«Είχα Πολλούς Nταβατζήδες, Ήταν Όλοι τους Έμποροι και Βίαιοι»

Κάθε μέρα το VICE Greece παρουσιάζει αποσπάσματα βιβλίων που σχετίζονται με το γυναικείο ζήτημα. Το παρακάτω απόσπασμα είναι το κεφάλαιο «Το τέλος της σκλαβιάς», για τη Σοφία Υ., από το βιβλίο «Ελεύθερες Γυναίκες», των Ωρίν Κρεμιέ και Ελέν Ζυλιέν σε συνεργασία με τη Διεθνή Αμνηστία, το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Εύμαρος.

Με νεανική όψη, με ξανθιά αλογοουρά, η Σοφία είναι στα 30. Μιλά με βαριά προφορά, με μια σπασμένη φωνή λόγω του καρκίνου του φάρυγγα, που σήμερα έχει θεραπευτεί. Η ιστορία της είναι λυπητερή. Στα 15 της, επαναστατώντας κατά ενός τυραννικού πατέρα, αρχίζει να κλέβει. Μπαίνει σε ίδρυμα. Μετά από μερικούς μήνες γυρίζει σπίτι της, όμως στα 18 της ο πατέρας της, τη διώχνει. Εκείνη την εποχή αρχίζει την ηρωίνη. Δυστυχώς, πολύ γρήγορα θα μπει στον συνηθισμένο χορό: χρωστά χρήματα στους εμπόρους και για να εξοφλήσει το χρέος της πρέπει να εκπορνεύεται. Για πάνω από δέκα χρόνια, από τους άνδρες γνώρισε μόνο ξύλο, βρισιές και σκλαβιά. Εδώ και 18 μήνες άλλαξε ζωή με τη βοήθεια της φεμινιστικής οργάνωσης Mouvement du Nid. Παράτησε την πορνεία, σταμάτησε τα ναρκωτικά και συνάντησε τον σημερινό της σύντροφο. Στο πολύ μικρό της διαμέρισμα των 40 τετραγωνικών μέτρων, σε ένα από εκείνα τα χαμηλά τουβλόκτιστα σπίτια των λαϊκών συνοικιών της παλιάς Λιλ, προσπαθεί να ξανασταθεί όρθια δίπλα στο φίλο της, από τον οποίο έμεινε έγκυος και δίπλα στην κόρη της που είναι τεσσάρων χρόνων.

«Είχα πολλούς νταβαντζήδες, ήταν όλοι τους έμποροι και βίαιοι».

Η νεαρή γυναίκα στην αρχή σνιφάρει μόνο κοκαΐνη. Όμως, πολύ γρήγορα, για να αντέξει το πεζοδρόμιο, αρχίζει να τρυπιέται. Και ο φονικός κύκλος επιταχύνεται.

