Όσα Έμαθα Αποφοιτώντας από το Σχολείο Σχέσεων της Αίγινας

Το αποκαλούν «gap year» και οι περισσότεροι έχουμε «σκοντάψει» στη γαλήνη του χαζεύοντας κάποιο φιλμ. Για παράδειγμα, θυμάσαι τον Ethan Hawke στο Πριν το Ξημέρωμα να πηγαινοέρχεται με ένα τρένο στην Ευρώπη δίχως να ξέρει τι θέλει να κάνει στη ζωή του; Ή την Julia Roberts στο Eat, Pray, Love, που έτρωγε, προσευχόταν και αγαπούσε όταν τα παρατούσε όλα για να γυρίσει τον κόσμο; Βέβαια, στη ζωή θέλει μπόλικο θάρρος και θράσος για να πρωταγωνιστήσεις σε μια παρόμοια περιπέτεια ενδοσκόπησης. Ο 25χρονος Λευτέρης το έκανε. Mπορεί να μην ταξίδεψε στην άκρη της γης, όμως πετάχτηκε ως την Αίγινα με σκοπό να τελειώσει το «σχολείο των σχέσεων», κάνοντας πράξη την ελληνική εκδοχή του gap year.

«Έφυγα για να εντοπίσω τα λανθασμένα "θέλω" μου», εξηγεί χωρίς περιστροφές. «Ξέρεις, το "θέλω"" και το "χρειάζομαι" είναι δυο διαφορετικά πράγματα. Μερικές φορές αυτά που θέλω δεν είναι αυτά που χρειάζομαι. Τα πρώτα διαμορφώνονται συνήθως από τα πρότυπα και την κοινωνία. Και αυτό είναι ύλη και κατανάλωση. Στην εποχή που ζούμε, αυτή η ανάγκη βρίσκεται στην κορύφωσή της. Εγώ πάλι είπα να ψάξω να βρω τι χρειάζομαι».

Ο Λευτέρης για ένα διάστημα ήταν αρκετά μπερδεμένος στη ζωή του. Με μια βαλίτσα στο χέρι, με διαφορετικές δουλειές, με οικονομικά προβλήματα, με μια οικογένεια που απομακρυνόταν από αυτόν. Κάπως έτσι, τα παράτησε και βρέθηκε στην Αίγινα. Για να παρακολουθήσει «το σχολείο των σχέσεων» συντροφιά με νέους από όλο τον κόσμο. «Ήμουν σε μια φάση που δεν ήξερα τι ήθελα να κάνω. Ήθελα ένα χώρο όπου θα μπορώ να ηρεμώ και να εμβαθύνω χωρίς να σκέφτομαι συνέχεια. Είχα κουραστεί. Στο σχολείο έμαθα τη μη βίαιη επικοινωνία. Αυτή έχει να κάνει με την αναγνώριση της βίας που ασκώ στον εαυτό μου. Βασικά, άρχισα σταδιακά να αναγνωρίζω τις ανάγκες μου. Να παίρνω την ευθύνη για τα συναισθήματά μου, να παρατηρώ χωρίς να κρίνω. Αυτό έγινε μέσα από τη θεωρία και την πράξη ταυτόχρονα», λέει.

Όπως όλα τα σχολεία, υπήρχαν ασφαλώς και καθηγητές. Το μάθημα ξεκινούσε με διαλογισμό και σεμινάρια αυτογνωσίας. Μέσα στην ημέρα ο Λευτέρης μαγείρευε με συμμαθητές από κάθε γωνιά της γης και έμαθε να στέκεται σε κύκλο και να μιλά ανοιχτά για τις ανάγκες του. Και όταν έμαθε να τα κάνει αυτά καλά, πήρε τα βουνά, διότι στο τέλος του εξαμήνου έφτιαξαν ένα καραβάνι και για ένα μήνα έκαναν κάμπινγκ. Έτσι, για να εστιάσουν στην απλότητα και στον σεβασμό στο περιβάλλον.

