Το κοκορέτσι είναι ένα ιδιαίτερο πιάτο, το οποίο καταναλώνεται από τους Έλληνες ανεξαρτήτως εποχής -παρότι συνηθίζεται στα πασχαλινά τραπέζια- και μπορεί να στείλει τους vegan ή τους χορτοφάγους μακριά, αφού πρόκειται για ψητό φαγητό από εντόσθια ζώων.Εκτός από την ελληνική, μπορεί κανείς να το βρει -συνήθως ως ορεκτικό- και στις κουζίνες βαλκανικών κρατών, αλλά και στην Τουρκία και στο Αζερμπαϊτζάν.
Το έλεγαν πλεκτήν, κοιλιόχορδα και χορδόκοιλα. Τα δύο τελευταία διασώζονται με την έννοια του τυλιγμένου εντέρου στα ελληνικά ιδιώματα, της Κέρκυρας ως τσοιλίχουρδα, της Φιλιππούπολης ως χορδόκοιλα, της Χίου ως σοιλίγουρδα, των Ποντίων ως χορδόγκοιλα, του Ζαγορίου και των Αργυράδων ως χορδή, της Θεσσαλίας ως χουρδή, της βόρειας Πελοποννήσου ως κορδιά ή κόρδα, και του Βογατσικού ως κουρδί.
Άλλα ονόματα, που απαντώνται σε μεσαιωνικά κείμενα, είναι γαρδούμιον και γαρδούμενον, από τα οποία προέρχονται οι λέξεις γαρδούμπα και γαρδουμπάκια, ως εναλλακτικές ονομασίες για μια μικρότερη εκδοχή του κοκορετσιού στην Ελλάδα. Το μεσαιωνικό ελληνικό γαρδούμιον, με τη σειρά του, προέρχεται από το λατινικό caldumen, εκ του caldus ή calidus, που σημαίνει ζεστό ή καυτό.
Αξίζει επίσης να αναφέρουμε ότι στις αρχές των 00’s το κοκορέτσι είχε βρεθεί στο στόχαστρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία θέλησε να το απαγορεύσει -μαζί με κάποια ακόμη πιάτα- λόγω της εξάπλωσης της «νόσου των τρελών αγελάδων», που ήταν σε έξαρση εκείνη την περίοδο.Από πού προέρχεται όμως το όνομα του πιάτου που δείχνει να αγαπάει ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της Ελλάδας;Σε αυτό θα εμπιστευτούμε τους ειδικούς!Ο Γεώργιος Μπαμπινιώτης έχει αναφερθεί στην ιστορία και στην πορεία της ονομασίας. Με τον γνωστό Έλληνα γλωσσολόγο συμφωνούσε και ο δημοσιογράφος/λογοτέχνης Τάκης Νατσιούλης.
Το κοκορέτσι, λοιπόν, προέρχεται από την αλβανική λέξη kukurec, η οποία με τη σειρά της -και σύμφωνα με τον Τουρκο-αρμένιο γλωσσολόγο Sevan Nishanyan- αποτελεί δάνειο από το σερβο-κροατικό και βουλγαρικό kukuruza. Ωστόσο, το kukuruza σήμαινε «καλαμπόκι».Ο Nishanyan, όμως, ισχυρίζεται ότι η ελληνική λέξη δεν προέρχεται από την αντίστοιχη αλβανική, αλλά ότι είναι κι οι δύο δάνεια από τις νότιες σλαβικές γλώσσες. Δάνεια τα οποία δεν έχουν σχέση μεταξύ τους.Η τουρκική λέξη kokoreç, από την άλλη, εμφανίζεται για πρώτη φορά το 1920 στο Lokanta Esrari, ένα διήγημα του Τούρκου συγγραφέα Ömer Seyfettin. Αυτός αναφέρει ότι η πρώτη φορά που άκουσε τη λέξη ήταν μέσω ενός Αθηναίου που εργαζόταν σε εστιατόριο της Κωνσταντινούπολης. Ο Έλληνας τού είχε περιγράψει το πιάτο που όλοι γνωρίζουμε και έτσι με τη σειρά της, η γειτονική χώρα δανείστηκε τη λέξη. Κάπως έτσι καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι μπορεί σαν πιάτο να υπάρχει από την εποχή του Βυζαντίου, αλλά η σημερινή του ονομασία ήρθε αργότερα, αφού, όπως αναφέρουμε και παραπάνω, τότε λεγόταν πλεκτήν, κοιλιόχορδα ή χορδόκοιλα. Υπολογίζουμε ότι το «κοκορέτσι» εμφανίστηκε στις αρχές του 1900 και έκτοτε χρησιμοποιείται στις ταβέρνες ανά την Ελλάδα και τα τελευταία χρόνια ως μέρος της underground αργκό. If you know, you know, που λέει και μια ψυχή.Ακολουθήστε τον Αντώνη Κωνσταντάρα στοΙnstagram.Περισσότερα από το VICEΟ Οδηγός του VICE για Πρωτάρηδες στη ΜύκονοοοοοΙνέ, Πώς θα Πεις στα Αγγλικά «Άσπρο Πάτο»;Τα «Φιλαράκια» Είναι και Πάλι Διαθέσιμα στο Ελληνικό NetflixΑκολουθήστε το VICE σεFacebook, InstagramκαιTwitter.
Με την εγγραφή σας στο newsletter του VICE συμφωνείτε να λαμβάνετε ηλεκτρονικά ενημερώσεις που αφορούν το VICE, οι οποίες ορισμένες φορές ενδέχεται να περιλαμβάνουν διαφημιστικό ή/και χορηγούμενο περιεχόμενο.
