Περάσαμε μια Μέρα με τον Άνθρωπο που Έμαθε Bowling την Ελλάδα

Τον συναντώ στην αίθουσα bowling που διατηρεί στην Πατησίων. «Έχω βγάλει πολλούς παίκτες», μου λέει. Με σεμνότητα, ήπια διατυπωμένη αυτή η φράση είναι η πιο χαρακτηριστική ατάκα ανθρώπου που έχει υπάρξει προπονητής. Σε οποιοδήποτε σπορ.

Ο κύριος Γιάννης Λαγγαδίτης είναι ο πρώτος έλληνας κόουτς bowling, αυτός που θεμελίωσε την εθνική ομάδα bowling (ναι, υπάρχει)- ένας από αυτούς που το έφεραν στην Ελλάδα. Και το ανέπτυξαν, το καλλιέργησαν με αγάπη και μεράκι. Ανθρωποκεντρικά. Με γνήσιο πνεύμα φίλαθλο.

«Την ώρα του παιχνιδιού δεν βοηθούν τον αθλητή η ένταση και τα “την παναγία σου”, όλα αυτά που βλέπω στο ποδόσφαιρο και το μπάσκετ», μου λέει. «Δεν είναι κόουτς αυτοί, είναι κάτι άλλο. Ας βάλουν την ταμπέλα μόνοι τους».

Όσο μιλάμε, ηχητικό background ο ήχος από κορίνες που πέφτουν. «Στο ποδόσφαιρο είναι το γκολ, στο μπάσκετ να μπει το καλάθι - στο bowling η πιο χαρούμενη στιγμή είναι όταν τα ρίχνεις όλα», μου λέει. «Και ακόμα περισσότερο αν επαναλάβεις αμέσως το strike, δεύτερο στη σειρά. Μπορείς να φτάσεις και περισσότερα, αλλά πρέπει να ευθυγραμμίσεις απόλυτα όλη την κίνησή σου, το σώμα σου με το μυαλό σου για μεγάλο χρονικό διάστημα. Δύσκολο». 

Ο κύριος Γιάνης μιλάει για το bowling όπως οι θετικοί επιστήμονες και οι ψυχολόγοι μαζί, σαν επαγγελματίας αλλά και μύστης. Υπήρξαν σημεία που η φωνή του έσπαγε από συγκίνηση. «Αγάπη σαν αυτή του bowling δεν βρήκα πουθενά, μόνο στα παιδιά μου».

«Και για αυτό το bowling δεν είναι “επάγγελμα” για μένα, ήταν πάντοτε αγάπη, κατεξοχήν», λέει προς το τέλος της κουβέντας μας.

Αν βάλω τίτλο «ο άνθρωπος που έφερε το bowling στην Ελλάδα, θα είμαι σωστός;», τον ρωτάω. “Όχι, δεν το έφερα εγώ”, απαντά κοφτά. «Ο άνθρωπος που έμαθε bowling την Ελλάδα;», αναδιατυπώνω. «Αυτό ναι, μπορεί», μου λέει.

Από  το μηδέν

Η πρώτη μου επαγγελματική ενασχόληση ήταν- σχεδόν- το bowling. To 1971 δούλεψα στο Apollon Palace, ένα ξενοδοχείο που άνοιξε τότε στο Καβούρι. Το ξενοδοχείο ήτανε τοπ - 22 χρονών εγώ, εργαζόμουν ταμίας στην καφετέρια. Και αναθέσανε σε έναν Αμερικάνο που ήταν στέλεχος στην αμερικάνικη βάση στο Ελληνικό, να ξεκινήσει το bowling στο ξενοδοχείο, σαν ακόμα μία παροχή προς τους πελάτες. Η αίθουσα (bowling) ήταν σχεδόν έτοιμη, έψαχνε λοιπόν ο Αμερικανός να βρει το υπόλοιπο προσωπικό και τον επικεφαλής - που τον βρήκε σε μένα.

Είδε τη δουλειά μου και με εκτίμησε - με πάει στο δεύτερο υπόγειο και βλέπω το bowling, τους διαδρόμους. Αυτή ήταν η πρώτη αίθουσα bowling στην Ελλάδα. Λέω, “τι είναι αυτό; Τι μπορώ να κάνω εγώ εδώ;”. Δεν είχα ακούσει ποτέ ούτε το όνομα “bowling”, δεν ήξερα τίποτα, μηδέν.  Κάποια στιγμή μου λέει ο Αμερικανός, “ρίξε μια μπαλιά”. Έριξα και θυμάμαι που γύρισα το κεφάλι μου πίσω να δω πως γελάνε μαζί μου...

