Βρεθήκαμε για μια Εβδομάδα στο Στήσιμο της Έκθεσης «DESTEFASHIONCOLLECTION: 1 to 8» στο Μουσείο Μπενάκη

Η έκθεση DESTEFASHIONCOLLECTION: 1 to 8, λίγο καιρό πριν ανοίξει για το κοινό, ξεκίνησε να κάνει teasing για το opening στο Μουσείο Μπενάκη, δημιουργώντας μια διαδικτυακή πλατφόρμα στο site του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ, όπου διάφοροι φίλοι και γνωστοί των επιμελητών και των καλλιτεχνών δημιούργησαν αυτοσχεδιαστικά βίντεο χρησιμοποιώντας τα αντικείμενα της έκθεσης.

Παρακολουθώντας τα βίντεο και το πόσο πολύ φάνηκε να το διασκεδάζουν οι συντελεστές, ζήλεψα με όλη αυτή την θετική ενέργεια που εξέπεμπε η έκθεση, και πρότεινα στους επιμελητές να μου επιτρέψουν να είμαι στον χώρο κατά τη διάρκεια του στησίματος, ώστε να καλύψω όλη τη διαδικασία για το VICE.

Η κάλυψη ξεκίνησε μια εβδομάδα πριν ανοίξει η έκθεση, και συνεχίστηκε καθ’ όλη την διάρκεια μέχρι και την ημέρα των εγκαινίων. Όπως είναι φυσικό, στην πρώτη επίσκεψη ο χώρος θύμιζε εργοτάξιο: σιδεροκολλήσεις, σκαλωσιές, ηλεκτρολόγοι και ένα σύστημα αλυσίδων που κρέμονται από το ταβάνι και κινούνται στον χώρο εν είδη τοίχων, να μονοπωλεί το ενδιαφέρον των τεχνικών.

Όπως μου εξήγησε η Νάντια Αργυροπούλου με τους συνεπιμελητές της Αdam M. Bandler και Μark Wasiuta, που είναι παράλληλα αρχιτέκτονες και καθηγητές στο τμήμα Planning and Preservation του Πανεπιστημίου Columbia της Νέας Υόρκης, το σύστημα των αλυσίδων λειτουργεί με έναν διττό τρόπο στην έκθεση. Ενώ ο κύριος ρόλος του είναι να απομονώνει τις “κάψουλες”, τις επιλογές δηλαδή των οκτώ διαφορετικών καλλιτεχνών που κλήθηκαν από το Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ να διαλέξουν κάποια κομμάτια μόδας ο καθένας και στην συνέχεια να δημιουργήσουν ένα δικό τους έργο, μέσω του μηχανισμού που διαθέτει, οι αλυσίδες κινούνται συνεχώς στον χώρο, έτσι ώστε να δημιουργείται μια συνεχής ένωση αλλά και απόκλιση ανάμεσα στα αντικείμενα που επέλεξαν οι καλλιτέχνες και τα έργα που δημιούργησαν, χωρίζοντας και παράλληλα ενώνοντας την τέχνη και τη μόδα.

Τις πρώτες μέρες και όσο ακόμη το στήσιμο βρισκόταν σε πρώιμο στάδιο, στη μέση της αίθουσας υπήρχε ένα μεγάλο ξύλινο τραπέζι πάνω στο οποίο θα έλεγε κανείς πως βρισκόταν το εργαστήριο του Δρ. Καλιγκάρι, στον ρόλο του οποίου βρισκόταν ο Farzin Lotfi-Jam, ο αρχιτέκτονας που σχεδίασε το σύστημα ανάρτησης των ρούχων και των αξεσουάρ που απαρτίζουν τα capsule collections των συμμετεχόντων καλλιτεχνών,

βασιζόμενος σε μία αφαίρεση του ανθρώπινου σώματος και χρησιμοποιώντας ως υπενθύμιση μόνο τα βασικά χαρακτηριστικά του. Έτσι μπορούσε να δει κανείς επάνω στο τραπέζι σειρές από ώμους, στομάχια, γλουτούς και άλλα ανθρώπινα μέλη, τα οποία αργότερα τοποθετήθηκαν σε στύλους περιγράφοντας ανθρώπινες κινήσεις και ντύθηκαν με τα ρούχα και τα αξεσουάρ της έκθεσης.

Όπως μου είπε ο Farzin ένα βράδυ που τρώγαμε όλοι μαζί πίτσα στο σκοτεινό Μουσείο Μπενάκη, το πιο απαιτητικό μέρος του σχεδιασμού ήταν τα πέλματα, γιατί έπρεπε να είναι διαφορετικά για το κάθε παπούτσι -το πλαστικό δεν είναι εύκαμπτο σαν ένα γυναικείο πόδι- με το πιο tricky part στον σχεδιασμό να κρύβεται στο πέλμα για τις Mark Jacobs γόβες που βλέπουμε στο capsule του Jurgen Teller.

Αν κρίνω από τις προσπάθειες της ομάδας στη μια το πρωί να στήσει τον Bordelle κορσέ στο capsule της Αθηνάς Ραχήλ Τσαγκάρη, πρόκειται για ένα απαιτητικό σύστημα, σχεδιασμένο μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια και εντελώς διαφορετικό σε σχέση με τις συμβατικές κούκλες και τα βάθρα που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε μέχρι τώρα σε εκθέσεις μόδας, που μέσω ενός πομπώδους τρόπου παρουσίασης, προσπαθούν να πείσουν ότι η Μόδα είναι Τέχνη.

