O Τάσος Θεοφίλου Λέει Αντίο στον Μπάτμαν

Έτσι μας συστήνει ο Τάσος Θεοφίλου στον Τζο Τσιλ, τον πρωταγωνιστή της καινούριας του συγγραφικής δουλειάς, ενός περίτεχνου comic που έχει τα πάντα: πιστολίδι, δράση, πολιτική σκέψη, ήρωες και αντιήρωες, που παίρνουν χρώμα, μορφή και ροή από τον KANELLO COB και τα μελάνια του.

Το Αντίο Μπάτμαν [εκδ. Red n’ Noir] είναι το δεύτερο comic που βασίζεται σε διήγημα του Τάσου Θεοφίλου, μετά τον Οθέλλο, μια παλπ τραγωδία [ εκδ. ΚΨΜ], που κυκλοφόρησε την άνοιξη του 2017 σε συνεργασία με την Χριστίνα Σηφιανού. Οι ιστορίες και για τα δυο comic γράφτηκαν πριν την πενταετή κράτησή του, «ανακατασκευάστηκαν» σεναριακά, πέρασαν από τα συρτάρια της Αντιτρομοκρατικής, από χέρια εισαγγελέων και μπήκαν σε δικογραφίες, πολύ πριν προλάβουν να φτάσουν στα χέρια των αναγνωστών. Ο Θεοφίλου έχει γράψει επίσης τη συλλογή διηγμάτων με τίτλο Παρανουαρικό, τα βιβλία «2 Βήματα ή Ανταποκρίσεις από το σπίτι των Πεθαμένων [εκδ. ΚΨΜ] και ΑχΒαχικό [Εκδ. Red n’ Noir], στα οποία με τρόπο βιωματικό περιγράφει το περιβάλλον της φυλακής και τους κατοίκους που συνθέτουν την μικροκοινωνία της. Παράλληλα συνέβαλε στη δημιουργία των συνεργατικών εκδόσεων Red n’ Noir, που λειτουργούν μακριά από τις πρακτικές των εκδοτικών οίκων, ενώ αρθρογραφεί, καλύπτει δικαστικά ρεπορτάζ και συνεχίζει να γράφει ό,τι τον ενδιαφέρει με τρόπο πολυσχιδή.

Αυτήν τη φορά, σε ένα comic που, σύμφωνα με τους δημιουργούς του, σκοπό έχει να αποκαταστήσει την αλήθεια, ο Μπάτμαν είναι ένα κακομαθημένο κωλόπαιδο που έχει πάρει τον νόμο στα χέρια του. Μια φιγούρα που εκπροσωπεί την παντοδυναμία της αστικής τάξης. Το υποψιαζόμασταν, όμως ο Τάσος Θεοφίλου και ο CANELLOS COB, μας βοηθούν να δούμε πλέον ξεκάθαρα τον Μπρους Γουέιν πίσω από τη μάσκα αυτού του τύπου. Να αποδομήσουμε την όποια συμπάθεια μπορεί να είχε μείνει μέσα μας, σαν κατάλοιπο της παιδικής μας ηλικίας και της προφυλαγμένης αθωότητας. Ο Τάσος Θεοφίλου πάντως είναι ξεκάθαρος: «Η Γκόθαμ Σίτι είναι μια δυστοπία». Να γιατί:

VICE: Γιατί τον Μπάτμαν;
Tάσος Θεοφίλου: Γιατί όχι; Είναι ένας υπερήρωας που εκφράζει μια ακροδεξιάς υφής αντεγκληματική πολιτική. Είναι αυτός που επιχειρεί να πάει το δόγμα Νόμος και Τάξη ένα βήμα παραπέρα. Ενσαρκώνει έναν ολόκληρο παρακρατικό μηχανισμό και εκφράζει το προνόμιο της αστικής τάξης στην αυτοδικία.

