Πολύ Πιθανόν να Υπήρχε Υπόγεια Εξωγήινη Ζωή στον Άρη - και Ίσως Υπάρχει Ακόμα

Ο Άρης ήταν «πολύ πιθανόν» βιώσιμος για μια μορφή ζωής πριν από 3,7 δισεκατομμύρια χρόνια και ίσως ακόμα να υπάρχουν κάποιοι ανθεκτικοί οργανισμοί, σύμφωνα με μια καινούργια μελέτη που μας δίνει μια ενδιαφέρουσα ματιά στο πώς μικροβιακή εξωγήινη ζωή μπορεί να εμφανίστηκε και να επιβίωσε στον κόκκινο πλανήτη – και πού μπορεί να υπάρχουν ενδείξεις της.

Ο σύγχρονος Άρης είναι κρύος και ξερός, και κατ’ επέκταση αφιλόξενος για τις περισσότερες μορφές ζωής που μπορούμε να φανταστούμε. Αλλά υπάρχει αφθονία στοιχείων ότι αυτός ο κόσμος ήταν κάποτε πιο ζεστός, πιο υγρός και πιο φιλόξενος για τη ζωή στο παρελθόν. Για παράδειγμα, το ρόβερ Perseverance της NASA αυτήν τη στιγμή εξερευνά το άνυδρα σημείο που ήταν κάποτε μια τεράστια λίμνη στον Άρη, γνωστό ως κρατήρας Jezero, εν μέρει για να βρει ίχνη εξαφανισμένης εξωγήινης ζωής που μπορεί να υπήρχε πριν από δισεκατομμύρια χρόνια.

Ενώ δεν υπάρχουν αδιάσειστες αποδείξεις ότι υπήρξε ποτέ ζωή στον Άρη, οι επιστήμονες εικάζουν ότι μκροβιακοί οργανισμοί που λέγονται μεθανογόνα, τα οποία συγκαταλέγονται στις πιο παλιές μορφές ζωής στη γη, θα μπορούσαν να επιβιώσουν στις συνθήκες που επικρατούσαν στις απαρχές του Άρη. Τα μεθανογόνα αντλούν ενέργεια από υδρογόνο και το διοξείδιο του άνθρακα, που υπήρχαν κάποτε Άρη και εκλύουν μεθάνιο ως απόβλητο.

Τώρα οι επιστήμονες υπό τον Boris Sauterey, βιολόγο στο Institut de Biologie de l'École Normale Supérieure στη Γαλλία, έχουν παρουσιάσει μια πρωτοφανή στο είδος της μελέτης που αξιολογεί τη βιωσιμότητα των μεθανογόνων που κατανάλωναν οξυγόνο στον Άρη και εικάζουν για την επιβίωση απογόνων αυτών των υποθετικών οργανισμών μέχρι σήμερα.

Η ομάδα ανακάλυψε ότι η «υπόγεια βιωσιμότητα ήταν πολύ πιθανή» στις απαρχές του Άρη και ότι η «η παραγωγικότητα της βιομάζας μπορεί να ήταν τόσο μεγάλη όσο στη θάλασσα στις απαρχές της Γης», σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Astronomy.

Τα αποτελέσματα στηρίζουν τη συναρπαστική πιθανότητα να εμφανίζεται ζωή σε άλλους κόσμους, αλλά αποκαλύπτουν και μια αναπάντεχη σκοτεινή πλευρά. Η ίδια η ζωή μπορεί συχνά να είναι η αιτία της καταστροφής της.

«Αξιολογήσαμε τη βιωσιμότητα του Άρη και την επιρροή που αυτή η βιόσφαιρα, η οποία θα μπορούσε να είναι παρόμοια με την πρωτόγονη γήινη βιόσφαιρα, θα είχε στο αρειανό κλίμα – και εκπλαγήκαμε», είπε ο Sauterey στο Motherboard μέσω τηλεφώνου.

«Αυτό που μας εξέπληξε ήταν το γεγονός ότι βρήκαμε πως ο Άρης είναι πιθανόν βιώσιμος. Είχαμε μια προσδοκία γι’ αυτό με βάση προηγούμενες εργασίας», συνεχίζει. «Όμως το εντυπωσιακό ήταν πως όταν υποθέσαμε ότι μια βιόσφαιρα διαβιούσε τον Άρη, οι κλιματικές επιπτώσεις ήταν αντίθετες (με της Γης). Αντί να θερμαίνει τον πλανήτη και να εδραιώσει την πλανητική βιωσιμότητα, αυτή η βιόσφαιρα τον έκανε να κρυώνει δραματικά, μειώνοντας τη βιωσιμότητα του πλανήτη».

Με άλλα λόγια, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι δραστηριότητες των πρώτων μικροβίων του Άρη θα πυροδοτούσαν μια παγκόσμια επίδραση πτώσης θερμοκρασίας που μπορεί να οδηγούσε στην εξαφάνισή τους. Στη Γη η ζωή επίσης επηρεάζει το κλίμα εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια αλλά έχει διατηρήσει ή και εντείνει τη βιωσιμότητα του πλανήτη μας. Η καινούργια μελέτη δείχνει ότι μεταβατικές μορφές ζωής μπορεί να εμφανιστούν σε πολλούς κόσμους αλλά το είδος της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας που απολαμβάνουμε στη Γη μπορεί να είναι εξαίρεση.

