Μετανάστες Βαριά Τραυματισμένοι στα Σύνορα Ελλάδας-ΠΓΔΜ

Φωτογραφίες: Αλέξανδρος Αβραμίδης

Την περασμένη Τρίτη στο τράνζιτ καμπ της Ειδομένης, ο Αμίν, μετανάστης από το Ιράν, γύρω στα 25, περίμενε με μια μικρή ομάδα μεταναστών να επιβιβαστεί στο λεωφορείο που θα τους μετέφερε πίσω στην Αθήνα - ως «πρόσφυγες» στους οποίους επιτρέπεται η διέλευση στην ΠΓΜΔ λογίζονται μόνοι Σύροι, Αφγανοί και Ιρακινοί. Στη μύτη είχε ένα φρέσκο τραύμα καλυμμένο με γάζα και με σπαστά αγγλικά μού είπε ότι πέρασε την προηγούμενη νύχτα στη γειτονική χώρα, κόβοντας τον φράχτη σε κάποιο αφύλαχτο σημείο. «Μας εντόπισε η Αστυνομία και μας χτύπησε. Μας έστειλαν πίσω στο ελληνικό έδαφος» («push back»« είπε).

Στα μέσα Νοεμβρίου, μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι και την απόφαση των Σκοπίων να χτιστεί φράχτη στην Ειδομένη, ακολουθώντας τις αποφάσεις-ντόμινο των βορειότερων χωρών της λεγόμενης Βαλκανικής Διαδρομής, η μετακίνηση μεταναστών από τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική (Ιράν, Παλαιστίνη, Μαρόκο, Τυνησία, Αλγερία κ.α.) ανακόπηκε.

Όσοι έχουν χρήματα, αναζητούν κάποιον από τους διακινητές, που εμφανίστηκαν ξανά στα σύνορα και ζητούν 2.500 με 3.000 ευρώ το πέρασμα. Οι υπόλοιποι, σαν τον Αμίν, ψάχνουν αφύλακτα σημεία στον φράχτη (συνήθως ανατολικά των Ευζώνων, έξω από τα χωριά Ποντοηράκλεια και Μεταμόρφωση), ώστε να συνεχίσουν το μακρύ ταξίδι τους. Τον τελευταίο καιρό, ωστόσο, τα κρούσματα βίας σε βάρος όσων άτυπα επαναπροωθούνται στην Ειδομένη αυξάνονται δραματικά. Μετανάστες φέρονται να πέφτουν θύματα άγριων ξυλοδαρμών και ληστειών από αστυνομικούς και τον Στρατό της ΠΓΔΜ. Από μαρτυρίες, προκύπτει επίσης ότι πολλοί πέφτουν σε ενέδρες άλλων μεταναστών, οι οποίοι λυμαίνονται τη δασική περιοχή έξω από τη Γευγελή και δρουν οργανωμένα σαν συμμορίες με την ανοχή των τοπικών αρχών.

«Από τον Δεκέμβριο αυξήθηκαν δραματικά τα περιστατικά βίας σε βάρος μεταναστών. Εμφανίζονται άνθρωποι με βαριές σωματικές βλάβες ή θύματα ληστειών. Πολλοί έχουν τραύματα στα άνω και κάτω άκρα, μώλωπες στο πρόσωπο και άλλα χτυπήματα. Οι ίδιοι δεν μπορούν να πουν με απόλυτη βεβαιότητα αν οι δράστες των επιθέσεων ήταν αστυνομικοί και στρατιώτες της ΠΓΔΜ ή ομάδες άλλων μεταναστών», είπε στο VICE η Παναγιώτα Γιαννοπούλου, κοινωνική λειτουργός των Γιατρών του Κόσμου στο καμπ της Ειδομένης.

Τα σύνορα έκλεισαν στις 19 Νοεμβρίου. Μόνο οι εθελοντές και οι γιατροί των Γιατρών του Κόσμου, σύμφωνα με ανεπίσημα στοιχεία, κατέγραψαν τον μήνα Νοέμβριο συνολικά 50 περιστατικά βίας σε βάρος μεταναστών. Τον Δεκέμβριο τα περιστατικά έφθασαν τα 214.

