Έλληνες Σκιτσογράφοι Αποτύπωσαν την Τραγωδία στα Τέμπη

Η χώρα έχει σκεπαστεί με ένα απέραντο σκοτάδι και χιλιάδες αναπάντητα ερωτήματα. Το πένθος και ο θυμός κυριαρχούν. Τόσοι άνθρωποι χάθηκαν άδικα μέσα σε βαγόνια και πολλοί άλλοι, σαν ένα καζάνι που βράζει, εκτονώνουν την αγανάκτησή τους στους δρόμους που κατεβαίνουν μαζικά και φωνάζουν για εκείνους που δεν δίνουν δεκάρα για τις ζωές μας, που απαξιώνουν τα αιτήματά μας, που χύνουν ψεύτικα δάκρυα μεταθέτοντας ο ένας στον άλλον τις ευθύνες.

Κάποιοι εκφράζονται μέσω της τέχνης τους. Για να μην ξεχαστεί αυτό που έγινε και να μη βυθιστούν στη λήθη οι άνθρωποι που σκοτώθηκαν. Για να σταματήσουν να παίζονται πολιτικά παιχνίδια πάνω σε ψυχές νέων ανθρώπων. Για όλους εκείνους που δεν έστειλαν ποτέ μήνυμα, επειδή ποτέ δεν κατάφεραν να φτάσουν στον προορισμό τους. Για τις απόκοσμες, δυστοπικές εικόνες και τις εισερχόμενες κλήσεις που δεν απαντήθηκαν. Για να αναδείξουν πόση μικρή αξία έχουν τελικά οι ζωές μας σε αυτήν τη χώρα. Για το “πάμε και όπου βγει”.

Η τέχνη, το πιο δυνατό απ’ όλα τα «όπλα», αποτύπωσε με τον πιο σκληρό και ωμό τρόπο τις βαθύτερες σκέψεις και τα συναισθήματά μας. Όλα αυτά που δεν τολμήσαμε να ξεστομίσουμε, πήραν υπόσταση μέσα σε ένα κομμάτι χαρτί. Εννέα Έλληνες σκιτσογράφοι μίλησαν στο VICE για τα σκίτσα που δημιούργησαν τόσο αυθόρμητα μετά τη σιδηροδρομική τραγωδία, για τα σκίτσα που έγιναν η φωνή τους, η φωνή της αγανάκτησης, η φωνή όσων έχασαν τους ανθρώπους τους.

Missy Merida: «Την ημέρα που συνέβη ο εφιάλτης, πάγωσε το αίμα. Οι αλλεπάλληλες κρίσεις πανικού με ακινητοποίησαν. Οργή και θλίψη σε αναμέτρηση και να μην κερδίζει καμιά, πάρα μόνο το σκοτάδι. Κρύφτηκα κάτω από τα σκεπάσματα για να σωπάσω τα αναπάντητα ερωτήματα. Μέχρι που μπήκε ο 16 χρόνος γιος μου στο σπίτι από το σχολείο. “Μαμά δεν θα ζωγραφίσεις για ό,τι έγινε”; Θα μπορούσα να είμαι εγώ μια από εκείνους που κοίταζαν έξω από το παράθυρό και ονειρεύονταν, δεν τολμάω να το σκεφτώ καν να είμαι μια από τις μητέρες.

»Προλόγιζαν τον θάνατο και τώρα χύνουν δάκρυα μεταθέτοντας ο ένας στον άλλο την ευθύνη. Εμείς μαριονέτες που από τύχη ζούμε. Από τύχη. Η τύχη μας στα χέρια τους. Θα ζωγραφίσω, γιε μου, θα ζωγραφίσω τον μεγαλύτερο εφιάλτη που είδα ξύπνια. Στη χώρα του “πάμε κι όπου βγει”. Και να μη βγαίνει τίποτα και να μη στέλνει το παιδί στην μάνα γιάτι δεν θα φτάσει ποτέ ξανά στην αγκαλιά της. Δεν ξέρω αν θα κοιμηθώ ξανά, αλλά σίγουρα θα ζωγραφίζω γιε μου».

