηση κινδυνεύουν από έντονη ταχυπαλμία ή ακόμα και από καρδιακές προσβολές.

Είναι λύση να πάρεις κάποια άλλη ουσία που θα σε ηρεμήσει; «Δεν το προτείνω», λέει ο Garrard. «Δεν έχουμε στα χέρια μας πολλά στοιχεία για το πώς αντιδρά με τη μαριχουάνα». Σύμφωνα με τον Garrard, υπάρχουν κάποια στοιχεία που δείχνουν πως η λήψη μαριχουάνας επιταχύνει τους ρυθμούς μεταβολισμού της καφεΐνης από το συκώτι, αλλά δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για να προταθεί ως σίγουρη θεραπευτική επιλογή. Επιπλέον, η μαριχουάνα μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση, κάτι που θα ενίσχυε τα συμπτώματα από την υπερβολική λήψη καφεΐνης «ειδικά αν μιλάμε για χασισέλαια που περιέχουν 70-80% THC», σχολιάζει ο Gerrard.

Δυστυχώς, έχουμε αρκετά στοιχεία τα οποία μας δείχνουν τι γίνεται όταν συναντιούνται η καφεΐνη με το αλκοόλ. Η εταιρεία που φτιάχνει το Four Loko σταμάτησε να προσθέτει καφεΐνη σε αυτό όταν το προϊόν συνδέθηκε με μια σειρά από θανάτους. «Πιστεύεις ότι είσαι σε μεγαλύτερη εγρήγορση απ' ό,τι πραγματικά είσαι εξαιτίας της καφεΐνης», λέει ο Garrard, «το οποίο οδήγησε πολύ κόσμο να πιάσει τιμόνι στα χέρια του, όταν ξεκάθαρα δεν έπρεπε».

Υπάρχει μόνο ένας σίγουρος τρόπος να μειώσει κανείς την ενεργή περίοδο παραμονής της καφεΐνης στο σώμα και αυτός εξαρτάται από την παραγωγή του ενζύμου CYP1A2. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Oxford Journal of Carcinogenesis κατέληξε πως μια διατροφή πλούσια σε λαχανικά όπως μπρόκολο, κουνουπίδι ή λαχανάκια Βρυξελλών αυξάνει την παραγωγή του εν λόγω ενζύμου, ενώ μια διατροφή που περιλαμβάνει λαχανικά όπως καρότα, σέλινο και άνηθο μειώνει την παραγωγή του CYP1A2. Βέβαια, η λύση δεν είναι απλώς να τρως κουνουπίδι, μιας και η διαδικασία της πέψης δεν λειτουργεί έτσι. «Ακόμα και αν το μπρόκολο μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή ενζύμων. Μην ξεχνάμε πως πρέπει πρώτα να διασπαστεί και να απορροφηθεί η τροφή, κάτι που μπορεί να πάρει τουλάχιστον 8 ώρες», λέει η Webb.

Αν λοιπόν είστε άτομο επιρρεπές στην υπερβολική λήψη καφεΐνης, φάτε λίγο μπρόκολο τώρα για να αποφύγετε τα χειρότερα μετά. Εύκολο;

Περισσότερα από το VICE

Ιστορίες Ανθρώπων που Εκδικήθηκαν τους Όχι και Τόσο Καλούς Πρώην τους

Ξύλο, Μεθύσια και Μπινελίκια: Skippers Θυμούνται τους Χειρότερους Τσακωμούς Φίλων σε Ιστιοπλοϊκό στα Ελληνικά Νησιά

Πρώην Πελάτες και Υπάλληλοι Αποκαλύπτουν Γιατί τους Έδιωξαν από την Κατασκήνωση