Bowling και Corvette

Αλλά μου άρεσε - από αυτή την πρώτη μπαλιά, κάτι ένιωσα μέσα μου, κάτι ελκυστικό, πολύ ελκυστικό. Σκέφτηκα πως θα μπορούσα να ρίξω καλύτερα, με έβαλε σε μια ωραία διαδικασία. Με τράβηξε. Και μετά από μερικές μέρες, όταν άνοιξε η αίθουσα και ήμουν στην εξυπηρέτηση του κόσμου, μπαίνει η Ρένα Βλαχοπούλου, μπαίνει η Δήμητρα Γαλάνη, εφοπλιστές όπως ο Πατέρας... Αναγνωρίσιμοι άνθρωποι εκείνης της εποχής, άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών, τραγουδιστές, καλλιτέχνες.

Αυτούς τους ανθρώπους έπρεπε να τους διαχειριστώ ψύχραιμα, όμορφα. Ερχόταν ο ραλίστας, ο Τζόνι Πεσμαζόγλου. Αυτός έφευγε πάντα τελευταίος και δεν με άφηνε και μένα να φύγω - μου ΄λεγε “κάτσε λίγο ακόμα και θα σε πάω εγώ σπίτι”. Οδηγούσε μια “κορβέτα” (corvette). Κι αν την έτρεχε... Έκανε απίθανα πράγματα στον δρόμο, που μόνο στον κινηματογράφο μπορείς να τα δεις. Του έλεγα πολλές φορές “σταμάτα να κατέβω”... 

Σπορ στα σπάργανα 

Και μια μέρα έρχεται ένας τύπος που, όπως μετά έμαθα, ήταν ο δήμαρχος Πειραιά. Αυτός άνοιγε τότε ένα bowling για τον Δήμο Πειραιά στην Καστέλλα. Και ζήτησε τη βοήθειά μου. Του απάντησα ότι οι γνώσεις μου είναι ακόμα ελάχιστες. “Εγώ σε βλέπω όμως”, μου είπε. Και δέχτηκα.

Για έναν χρόνο δούλεψα εκεί - άρχισα να χαλαρώνω, βελτιωνόμουν ο ίδιος, έπαιζα συνέχεια και δίδασκα τους ανθρώπους ότι μπορούσα τότε στο bowling. Και γνώρισα τον άνθρωπο που άνοιξε το “Bowling της Αθήνας”, Κεφαλληνίας και Πατησίων, απέναντι από το “ΑΕΛΛΩ”. Μπλάνος ήταν το όνομά του - αυτός είχε κάνει κάποια χρήματα στις ΗΠΑ και σκέφτηκε να τα επενδύσει στο bowling στην Ελλάδα. Αλλά δεν ήξερε πως να δουλέψει ένα τέτοιο μαγαζί.

Τον στήριξα. Εκεί “έβγαλα” πολλούς παίκτες, καλούς αθλητές και αθλήτριες. Μαθητές μου ο Νταλάρας, η Αλεξίου, η Βίσση, ο Νικολόπουλος, ο Οικονομέας ο δημοσιογράφος. Και ο Νίκος Κούρκουλος με τα παιδιά του, τον Άλκη και την Μελίτα. Νέοι τότε όλοι αυτοί, ίδια ηλικία ήμασταν πάνω κάτω - με το Νίκο Κούρκουλο γίναμε και φίλοι. Και δημιουργήθηκε εκεί  μια δική μου “σχολή” που με έδεσε περισσότερο με το bowling - άρχισε όλη η Ελλάδα να μου ζητάει συνεργασίες.

