Γιατί Νιώθουμε Ακόμα Άβολα να Πάμε Μόνοι/ες μας Διακοπές;

Μόλις έκατσα να γράψω για το solo κοντινό ταξίδι αυτού του καλοκαιριού, θυμήθηκα μια αντίστοιχη ιστορία, λίγο πριν από την ενηλικίωσή μου. Το καλοκαίρι πριν κλείσω τα 18 δεν την πάλευα με τον εαυτό μου, με το σπίτι μου, με τους γονείς μου. Ήθελα να πάω τρεις μέρες κάπου μόνη μου, να μη χρειάζεται να μιλάω, να μη χρειάζεται να διαφωνώ με κανέναν – μου έφταναν οι εσωτερικοί καβγάδες με τον -σε λίγο- ενήλικο εαυτό μου και το φάγωμα με τα ρούχα μου.

Ήθελα κάτι κοντινό κι εύκολο, γιατί φοβόμουν φρικτά. Στην τύχη διάλεξα τις Σπέτσες. Αυτή θα μπορούσε να είναι μια ιστορία με ηθικό δίδαγμα: δεν χρειάζεσαι κανέναν για να περάσεις καλά - αν δεν είχα περάσει πραγματικά άσχημα. Άθλια, χειρότερα κι από εκείνο το ταξίδι στη Ρωσία  που είχα πάει με μια ολοκαίνουργια φίλη μου και τσακωθήκαμε.

Στις Σπέτσες της (μετ)εφηβείας μου, έκανα όλα τα λάθη που μπορεί να κάνει κάποιος/α που ταξιδεύει solo - αλλά και γενικά. Δεν αποσυνδέθηκα στιγμή από τα φιλικο-οικογενειακά δράματα, μιλούσα συνέχεια στα τηλέφωνα, είχα fomo για όσα συνέβαιναν στην Αθήνα, αλλά και στις Σπέτσες, γιατί στην πραγματικότητα δεν ήμουν πουθενά παρούσα.

Εκτός απ’ όλα αυτά, έβγαινα μια βόλτα και ζήλευα τις μεγάλες παρέες, ένιωθα ανεπαρκής και περίεργη, και είχα ετοιμάσει τρία διαφορετικά σενάρια, στην περίπτωση που κάποιος μου έκανε την αποφράδα ερώτηση: 

- Καλά, μόνη σου είσαι;

«Θα έρθουν αύριο οι φίλοι μου από Αθήνα, γιατί δεν βόλευε αλλιώς / Έχω έρθει με γονείς ρε συ και είναι στην παραλία/ Ψιλοτσακωθήκαμε με το αγόρι μου και σήμερα είπαμε να κάνει ο καθένας τα δικά του».

Η επιλογή της απάντησης θα γινόταν αυθόρμητα ανάλογα με τον εκάστοτε συνομιλητή. Και φτάνουμε στο σήμερα, πάνω από μια δεκαετία αργότερα, που πολλά έχουν αλλάξει. Οι solo travelers έχουν κατακλύσει το Instagram και το ΤikTok και μοιράζονται απίστευτες εικόνες από τα ταξίδια τους, με πολλούς/ές μάλιστα να ζουν από την παραγωγή περιεχομένου.

Φυσικά, το τριήμερο στις Σπέτσες στα 18 μου και το Σαββατοκύριακο στην Επίδαυρο που τόλμησα φέτος, τα βλέπουν οι solo travelers και γελάνε, με την έννοια του ότι βασικός στόχος αυτού που έχει πια μαρκεταριστεί ως solo traveling είναι η εξερεύνηση νέων τόπων.

