Οι Aνεξάρτητοι Διασώστες Άγριων Ζώων

Ο Tanay Juvekar προτείνει να κρατήσει ένα ποντικόφιδο κατά τη συνέντευξή μας, μέσω Zoom. Πιάνει το μη δηλητηριώδες φίδι με άνεση. Το φίδι τυλίγεται γύρω από τον λεπτό σώμα του Juvekar και δεν «σφυρίζει» καθόλου στον 23χρονο μηχανικό από το Μουμπάι. Πίσω του, πυκνά δέντρα στις ακτές της πόλης, γεμάτα με άλλα συναρπαστικά πλάσματα.

O Juvekar έχει ένα τατουάζ γύρω από τον λαιμό, που γράφει “Run Wild”. Και αυτό ακριβώς κάνει.

«Το βρήκα λίγο πριν την κλήση μας», μου είπε ο Juvekar για το φίδι. «Ήταν πιασμένο σε ένα δίχτυ για ώρες, τελείως εξαντλημένο και αφυδατωμένο από τη ζέστη. Είναι ψυχρόαιμα ερπετά που αποπροσανατολίζονται όταν ανεβαίνει η θερμοκρασία».

Ο Juvekar είναι ανεξάρτητος διασώστης άγριων ζώων στην Ινδία, ένας από τους λίγους λάτρεις των ζώων που διασώζουν τα πάντα –με μεγάλο προσωπικό κίνδυνο– από φίδια, πιθήκους και ιγκουάνα μέχρι λεοπαρδάλεις και ρινόκερους που μπαίνουν σε ανθρώπινα περιβάλλοντα. Πριν από μερικά χρόνια κατά τη διάρκεια των μουσώνων, οι ντόπιοι παραπονέθηκαν ότι είχαν δει έναν κροκόδειλο σε μια από τις ρηχές λίμνες του Μουμπάι, και μια από τις πιο μολυσμένες. Ο Juvekar συνεργάστηκε με κρατικές υπηρεσίες και ΜΚΟ υπέρ των άγριων ζώων και κατάφερε να δελεάσει το ερπετό ώστε να βγει από τη λίμνη και να μπει σε κλουβί, με δόλωμα μια γουρουνοκεφαλή. Ο κροκόδειλος αργότερα μεταφέρθηκε στο κοντινό Εθνικό Δρυμό Sanjay Gandhi. 

«Ο χρόνος είναι ο αντίπαλος. Μόλις σου τηλεφωνήσουν πρέπει να αφήσεις τα πάντα και να τρέξεις, διότι κάθε λεπτό που περνάει το ζώο μπορεί να σκοτωθεί από αγχωμένους, τρομαγμένους ντόπιους».

Οι ανεξάρτητοι διασώστες όπως ο Juvekar, που δεν έχουν κάποια σχέση με οργανώσεις υπέρ των άγριων ζώων, δεν παίρνουν χρηματική αποζημίωση για τη δουλειά τους. Παρόλα αυτά, καταφέρνει να διασώσει τουλάχιστον τρία ζώα κάθε φορά. Το κίνητρό του; Η αγάπη.

«Στενοχωριέμαι πάρα πολύ να βλέπω ντόπιους να σκοτώνουν κάποιο φίδι ή άλλο πλάσμα».

Για τους διασώστες άγριων ζώων, η αντιμετώπιση ενός θυμωμένου όχλου δεν είναι ποτέ εύκολη. Το 2019 μια απειλούμενη καφέ αρκούδα Ιμαλαϊων κυνηγήθηκε από το πλήθος, έπεσε σε ένα χαντάκι και σκοτώθηκε. Το 2016  ένας βασιλικός τίγρης Βεγγάλης στο Ασάμ λιντσαρίστηκε από τους ντόπιους, κάποιοι από τους οποίους έβγαλαν τα νύχια του και τα δόντια του μετά τη φρικτή σφαγή. Αυτή η προσέγγιση έρχεται σε κόντρα με τις οδηγίες διάσωσης   που θέτει το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Δασών και Κλιματικής Αλλαγής της Ινδίας, αλλά τα συρρικνούμενα περιβάλλοντα άγριας ζωής και η έλλειψη γνώσης του τι προσφέρουν τα ζώα στον κόσμο σημαίνουν όλο και μεγαλύτερη σύγκρουση ανθρώπου-ζώου.

Σύμφωνα με τον Arjun Kamdar, ανεξάρτητο διασώστη που συνεργάζεται στενά με κρατικές υπηρεσίες προστασίας άγριας ζωής, οι περισσότεροι ανεξάρτητοι διασώστες κάνουν τη λεγόμενη δουλειά μηχανισμού μηδέν.