Καραμανλής (ο εθνάρχης)

Την ίδια περίοδο μου ζητάει γνωστός επιχειρηματίας να τον βοηθήσω στην αίθουσα bowling του Χίλτον που άνοιξε τότε στην Κέρκυρα. Πήγα για μια βδομάδα, στα εγκαίνια κυρίως, όπου ήταν κιόλας καλεσμένος ο ίδιος ο πρωθυπουργός, ο Καραμανλής. Λοιπόν τους έμαθα bowling όλους, τον Αβέρωφ, τον Λαμπρία... (γελάει). Έπαιξαν όλοι. Και θυμάμαι που έλεγα στον Καραμανλή, “Πρόεδρε, για να μην πηγαίνει η μπάλα στο λούκι, πρέπει να βηματίζουμε με αυτόν τον τρόπο, να αφήσουμε τη μπάλα να ρολάρει”. Με κοίταζε κάπως, “καλά νεαρέ” μου απάντησε. Και την επόμενη μπαλιά, προκλητικά, την πέταξε στο λούκι- δεύτερη το ίδιο, τρίτη ξανά. “Νεαρέ”, μου κάνει, “δεν θα μου πεις γιατί η μπάλα φεύγει συνέχεια στο λούκι;”. “Έχω την άδειά σας να σας πω;”, τον ρώτησα. “Το bowling διαφέρει από την πολιτική”. Κάνει μια στροφή, μου λέει “τι μου είπες;”. “Πήρα την άδειά σας”, του απάντησα. “Γιατί με προκάλεσες;” επέμεινε. “Γιατί είστε πολύ σημαντικός”, του απάντησα. Και, όντως, έτσι λειτουργούσα με τους ανθρώπους. Με χτύπησε στην πλάτη και μου είπε ότι θα τα πάω καλά στη ζωή μου. Δυνατό κουράγιο. 

Νίκος Κούρκουλος

Και το πρώτο bowling στη Θεσσαλονίκη, τέλη δεκαετίας ‘70, εγώ το έστησα - μου το ζήτησαν πάλι. Το 1980 άνοιξα το GBS, τέρμα Πατησίων - εκεί ήμουν πρώτη φορά μέτοχος και ο ίδιος. Σε αυτό το μαγαζί έγινε το “έλα να δεις”, είχε διακόσιες “προτεραιότητες”, ερχόντουσαν από όλη την Ελλάδα. Πρωτεύοντα ρόλο στην επιτυχία αυτή έπαιξε ο Νίκος Κούρκουλος που με στήριξε τόσο πολύ ώστε πολύς κόσμος νόμιζε ότι ήταν δικό του μαγαζί. Έφτασε στο σημείο κάποτε να σκουπίσει για να ανοίξουμε γρήγορα. Ήταν ένας εκπληκτικός άνθρωπος που όμοιό του δεν έχω γνωρίσει στη ζωή μου, ήταν κορυφαίος.

Στο bowling γνωριστήκαμε, τότε είχε επιστρέψει από τις ΗΠΑ. Είχαμε πάει παρέα και στον Βόλο στα γυρίσματα της ταινίας του “Το χώμα βάφτηκε κόκκινο”. Κάναμε πολύ παρέα, έφερνε στο bowling τα παιδιά του, μάλιστα όταν δεν μπορούσε ο ίδιος με έπαιρνε τηλέφωνο να μου πει “έρχονται τα παιδιά”. Ήμασταν και από την ίδια γειτονιά, από του Ζωγράφου και οι δύο. Έβγαινε μπροστά ο ίδιος και με βοηθούσε πάρα πολύ - με την παρουσία του, όπως και άλλων διάσημων της εποχής, το bowling άρχισε να ανεβαίνει. 

Μαθητεία καταρχήν

Στο ξενοδοχείο Apollon Palace ερχόντουσαν άνθρωποι από το εξωτερικό που είχανε γνωρίσει το bowling δεκαετίες πριν. Από αυτούς τους ανθρώπους πήρα πολλά πράγματα, μάθαινα. Θυμάμαι έναν Γάλλο μαροκινής καταγωγής που εργαζόταν στο ξενοδοχείο, αυτός μου έδειξε πάρα πολλά πάνω στο bowling, από την ψυχολογία που πρέπει να έχεις, μέχρι την τεχνική, το καλό σημάδι φυσικά, τον τρόπο που αφήνεις την μπάλα, πως προσαρμόζεις την ταχύτητά σου μέχρι να φύγει η μπάλα από τα χέρια σου για να κάνεις strike. Μετά μπήκε στην παρέα ένας Έλληνας από την Αιθιοπία, σπούδαζε αρχιτέκτονας στην Αθήνα αλλά είχε μάθει bowling στην Αιθιοπία και ήταν πάρα πολύ καλός παίκτης. Πήρα πολλά στοιχεία και από αυτόν. Θυμάμαι και τον οπερατέρ Νίκο Πετανίτη - όλοι αυτοί γίναμε φίλοι μέσω του bowling.

