Aκουστικά: Πώς να Kαταλάβεις ότι σε Οδηγούν σε Απώλεια Aκοής;

Ζεις σε μια μεγάλη πόλη, που σημαίνει ότι περνάς 75% της μέρας με ακουστικά-ψείρες στον έξω ακουστικό πόρο. Ακούς podcast στο Μετρό και μια λίστα στο Spotify, για να μένεις συγκεντρωμένος στο γραφείο ανοιχτού τύπου όπου δουλεύεις. Μετά τη δουλειά, γυμνάζεσαι υπό τους γλυκούς ήχος EDM και pop με πολλά μπάσα και μετά πηγαίνεις σπίτι ακούγοντας νέα στο ραδιόφωνο. Έχοντας φτάσει σπίτι, επιτέλους, μπορεί να μπεις στο Netflix και για να μην ενοχλήσεις τον συγκάτοικό/σύντροφό σου, βάζεις τα ακουστικά σου και κουλουριάζεσαι παρέα με το laptop σου. Καθώς βγάζεις τα ιδρωμένα ακουστικά και τα αφήνεις στο κομοδίνο, αναρωτιέσαι: μήπως καταστρέφεις την ακοή σου περνώντας τις περισσότερες ώρες της ημέρας με δυο ηχεία μινιατούρες χωμένα στο αυτιά σου;

To 2015, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εξέδωσε μια ανακοίνωση που θυμίζει τη μαμά σου, προειδοποιώντας ότι πάνω από ένα δισεκατομμύριο νέοι κινδυνεύουν με μόνιμη απώλεια ακοής από τα υπερβολικά ντεσιμπέλ συσκευών μουσικής και εκδηλώσεων. Ο ΠΟΥ ανάλυσε δεδομένα από μελέτες σε «χώρες μεσαίων και υψηλών εισοδημάτων» και διαπίστωσε ότι περίπου 50% των κατοίκων από 12 έως 35 ετών εκτίθενται σε μη ασφαλή επίπεδα θορύβου, από προσωπικές συσκευές όπως smartphones και iPods και 40% είχαν δυνητικά επιβλαβή πρόσληψη ήχου σε χώρους όπως μπαρ, κλαμπ, γήπεδα και συναυλιακούς χώρους.

Πόσο δυνατά είναι το υπερβολικά δυνατά; Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, τα επίπεδα θορύβου άνω των 85 ντεσιμπέλ είναι επικίνδυνα σε μια διάρκεια οκτώ ωρών, όπως μια βάρδια στη δουλειά, ενώ δεν πρέπει να εκτίθεσαι σε 100 ντεσιμπέλ για πάνω από 15 λεπτά.

«Δεν υπάρχουν συγκεκριμένα τεστ ή μετρήσεις για τα ακουστικά-ψείρες, αλλά οι κανόνες είναι ίδιοι», λέει ο Richard Nass, ωτορινολαρυγγολόγος και αναπληρωτής καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης. Η εγγύτητα της πηγής δεν είναι γνωστός παράγοντας για την απώλεια ακοής. Οι βασικοί παράγοντες είναι το επίπεδο των ντεσιμπέλ και η διάρκεια, λέει ο Nass. «Θα έλεγα ότι τα 80 ντεσιμπέλ είναι το όριο έκθεσης», συμπλήρωσε.

Παραδείγματα θορύβου που φτάνουν τα 80 ντεσιμπέλ περιλαμβάνουν ένα μπλέντερ, έναν σκουπιδοφάγο, τον χώρο παραγωγής ενός εργοστασίου ή ένα εμπορικό τρένο που περνάει 15 μέτρα μακριά. Οι ήχοι των 100 ντεσιμπέλ περιλαμβάνουν μια μηχανή, ένα τρακτέρ, ένα κομπρεσέρ κοντά σου ή ένα αεροσκάφος που πλησιάζει για προσγείωση κάτι λιγότερο από δύο χιλιόμετρα μακριά. Οπότε, αν έχεις κάτι τόσο δυνατό στα ακουστικά σου –όπως thrash metal ή μια σκηνή μάχης από το Game of Thrones– πρέπει να χαμηλώσεις την ένταση ή να περιορίσεις τον χρόνο που ακούς. Ένα MP3 player στη μέγιστη ένταση των ακουστικών, μπορεί να φτάσει τα 105 ντεσιμπέλ.

Επίσης, όπως τα περισσότερα συστήματα του σώματος, το ακουστικό σύστημα δείχνει πότε καταπονείται. Αν έχεις βουητό στα αυτιά ή προσωρινή απώλεια ακοής, μετά από έκθεση σε δυνατό θόρυβο, τότε το παρακάνεις.