Antonis Kourafelkythros: «Πριν την οργή, ήρθε η θλίψη. Είχα και πολλές οργισμένες σκέψεις, αλλά τις έβαλα λίγο στην άκρη, γιατί νιώθω ότι προτεραιότητα είχε η θλίψη. Σκέφτηκα τα ταξίδια μου με το τρένο που το αγαπάω πολύ σαν μέσο και σκέφτηκα ότι ποτέ όταν μπαίνεις σε ένα τρένο, δεν σκέφτεσαι ότι κάτι μπορεί να πάει στραβά. Με το αυτοκίνητο, με το αεροπλάνο, με το πλοίο, πάντα έχεις μια μικρή ανησυχία, αλλά με το τρένο πας από το σημείο Α στο σημείο Β πάνω σε ράγες. Δεν σου περνάει από το μυαλό κάποιο κακό σενάριο. Κι αυτό το τρένο ήταν γεμάτο παιδιά, φοιτητές, οπότε στο μυαλό μου είδα ένα ωραίο νέο ζευγάρι σε μια στιγμή αποχωρισμού. Το γνωστό “στείλε όταν φτάσεις” μπήκε και ως λεζάντα στο σκίτσο κι έγινε σύντομα (νομίζω κάπως παράλληλα κι όχι απαραίτητα εξαιτίας του σκίτσου), η σύντομη φράση που περιέγραφε την απελπισία μας, ένα μακάβριο σλόγκαν για το πένθος μας, για όλα τα παιδιά που έφυγαν σίγουρα ότι “θα στείλουν όταν φτάσουν” στους ανθρώπους που αγαπάνε».

Γεωργοπάλης Δημήτρης: «Βλέπεις τα κατεστραμμένα τρένα μετά τη σύγκρουση να φλέγονται και ο νους σου πάει στους ανθρώπους που βρίσκονται εκεί. Απόκοσμες, δυστοπικές εικόνες. Κάποιοι ήταν τυχεροί και σώθηκαν, κάποιοι άλλοι όχι. Το σκίτσο με το κόκκινο σταράκι και το κινητό τηλέφωνο με εισερχόμενη κλήση από τη “μαμά” έγινε όταν άκουσα σε ένα βίντεο μία κυρία να λέει, με βουρκωμένα μάτια γεμάτα αγωνία και θλίψη, ότι παίρνει τηλέφωνο το παιδί της και δεν απαντάει. “Μπήκα στα παπούτσια της”, ένιωσα το βαρύ συναίσθημα και θέλησα να το αποτυπώσω, γιατί πολύ απλά θα μπορούσε να είναι ο καθένας από εμάς στη θέση της. Αγωνία και θλίψη τις πρώτες μέρες, οργή και αγανάκτηση μετά. Οργή για το πόσο “ελαφρά” αντιμετωπίζει τις ζωές μας αυτή η χώρα. Οργή και για εκείνους τους πολιτικούς που σου δίνουν απαντήσεις γεμάτες κυνισμό και αλαζονεία, στην προσπάθειά τους να δικαιολογήσουν τα λάθη τους που οδήγησαν στο “έγκλημα των Τεμπών”. Ντροπή και απέχθεια για εκείνους τους “δημοσιογράφους” -δημοσιοσχεσίτες πολιτικών παραγόντων, θα τους έλεγα πιο σωστά- που εν μέσω Εθνικού Πένθους ξεστόμισαν χυδαίες εκφράσεις στην προσπάθεια τους να “χρυσώσουν” το έγκλημα. Αγανάκτηση, διότι δεν γίνεται αυτή η χώρα να δίνει σημασία σε κέρδη και όχι στις ζωές μας».

Panos Zacharis: «Ίσως ο βασικότερος λόγος που ασχολούμαι σχεδόν αποκλειστικά με το πολιτικό σκίτσο είναι γιατί μου δίνει τη δυνατότητα να ξεσπάω για τα “μεγάλα”, να τοποθετούμαι απέναντι σε όσα βασανίζουν κι εμένα. Σπάνια σκιτσάρω φορτισμένος, αφού αφήνω το συναίσθημα να με κυριεύσει όσο σκέφτομαι την ιδέα και στη συνέχεια, όσο σχεδιάζω, λειτουργώ πιο “ψυχρά”. Αυτό όμως δεν συνέβη με το τελευταίο μου σκιτσάκι. Είχα θυμό, πολύ θυμό, θλίψη και πλάκωμα καθώς ζωγράφιζα. Αλλά και μια περίεργη και μάλλον ένοχη χαρά, λόγω του κόσμου που κινητοποιείται. Ή έστω ανακούφιση, ελπίδα, προσδοκία. Ένιωσα πως η θλίψη έγινε οργή και δύναμη κι αυτό θέλησα να αποτυπώσω. Χωρίς λόγια, αφού με καλύπτουν απόλυτα οι λέξεις στα πανό και τα χαρτόνια».