Μετά το «ναυάγιο» των Σπετσών, δεν είχα επιχειρήσει ξανά να πάω κάπου μόνη μου, εκτός από μια-δύο μέρες, που λόγω συγκυριών, πέρασα σχεδόν μόνη μου στο Παρίσι. Πολλές φορές το έχω σκεφτεί να κλείσω ένα ταξίδι για τον εαυτό μου, ειδικά σε κάποια από τις safe ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Το γεγονός ότι ένιωθα πως δεν θα περάσω καλά και το πιθανό “hello darkness, my old friend’’ με σταματούσαν.

Μου είχε περάσει από το μυαλό και το φετινό καλοκαίρι να κάνω μόνη μου ένα ταξίδι στο εξωτερικό που το αναβάλλω εδώ και χρόνια, επειδή οι λίγες μέρες άδειας στις οποίες αρκούμαστε όλοι και τα προγράμματά μας δεν συντονίζονται. Και πάλι επέλεξα, καθόλου τυχαία, να κάνω κάτι άλλο.

Φέτος, όταν μια φίλη μου που θα βλέπαμε μαζί τα «Βατράχια» της Μπίρμπα στην Επίδαυρο, μια Παρασκευή, μου είπε ότι δεν μπορεί να κάτσουμε το Σαββατοκύριακο, αποφάσισα ότι εγώ θα μείνω, χωρίς να το κάνω μεγάλο θέμα.

Το πρώτο solo ποτό το βράδυ μετά την παράσταση είχε ένα «αχ, ωραία θα ήταν να ήμασταν παρέα να πάμε στη γνωστή ντίσκο της Επιδαύρου», αλλά το ξεπέρασα. Στο ενοικιαζόμενο δωμάτιο που είχα κλείσει τελευταία στιγμή, η γυάλινη πόρτα του μπάνιου βγήκε από τη θέση της και κόντεψε να πέσει πάνω μου. «Μήπως να τη βγάλουμε τελείως; Μόνη σας είστε έτσι κι αλλιώς», μου είπε ο ξενοδόχος. Δεν αποθαρρύνθηκα. Πάντα πίστευα ότι το δωμάτιο ξενοδοχείου για έναν είναι από τις μεγαλύτερες απολαύσεις αυτής της ζωής.

Το επόμενο πρωί ξύπνησα χωρίς ξυπνητήρι, χωρίς διαπραγμάτευση για την ώρα αναχώρησης από το δωμάτιο, χωρίς συγκεκριμένο πλάνο, πέρα από μια αγαπημένη παραλία στην οποία θα έφτανα με τα πόδια, κάποια στιγμή αργότερα. Πήγα για καφέ και διάβασα. Κανείς δεν με περίμενε ανυπόμονα να φύγουμε, για να φτάσουμε επιτέλους στην παραλία και «να μην κάψουμε τη μέρα» – ατάκα που πάντα κάποιος θα πει στις διακοπές, αγχώνοντας τους απανταχού ενοχικούς.

Η αποχή από τα social media και γενικά από το κινητό, το να είμαι πραγματικά στην Επίδαυρο και όχι σε ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας με την Αθήνα λειτούργησε πολύ θετικά. Όταν είσαι μόνος/η, είσαι ακόμη πιο επιρρεπής στο fomo και το ψέμα ότι όλοι περνάνε φανταστικά κι εσύ δεν είσαι εκεί.
Η θάλασσα είναι εύκολη πίστα για μια λίγο αγχωμένη solo traveler: κολύμπι, διάβασμα, ύπνος -με τυχαία σειρά- και η υποτιμημένη ευτυχία του να μην χρειάζεται να μιλήσεις για ώρες. Μέχρι εδώ, όλα καλά.

Παρά τα δεκάδες άρθρα, τις συνεντεύξεις και τον θαυμασμό μου για τους ανθρώπους που γυρίζουν τον κόσμο μόνοι τους, η αμηχανία και η ντροπή των μοναχικών διακοπών ήρθαν απρόσκλητες, μόλις δύο ώρες μακριά από το σπίτι μου, τη στιγμή που έκατσα στο μοναδικό άδειο, αλλά τεράστιο τραπέζι της ταβέρνας της Επιδαύρου. Ένιωσα την αυτοπεποίθησή μου να εγκαταλείπει το σώμα μου.