Στην Ελλάδα, ασφαλώς, αν πας να εξηγήσεις σε κάποιον, ακόμα και στην οικογένειά σου, ότι χρειάζεσαι ένα gap year και θα ενταχθείς σε κοινόβιο, το λιγότερο που θα σε χαρακτηρίσουν είναι χασομέρη. Ο Λευτέρης τους τα μάσησε και τους είπε ότι θα βγάλει κάτι σαν σχολή ψυχολογίας. Πάλι δεν κατάλαβαν, αλλά καθώς το πρόγραμμα για τον ίδιο ήταν δωρεάν λόγω υποτροφίας, δεν έφεραν αντιρρήσεις. Είδαν μάλιστα τη διαφορά έξι μήνες αργότερα, όταν γύρισε και βελτιώθηκε η σχέση τους.

«Στην Ελλάδα της κρίσης, με τόσα οικονομικά προβλήματα, είναι σημαντικό να δίνεις μορφή στις στιγμές σου. Να περνάς όμορφα. Υπάρχει όμως και ένα κομμάτι δυσκολίας σε όλο αυτό. Βρίσκεσαι αντιμέτωπος με τον εαυτό σου, με όλες τις πλευρές του, γίνεσαι ο καθρέφτης και στους άλλους και οι άλλοι γίνονται καθρέφτης σε σένα», μου εξηγεί ο Λευτέρης.

Την επικοινωνία του σχολείου των σχέσεων τρέχει η Λία Γκασούκα. Όπως λέει, «το σχολείο των σχέσεων δεν ακολουθεί το τυπικό σύστημα εκπαίδευσης, που πρακτικά σημαίνει ότι υπάρχει ένα πρόγραμμα σπουδών. Ο στόχος της γνώσης επιτυγχάνεται μέσα από το βίωμα και την όσμωση των ατόμων που ζουν μαζί. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε παιδιά από 18 έως 26 ετών, σε νέους δηλαδή οι οποίοι τελειώνουν το λύκειο ή το πανεπιστήμιο και αισθάνονται εγκλωβισμένοι. Αυτοί που ναι μεν σπούδασαν ένα αντικείμενο αλλά υπάρχει μέσα τους η αβεβαιότητα κατά πόσο θέλουν να το ακολουθήσουν στη ζωή τους. Το τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα πάσχει από αυτό τον αυταρχισμό της οριοθέτησης στόχων. Αντιθέτως, στο σχολείο των σχέσεων δεν κυνηγάς στόχους, αλλά στόχος είσαι ο ίδιος. Κάθε στιγμή σου, κάθε εμπειρία σου».

Το κόστος για κάθε μαθητή είναι 5.400 ευρώ για τους έξι μήνες που διαρκεί το πρόγραμμα. Ποιον επιβαρύνει; «Οι μαθητές του εξωτερικού το πληρώνουν οι ίδιοι, για τους Έλληνες υπάρχουν υποτροφίες. Και πώς αλλιώς, όταν οι νέοι στην Ελλάδα της κρίσης χρειάζονται περισσότερο από οποιονδήποτε αυτή την αυτοπεποίθηση. Να μπορούν να σταθούν στη ζωή τους, να κυνηγήσουν τα όνειρά τους».

Ο Λευτέρης αποφοίτησε και είναι ένας από πρώτους δύο Έλληνες που έβγαλαν τη σχολή σχέσεων. Όχι ότι οι σχέσεις σταματούν να είναι ζόρικες, αλλά πια έχει τα εργαλεία για να τις αντιμετωπίσει. Στη θέση του, φέτος, θα έρθουν άλλοι μαθητές. Με υποτροφίες από την Ελλάδα, με δίδακτρα από το εξωτερικό. Ίσως τελικά αυτό να είναι το gap year: Η ευκαιρία να πατάς pause φευγαλέα – μέχρι να πάρεις φόρα και να φύγεις μπροστά.

Περισσότερα από το VICE

Η Ιστορία του Βιασμού μου Όταν Ήμουν Νέος

Ένας Διαπραγματευτής Ομηρίας σού Λέει τι Πρέπει να Κάνεις αν Πέσεις Θύμα Απαγωγής

Φωτογραφίες από το Ματς Μεταξύ Προσφύγων και Εθνικής Αστέγων