«Βασικά οι διασώστες απλώς “μπαλώνουν” μια κατάσταση. Τους απογοητεύει ότι αυτό συμβαίνει συνέχεια γιατί τα συστημικά προβλήματα είναι πολύ βαθιά. Έτσι κάθε μέρα είναι λες και βρίσκονται πάλι στο σημείο μηδέν».

Λέει ότι η μεγαλύτερη ευθύνη τους είναι να διαλύσουν τους μύθους και τις προλήψεις που μπορεί να συσχετίζουν οι άνθρωποι με τα φίδια και άλλα άγρια ζώα, και επίσης εξηγεί σε οικολογική βάση γιατί ένα ζώο μπορεί να εμφανιστεί σε περιβάλλον που κατοικούν άνθρωποι.

«Εξηγούμε ότι αν βρεις ένα φίδι στο σπίτι σου, έχει συμβεί μάλλον κατά λάθος επειδή το φίδι ξέρει την περιοχή πολύ καλά. Συχνά, κατά την εποχή των μουσώνων, λέω στον κόσμο να απομακρύνει κάδους και έπιπλα από τις αυλές. Ή εξηγώ ότι τα “δικέφαλα” φίδια δεν έχουν δύο κεφάλια, η ουρά τους είναι σαν κεφάλι, μια εξελικτική αντίδραση στους θηρευτές που επιτίθονταν αρπάζοντάς τα από το κεφάλι.

Ένας βασικός κανόνας που ακολουθούν οι διασώστες, ιδίως σε ό,τι αφορά τα φίδια, είναι να μην τα μεταφέρουν ποτέ σε άλλη περιοχή, ή πολύ μακριά από εκεί που βρέθηκαν. Σε πολιτείες όπως η Μαχαράστρα και η Τελανγκάνα, αυτό περιλαμβάνεται επίσης στους κανόνες διάσωσης.

Υπάρχει μεγάλος αριθμός φιδιών που έρχονται σε επαφή με τους ανθρώπους στην Ινδία. Από δάγκωμα φιδιού χάνουν τη ζωή τους περίπου 1,2 εκατομμύρια άνθρωποι κάθε χρόνο (ο μεγαλύτερος αριθμός παγκοσμίως) και τα φίδια πρόσφατα καταχωρήθηκαν ως conflict species από την κυβέρνηση (ζώα που είναι σε σύγκρουση με τον άνθρωπο).

«Είναι δύσκολο να το εξηγείς στους κατοίκους», λέει ο Kamdar. «Αλλά αν διασώσεις ένα φίδι από το Μουμπάι και το αφήσεις χιλιόμετρα μακριά σε κάποιο δάσος έχει λίγες πιθανότητες επιβίωσης».

Στο βορειοανατολικό κομμάτι του Ασάμ, με τη μεγάλη βιοποικιλότητα, μακριά από τους βάλτους του Μουμπάι, ο Samshul Ali –επικεφαλής του προγράμματος του Κέντρου Αποκατάστασης και Διατήρησης Άγριας Ζωής  υπό το Wildlife Trust of India (WTI)– ετοιμαζόταν να κάνει ορθοπεδική επέμβαση σε μια λεοπάρδαλη το επόμενο πρωινό. Πέρα από τη φροντίδα τραυματισμένων ζώων εδώ και μια δεκαετία, έχει διασώσει σχεδόν 30 λεοπαρδάλεις, οκτώ τίγρεις, 35 μωρά ελεφαντάκια και 25 ρινόκερους.

«Παρόλο που διασώζω ζώα προσωπικά εδώ και καιρό, η πρώτη μου επαγγελματική διάσωση για το WTI ήταν μιας ελεφαντίνας με τα μωρά της που είχε αποκλειστεί σε ένα νησί. Σχεδόν κάθε μέρα πηγαίναμε με βάρκα στο νησί και σύντομα διαπιστώσαμε ότι η μητέρα είχε πεθάνει. Το να βλέπω τα ορφανά μωρά και να τα ταΐζω γάλα κάθε μέρα είναι μια ανάμνηση για πάντα. Τα ελευθερώσαμε στη φύση λίγο αργότερα».

Για κάθε διασώστη το να πάνε όλα καλά σε μια διάσωση είναι ουτοπικό όνειρο. Όσο γρήγορα κι αν ανταποκριθεί κάποια ζώα αναπόφευκτα θα τα σκοτώσουν πριν έρθει η βοήθεια.  Επιπλέον καμιά φορά η μοναξιά αυτής της δουλειάς είναι αβάσταχτη. 

Ο Shreenath Chavan, ανεξάρτητος διασώστης από τη Μαχαράστρα λέει ότι δουλειά του είναι να φέρνει κοντά μητέρες λεοπαρδάλεις με τα μωρά τους – ακόμα κι αν χρειάζεται να κπερίμενει πολλά βράδια. Αλλά επιμένει, κι αυτός και οι συνάδελφοί του.