Πόσοι θα είστε; «Ένας», είπα αστραπιαία, μπερδεύοντας γένη και ξεχνώντας φεμινισμό. Ζήτησα να χωρίσουν τα τραπέζια, μου είπαν ότι δεν χρειάζεται -μάλλον για να επιτείνουν το μαρτύριό μου- οπότε έκατσα μόνη μου σε ένα τραπέζι 10 ατόμων. Όση αυτοεκτίμηση και να έχεις χτίσει, όσα βιβλία κι αν έχεις διαβάσει, όσα quotes για τις χαρές του solo traveling κι αν έχεις αποστηθίσει, μια τέτοια σκηνή μοιάζει με την υπέρτατη πρόκληση.

Παρήγγειλα στα γρήγορα αρκετά περισσότερα από αυτά που ήθελα να φάω, για να νιώσω κάπως ότι τους κάνω κατανάλωση και ότι δεν έπιασα άδικα ένα τόσο μεγάλο τραπέζι μόνη μου. Ξέχασα αστραπιαία την ιδέα μου για 48 ώρες χωρίς κινητό και πολύ γρήγορα πήρα μερικά τηλέφωνα να δω τι κάνουν οι φίλοι μου – γιατί έχω φίλους, εντάξει; Κάπως έτσι, ίσως απέτυχα στο challenge «φάε μόνη σου στην ταβέρνα και όχι σε ανοιχτή ακρόαση με τους μισούς σου γνωστούς», αλλά δεν πειράζει.

 Την επόμενη μέρα, στην ίδια παραλία που πήγα και την προηγούμενη, προσπαθούσα να σκεφτώ τι ήταν αυτό που με έκανε χθες να νιώσω ξανά ντροπή που είμαι μόνη μου διακοπές, πάνω από 10 χρόνια μετά την αρχική απόπειρα.

Σίγουρα, ως άνθρωποι έχουμε μάθει να φοβόμαστε να ξεχωρίσουμε από το σύνολο. Είναι διαφορετικό να κάτσεις μόνη σου σε ένα καφέ, όπου οι μισοί είναι solo με ένα βιβλίο ή το λάπτοπ τους και τελείως άλλο να φας σε μια -πολύ- ελληνική ταβέρνα με τεράστιες, θορυβώδεις παρέες που σε κοιτάνε λες και κάποιος σε έστησε και ανά πάσα στιγμή θα ξεσπάσεις σε κλάματα.

Βέβαια, το θέμα είναι ότι πολλά από τα βλέμματα αυτά είναι στο μυαλό μας. Ένας ψυχολόγος, σ’ αυτό το σημείο, μάλλον θα μίλαγε για προβολή αυτών που φοβόμαστε εμείς για τον εαυτό μας, στη συνήθως αδιάφορη ματιά των αγνώστων.

Σίγουρα, υπάρχουν και άνθρωποι κυρίως μεγαλύτερης ηλικίας που όσο και να χτυπηθεί κάτω ένας solo traveler ότι είναι επιλογή του να ταξιδεύει μόνος/η, δεν θα τον πιστέψουν ποτέ. Θα τον κοιτάξουν με συγκατάβαση μαζί με ένα touch λύπησης και θα σκεφτούν ότι κάνει τα πικρά γλυκά και βαφτίζει την ανάγκη ελεύθερη επιλογή.

Στο βλέμμα αυτών των ανθρώπων που δεν πρόκειται να αλλάξουν μυαλά, ούτε για αυτό, ούτε για τόσα άλλα θέματα, καθρεφτίζονται οι βαθύτεροι φόβοι μας, αυτό το απόλυτα καταπιεστικό ΕΠΡΕΠΕ να έχεις παρέα για το Σαββατοκύριακο, για τις καλοκαιρινές διακοπές, για το ταξίδι στο εξωτερικό που τόσο πολύ περίμενες - το να τύχει ή να επιλέξεις να μην έχεις δείχνει τόσα πολλά πράγματα για σένα.

