Η Νυχτερινή Ζωή και τα Πάρτι στην Εμπόλεμη Ζώνη του Ντονέτσκ

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE Australia και αφορά το «Big Night Out», το οποίο ξεκίνησε ως σειρά στο VICE.com και πλέον θα προβάλλεται από το SBS VICELAND. 

Η Λαϊκή Δημοκρατία του Ντονέτσκ (που προηγουμένως λεγόταν απλά Ντονέτσκ) είναι ένα περίεργο μέρος.

Αφού ανακτήθηκε από τον έλεγχο της Ουκρανίας, από την τοπική πολιτοφυλακή και τις ρωσικές δυνάμεις το 2015, η περιοχή –η οποία βλέπει τον εαυτό της ως εθνικά, πολιτισμικά και πολιτικά προσκείμενη στη Ρωσία και όχι στην Ουκρανία– έχει μετατραπεί σε ένα βαριά οπλισμένο γεωπολιτικό καζάνι. Για να έχετε μια ιδέα σχετικά με τη φάση που βρίσκεται η πόλη αυτήν τη στιγμή, ρίξτε μια γρήγορη ματιά στο TripAdvisor, στο YouTube ή στο Facebook και θα δείτε ότι υπάρχουν ελάχιστα πράγματα για αυτήν από τότε που άρχισε ο πόλεμος. Πέρα από τις πολεμικές ανταποκρίσεις, οι περισσότερες πληροφορίες που είναι πιο πιθανό να δείτε, αφορούν την πραγματικότητα πριν από τις συγκρούσεις, τότε που ήταν ουσιαστικά η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ουκρανίας, με μια έντονα ενεργή καλλιτεχνική σκηνή, έντονη νυχτερινή ζωή και μια ποδοσφαιρική ομάδα που είχε κεντρίσει το ενδιαφέρον του πλανήτη.

Δεκαοκτώ μήνες και σχεδόν 10.000 νεκρούς μετά, το ίδρυμα τέχνης είναι πλέον στρατιωτική αποθήκη και η ποδοσφαιρική ομάδα παίζει πλέον στην άλλη πλευρά της χώρας.

Η Λαϊκή Δημοκρατία είναι ένα ξεχωριστό και απόλυτα παρανοϊκό μέρος. Ο πόλεμος έχει διακυμάνσεις, αλλά πάντα καταλήγει σε αδιέξοδο. Οι οβίδες μπορεί να μην φτάνουν πλέον στο κέντρο της πόλης και η ζωή να φαίνεται ότι έχει επιστρέψει σε κανονικούς ρυθμούς, αλλά από τα sushi bars μέχρι το ξενοδοχείο Ramada, μπορείς ακόμη να ακούσεις όλμους και ρουκετοβόλα από την πρώτη γραμμή των συγκρούσεων. Αυτοί οι ήχοι γίνονται πολύ πιο έντονοι μετά τις 11 τη νύχτα, όταν μπαίνει σε ισχύ μια απαγόρευση κυκλοφορίας για όλους τους πολίτες της περιοχής. Οι δρόμοι αδειάζουν γρήγορα, ενώ τα άτομα που συλλαμβάνονται να κυκλοφορούν αντιμετωπίζουν ποινή φυλάκισης 15 ημερών. Στις 5 το πρωί, η απαγόρευση τελειώνει και αρχίζεις πλέον να ακούς και πάλι ήχους αυτοκινήτων.

Το Ντονέτσκ εξακολουθεί να είναι μια πόλη σε πλήρη λειτουργία. Ο κόσμος ζει, δουλεύει και καταφέρνει ακόμη και να διασκεδάζει εδώ. Μερικά κλαμπ εξακολουθούν να ανοίγουν τις πόρτες τους (τουλάχιστον μέχρις τις 11 τη νύχτα), που ήταν άλλωστε και ο βασικός λόγος που πήγαμε στην πόλη, ώστε να γυρίσουμε ένα επεισόδιο της σειράς «Big Night Out» για λογαριασμό του VICELAND. Θέλαμε να δούμε πως παρτάρει ο κόσμος σε ένα μέρος σαν και αυτό. Στα περισσότερα μέσα ενημέρωσης έχει απαγορευθεί η πρόσβαση από το καθεστώς, αλλά μιας και φτιάχναμε μια ταινία για τη νυχτερινή ζωή, αποφάσισαν να μας αφήσουν να κάνουμε τη δουλειά μας. Μέχρι και σήμερα, δεν είμαι σίγουρος γιατί το έκαναν.

Το άτομο που θα μας βοηθούσε ήταν ο Γιάνους Πουτκόνεν, ένας Φινλανδός εκκεντρικός πολιτικός, ο οποίος είχε καταφέρει να αναρριχηθεί σε ένα σχετικά επιτελικό πόστο της de facto κυβέρνησης, παρά το γεγονός ότι δεν μιλούσε καθόλου ρωσικά. Ο Γιάνους είναι ακριβώς ο τύπος του ανθρώπου που μπορεί να αναρριχηθεί σε μια κατάσταση free-for-all, όπως είναι η Λαϊκή Δημοκρατία του Ντονέτσκ (γνωστή και ως DNR). Πρώην ηθοποιός σαπουνόπερας, θεατρικός σκηνοθέτης και εναλλακτικός news blogger, είναι ένας κομουνιστής της παλιάς σχολής που είδε τη Λαϊκή Δημοκρατία ως έναν τόπο που βρισκόταν στην πρώτη γραμμή της «παγκόσμιας επανάστασης».