Μαρτυρίες που καταγράφθηκαν από τους ΓτΚ είναι αποκαλυπτικές:

Η S.M. από το Ιράν, 28 ετών, έφθασε στο ιατρείο της οργάνωσης στην Ειδομένη στις 6.30 το πρωί της 4ης Δεκεμβρίου, με βρεγμένα και γεμάτα λάσπες ρούχα. Ήταν έγκυος έξι μηνών και υπέφερε από δυνατούς πόνους στην κοιλιά. «Προσπάθησα να περάσω τα σύνορα με τον πατέρα και τον αδερφό μου. Θέλουμε να φθάσουμε στη Γερμανία, όπου ζει ο σύζυγός μου. Περπατούσαμε επί ώρες στο δάσος, μέχρι που κάποια στιγμή συναντήσαμε μια ομάδα περίπου οκτώ ανδρών. Τα ρούχα τους δεν έμοιαζαν να είναι πολιτικά, ήταν όλοι ντυμένοι με τα ίδια ρούχα, που έμοιαζαν με στολή. Μας είπαν κάτι στη γλώσσα τους επιτακτικά, αλλά δεν καταλάβαμε τι ακριβώς, μετά άρχισαν να χτυπάνε τον πατέρα μου και τον αδερφό μου με τα χέρια τους, αλλά και με γκλοπ, στο σώμα και το κεφάλι. Προσπάθησα να προστατέψω τον πατέρα μου, αλλά με έσπρωξαν δυνατά, έπεσα και χτύπησα την κοιλιά μου στο έδαφος. Μας γύρισαν πίσω στα σύνορα με την Ελλάδα, στην Ειδομένη», εξιστόρησε.

Ο M.R. από το Μαρόκο, 19 ετών, έφτασε στο ιατρείο των ΓτΚ στις 5.30 τα ξημερώματα της 9ης Δεκεμβρίου. Διαγνώστηκε με μυοσκελετικές κακώσεις των άνω και κάτω άκρων, που προήλθαν «από άσκηση βίας με βαρύ αντικείμενο». Παρουσίαζε δυσκολία στο περπάτημα, καθώς και έντονη στρεσογόνο συμπεριφορά. «Περάσαμε παράνομα στη FYROM, αφού πληρώσαμε πολλά λεφτά, με δυνατή βροχή και πολύ χαμηλή θερμοκρασία. Ήμασταν μούσκεμα, κρυώναμε, αποφασίσαμε να κοιμηθούμε σε μια καλύβα, που βρήκαμε στο βουνό, ανάψαμε φωτιά για να στεγνώσουμε τα ρούχα μας, είχαμε πολύ δρόμο ακόμα και δεν είχαμε τίποτα στεγνό. Το ίδιο βράδυ κι ενώ κοιμόμασταν, μπήκε στην καλύβα μία ομάδα περίπου δώδεκα ατόμων και μας επιτέθηκε. Άκουσα φωνές και φασαρία, άνοιξα τα μάτια μου, κάποιος άρχισε να με χτυπάει με ένα πράγμα σαν γκλόπ, στα πόδια, στα πλευρά, στα χέρια. Μαζευτήκαμε στη γωνία και αυτοί συνέχισαν να μας χτυπάνε. Ήμασταν όλοι παιδιά, ο μεγαλύτερος ήταν 25 ετών. Φοβήθηκα πως θα μας σκότωναν. Βγήκαμε από την καλύβα και αρχίσαμε να τρέχουμε, εγώ γύρισα πίσω, οι άλλοι δεν ξέρω που είναι», είπε.

Η διευθύντρια της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας στο Νοσοκομείο Κιλκίς, Αναστασία Χαματίδου, είπε στο VICE ότι τον τελευταίο καιρό «το νοσοκομείο απασχολεί τουλάχιστον ένα περιστατικό ξυλοδαρμού καθημερινά». «Οι Σύροι είναι πλέον οι λιγότεροι, αντίθετα δεχόμαστε ανθρώπους άλλων υπηκοοτήτων. Στις αναφορές των γιατρών του Νοσοκομείου υπάρχουν καθημερινά περιστατικά μεταναστών που διακομίζονται με κακώσεις στους ώμους, τραύματα στα άκρα και το σώμα, γενικότερα θύματα ξυλοδαρμού», σημείωσε.

Ο Oliver Das Gupta, απεσταλμένος της γερμανικής εφημερίδας Süddeutsche Zeitung στα σύνορα Ελλάδας-ΠΓΔΜ, ανέβασε στο Twitter φωτογραφίες με ανθρώπινα τραύματα και τη σημείωση: «Συχνή βία κατά προσφύγων που διασχίζουν παράνομα τα σύνορα της Μακεδονίας κοντά στην Ειδομένη».

Oft Gewalt in Mazedonien gegen Flüchtlinge,die illegal die Grenze unweit — Oliver Das Gupta (@oliverdasgupta)January 10, 2016

Ο Βρετανός μπλόγκερ Teacher Dude σημείωσε ότι «σχεδόν κάθε φορά που βρέθηκα στην Ειδομένη, έχω δει ανθρώπους να μεταφέρονται πίσω βαριά χτυπημένοι από την αστυνομία της FYROM».