Έγινε κάποια στιγμή η Αθήνα λίγο από Γκόθαμ; Kαι αν ναι, πότε;
Νομίζω ήταν πολύ έντονη αυτή η ατμόσφαιρα την περίοδο μετά το 2009 όπου άρχισαν να εκδηλώνονται και τα πρώτα σημάδια των συνεπειών της οικονομικής κρίσης. Η κοινωνική και οικονομική ψαλίδα άνοιγε δραματικά και γινόταν πια ορατό ακόμα και περπατώντας στον δρόμο ότι ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας είχε εξαθλιωθεί. Συγχρόνως για να αντιμετωπιστεί πολιτικά αυτή η κατάσταση ξεκίνησε η εφαρμογή του κατασταλτικού δόγματος Νόμος και Τάξη. Ιδρύθηκαν μονάδες αστυνόμευσης που χαρακτηρίζονταν για την ασυδοσία τους και τους προσβλητικούς για τον μέσο πολίτη όρους με τους οποίους επέβαλλαν την εξουσία τους. Μιλάω για τα μηχανοκίνητα τάγματα Δέλτα και ΔΙ.ΑΣ. Την ίδια περίοδο είχε αρχίσει να αναπτύσσεται και μια ρητορική για την ιδιωτικοποίηση κάποιων τμημάτων της καταστολής που ανάμεσα στις άλλες συνέπειες θα κατέληγε να λειτουργεί, όπως και ο Μπάτμαν, σαν ένας μηχανισμός αυτοδικίας της αστικής τάξης. Αν ανακαλέσει κανείς στην μνήμη του εικόνες από εκείνη την περίοδο θα μπορούσε να τις χρησιμοποιήσει για να περιγράψει τις πρώτες μέρες μιας δυστοπίας. Η Γκόθαμ Σίτι φυσικά και είναι μια δυστοπία.

Το Αντίο Μπάτμαν είναι comic ανακατεμένο με πολιτική θεωρία. Σε ό,τι έχεις εκδόσει έως τώρα κυριαρχεί το πολιτικό στοιχείο, ακόμη και αν δεν είναι εμφανές όλες τις φορές. Γίνεται στοχευμένα ή με έναν τρόπο υποσυνείδητα;
Συγκεκριμένα, το Αντίο Μπάτμαν το έγραψα ακριβώς επειδή με προβλημάτισε πολιτικά ο μύθος του Μπάτμαν και έτσι ένιωσα την ανάγκη να απαντήσω. Βρήκα αυτόν τον τρόπο. Ένα διήγημα το οποίο μετά διασκευάστηκε σε κόμικ. Τα επόμενα πράγματα που έγραψα ήταν μια συλλογή διηγημάτων με τίτλο Παρανουαρικό που τα δημοσίευα σε ομώνυμο blog. Ήταν ιστορίες οι οποίες εξέφραζαν την αγανάκτηση που ένιωθα ο ίδιος και φαντάζομαι όσοι είναι στην θέση τού επισφαλούς εργαζόμενου, από την ανάγκη να υπομένει κανείς μια σειρά από παραλογισμούς και εξευτελισμούς στις χειρότερες και πιο κακοπληρωμένες δουλείες. Τον πόνο μου ήθελα να εκφράσω και καθώς αυτός ο πόνος έχει ταξικές αιτίες μοιραία είναι και πολιτικός. Και μιας και το έφερε η κουβέντα, να διευκρινίσω ότι στο Παρανουαρικό υπάρχουν κάποιες political incorrect διατυπώσεις που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν σεξιστικές. Αν το έγραφα τώρα, σίγουρα αυτές οι διατυπώσεις θα έλειπαν αλλά σε κάθε περίπτωση δεν είχα τέτοια διάθεση. Σκοπός μου ήταν να χρησιμοποιήσω μια καθημερινή γλώσσα.

Το ίδιο συνέβη και με τα δυο βιβλία που έγραψα στην φυλακή για την φυλακή. Δεν μπορείς να περιγράψεις την φυλακή απογυμνωμένη από το πολιτικό στοιχείο. Δεν μπορείς να τα διαχωρίζεις καθώς επιτελεί πολύ συγκεκριμένη, κομβική και πολιτική λειτουργία. Ο πόνος που προκαλεί η φυλακή λοιπόν είναι και αυτός πολιτικός γιατί έχει πολιτικά αίτια. Αν το πολιτικό στοιχείο βγαίνει κάπου μόνο του χωρίς να το επιδιώκω συνειδητά είναι στον Οθέλλο, μια παλπ τραγωδία.