Την τελευταία μέρα του στησίματος κάτσαμε ως αργά με τους επιμελητές φωτογραφίζοντας την εξέλιξη της έκθεσης, και κατά τις δύο τους καληνυχτίσαμε αφήνοντας τους να δουλέψουν με την ησυχία τους. Όπως φάνηκε από την επόμενη ημέρα μάλλον δεν κοιμήθηκε κανείς τους, αφού το απόγευμα που επιστρέψαμε για να φωτογραφίσουμε την έκθεση, ο χώρος είχε μεταμορφωθεί παίρνοντας την τελική του μορφή.

Στα εγκαίνια νιώθαμε ήδη τόσο εξοικειωμένοι με τον χώρο, που ήμασταν οι μόνοι που περνούσαν μέσα από τις αλυσίδες σα να είναι κουρτίνες, ψάχνοντας για αντικείμενα που δεν είχαμε προλάβει να δούμε στο στήσιμο.

Τότε ανακάλυψα αυτό στο οποίο οφείλεται ολόκληρη η ιδέα της έκθεσης. Δεν πρόκειται για κάποιο ένδυμα ή έργο τέχνης, αλλά για ένα τεύχος του Artforum από τον Φεβρουάριο του 1982, με ένα φόρεμα του Issay Miyake στο εξώφυλλο. Στη συνέντευξη τύπου ο Δάκης Ιωάννου είπε πως αυτό το τεύχος, στο οποίο είναι μία από τις πρώτες φορές που σχολιάζεται η σχέση της τέχνης με τη μόδα, τον έκανε να συλλογιστεί για αυτό το δίπολο, και μερικά χρόνια αργότερα τρώγοντας με την παρέα του στη Ράτκα, ήρθε η ιδέα για την επιλογή ενός καλλιτέχνη ο οποίος με την σειρά του θα διαλέξει κάποια αντικείμενα μόδας, θα δημιουργήσει ένα έργο τέχνης σχετικά με τα αντικείμενα που διάλεξε, και τέλος θα ακολουθήσει μια σχετική έκδοση αλλά και μια δημοσίευση σε ένα περιοδικό τέχνης, επαναπροσδιορίζοντας ίσως έτσι το κείμενο στο Αrtforum από το οποίο ξεκίνησαν όλα.

Η αρχή έγινε το 2007 από το σχεδιαστικό δίδυμο Michael Amzalag&Mathias Augustyniak (M/M Paris) και από τότε ακολούθησε o φωτογράφος Jurgen Teller, o σχεδιαστής μόδας και νυν καλλιτέχνης Helmut Lang, η ποιήτρια Patricia Cavalli, o εικαστικός Charles Ray, η σκηνοθέτης Αθηνά Ραχήλ Τσαγκάρη, οι αρχιτέκτονες Diller Scofidio + Renfro και εφέτος συμμετείχε η εικαστικός Μαρία Παπαδημητρίου με μια ανθρωπολογική μελέτη στη μόδα των Τσιγγάνων.

Με την έκθεση πλέον ολοκληρωμένη φάνηκε πόσο ιδιοφυές ήταν το σύστημα των επιμελητών, αφού χειρίστηκε και στην ουσία έλυσε το ζήτημα της περιπλοκής των ρόλων στην έκθεση με τους οκτώ καλλιτέχνες να είναι ταυτόχρονα και επιμελητές των συλλογών τους. Το γεγονός ότι ο καθένας προερχόταν από διαφορετικό background ήταν αυτό που έκανε την έκθεση τόσο ενδιαφέρουσα, αφού ο κάθε καλλιτέχνης καταπιάστηκε με μία διαφορετική σκοπιά της μόδας, σύμφωνα με την προσωπική του οπτική. Έτσι βλέπουμε στον ίδιο χώρο το φόρεμα Victor &Rolf από τη συλλογή ”Cutting Edge Couture” που διάλεξε για την συλλογή της η Patricia Cavalli, στον ίδιο χώρο με το κοστούμι του Γιώργου Μάγγα ως μέρος του ΦΙRMA GYPSY GLOBALES, τον τσιγγάνικο οίκο μόδας που δημιουργεί η Mαρία Παπαδημητρίου στην έκθεση.

Ο Γιώργος Μάγγας βρισκόταν στα εγκαίνια, και όταν η γυναίκα του Τζούλη άνοιξε τη βαλίτσα που κρατούσε και του παρέδωσε το κλαρίνο του, η έκθεση μεταφέρθηκε έξω από την αίθουσα, με τον Μάγγα να φοράει το χρυσοποίκιλτο κουστούμι του και να παίζει κλαρίνο ανάμεσα στον Christopher Kane, τη Sofia Coppola και την Kim Gordon -ας μαντέψουμε ποιος θα κάνει το επόμενο capsule collection- και τότε υπό το κλάμα του κλαρίνου ολοκληρώθηκε η εμπειρία μου στην έκθεση DESTEFASHIONCOLLECTION: 1 to 8, όπου τελικά έμεινα να αναρωτιέμαι τι νόημα έχει να προσπαθούμε να ορίσουμε και να περιορίσουμε κάθε φορά το που αρχίζει και το που τελειώνει η τέχνη, αφού μερικές φορές μέσα από τις ιδέες κάποιων ανθρώπων βλέπουμε πως τα πάντα είναι υπό συζήτηση και πως δε χρειάζονται πλαίσια, παρά μόνο σημεία εκκίνησης για να δούμε τα πράγματα να φορμάρονται μόνα τους.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter,  Facebook και Instagram.