Γνώρισα έναν σοφό του αντικειμένου, που έφτασε να αρθρογραφεί για το bowling, Τομ Κούρος λεγόταν, Ελληνοαμερικάνος 3ης- 4ης γενιάς. Μου είχε πει τότε -και το επανέλαβε μετά σε προπονήσεις της εθνικής ομάδας- “το bowling είναι εδώ (δείχνει το κεφάλι του), φιλτράρεται και ταξιδεύει μέχρι εδώ (δείχνει το χέρι του)”. Το χέρι είναι η απόληξη της εγκεφαλικής λειτουργίας Μετά μπαίνουν οι παράμετροι της ταχύτητας- ή της δύναμης, γιατί όση δύναμη και να βάλεις το bowling αντιστέκεται, θέλει αυτόν τον γλυκό τρόπο. Αυτή η κουβέντα ήταν πολύ σημαντική, “πυρηνική”, όλη η ουσία του bowling. Και έγινε το επίκεντρο της διδασκαλίας μου, αυτό πρωτίστως προσπαθούσα να μεταφέρω σαν αντίληψη στους αθλητές μου.

Το κοουτσάρισμα

Έχω βγάλει πολλούς παίκτες και παίκτριες, ειδικά από τα μέσα του ‘80 μέχρι τις αρχές των 90’s, οι οποίοι παίζουν εξαιρετικά μέχρι σήμερα. Και ο ίδιος έχω παίξει πάρα πολύ bowling, έχω δουλέψει πολύ στο sport, ήμουν συνεχώς παρών στην μικροκοινωνία του, ακόμα και σαν διαιτητής. Έπαιζα, αλληλεπιδρούσα με τους παίκτες, δίδασκα πιο επίσημα ή συμβούλευα σε φιλικό επίπεδο. Και η αγάπη μου για το παιχνίδι όλο και δυνάμωνε - το bowling δίδαξε σε μένα την αυτοπειθαρχία, την τέχνη να μην παρεκτρέπομαι. 

Σταδιακά, όλη αυτή γνώση που πήρα και η εξάσκηση, η αγάπη που ένιωσα, με βοήθησαν να φτιάξω μια δική μου “σχολή”. Το λέω αυτό με πολύ σεβασμό και εκτίμηση σε όσους με μάθανε bowling. Όσα μου έλεγαν, όσα διάβαζα, όσα στοιχεία έβαζα ο ίδιος στο παιχνίδι μου προσπαθούσα να τα “περάσω” και στους παίκτες μου. Τότε δεν υπήρχε internet για να βλέπεις βιντεάκια απ’ όλον τον κόσμο πάνω στο παιχνίδι. Πολλά ήταν πολύ διαφορετικά- μέχρι και οι μπάλες δεν ήταν όπως οι σημερινές, σχεδόν πέτρινες ήταν (γελάει). Τότε χρησιμοποιούσαν ένα τυπικό υλικό εβονίτη, σήμερα είναι φτιαγμένες από υλικά “διαστημικά”, με πυρήνα στο κέντρο της μπάλας.

Αγωγός ψυχισμού

Το bowling εμπεριέχει πολύ γεωμετρία, πολύ φυσική. Είναι παιχνίδι που στηρίζεται στα μαθηματικά επί της ουσίας - μου αρέσει αυτό το εγγενές στοιχείο του.

Ο καλός κόουτς πρέπει όλα αυτά να τα μεταφέρει μέχρι την ψυχή του αθλητή και της αθλήτριας, ή είσαι καλός “αγωγός ψυχισμού”, ή δεν “κάνεις”...

Εγώ καταρχήν συνομιλώ με τον εαυτό μου - πως μπορεί κάποιος να μεταδώσει αυτή τη γνώση σε μένα; Θυμούμαι, ή στοχάζομαι πάνω σε αυτό. Με συναρπάζει ακόμα αυτή η διαδικασία αυτογνωσίας καταρχήν και μόνο έτσι νομίζω ότι μπορείς να διδάξεις κάτι.