Έγκυος στο πρώτο της κορίτσι, η Σοφία σταματά τα ναρκωτικά: «Ήξερα ότι ήταν επικίνδυνο για το μωρό». Την κυνηγά, όμως, η οικογένεια του πατέρα του παιδιού, η οποία ήθελε να κάνουν έναν λευκό γάμο για να νομιμοποιηθεί ένας ανιψιός τους. Ζει πρώτα σε ένα οικοτροφείο, μετά πιάνει μια μικρή γκαρσονιέρα και ξεκινά κάποια μαθήματα για να βρει μια δουλειά μετά. Όμως, όταν το παιδί γίνει τριών χρόνων, χάνει κάθε κοινωνικό βοήθημα και βρίσκεται πάλι χωρίς εισόδημα. Αρχίζει να πουλά ναρκωτικά και πέφτει πάλι στην πορνεία. Ο καινούριος σωματέμπορας είναι αλκοολικός και απίστευτα βίαιος. Για μήνες θα την τιμωρεί με μαχαιριές, κάθε φορά που δεν του πηγαίνει τα 2.500 φράγκα που της ζητά κάθε μέρα. Τα χέρια της, οι παλάμες της, τα πόδια της είναι όλο πληγές. Μια μέρα της τσάκισε με σίδερο το μηριαίο οστό. Όταν η Σοφία θυμάται αυτές τις βιαιότητες η φωνή της σβήνει, σαν να μιλά για μια άλλη γυναίκα. Και μετά, μια νύχτα, αυτός ο άνδρας ξεσπά στο μικρό της κορίτσι, «προφανώς διότι ήξερε πως ήταν ο μοναδικός τρόπος να με αγγίξει πραγματικά». Χτυπά το παιδί, το δαγκώνει, του τρυπά το τύμπανο με τις φωνές του. Αναστατωμένη η νεαρή γυναίκα φωνάζει την αστυνομία. Λόγω των πληγών του το κορίτσι θα χρειαστεί να νοσηλευτεί για έναν μήνα. Ο άντρας θα καταδικασθεί σε τριάμιση χρόνια φυλακή. Ο δικαστής, ο οποίος κατηγορεί τη νεαρή γυναίκα ότι δεν ήξερε να προστατεύσει το κορίτσι της, της αφαιρεί τη γονική μέριμνα. Στην αρχή μπαίνει σε ίδρυμα και μετά θα το αναλάβουν οι παππούδες, από την πλευρά του πατέρα. Η Σοφία θα αγωνιστεί επί επτά χρόνια για να πάρει πίσω την κόρη της και μόλις πρόσφατα θα της αποκαταστήσουν τα γονικά της δικαιώματα.

Γυναίκα: Το Σώμα της Ανήκει

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook

Σήμερα, η κόρη της, που είναι δέκα ετών, πηγαίνει στην προτελευταία τάξη του Δημοτικού, ζει με τους παππούδες της κι έρχεται στη μητέρα της τα σαββατοκύριακα.

«Όταν μου την πήραν, δεν υπήρχε πια τίποτα που να με κρατάει. Ήταν το μοναδικό πρόσωπο στο οποίο έδινα αγάπη και μου την ανταπέδιδε».

Κάποια στιγμή σταματά να μιλά, η ματιά της είναι αφηρημένη, αναδιπλώνεται στον εαυτό της, σαν να την πνίγουν οι αναμνήσεις της. Νιώθεις ότι βαθιά μέσα της κάτι έχει σπάσει. «Δεν σκεπτόμουν τίποτα, επιβίωνα, ζούσα μεροδούλι-μεροφάι». Για έξι χρόνια δούλευε σε ένα μπαρ. Είναι μόνη, η οικογένειά της την έχει απορρίψει και νιώθει διπλά αποκλεισμένη από την κοινωνία: σαν πόρνη και σαν ναρκομανής.

Εκείνη την εποχή, ενώ είναι πάλι έγκυος, έχει καταδικαστεί σε έξι μήνες φυλακή, για κατοχή ναρκωτικών, που συνοδεύεται από υποχρεωτική θεραπεία. Λόγω της κατάστασής της ο δικαστής μετατρέπει την ποινή της σε καθεστώς ημιελευθερίας για να μπορέσει να ασχοληθεί με το μωρό που θα γεννήσει. Κλείνει ένα συμβόλαιο μέσα από τα προγράμματα για ανέργους και δουλεύει σε ένα εργαστήρι επανένταξης. Όμως, δυσκολεύεται να διακόψει με το περιβάλλον της. Αποφασίζει να ξαναέλθει σε επαφή με τον πατέρα του παιδιού. Εκείνος πηγαίνει και μένει σπίτι της. Και πολύ γρήγορα αρχίζει να τη χτυπά. Όταν στο τέλος υποβάλει μήνυση, «είναι δύσκολο για έναν ναρκομανή», είναι γεμάτη εκχυμώσεις. Θα μάθει από τους αστυνομικούς ότι έζησε για καιρό με κάποιον που ήταν υπότροπος.