Είναι ένας από αυτούς τους τύπους που οπωσδήποτε θα κατέληγε σε ένα μέρος σαν και αυτό. Νομίζω ότι θα ακούσουμε και πάλι για αυτόν.

Για να μπεις στο Ντονέτσκ χρειάζεσαι να περάσεις από στρατιωτικούς ελέγχους και φυλάκια, τόσο στην ουκρανική όσο και στη ρωσική πλευρά. Ένας αποστρατιωτικοποιημένος δρόμος χωρίζει τις δύο πλευρές, με τις νάρκες να καραδοκούν μέσα στα χωράφια με τα ηλιοτρόπια που δίνουν χρώμα στο τοπίο. Η ουκρανική πλευρά φαντάζει πιο επίσημη, σαν αεροδρόμιο με περισσότερο όπλα και πιο οργανωμένους ελέγχους οχημάτων. Η ρωσική πλευρά ή η πλευρά της DNR, είναι πιο άγρια και πιο τρομακτική, αλλά τελικά ποιο εύκολη στο πέρασμά της. Αδέσποτα σκυλιά περνούν δίπλα από τα ΑΚ-47 που κρέμονται στα σώματα νεαρών στρατιωτών. Δεν μπορείς παρά να παρατηρήσεις τα Ray-Ban και τα καινούρια Nike τους.

«Να πάει να γαμηθεί η Ουκρανία», μου θυμίζει ένας από αυτούς καθώς φεύγουμε.

Ερχόμαστε σε αυτό το μέρος του κόσμου περιμένοντας το απόλυτο πολεμικό σκηνικό, αλλά τελικά αυτό που βλέπουμε είναι κάτι το αλλόκοτο. Στο τέλος, συνηθίζεις τους ήχους των πυροβολισμών που ακούγονται από μακριά, μιας και γίνονται τόσο μέρος της ρουτίνας της πόλης, που σχεδόν δεν σε αγγίζουν. Αυτά που παρατηρείς είναι πράγματα όπως οι τύποι στο lobby του ξενοδοχείου που φαίνεται να σε τσεκάρουν («είναι απλά μαφιόζοι», μας καθησυχάζει ο άνθρωπός μας), ειδοποιήσεις του Facebook για ύποπτες δραστηριότητες στο account σου και κόσμο που μπαίνει σε καφετέριες και εστιατόρια με όπλα. Στο φουαγιέ του γυμναστηρίου του ξενοδοχείου, είδα έναν υψηλόβαθμο αξιωματικό να κάθεται με όπλο-κράνος-εξάρτυση και να χαζεύει ρωσικά βίντεο κλιπ σε ένα μουσικό κανάλι.

Όχι πως η DNR δεν έχει και τα γοητευτικά της στοιχεία. Η σταλινική ατμόσφαιρα που υπάρχει στη χώρα σημαίνει πως μιλάμε για έναν τόπο που στέκεται σθεναρά ενάντια στην παγκοσμιοποίηση. Όλες οι αλυσίδες καταστημάτων και οι μεγάλες μάρκες έχουν εκδιωχθεί, με εξαίρεση το αμερικάνικο φάντασμα του ξενοδοχείου Ramada. Δεν υπάρχουν τράπεζες και όταν περπατάς στους δρόμους, είναι δύσκολο να μην θέλεις να τους χειροκροτήσεις που έκαναν αυτό που στη Δύση συζητάνε εδώ και τόσο καιρό. Το Ντονέτσκ είναι το όνειρο του Ράσελ Μπραντ, αλλά υλοποιημένο υπό συνθήκες που ούτε οι πιο ένθερμοι Αριστεροί δεν θα ενέκριναν.

Στη μέση όμως όλου αυτού του αυστηρού ελέγχου και του απόλυτου χάους, παραμένουν κάποιες εκλάμψεις νυχτερινής ζωής: ένα foam party σε ένα παραλιακό θέρετρο, ένα κλαμπ γεμάτο στρατιώτες που χορεύουν παραδοσιακούς χορούς, μια ομάδα από έφηβους BMXers που αυτοαποκαλούνται ομάδα «Pilz». Μέσα σε όλα αυτά, διακρίνεις την επιμονή των ανθρώπων και την ανάγκη τους να βγάλουν ό,τι έχουν από μέσα τους. Είναι μια εικόνα που κάνει όλη τη «ζούμε για το Σαββατοκύριακο» στάση μας να φαίνεται πολύ μικρή και ανούσια.

Περισσότερα από το VICE

Δύο Χρόνια Μετά: Τα Blues του ΣΥΡΙΖΑ

Ασπρόμαυρες Φωτογραφίες από Εγκαταλελειμμένες Βάσεις Πυρηνικών Πυραύλων που Στοιχειώνουν

Πίνοντας Καφέ με τον Γιο ενός Διαβόητου Τρομοκράτη στο Κέντρο της Αθήνας