«Είναι χαρά, δεν ξέρω πώς αλλιώς να το πω.  «Δεν γίνεται να μην ανησυχείς πώς θα ξαναβρούν τη μαμά τους τα τραυματισμένα μωρά ή μήπως τους επιτεθούν οι ντόπιοι».

Μια από τις πιο περήφανες στιγμές του ήταν όταν αναγνώρισε σημάδια τίγρη σε ένα κουφάρι βούβαλου σε ένα καταφύγιο όπου δεν είχαν εμφανιστεί ποτέ τίγρεις.

«Αρχικά, οι υπεύθυνοι του δάσους δεν μου έδωσαν σημασία γιατί ήμουν ‘πολύ μικρός’ », λέει ο 29χρονος. «Λίγες μέρες αργότερα μου τηλεφώνησε η ομάδα τους και επιβεβαίωσε αυτό στο οποίο επέμενα εξαρχής. Εγώ απλώς διάβασα σωστά τα σημάδια. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο αν έχεις αφιερώσει τη ζωή σου στη μελέτη της ζούγκλας και τον νόμων της».

Συμπλήρωσε ότι το να χωρίζεις τα ζώα και τους ανθρώπους σε δυο ανεξάρτητους ερμητικά κλειστούς χώρους κάνει περισσότερο κακό παρά καλό.

«Ως διασώστες το μόνο που προσδοκάμε είναι να καταλάβουμε αυτά τα ζώα», είπε. «Αυτό δεν είναι αδύνατο επειδή κάνουμε πολύ καλή δουλειά στην κατανόησή του, διότι οι γάτες και οι σκύλοι μας φέρονται με συγκεκριμένο τρόπο. Γιατί να μη γίνει το ίδιο και με άλλα πλάσματα;».

Ο Suyash Keshari, 26χρονος παρουσιαστής, κινηματογραφιστής και υπέρμαχος της διατήρησης της άγριας ζωής, λέει ότι οι διασώστες γεμίζουν ένα μεγάλο κενό που αφήνει το κράτος. «Συχνά πιστεύουμε ότι κάθε κοινωνικός αγώνας πρέπει να αφήνεται στην κυβέρνηση – αυτή η ιδέα να αφήνουμε την κυβέρνηση να κάνει τη δουλειά της ενώ εμείς μένουμε στην άκρη. Είναι αδύνατον και εδώ μπαίνει ο ρόλος των διασωστών επειδή με χαρά γεμίζουν το κενό».

Φαίνεται να υπάρχει μια άρρητη κατανόηση ανάμεσα στην κυβέρνηση και τους διασώστες πάνω σε θέματα που μπορεί να μην περνάνε πάντα τον νόμιμο έλεγχο. Το πιο εμφανές: να ποζάρουν με τα ζώα και τα φίδια που διέσωσαν και να μοιράζονται τις φωτογραφίες στα social media.

«Αυτό είναι παράνομο με εξαίρεση κάποια εξωτικά είδη», λέει ο Kamdar. «Δεν αμφιβάλλω για την αγάπη που μπορεί να νιώθουν για τα ζώα αλλά υπάρχει και μια επίδειξη ανδρισμού στις φωτογραφίες».

Όμως διευκρίνισε ότι κάποιοι διασώστες ποζάρουν με τα ζώα και τα φίδια για να περιορίσουν τον φόβο τον ανθρώπων. «Παρόλα αυτά, το να ποζάρεις με ένα δηλητηριώδες φίδι δεν δικαιολογείται. Αλλά η κυβέρνηση ξέρει ότι αν αρχίσει τα πρόστιμα και τις φυλακίσεις σε όσους το κάνουν, δεν θα μείνει σχεδόν κανείς».

Περισσότερο ο Keshari ελπίζει οι διασώστες να πληρώνονται να κάνουν σωματείο για να καταλάβει ο κόσμος την αξία τους.

«Προσφέρουν υπηρεσία επαγγελματική και πρέπει να αμείβονται. Δεν είναι εύκολο και μπορεί να χρειαστούν τρεις με τέσσερις ώρες για να διασώσεις έναν ελέφαντα. Ο χρόνος είναι χρήμα. Οδηγούν ώρες και ξοδεύουν για βενζίνη, kits με αντίδοτα για δηλητήρια και άλλα απαραίτητα εργαλεία. Πρέπει να έχουμε κοινωνική επιχειρηματικότητα προς τους διασώστες επειδή είναι ο μόνος τρόπος να χαίρουν σεβασμού».

Περισσότερα από το VICE

Ο/η/το Sam Albatros Θεωρεί Σχεδόν Προσβλητικό τον Όρο «Διαφορετικότητα»

Φωτογραφίες Club Kids των 90's, από την Ξεχασμένη Rave Σκηνή

Την Αστρολογία μου Μέσα

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.