Έδινα πολύ μεγάλη σημασία στον ψυχολογικό τομέα - ταλέντο λίγο πολύ έχουμε όλοι μέσα μας. Αυτός που καλείται να το φέρει στην επιφάνεια, το κάνει με ειλικρίνεια ή πουλάει φούμαρα για μεταξωτές κορδέλες; Ήθελα να λειτουργώ αληθινά, έβγαζα από τον αθλητή ή την αθλήτρια κάθε σκέψη που μπορούσε να τον αποπροσανατολίσει. Η δύναμη στη μπαλιά και τα προσωπικά του θέματα έπρεπε να διαχωριστούν - την ώρα εκείνη πρέπει να “παρκάρεις” κάποια θέματά σου για να αφοσιωθείς στο bowling. Πρέπει να καθαρίσει το μυαλό σου. Και η καρδιά σου. Να δεις την “ψυχή” του παιχνιδιού. Μόνο έτσι θα το απολαύσεις και θα είσαι και ο ίδιος αληθινός απέναντι στον εαυτό σου. Μόνο έτσι θα “δεθείς” με το bowling. Και μέσα σε αυτή τη διαδικασία, αυτή την εμπειρία, μάλλον, θα βάλεις και τη ζωή σου, την κατάστασή σου σε καλύτερη “τάξη”.

Skills

Αν δε σε βρει το bowling συγκεντρωμένο, απαλλαγμένο από πράγματα που όλοι κουβαλάμε στο κεφάλι μας, όσο και να δουλέψεις, σε προδίδει το ίδιο σπορ. Αποτυπώνεται η κατάστασή σου στο σκορ, αν δεν είσαι ψύχραιμος καμία μπαλιά δεν “πάει”. Ακόμα κι ένα νευρικό λαθάκι στο περπάτημα σου, αρκεί. Χάνεις τον έλεγχο.

Η ταχύτητα στο approach, στο περπάτημα όπως παίρνεις τη φόρα, δεν βοηθάει. Μικρά σχετικά βήματα, δεν χρειάζεται επιτάχυνση, ήπια κίνηση. Ώστε όταν “σερβίρεις” τη μπάλα στη γραμμή να μην είσαι σκυφτός αλλά όρθιος. Με τον θώρακα στη σωστή θέση. Mε βάση τη σωματοδομή σου και τον τρόπο που αφήνεις τη μπάλα- άλλοι δίνουν μεγάλη κούρμπα, φάλτσο στη μπάλα, άλλοι όχι - αποτυπώνεις τα βήματά σου στο χώρο. Κωδικοποιείς την όλη κίνησή σου.

Στο bowling το φυσικο ταλέντο εντοπίζεται στη μέση, στη μέση του σώματός σου - πρέπει να έχεις ευλυγισία. Από την άλλη σε όλα τα σπορ υπάρχουν εξαιρέσεις, ή μάλλον άνθρωποι που δουλεύουν πολύ και κάνουν υπερβάσεις. Έχω παραδείγματα αθλητών δυσκίνητων, με βαρύ σωματότυπο, που δούλεψαν τόσο ώστε έφτασαν στους κορυφαίους της Ευρώπης. 

Το “κυνηγητό” της αστυνομίας

Αρχές δεκαετίας του ‘80 έχω φτιάξει το bowling στο τέρμα Πατησίων - και έχει βγει η αστυνομία και κυνηγάει τα παιδιά που παίζουνε bowling. Γιατί το είχαν κατατάξει στα τυχερά παιχνίδια, στα “σφαιριστήρια”. Εγώ ήμουν τότε γενικός γραμματέας του συλλόγου των ιδιοκτητών - μπήκε μια μέρα η αστυνομία στο μαγαζί μου και με πήγανε αυτόφωρο, έμεινα όλη νύχτα μέσα. Την άλλη μέρα πάω στα Δικαστήρια - στην αίθουσα συνοδευόμουνα από τους αστυνομικούς. Με ρώτησε ο δικαστής τον λόγο που βρισκόμουν εκεί - “bowling” του λέω. Με ρώτησε που και όταν του απάντησα “στην Πατησίων”, “εγώ πάω με τα παιδιά μου στην Κηφισιά”, μου είπε. Ρώτησε μετά τι έχω να πω: “απολύτως  τίποτα κύριε πρόεδρε”, απάντησα. “Το είπατε, μόλις, εσείς”, του απάντησα. “Πηγαίνετε ο ίδιος με τα παιδιά σας στο bowling”. Και εγκάλεσε τους αστυνομικούς, “τι τον φέρατε τον άνθρωπο εδώ;”. Μετά από λίγες μέρες που ήρθε ο Νίκος (Κούρκουλος) να παίξουμε το ταβλάκι μας, του ζήτησα μνα ε βοηθήσει σε ένα ραντεβού με τον υπουργό Δημόσιας Τάξης, τότε. Τον συναντήσαμε μαζί, του είπε ο Νίκος ότι είμαστε σαν αδέρφια - “με συλλάβανε και τσιμπιόμουνα να καταλάβω τι λάθος έκανα”, είπα κι εγώ του υπουργού... Την άλλη μέρα βγήκε εντολή προς όλα τα αστυνομικά τμήματα, “αφήστε το bowling να δουλέψει”.