Μετά από μερικούς μήνες συναντά έναν καινούριο έμπορο που πηγαινοέρχεται στη Βόρεια Αφρική, την Ισπανία και τη Γαλλία. Της πουλά ναρκωτικά κι όταν έρχεται στα βόρεια μέρη, εκείνη τον δέχεται στο σπίτι της. Γιατί η Σοφία, την οποία πάντα εκμεταλλεύονταν, η οποία πάντα διατηρούσε διφορούμενες σχέσεις με τους σωματεμπόρους, το παραδέχεται ότι δεν έμαθε ποτέ να λέει όχι. Πολύ γρήγορα, ο νέος της «νταβατζής» μετατρέπει το σπίτι της σε οίκο ανοχής. Η νεαρή γυναίκα, η οποία καμιά φορά εργάζεται πάνω από 12 ώρες χωρίς διακοπή, παίρνει όλο και περισσότερα ναρκωτικά. «Οι φλέβες μου ήταν τόσο κατεστραμμένες που δεν μπορούσα πια να τις τρυπήσω. Στην αρχή είχα ανάγκη να εκτονωθώ για να πάω με τους πελάτες, μετά ήταν η καθημερινότητά μου. Δεν είχα πια καμία αίσθηση του χρόνου».

Όταν ο μαστροπός της, της προτείνει να κάνουν ένα ταξίδι στη νότια Ισπανία, εκείνη αποφασίζει να εμπιστευτεί την κόρη της σε μια φίλη. Όμως μόλις έφτασαν, της κατάσχει τα χαρτιά της και τα χρήματά της. Βρίσκεται πάλι κλεισμένη σε ένα διαμέρισμα, στη διάθεση καμιάς δεκαριάς ανδρών. Μετά από τέσσερις μήνες καταλήγει σε ένα μπαρ με κορίτσια, όπου πρέπει να κάνει τους άνδρες να πίνουν πριν ανέβουν στα δωμάτια - με μοναδικό μισθό τα τσιγάρα, τα ναρκωτικά και το φαγητό. Η νεαρή γυναίκα που δεν ανέχεται αυτήν τη σκλαβιά, κάνει απόπειρα αυτοκτονίας. Στο τέλος βρίσκει το θάρρος να το «σκάσει» και καλεί την οργάνωση Mouvement du Nid που γνώρισε όταν δούλευε στη βόρεια Γαλλία. Επιστρέφει στη Γαλλία και μαθαίνει, χάρη σε αυτήν την οργάνωση, ότι το ισπανικό μπαρ στο οποίο είχε καταλήξει, ανήκει στο ίδιο δίκτυο με το μπαρ όπου δούλευε για έξι χρόνια. Τα είχε όλα οργανώσει ο μαστροπός της και η Σοφία συνειδητοποιεί πόσο χειραγωγημένη ήταν. Με τη συνοδεία της προέδρου της οργάνωσης τα διηγείται όλα στο Τμήμα Ηθών. Τη μέρα της αντιπαράστασης, αυτή η γυναίκα, η οποία είχε τόσο υποφέρει, βρίσκει λίγο τη χαμένη της υπερηφάνεια.

Οι αποδείξεις είναι συντριπτικές, ο διαχειριστής του μπαρ καταδικάζεται σε πέντε χρόνια φυλακή. Όμως, χάρη σε μια μείωση της ποινής θα βγει μετά από έξι μήνες. Αυτός ο άνδρας θα συνεχίζει να την απειλεί από τη φυλακή: «Μ’ έκανε να πιστέψω ότι θα μας χώσει στο χώμα και μένα και την κόρη μου». Ο νόμος Σαρκοζί προβλέπει μια βοήθεια για τις ιερόδουλες που καταγγέλλουν τον μαστροπό τους, όμως έως τώρα, εκτός από την πολύ αποτελεσματική στήριξη των ενώσεων οι οποίες εργάζονται επί τόπου, αυτές οι γυναίκες δεν έχουν καμία ιδιαίτερη προστασία.