Κι αν όταν είσαι καλά ψυχολογικά, μπορείς να σκεφτείς λογικά και να «αποκρούσεις» αυτά τα δολώματα αυτολύπησης και overthinking που σου πετάει το ίδιο σου το μυαλό γιατί έτσι έχει μάθει, σε μια πιο δύσκολη στιγμή, εύκολα τα καταπίνεις αμάσητα.   

Πάντως, τα δεδομένα δείχνουν ότι όλο και πιο πολλοί –κυρίως πολλές– μπαίνουν στη διαδικασία να δοκιμάσουν την ελευθερία του να διαμορφώνουν το προσωπικό τους πρόγραμμα ταξιδιού, εντελώς μόνοι/ες. Μάλιστα, είναι πολύ ενδιαφέρον το γεγονός ότι οι γυναίκες, που έχουν μεγαλώσει ακούγοντας πολλά περισσότερα «πρόσεχε» από τους άνδρες είναι εκείνες που συνήθως ταξιδεύουν solo, σύμφωνα με στοιχεία των ταξιδιωτικών γραφείων.  

Πριν την πανδημία, που μας έδειξε με εκκωφαντικό τρόπο ότι αυτό που θέλουμε, πρέπει να το κάνουμε τώρα, χωρίς να περιμένουμε τους άλλους ή την κατάλληλη στιγμή, γιατί τα σύνορα μπορεί να κλείσουν ανά πάσα στιγμή, μόλις το 14% των τουριστών ταξίδευε solo. Ήδη από τα μέσα του 2021, αυτός ο αριθμός έχει σχεδόν διπλασιαστεί, αγγίζοντας το 23%, ενώ τα Google trends δείχνουν ότι το ενδιαφέρον για το “solo travel’’ έχει αυξηθεί κατά 761.15%. Σε έρευνα του ιστοτόπου SoloTraverlerWorld, οι βασικότεροι λόγοι που οι άνθρωποι ταξιδεύουν μόνοι τους είναι οι αναμενόμενοι: 

• Θέλω να δω τον κόσμο και δεν θέλω να περιμένω τους άλλους να το αποφασίσουν
•  Θέλω να κάνω ό,τι θέλω όταν το θέλω
•  Μου αρέσει το αίσθημα ελευθερίας και ανεξαρτησίας

Ίσως τελικά, αν κοιτάξεις λίγο πιο ψύχραιμα τα βλέμματα των άλλων όταν ταξιδεύεις μόνη, η συγκατάβαση που νομίζεις ότι διακρίνεις, μπορεί και να έχει το χρώμα της ζήλειας ή έστω αυτό το «μπράβο της που ταξιδεύει μόνη της, εγώ δεν θα το έκανα». Ειδικά, αν ο απέναντί σου εύχεται να μην τον ξυπνούσε η παρέα του, κάθε μέρα στις 9 το πρωί, για να προλάβουν να πάνε σε δύο παραλίες και να οργώσουν κάθε σπιθαμή του νησιού, πριν γυρίσουν (πιο) εξαντλημένοι στις δουλειές τους.

Ακολουθήστε την Ντιάννα Βασιλείου στο Instagram.

Περισσότερα από το VICE

Μια Μέρα στον «Παράδεισο» των Τετράποδων Φίλων μας στη Θεσσαλονίκη

Ero Seagull: Η Διάγνωση ότι Ανήκει στο Φάσμα του Αυτισμού Ήταν Λυτρωτική

Ο Γεράσιμος και Άλλοι 16 Κρατούμενοι Έγιναν Δωρητές Οργάνων Μέσα από τη Φυλακή

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.