Και η εθνική bowling

Με αφορμή αυτό το “κυνηγητό” αποφασίσαμε να ιδρύσουμε συλλόγους και σε δεύτερο χρόνο να δημιουργηθεί ομοσπονδία, όπως σε κάθε έγκριτο άθλημα. Ο σύλλογος που φτιάξαμε στο GBS ήταν ο μεγαλύτερος στην Ελλάδα, 500 μέλη είχαμε. Έγινε το “εργαστήρι” μου εκεί, παρήγαγα παίκτες και παίκτριες υψηλού επιπέδου.

Οι εθνικές ομάδες πρέπει να αγωνιστούν ξανά στο εξωτερικό, να ανταγωνίζονται εκεί, να κερδίζουν εμπειρίες. Είχαν γίνει λάθη τα τελευταία χρόνια και είχαν σταματήσει οι εθνικές να παίζουν έξω.

Στην αρχή είχαν αναλάβει να τρέξουν τις εθνικές δύο Ολλανδοί - πήγαν σε ένα μεγάλο τουρνουά στο Παρίσι, συνέβησαν διάφορα ευτράπελα, εσωτερικές διενέξεις και τσακωμοί στην ομάδα. Τότε μου ζήτησαν από την Ομοσπονδία να ασχοληθώ, τους είπα ότι δεν πρόκειται ούτε να ασχοληθώ ούτε να ενδώσω σε μαγκιές, ότι εγώ θέλω να επικοινωνώ “ψυχή με ψυχή” με τους αθλητές.

Τότε κτίστηκε η εθνική ομάδα bowling - επτά άνδρες, επτά γυναίκες, επτά junior. Κορυφαία στιγμή μου, όταν φόρεσα το εθνόσημο ως κόουτς. Το 1992.

Στο πρώτο πανευρωπαϊκό που αγωνιστήκαμε, στο Μάλμε της Σουηδίας, παρότι το bowling ήταν στα σπάργανά του στην Ελλάδα, βγήκαμε έβδομοι. Και επί των ημερών μου, το 1992 πρωταθλητής Ευρώπης αναδείχτηκε ένας Έλληνας, ο Σακελλαρίου. Παρέμεινα κόουτς της εθνικής ομάδας μέχρι το 1995, επιστρέψαμε τότε από τουρνουά στις ΗΠΑ και παραιτήθηκα - έβαλα το λιθαράκι μου και αποχώρησα.

Κάποτε στην Αμερική

Πρωτοπήγα το 1994 για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, όταν είχα την ευθύνη των εθνικών ομάδων ανδρών και γυναικών. Παίζαμε σε γήπεδα με 80 διαδρόμους, χαώδη - σε αίθουσες καζίνο όπως το “Ρίνο” στο Βέγκας.  Άλλος κόσμος οι ΗΠΑ για το bowling, η “Μέκκα”.

Ήταν ένα από τα πρώτα όνειρα που είχα πιτσιρικάς, πότε θα ταξιδέψω εκεί, για να γνωρίσω αυτόν τον κόσμο... Ήμασταν σε ένα τεράστιο γήπεδο, 140 εθνικές ομάδες, παρών ήταν και ο Μπιλ Κλίντον - τότε ένιωσα ότι όλα τα όνειρά μου έγιναν πραγματικότητα...

Ξέρεις, στο bowling υπάρχουν και μεικτά τουρνουά, όπου άνδρες και γυναίκες αγωνίζονται μαζί - και έχει συμβεί κατ’ επανάληψη η νικήτρια να είναι γυναίκα.

