Έχει Τόση Ζέστη που τα Τροπικά Δέντρα Δεν θα Μπορούν να Φωτοσυνθέσουν, Λένε οι Επιστήμονες

Τα φύλλα στα τροπικά δάση πλησιάζουν τις κρίσιμες θερμοκρασίες στις οποίες σταματάει η φωτοσύνθεση -και κάποια πιθανότατα έχουν ήδη περάσει το όριο- πράγμα που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την τύχη αυτών των σημαντικών οικοσυστημάτων με βάση τις πιο απαισιόδοξες προβλέψεις για την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με νέα μελέτη.

Τα τροπικά δάση φιλοξενούν περίπου τα μισά γνωστά είδη στη Γη και διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην υγεία και τη σταθερότητα του παγκόσμιου κλίματος. Ενώ αυτό το πλούσιο βιοσύνολο είναι γνωστό για τις μαλακές θερμοκρασίες του, τα τροπικά φύλλα αρχίζουν να πεθαίνουν σε θερμοκρασίες που ξεπερνούν τους 46,7°C επειδή δεν μπορούν πλέον να φωτοσυνθέτουν. Η φωτοσύνθεση είναι η βασική μεταβολική διαδικασία μετατροπής του ηλιακού φωτός σε ενέργεια που τροφοδοτεί τα φυτά.

Επιστήμονες με επικεφαλής τον Christopher Doughty, αναπληρωτή καθηγητή Οικοπληροφορικής στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Αριζόνας, ανακάλυψαν ότι περίπου το 0,01% των φύλλων στα τροπικά δάση του κόσμου μπορεί ήδη να ξεπερνά αυτήν την κρίσιμη θερμοκρασία σε ένα συνηθισμένο έτος. Αν και προς το παρόν είναι μικρός αριθμός η ομάδα προβλέπει ότι «τα τροπικά δάση μπορούν να αντέξουν έως και 3,9 ± 0,5 °C αύξηση της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας πριν από ένα πιθανό σημείο καμπής στη μεταβολική λειτουργία», ένα αποτέλεσμα που εντάσσεται στο «χειρότερο σενάριο» κλιματικών μοντέλων, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη στο Nature.

«Θέλουμε να κατανοήσουμε τις μελλοντικές θερμοκρασίες των τροπικών δασών επειδή φιλοξενούν τα περισσότερα είδη του κόσμου» και επειδή «τα τροπικά δάση είναι σημαντικά επειδή ρυθμίζουν το κλίμα», δήλωσε ο Doughty σε συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα.

«Αρχίσαμε να εξετάζουμε τις θερμοκρασίες των μεμονωμένων φύλλων και αυτό που βλέπουμε και εμφανίζεται συνεχώς μέσα από πολλαπλά σύνολα δεδομένων, είναι ότι σχηματίζεται μια “μακριά ουρά” στην κατανομή αυτών των φύλλων. Αυτό σημαίνει ότι ορισμένα από τα φύλλα ενός δέντρου πραγματικά πλησιάζουν αυτά τα κρίσιμα σημεία».

Ο Doughty και οι συνεργάτες του ξεκίνησαν την έρευνά τους εξετάζοντας δάση του ισημερινού από το διάστημα με έναν αισθητήρα που ονομάζεται Ecosystem Spaceborne Thermal Radiometer Experiment on Space Station (ECOSTRESS), ο οποίος μετράει τις θερμοκρασίες των φυτών από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό από το 2018.

Τα δεδομένα του ECOSTRESS, μαζί με τις ακόλουθες μετρήσεις από το έδαφος, έδειξαν ότι οι θερμοκρασίες του τροπικού θόλου τείνουν να φτάνουν στους 34°C, αν και ορισμένες περιοχές παρουσίασαν θερμοκρασίες άνω των 40°C. Επειδή υπάρχει αναπάντεχη διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ μεμονωμένων φύλλων σε ένα μόνο δέντρο, οι ερευνητές υπολόγισαν ότι περίπου το 10% όλων των φύλλων στα τροπικά δάση φτάνουν ετησίως πέρα από το κρίσιμο όριο των 46,7°C που σηματοδοτεί το σημείο παύσης της φωτοσύνθεσης.