Η απώλεια ακοής λόγω θορύβου είναι υπαρκτή. Η διαρκής έκθεση σε σειρήνες, βιομηχανικό θόρυβο και χώρους με δυνατή μουσική –ιδίως χωρίς ωτοασπίδες ή άλλα προστατευτικά μέτρα– μπορεί να καταστρέψει μόνιμα τα νεύρα, τα αισθητηριακά τριχωτά κύτταρα και άλλα τμήματα του ακουστικού συστήματος. Χρειάζεται μεγάλη έκθεση σε MP3 player για να πλησιάσει αυτήν την επίδραση, αλλά είναι πιθανό και αυτός ο θόρυβος μπορεί να προστεθεί σε άλλους σε ένα θορυβώδες περιβάλλον.

Οι άνθρωποι καταλαβαίνουν ότι έχουν προκαλέσει ανεπανόρθωτη βλάβη, όταν ακούνε τι γίνεται γύρω τους με πιο χαμηλή ένταση, ενώ οι υπόλοιποι ακούνε κανονικά. «Είναι όταν δεν μπορείς να ακούσεις την τηλεόραση, ενώ μπορούνε όλοι οι άλλοι και όταν ζητάς από τους άλλους να μιλήσουν πιο δυνατά», λέει ο Nass. Για όσους έχουν εμφανίσει μόνιμη βλάβη, τα σύγχρονα ακουστικά βαρηκοΐας παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία ως προς την πολυπλοκότητα και το βαθμό επέμβασης για την αντιμετώπιση της απώλειας ακοής –ανάλογα τη σοβαρότητα της περίπτωσης– και των βλαβών σε διάφορα σημεία του αυτιού.

Οι ειδικοί ανησυχούν πλέον και για την «κρυμμένη απώλεια ακοής», μια βλάβη στις ίνες των ακουστικών νεύρων, στο υποσύστημα του ακουστικού συστήματος που βοηθάει τους ανθρώπους να ακούνε σε περιβάλλον με θόρυβο. Αυτού του είδους η απώλεια ακοής, η οποία ανακαλύφθηκε το 2009, δεν μειώνει την ικανότητα κάποιου να ακούει μεμονωμένους ήχους και συγκεκριμένες συζητήσεις, περιπτώσεις που είναι η βάση για τα παραδοσιακά τεστ απώλειας ακοής.

VICE Video: Το Beat της Ζωής σου

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Μια μελέτη του 2015 από το Νοσοκομείο Οφθαλμού και Αυτιού της Μασαχουσέτης, δείχνει πώς λειτουργεί «η κρυμμένη απώλεια ακοής». Οι εθελοντές προέρχονταν από δύο ομάδες: φοιτητές μουσικής, που εκτίθονταν σε δυνατούς ήχους για πολλές ώρες και μέρες και φοιτητές που είχαν άλλες κατευθύνσεις, όπως η φυσική και η επικοινωνία. Όλοι τα πήγαν καλά στο συνηθισμένο τεστ ακοής, κατά το οποίο άκουγαν διάφορους ηχητικούς τόνους, σε ένα κατά τα άλλα ήσυχο δωμάτιο. Αλλά οι φοιτητές μουσικής δυσκολεύονταν πιο συχνά να διακρίνουν λέξεις, όταν υπήρχε θόρυβος κάπου στο βάθος ή αντίλαλος.

Τα ηλεκτρόδια που μετρούσαν πώς το ακουστικό νεύρο κάθε εθελοντή ανταποκρινόταν στους ήχους, επιβεβαίωσαν ότι οι φοιτητές μουσικής είχαν λιγότερη δραστηριότητα στα νεύρα τους από τους φοιτητές που δεν περιβάλλονταν διαρκώς από ήχους ως μέρος των μαθημάτων τους (μελέτες σε ποντίκια επίσης δείχνουν ότι η έκθεση σε διαρκώς θορυβώδη περιβάλλοντα κατέστρεφε τις ίνες του ακουστικού τους νεύρου). Αυτή η έρευνα θα μπορούσε να έχει σοβαρές προεκτάσεις για ανθρώπους που είναι διαρκώς εκτεθειμένοι σε δυνατή μουσική.

Οι κάτοικοι των μεγάλων πόλεων συνηθίζουν να φοράνε τα ακουστικά τους και να ακούνε δυνατά μουσική, για να μπλοκάρουν τον θόρυβο από τον δρόμο και άλλους εκνευριστικούς θορύβους της μητροπολιτικής κακοφωνίας. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι εκθέτουν τα αυτιά τους σε επιβλαβή συσσώρευση θορύβου, ενώ νομίζουν ότι ηρεμούν με τη μουσική. Αυτή είναι κακή συνήθεια, λέει η Rivka Strom, διευθύντρια ακουολογίας στην κλινική Advanced Hearing NY, στο Μπρούκλιν. Σκεφτείτε το Μετρό, λέει η Strom. «Θορυβώδη τρένα. Άνθρωποι που μιλάνε. Άνθρωποι που παίζουν όργανα. Όποιος αυξάνει την ένταση σε μια προσωπική συσκευή, ρισκάρει την ακοή του».