Παίζαμε κάποτε  σε ένα τεράστιο γήπεδο στις ΗΠΑ. Και είναι μια ελληνοαμερικανίδα έναν διάδρομο αριστερά από μένα και τους αθλητές μου - μια αθλήτρια που τότε συγκαταλεγόταν στις καλύτερες του κόσμου. Είχε έρθει με φιλοδοξίες, προπονημένη, ο κόουτς της ήταν ένας ωραίος τυπάκος, προσπαθούσε να την καθοδηγήσει, να την ηρεμήσει. Αυτή έπαιρνε τη μπάλα, “χτυπιότανε”, νευρίαζε, κάθε μπαλιά ήταν και χειρότερη. Μετά από πέντε έξι μπαλιές, κατεβαίνει με φόρα και του τραβάει δύο χαστούκια. Κρύφτηκα εγώ, αισθάνθηκα φοβερή αμηχανία. Ο άνθρωπος το αντιμετώπισε υπερήφανα. Λέω, “θα κάνω αταξία”. Υπολόγισα τα βήματά μου ώστε στην επόμενη μπαλιά που έριξε, έπεσε πάνω μου. “Είσαι καταπληκτική”, της είπα (γελάει). “Δεν έχω χαρτί αλλά γράφω στο μυαλό μου τα στοιχεία του παιχνιδιού σου για να τα μεταφέρω στην πατρίδα μου”. Με κοίταξε απορημένη, “τώρα με δουλεύει αυτός;”, κάτι τέτοιο σκεφτότανε. “Μου αρέσει το περπάτημά σου”, συνέχισα εγώ. “Είναι ισορροπημένο. Δεν πέφτεις με τα μούτρα στη γραμμή του φάουλ. Και που όταν σερβίρεις τη μπάλα, σηκώνεις λίγο το χέρι σου για να επηρεάσεις τις στροφές που παίρνει”, αυτά της είπα. Με κοίταξε ξανά, έκπληκτη - και έφυγε. Λοιπόν, εγώ αλληγορικά της έλεγα, με “τρόπο”, τι δεν κάνει καλά... Τελικά βγήκε πρώτη... Εγώ τότε κάπνιζα αρειμανίως - όταν κέρδισε, βγήκε έξω, με έψαχνε. Με πήρε αγκαλιά, “πατρίδα” μου έλεγε, “με έσωσες”. Κατάλαβε τον “τρόπο” μου, γιατί εκείνη την ώρα του παιχνιδιού δεν βοηθούν τον αθλητή η ένταση και τα “την παναγία σου”, όλα αυτά που βλέπω στο ποδόσφαιρο και το μπάσκετ.

Προσπαθούν εντελώς ανορθόδοξα οι προπονητές να “μπούνε” στον ψυχισμό των αθλητών τους που, συχνά, ειδικά οι μεγάλοι παίκτες είναι και ιδιαίτεροι άνθρωποι. Δεν πρέπει να τους ”σκοτώνουμε”, αφαιρώντας τους αυτό το ιδιαίτερο που έχουν.  Οι αθλητές δεν είναι “στρατιωτάκια” - καθένας είναι μοναδικός και πρέπει να μπεις στην ψυχή του. 

Θυμάμαι ένα άλλο σκηνικό από το Παγκόσμιο στις ΗΠΑ: όπως παίζαμε ήταν δυο πιτσιρίκια, 7- 8 χρονών, τα συνόδευε μία γιαγιά. Και έκαναν θόρυβο στις εξέδρες. Στο διάλειμμα τους πλησίασα- “μίλα ελληνικά” μου κάνει η γιαγιά. “Από τη Λάρισα είμαι”, μου είπε. Αυτά τα πλάσματα κουβαλούσανε το ελληνικό  στοιχείο από την οικογένειά τους - και ας το “βγάζανε”, ας το εξωτερίκευαν έτσι θορυβωδώς, έτσι “αμερικάνικα”.

Μια άλλη φορά έρχεται ένας νεαρός και μισά αγγλικά, μισά ελληνικά μου λέει: “είμαι Έλληνας, δεν έχω έρθει ποτέ στην Ελλάδα, θέλω αν μπορείς να μου δώσεις τη φανέλα σου”. Δύο φανέλες είχαμε μόνο, μετά τον αγώνα στο ξενοδοχείο του χάρισα την μία - έγραφε “Ελλάς”, την έβαλε στο πρόσωπό του και ήταν σα να σκούπισε τη συγκίνησή του.

Future stuff

Τέτοια ενθύμια, φανέλες, κύπελλα, ελάχιστα έχω κρατήσει, μηδαμινά. Τα χάρισα όλα - γιατί είμαι συναισθηματικά υπερπλήρης από το bowling. Τόσα χρόνια μετά με εκτιμούν και με σέβονται στον χώρο, έρχονται άνθρωποι να με βρουν, να μιλήσουμε για το bowling. Αυτό είναι το σημαντικό.  