Virtually every time I've been up to — Teacher Dude (@teacherdude)January 10, 2016

Η Λιούμπινκα Μπρασνάρσκα, εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στα Σκόπια, επιβεβαίωσε μιλώντας στο VICE ότι μετά τις 6 Ιανουαρίου έχουν αναφερθεί πολλές περιπτώσεις, κυρίως Μαροκινών, που προσπάθησαν να διασχίσουν την ΠΓΔΜ και έπεσαν θύματα ληστείας από διακινητές και άλλα άτομα αγνώστου ταυτότητας, τα οποία άρπαξαν χρήματα και κινητά τηλέφωνα από τους μετανάστες, χτυπώντας τους με ρόπαλα του baseball και απειλώντας τους με teaser ακόμη και όπλα.

«Η Ύπατη Αρμοστεία ξεκίνησε την επίσημη καταγραφή των απελάσεων από το κέντρο υποδοχής Vinojug στη Γευγελή προς την Ελλάδα, στις 25 Νοεμβρίου. Μέχρι τις 11 Ιανουαρίου είχαν απελαθεί συνολικά 1.754 άνθρωποι. Οι απελάσεις διαπιστώθηκε ότι έγιναν εθελοντικά και χωρίς τη χρήση βίας. Παρ' όλα αυτά, έχουμε πληροφορηθεί ότι υπήρξαν άνθρωποι που εξαναγκάστηκαν να γυρίσουν στην Ελλάδα και φέρονται να έχουν υποστεί κακομεταχείριση, το οποίο καταγγείλαμε στις αρχές» είπε η Μπρασνάρσκα.

Η ίδια δεν είναι αισιόδοξη για τη συνέχεια. «Φοβόμαστε ότι ο διαχωρισμός των ανθρώπων στα σύνορα με βάση την εθνικότητα, οδηγεί τους αποκλεισμένους στην αγκαλιά των διακινητών. Διακινητές έχουν συλληφθεί τελευταία σε πολλές περιοχές. Ανησυχούμε για τυχόν επιστροφή στο καθεστώς που ίσχυε πριν από την ψήφιση της νομοθεσίας για το Άσυλο, τον Ιούνιο του 2015, οπότε άνθρωποι που είχαν εντοπιστεί μαζί με διακινητές, κρατούνταν στο κέντρο Gazi Baba ως μάρτυρες στην ποινική διαδικασία σε βάρος των διακινητών», σημείωσε.

Το πρόβλημα, σημειώνουν εθελοντές και γιατροί, είναι ότι τα θύματα κρουσμάτων βίας δεν καταγγέλλουν τις επιθέσεις στις διωκτικές αρχές, ούτε καν στους ανθρώπους των ΜΚΟ, γιατί φοβούνται. Οι περισσότεροι έχουν πλαστά έγγραφα και συνήθως επιχειρούν εκ νέου να περάσουν τον φράχτη και να μπουν στην ΠΓΔΜ. Προσποιούνται ότι δεν γνωρίζουν αγγλικά, αλλά ακόμη και όσοι μπορούν να μιλήσουν, είναι απρόθυμοι να το κάνουν. Τα θλιβερά περιστατικά φαίνεται πως είναι «αόρατα» για την Ελληνική Αστυνομία. Ανώτερη αστυνομική πηγή υποβάθμισε τις αναφορές των εθελοντών και των γιατρών, σημειώνοντας ότι το τελευταίο διάστημα «μόλις δύο ή τρεις ομάδες μεταναστών, που μπήκαν παράνομα στη γειτονική χώρα, επέστρεψαν έχοντας χτυπηθεί, και αυτοί παραπέμφθηκαν στους εθελοντές γιατρούς που βρίσκονται στο καμπ της Ειδομένης».

Το VICE ζήτησε μια δήλωση και από την εκπρόσωπο του Υπουργείου Εσωτερικών της ΠΓΔΜ, Ναταλία Σπίροβα – Κόρντιτς, συγκεκριμένα αν υπάρχουν αναφορές για κρούσματα βίας ή τυχόν συλλήψεις, ωστόσο μέχρι αργά χθες δεν υπήρξε απάντηση.

Σύμφωνα με τις αρχές της γειτονικής χώρας, τον Δεκέμβριο απαγορεύτηκε η είσοδος σε 12.000 από τους 103.000 ανθρώπους που εισήλθαν στην Ελλάδα και έφτασαν ως τα βόρεια σύνορα. Τον ίδιο μήνα, συνολικά 800 μετανάστες απευθύνθηκαν στον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης ζητώντας να επαναπατριστούν, εκ των οποίων οι 260 έχουν ήδη επιστρέψει στην πατρίδα τους.

Περισσότερα από το VICE

Όταν οι Αμερικάνοι Εξεγέρθηκαν Εναντίον της Κυβέρνησής τους

Η Σεξουαλική Βία στη Γερμανία Δεν Είναι Κάτι Καινούργιο

Μπορείς να Παρατήσεις τη Δουλειά σου και να Γυρίσεις τον Κόσμο;