VICE Video: Η Βιομηχανία της Κυβερνοασφάλειας και τα Νέα Ελληνικά Ταλέντα

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Έχεις ζήσει τα τελευταία χρόνια ανάμεσα σε σωφρονιστικούς υπαλλήλους, δικαστές, εισαγγελείς και παράνομους. Πώς σε έχουν επηρεάσει συγγραφικά αυτά τα περιβάλλοντα;
Νομίζω δεν μπορώ να απαντήσω σε αυτήν την ερώτηση. Μάλλον δεν είναι κάτι το οποίο γίνεται με τρόπο που μπορώ να συνειδητοποιήσω άμεσα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι πράγματι η εμπειρία της φυλακής υπήρξε από την μια ένα επιπλέον κίνητρο για να γράψω προκειμένου να περιγράψω την λειτουργία της αλλά συγχρόνως αποτέλεσε και μια δεξαμενή από χαρακτήρες ή ακόμα και ατάκες που αξιοποιήθηκαν ή θα αξιοποιηθούν στο μέλλον.

Ο Οθέλος, μέχρι να φτάσει στα χέρια των αναγνωστών, πέρασε αρκετές φορές την πόρτα της φυλακής, έμεινε για λίγο καιρό στα συρτάρια της Αντιτρομοκρατικής, διαβάστηκε από δικαστές. Πες μου λίγο την ιστορία του Αντίο Μπάτμαν και πώς προέκυψε η συνδημιουργία με τον Kanellos C.O.B.
Με έναν τρόπο και το Αντίο Μπάτμαν έχει περάσει παρόμοιες περιπέτειες με τον Οθέλλο. Το Αντίο Μπάτμαν το είχα γράψει και αυτό πριν την φυλακή κάπου στο 2011 και είναι το πρώτο μου διήγημα. Σε αντίθεση όμως με τα άλλα διηγήματα που είχα γράψει τότε και κομμάτια του οποίων τελικά συνέθεσαν τον Οθέλο, το Αντίο Μπάτμαν το είχα μοιραστεί με φίλους οπότε το αρχείο υπήρχε και σε άλλους υπολογιστές πέρα από τον κατασχεμένο δικό μου. Έτσι δεν χρειάστηκε να το σώσω ως κομμάτι της δικογραφίας ανάμεσα σε άλλα πειστήρια (όπως έγινε με τον Οθέλο). Το ξαναβρήκα εύκολα και το εξέδωσα με την βοήθεια φίλων και συντρόφων στην μορφή διηγήματος όσο ήμουν στη φυλακή. Κάποια στιγμή έπεσε στα χέρια του Kanellos C.O.B., το διάβασε, του άρεσε, αποφάσισε να το διασκευάσει σε κόμικ και μου το έστειλε έτοιμο όσο ήμουν ακόμα στη φυλακή. Μεσολάβησε η αποφυλάκιση μου και κάποιες διορθώσεις στους διαλόγους, διότι τα χρόνια είχαν περάσει και το κείμενο δεν με ικανοποιούσε. Τελικά εκδόθηκε στην τελική του μορφή φέτος τον Απρίλιο.

Τι πιστεύεις ότι θα έλεγε ο δημιουργός του Μπάτμαν για την αποκατάσταση της αλήθειας;
Αν και ο μύθος του Μπάτμαν έχει ξεφύγει από τον αρχικό του δημιουργό, δεν νομίζω ότι θα είχε να πει και πολλά. Δημιούργησε ένα τέρας. Δημιούργησε ένα πλούσιο κακομαθημένο κωλόπαιδο που μια ζωή είχε έναν υπηρέτη να του κάνει όλα τα χατίρια και μόλις ενηλικιώνεται γίνεται ένας πλεϋμπόι που επενδύει τα λεφτά που κληρονόμησε από τον μπαμπά του εφευρίσκοντας γκάτζετς με τα οποία ταλαιπωρεί φτωχοδιαβόλους. Δεν μπορώ να φανταστώ με ποιον ισχυρισμό θα μπορούσε να υπερασπιστεί τον εαυτό του ή το δημιούργημα του. Οι πραγματικοί του δημιουργοί δεν έχουν να αποκαταστήσουν καμιά αλήθεια. Οι πραγματικοί του δημιουργοί κάνουν απλώς προπαγάνδα. Η αποκατάσταση της αλήθειας είναι το Αντίο Μπάτμαν.

Το Αντίο Μπάτμαν κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Red n' Noir. Κεντρική διάθεση στο Βιβλιοκαφέ Vertigo.

Περισσότερα από το VICE

«Τα Ήθελε ο Οργανισμός της» - Γιατί η Ελληνική Κοινωνία Ανέχεται τους Βιασμούς

Τη Mέρα που με Βίασε ο Πατριός μου, Σταμάτησα να Ονειρεύομαι

Μια Κουβέντα με τον Πρόεδρο των Ελλήνων Ρομά για το Γκέτο στο Μενίδι