Ενώ υπάρχουν αποδείξεις ότι η διαρκής έκθεση σε δυνατούς θορύβους μπορεί να προκαλέσει απώλεια ακοής, οι ερευνητές δεν έχουν συσχετίσει τη χρήση ακουστικών με αυτήν.

Θα έλεγες ότι αν αυτός ο τρόπος να ακούς ήταν επικίνδυνος, τότε θα υπήρχε μεγαλύτερη απώλεια ακοής στον γενικό πληθυσμό στα χρόνια μετά την εισαγωγή συσκευών που άλλαξαν το παιχνίδι, όπως το walkman ή το iPod – ότι τα παιδιά που μεγάλωσαν πηγαίνοντας στο σχολείο ακούγοντας AC/DC και Public Enemy ή κάνοντας τζόγκινγκ με Outkast και Yeah Yeah Yeahs, θα είχαν αυξημένα ποσοστά απώλειας ακοής. Δεν έχει συμβεί, όμως, κάτι τέτοιο.

Μια μελέτη από διάφορα τμήματα του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, που περιλάμβανε έρευνες σε πάνω από 7.000 συμμετέχοντες, από το 1998 ως το 2010, διαπίστωσε ότι δεν υπήρχε αύξηση στην απώλεια ακοής στους εφήβους μέσα σε εκείνα τα 22 χρόνια, παρόλο που συσκευές σαν το walkman και έπειτα τα φορητά CD και MP3 palyer ήταν παντού.

Μια άλλη μελέτη από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας ανέλυσε τα δεδομένα από τεστ ακοής που συλλέχθηκαν σε ηλικίες από 20 ως 69 ετών –προτού η απώλεια ακοής λόγω ηλικίας γίνει σημαντικός παράγοντας– το 2011 και το 2012 και τα σύγκριναν με εκείνα που συλλέχθηκαν από το 1999 ως το 2004 (στο χρονικό διάστημα ανάμεσα στα δύο σύνολα δεδομένων, διαφημίσεις έπεισαν τους πάντες ότι χρειάζονταν iPod και ότι τα smartphone μεταμόρφωναν την καθημερινότητα). Με βάση τα αποτελέσματα σε 3.831 συμμετέχοντες, οι συγγραφείς της μελέτης διαπίστωσαν ότι η απώλεια ακοής είχε μειωθεί κατά 2% με το πέρασμα των χρόνων.

Προσθέτουμε διαρκώς στο τεχνολογικό μας οπλοστάσιο συσκευές που διοχετεύουν μουσική κατευθείαν στα αυτιά μας, αλλά δεν φαίνεται να αυξάνουν τα ποσοστά απώλειας ακοής.

Καλό είναι να έχει κανείς ακουστικά που απαλείφουν τον θόρυβο, τα οποία λειτουργούν και ως εμπόδιο και ως πηγή θορύβου, αν δεν θέλουν μόνο να ακούσουν τη μουσική τους, λέει η Strom, αλλά να γλιτώσουν και τον ορυμαγδό γύρω τους.

Γενικά, είναι ασφαλές να ανακουφίζεσαι από την ηχητική υπερφόρτωση της ζωής στην πόλη μέσω ακουστικών. Φρόντισε μόνο να μην προθέτεις αυτόν τον ήχο σε άλλους δυνατούς θορύβους και να μην ακούς σε τρελή ένταση. Μήπως η καθημερινή ηχητική σου πρόσληψη ακούγεται σαν θόρυβος βιομηχανικού εξοπλισμού; Μήπως κουδουνίζουν τα αυτιά σου η έχεις περιόδους όπου τα αυτιά σου μοιάζουν να τα ’χουν φτύσει και δεν ακούς κανονικά; Αν ναι, χαμήλωσε λιγάκι την ένταση ή κάνε λίγο κράτει με τους Slayer.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE US.

Περισσότερα από το VICE

Το Παράδειγμα της Κρήτης, που «Καθάρισε» από τη Χρυσή Αυγή

Καλύτερη Ελληνική Πεολειχία και Rocco Siffredi: Τα Ερωτικά Βραβεία της Αθήνας

Η Επιστήμη Εξηγεί Γιατί Xάνεις την Ακοή σου όταν Έχεις Δυνατό Οργασμό