«Ξέρουμε εδώ και πολύ καιρό ότι όταν τα φύλλα φτάνουν σε μια συγκεκριμένη θερμοκρασία, ο φωτοσυνθετικός τους μηχανισμός καταστρέφεται», είπε στη συνέντευξη τύπου ο Gregory Goldsmith, ειδικός φυσιολογίας φυτών στο Πανεπιστήμιο Chapman που συμμετείχε στη συγγραφή της μελέτης. «Στην πραγματικότητα, οι πρώτες μετρήσεις έγιναν πριν από περισσότερα από 150 χρόνια, αλλά αυτή η μελέτη είναι η πρώτη που αποδεικνύει πόσο κοντά μπορεί να είναι οι θόλος των τροπικών δασών σε αυτά τα όρια».

«Η μελέτη αυτή είναι σημαντική γιατί είτε το πιστεύετε είτε όχι, δεν γνωρίζουμε πάρα πολλά για τους λόγους που πεθαίνουν τα δέντρα. Ξέρουμε ότι όταν ένα δέντρο ξεριζωθεί σε μια καταιγίδα και χάσει τις ρίζες του, πεθαίνει. Ξέρουμε πώς πεθαίνει όταν καίγεται. Αλλά γνωρίζουμε πολύ λιγότερα για τις επιπτώσεις της ζέστης, της ξηρασίας, του νερού και της θερμοκρασίας. Νομίζω ότι αυτή η μελέτη μας βοηθά πολύ να αρχίσουμε να καλύπτουμε το κενό».

Καθώς οι παγκόσμιες θερμοκρασίες συνεχίζουν να ανεβαίνουν, περισσότερα τροπικά φύλλα θα φτάσουν πέρα από τα όρια της φωτοσυνθετικής ικανότητας, με αποτέλεσμα την καταστροφή των φυτών.Ενώ οι ερευνητές τόνισαν ότι υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα στα μοντέλα τους, προειδοποίησαν ότι μια αύξηση στις παγκόσμιες θερμοκρασίες του αέρα κατά περίπου 3,9°C θα μπορούσε να προκαλέσει μεγάλη φωτοσυνθετική καταστροφή στα τροπικά δάση. Αυτή η εκτιμώμενη αύξηση εντάσσεται στο πλαίσιο των μοντέλων κλιματικής αλλαγή που προβλέπουν ένα μέλλον όπου οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου θα αρχίσουν να μειώνονται μόνο μετά το 2080.

Από τη μια, είναι τρομακτικό να φανταζόμαστε ότι τα τροπικά δάση μπορεί να φτάσουν σε αυτό το σημείο καμπής σε οποιοδήποτε κλιματικό σενάριο. Η καταστροφή αυτού του κρίσιμου βιοσυνόλου θα είχε εκτεταμένες και καταστροφικές επιπτώσεις ντόμινο για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα του κόσμου. Παρόλα αυτά, ο Doughty και οι συνεργάτες του τόνισαν ότι θα μπορούσαμε να αποτρέψουμε την καταστροφή μειώνοντας ραγδαία την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων, η οποία είναι η κύρια αιτία της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής.

«Μπορούμε ακόμα να αποφασίσουμε την τύχη αυτών των κρίσιμων πεδίων άνθρακα, νερού και βιοποικιλότητας», λένε οι ερευνητές στη μελέτη. «Ο συνδυασμός της κλιματικής αλλαγής και της τοπικής αποψίλωσης των δασών μπορεί ήδη να οδηγεί τις πιο ζεστές περιοχές των τροπικών δασών κοντά  σε ένα κρίσιμο θερμικό σημείο ή ακόμα και πέρα από αυτό».

«Κατά συνέπεια, τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι ο συνδυασμός φιλόδοξων στόχων περιορισμού της κλιματικής αλλαγής και μειωμένης αποψίλωσης των δασών μπορεί να διασφαλίσει ότι αυτά τα σημαντικά πεδία άνθρακα, νερού και βιοποικιλότητας θα παραμείνουν κάτω από τα κρίσιμα θερμικά όρια».

Περισσότερα από το VICE

«Οι Λαθρομετανάστες θα μας Κάψουν»: Ο Υβριδικός Πόλεμος που Ονειρεύεται η Ακροδεξιά στον Έβρο

Γιατί Νιώθουμε Ακόμα Άβολα να Πάμε Μόνοι/ες μας Διακοπές;

Αφιέρωμα «Τσιπάκι»: Ο Αγαπημένος Εχθρός των Ελλήνων Χριστιανών Συνωμοσιολόγων

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.