Beetroot: «Ως σχεδιαστές επικοινωνίας καταλαβαίνουμε ότι το πρόσφατο έργο μας έχει προκαλέσει πολλά συναισθήματα και απόψεις. Ήταν μια αυθόρμητη έκφραση της συναισθηματικής μας συντριβής, σε μια δύσκολη στιγμή για τη χώρα μας».

Acpacia: «”Πάμε κι όπου βγει”. Μια πρόταση που γύριζε στο κεφάλι μου από την ώρα που την άκουσα. Δεν το χωρούσε και ούτε θα το χωρέσει το μυαλό μου, εν έτει 2023, δύο τρένα να συγκρουστούν στην Ελλάδα, να χαθεί τόσος κόσμος άδικα και να καταστρέφουν τόσες οικογένειες και ζωές. Δεν έφτιαξα το σκίτσο από οργή, δεν ήθελα να εκφράσω και να περάσω κανένα μήνυμα με τη δημιουργία του. Ήθελα μόνο να το θυμόμαστε. Λένε ότι οι άνθρωποι φεύγουν όταν τους ξεχάσεις. Δεν ήθελα να ξεχαστούν, δεν πρέπει να ξεχαστούν».

Nikiamanikia: «Αρχικά να πω ότι δεν υπάρχουν λόγια γι’ αυτό που συνέβη και επειδή πολλές φορές σε αυτή τη χώρα χάνω τα λόγια μου, ο μόνος τρόπος που μπορώ να εκφραστώ είναι τα σκίτσα μου. Με ρωτήσατε για το μήνυμα που θέλω να περάσω μέσα από τα σκίτσα μου. Δεν είναι μήνυμα, άλλωστε δεν περιγράφω κάτι που δεν γνωρίζουμε ήδη. Είναι οργή, είναι κραυγή για το αυτονόητο, που τελικά ούτε αυτό δεν πάει σωστά σε αυτή την χώρα. Το λιγότερο που περίμενα από την κυβέρνηση ήταν σιωπή και για ακόμη μια φορά είδαμε κακό θέατρο και πολιτικά παιχνίδια πάνω σε ψυχές παιδιών. Συλλυπητήρια και πολύ δύναμη στις οικογένειες και τους φίλους των ανθρώπων που πήραν το λάθος τρένο, στη λάθος χώρα».

Eleftheria mak pan: «Ένα σκίτσο και δύο λέξεις. Αυτά και μόνο σκάνε στο μυαλό μου στο άκουσμα της είδησης. Πώς να δείξω με μια εικόνα και δύο λέξεις το πώς φτάσαμε ως εδώ. Πως να απεικονίσω σε ένα σκίτσο, την συσωρευμένη οργή. Πως ένα απλό σκίτσο θα ωθήσει τον θεατή να σκεφτεί, να αντιδράσει, να κινητοποιηθεί. Να καταλάβει πως είμαστε πολλοί με την ίδια σκέψη».

Je M’en Fous Art: «Συγκλονίστηκα. Διάβασα την είδηση και πάγωσα. Μάθαινα πληροφορίες που με έκαναν να βράζω από θλίψη, οργή και θυμό. Ήθελα να αποδώσω το έγκλημα που διεπράχθη στα Τέμπη, που τόσα χρόνια γνώριζαν και αδιαφορούσαν, που μια ζωή σε αυτή τη χώρα είμαστε “πάμε κι όπου βγει”. Μια ζωή λάθη. Μια ζωή λάθος».

Ακολουθήστε την Άντυ στο Instagram.

Περισσότερα από το VICE

Ο Αγώνας Δρόμου του Παναγιώτη από την Ηρωίνη στον Μαραθώνιο

«Δούλεψα σε Studio με Μεξικανούς Gangster» - Ο Joza Είναι Νομάς Tattoo Artist

Γιατί Αποκαλούμε «Μαϊμού» τις Απομιμήσεις Γνωστών Προϊόντων;

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.