Από την πτώση του τείχους του Βερολίνου, τα δίκτυα μαστροπείας δεν σταμάτησαν να αναπτύσσονται στην Ευρώπη. Κάθε χρόνο, 150.000 με 200.000 γυναίκες θα είναι θύματα του εμπορίου μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα νεαρά κορίτσια από τη Μολδαβία, την Αλβανία, την Ουκρανία, που πιστεύουν πως θα βρουν μια κανονική δουλειά στη δύση, απλώς πουλιούνται, μετά βιάζονται και κρατούνται παράνομα πριν βγουν στο πεζοδρόμιο ή στα μπαρ των μεγάλων πόλεων της δύσης. Τα περισσότερα από αυτά τα μαφιόζικα δίκτυα, τα οποία προστατεύονται πίσω από εταιρίες-μαϊμού, αποκομίζουν σε απόσταση από τις ανατολικές χώρες τεράστια κέρδη: η πορνεία θα αποφέρει περίπου 7,47 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Η έλλειψη εναρμόνισης των νομοθεσιών μέσα στην Ευρώπη κάνει την αστυνομική και δικαστική συνεργασία πολύ δύσκολη και ευνοεί την επέκταση αυτών των μαφιόζικων δικτύων. Οι μαστροποί, όταν συλλαμβάνονται, τρώνε γελοίες ποινές. Μια πραγματικότητα που έκανε την πρώην Ευρωπαία κομισάριο της δικαιοσύνης, την Ανίτα Γκραντέν, να πει ότι στην Ευρώπη «οι έμποροι λευκής σαρκός κινδυνεύουν λιγότερο από τους εμπόρους ναρκωτικών».

Για την Μπερνάρ Λεμέτρ, Πρόεδρο της οργάνωσης Mouvement du Nid, «υπάρχει μια ανοχή γι’ αυτές τις βιαιότητες που γίνονται σε βάρος των ιεροδούλων, η οποία φτάνει μέχρι του σημείου να αρνούνται οι αρχές ότι υφίστανται». Μια διαπίστωση, η οποία προφανώς εξηγεί το γιατί σε όλο και περισσότερες χώρες, αντί να στοχεύουν στην εξάλειψη της πορνείας, παλεύουν να την νομιμοποιήσουν. Για να παλέψει με τις προκαταλήψεις του τύπου «η πορνεία περιορίζει τους βιασμούς» και για να βοηθήσει στο να εξελιχθούν και να αλλάξουν οι νοοτροπίες, η οργάνωση πραγματοποίησε μια κοινωνιολογική έρευνα για να μπορέσει να γνωρίσει το προφίλ των πελατών και να τους δώσει τον λόγο - μια έρευνα, η οποία θα χρησιμεύσει ως βάση σε μια εκστρατεία ευαισθητοποίησης και πληροφόρησης, κυρίως στους νέους. Διότι, η οργάνωση Mouvement du Nid, η οποία μάχεται για την κατάργηση –μέσα σε κάποιο χρονικό πλαίσιο– της πορνείας, έχει πεισθεί ότι αυτό μπορεί να γίνει με μια προσπάθεια μέσω της εκπαίδευσης και της μόρφωσης. «Πρέπει να ξεκινήσει από το νηπιαγωγείο μια εκπαίδευση μη σεξιστική, προσαρμοσμένη στην ηλικία των παιδιών, η οποία να τους μαθαίνει τον αμοιβαίο σεβασμό ώστε να βοηθηθούν να αναπτύξουν την κρίση τους απέναντι στα μιντιακά και κοινωνικά μηνύματα που τα πολιορκούν».