«Μόλις βάλεις μεθανογόνα στον Άρη η θερμοκρασία πέφτει ως τους -250 βαθμούς Κελσίου, ο πλανήτης καλύπτεται με πάγο και δυνητικά γίνεται παντελώς μη βιώσιμος», λέει ο Sauterey. «Αυτός μπορεί να είναι ο γενικός κανόνας στο σύμπαν και η Γη να αποτελεί εξαίρεση».

«Τα συστατικά της ζωής μπορεί να υπάρχουν παντού αλλά δυνητικά η ζωή τα κάνει άνω κάτω κάθε φορά», συνεχίζει. «Αυτήν τη στιγμή εμείς είμαστε ένα καλό παράδειγμα για το πόσο χάλια έχουμε μετατρέψει έναν βιώσιμο πλανήτη», αναφερόμενος στην κλιματική αλλαγή που οφείλεται στον άνθρωπο και άλλες ανθρωπογενείς πιέσεις στη Γη, «αλλά ακόμη κι ένα πολύ πρωτόγονο οικοσύστημα μπορεί να το κάνει αυτό».

Μπορεί να ακούγεται γλυκόπικρο σενάριο, αλλά υπάρχουν κι άλλες υποσχόμενες αποκαλύψεις στη μελέτη. Καταρχάς, ο Sauterey και οι συνάδελφοί του καταλήγουν ότι ο Άρης ήταν σχεδόν σίγουρα βιώσιμος υπό συγκεκριμένες παραμέτρους σε σημαντικές περιοχές, όπως η πεδιάδα Hellas Planitia ή ο κρατήρας Jezero. Αυτό το εύρημα ενισχύει τις αποδείξεις ότι τα βιώσιμα περιβάλλοντα μπορεί να έχουν προκύψει σε διάφορα μέρη όχι μόνο μέσα στο ηλιακό μας σύστημα αλλά και στον ευρύτερο γαλαξία και το σύμπαν. Δεν σημαίνει ότι σε κάθε βιώσιμη περιοχή υπάρχει εξωγήινη ζωή –και ο Sauterey εφιστά την προσοχή ότι ακόμα δεν έχουμε ιδέα  πώς η αδρανής ύλη ζωντανεύει»– αλλά η πληθώρα αυτών των φιλόξενων περιβαλλόντων είναι ενθαρρυντικό σημάδι στην έρευνα για εξωγήινη ζωή.

Η ομάδα επίσης εξέτασε την πιθανότητα τα μεθανογόνα που υπήρχαν στον Άρη πριν από δισεκατομμύρια χρόνια να βρήκαν καταφύγιο από το κρύο, βαθιά κάτω από την επιφάνεια του Άρη. Μην έχοντας πρόσβαση στις ατμοσφαιρικές πηγές ενέργειάς τους, αυτοί οι υποθετικοί επιζήσαντες θα έπρεπε να βρουν μια καινούργια πηγή δύναμης, αλλά ο Sauterey επισήμανε ότι τα μεθανογόνα στη Γη έχουν καταφέρει να κάνουν τέτοιες αλλαγές στο παρελθόν.

Αν απόγονοι αρχαίων Αρειανών κρύβονται σε υπόγεια στρώματα, ίσως είναι πιθανό να τους εντοπίσουμε σαρώνοντας τον Άρη για να βρούμε υπόγεια βιομάζα ή χημικά ίχνη των δραστηριοτήτων τους στην επιφάνεια. Μάλιστα το ρόβερ Curiosity της NASA έχει εντοπίσει ανεξήγητες εκπομπές αερίου μεθανίου στην τοποθεσία όπου βρίσκεται στον Άρη, που θα μπορούσαν να έχουν βιοτική ή αβιοτική προέλευση.

Ο Sauterey ελπίζει οι μελλοντικές εκπομπές να μπορούν να αναγνωρίσουν με βεβαιότητα αν οι εντοπισμοί μεθανίου έχουν γεωλογική προέλευση είναι οι εκλύσεις αρχαίων υπόγειων οργανισμών.

«Μπορούμε, για παράδειγμα, να προσπαθήσουμε να εντοπίσουμε τις εκπομπές μεθανίου που δεν είναι αναμενόμενες ακόμα και με αυτά που ήδη ξέρουμε για τις γεωλογικές διαδικασίες που συμβαίνουν στην επιφάνεια του Άρη», λέει.

«Αν υποθέσουμε ότι κάποιοι οργανισμοί επιβίωσαν, σε περίπτωση που υπάρχουν ακόμα βιώσιμοι θύλακες για αυτού του είδους τους οργανισμούς στον Άρη, μπορούμε να εξετάσουμε αν μπορούμε να τους χαρακτηρίσουμε χημικά σήματα», καταλήγει ο Sauterey. «Ίσως μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη ζωή για να εξηγήσουμε πράγματα για τα οποία δεν έχουμε άλλη εξήγηση μέχρι στιγμής».

Περισσότερα από το VICE

«Είδα Όλη μου την Ιστορία σε Flashback» - Ένας Πρώην Κρατούμενος Περιγράφει τις Τελευταίες Στιγμές στη Φυλακή

Οι Eιδικοί Απαντούν: Τι Τρώμε Όταν Έχουμε Χανγκόβερ;

Η Σρεμπρένιτσα Ακόμα «Μιλάει» για τη Φρίκη του Πολέμου και τον Παραλογισμό του Εθνικισμού

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.