To bowling ήταν και επάγγελμα για μένα - γιατί έπρεπε να ζήσω τα παιδιά μου. Αλλά αποφάσισα ότι δεν ήταν μόνο επάγγελμα και αυτό ήταν το δύσκολο.

Πιστεύω ότι οι επόμενοι -που έχουν μεγαλύτερη πνευματική καλλιέργεια από μένα- θα το πάνε ακόμα πιο μπροστά.

Είμαι πολύ αισιόδοξος για τους νέους Έλληνες, είναι ότι πιο αισιόδοξο βλέπω στη ζωή μου. Μέσω του bowling έρχομαι σε διάδραση και επικοινωνώ μαζί τους. Τα νέα παιδιά είναι έτη φωτός καλύτερα από εμάς, πιο μορφωμένοι άνθρωποι, πιο ειλικρινείς- μας βαζουν στη θέση μας για πλάκα. 

Επαγγελματικό bowling;

Στις ΗΠΑ υπάρχει επαγγελματική ομοσπονδία bowling- οι παίκτες εκεί παίζουν σε τουρνουά, όπως παίζει ο Τσιτσιπάς, με μεγάλα έπαθλα, εκατοντάδων χιλιάδων δολαρίων. Στις ΗΠΑ, κυρίως, τα χρήματα είναι πολλά, κάποιοι είναι επαγγελματίες, ζούνε από το bowling. Στην Ευρώπη η κατάσταση είναι πιο ημί- επαγγελματική, υπάρχουν τουρνουά με χορηγίες και κάποια “ήπια” έπαθλα. Τελικά όλοι οι Ευρωπαίοι παίκτες επιδιώκουν να αγωνίζονται στις ΗΠΑ.

Ο ίδιος είχα πρόταση από πολύ μεγάλη εταιρεία αναψυκτικών να πάω στην Αμερική και να συμμετάσχω σε επαγγελματικά τουρνουά. Οικογενειακοί λόγοι δεν μου το επέτρεψαν. 

Τενεκεδάκια και ποτοαπαγόρευση έφτιαξαν ένα family game

Θυμάμαι μικρό παιδί που τοποθετούσαμε στρογγυλά κουτιά από κονσέρβες και ρίχναμε με μια αυτοσχέδια μπάλα, ή με μια πέτρα- όποιος έριχνε κάτω τις περισσότερες κονσέρβες, κέρδιζε. Η ιστορία του bowling, το ίδιο ως παιχνίδι είναι χαραγμένο στην παιδική ηλικία του ανθρώπου από τα πανάρχαια χρόνια. Στις αρχές του 1900, Γερμανοι είδαν εικόνες ενός παρόμοιου παιχνιδιού στις πυραμίδες της Αιγύπτου - το έφεραν ως ιδέα στη Γερμανία και το εξειδίκευσαν στο σημερινό, περίπου, bowling. Τα πρώτα χρόνια οι κορίνες ήταν 9. Από τη Γερμανία το αντέγραψαν οι Αμερικάνοι - και αυτοί “έπεσαν με τα μούτρα”...  Στην ποτοαπαγόρευση έκλεισαν όλες οι αίθουσες bowling, που τότε είχε άλλο όνομα. Κάποιος, για να ξεφύγουν από την τσιμπίδα του νόμου, έριξε την ιδέα να κάνουν μια μετατροπή στο παιχνίδι- να προσθέσουν άλλη μια κορίνα και να το ονομάσουν bowling. Τότε έγινε το bowling αυτό που είναι σήμερα - αν δεν κάνω λάθος είναι το άθλημα με τα περισσότερα μέλη στον κόσμο.

Γιατί; Για μένα ο λόγος είναι ότι το bowling είναι μάλλον το μοναδικό άθλημα που μπορεί να παίξει και να διασκεδάσει μαζί όλη η οικογένεια, από το μικρό παιδί, το νήπιο, μέχρι τον παππού. Μπορούν να παίξουν όλοι μαζί. Σπάνιο πράγμα.

Περισσότερα από το VICE

Plus Size Μοντέλα Απαντούν Πώς Νιώθουν με το Μαγιό στην Παραλία

Ο Δυστύχης Μπλέτσας Είναι ο πιο Μίζερος Ταξιδιώτης των Social Media

Πώς να Είσαι Single και να το Απολαμβάνεις

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.