Η Σοφία, εδώ και μερικούς μήνες, ξεκίνησε μια καινούρια ζωή. Ακολουθεί μια θεραπεία με μεθαδόνη και βαδίζει στον δύσκολο δρόμο της επανένταξης με τη στήριξη του νέου της συντρόφου. «Πάντα ήμουν συνηθισμένη να με κακομεταχειρίζονται, να με χρησιμοποιούν». Έως τώρα της φαινόταν αδύνατον ένας άνδρας ο οποίος «σέβεται τη φίλη του» να ενδιαφέρεται γι’ αυτήν. Γύρω στα 30, με τον φίλο της, ανακαλύπτει μια σχέση βασισμένη στη συντροφικότητα, στην από κοινού συμμετοχή. Και παρά τις πολύ δύσκολες συνθήκες ζωής –από όλα τα χρόνια της πορνείας μόνο χρέη τής έμειναν– της αρκεί καμιά φορά να ευχαριστιέται με απλά πράγματα, άγνωστα έως τότε: ένα σινεμά, ένα φαγητό σε μια μπιραρία. Μαζί του γνώρισε για πρώτη φορά την τρυφερότητα και τα χάδια. Αυτός ο άνδρας δέχτηκε το παρελθόν της, δεν την έκρινε ποτέ. Μόνο μαζί του ή με τη φεμινιστική οργάνωση μπορεί να μιλά για τα χρόνια της πορνείας. Γιατί, όπως πολλές πρώην ιερόδουλες, δεν αντέχει πάντα να αντιμετωπίζει το βλέμμα των άλλων.

Μετά από χρόνια χαοτικής συνολικά ζωής, έπρεπε να αναλάβει τον εαυτό της. Όλα της είναι δύσκολα: να κάνει τα χαρτιά της, να πάει στον γιατρό, να ασχοληθεί με τον εαυτό της. Μπορεί να μείνει τρεις μέρες δίχως να φάει τίποτα, μετά να «σκάσει» από φαγητό. Η ζωή της έχει διαμορφωθεί σύμφωνα με τον ρυθμό των κοριτσιών της: παίρνει τη μικρή της κόρη από το σχολείο, τα σαββατοκύριακα έρχεται η μεγαλύτερη κόρη της. «Πιο πολύ με βοήθησαν εκείνες να ζήσω παρά τις βοήθησα εγώ». Η πιο μικρή κόρη της, που είναι τεσσάρων ετών σήμερα, έζησε δίπλα στη μητέρα της τα τελευταία χρόνια της πορνείας της. Αυτά την έχουν σημαδέψει πολύ και έστω κι αν η Σοφία σταμάτησε να εκπορνεύεται εδώ κι έναν χρόνο, το μικρό κορίτσι αρχίζει να φωνάζει μόλις χτυπήσει το κουδούνι. Ένα βράδυ, που ο αδελφός του πρώην μαστροπού πηγαίνει σπίτι της για να ξαναβγάλει τη μητέρα της σε αυτή τη δουλειά, η μικρή της κόρη τού φωνάζει: «Φύγε. Δεν είναι το σπίτι σου εδώ, δεν έρχονται εδώ άνδρες».

Η νεαρή γυναίκα δυσκολεύεται να σχεδιάσει το μέλλον της. Είναι ιδιαίτερα εύθραυστη. «Η ζωή μου μοιάζει με χάρτινο πύργο που μπορεί να καταρρεύσει οποιαδήποτε στιγμή». Σήμερα, ένα πράγμα μόνο ονειρεύεται: να μετακομίσει για να αφήσει αυτή τη συνοικία όπου όλοι την γνωρίζουν, κυρίως οι πελάτες και οι έμποροι ναρκωτικών. Θα χρειαστεί πολλά χρόνια για να ξαναφτιάξει τη ζωή της, τον εαυτό της, να αποκτήσει εμπιστοσύνη ξανά σε αυτόν, να κάνει σχέσεις με τον κόσμο. Θα πιστέψει ότι σώθηκε όταν θα έχει κατορθώσει να ζήσει πέντε χρόνια χωρίς ηρωίνη, όταν θα έχει ένα καλό σπίτι, μια μικρή δουλειά και πια δεν θα την επισκέπτονται τη νύχτα εφιάλτες.

Περισσότερα από το VICE

«Δυστυχώς Δεν Κάνει για Μένα» - Πώς Άλλαξε η Ζωή μου Όταν Έκοψα το Χόρτο

Τα πιο Ντροπιαστικά Σκηνικά σε Καλοκαιρινές Διακοπές στην Ελλάδα

Μες στο Χυδαίο Μυαλό του Μαρκήσιου ντε Σαντ, που Έδωσε το Όνομά του στον Σαδισμό