Ο Γιατρός που Αντιμετωπίζει τον Εθισμό στην Ηρωίνη με Ηρωίνη

Είναι ένα φωτεινό πρωινό Παρασκευής στο ιατρείο του Δρ Christian Plattner στο Ντίσελντορφ. Το φως μπαίνει στην αίθουσα αναμονής με τους λευκούς τοίχους, τις λευκές καρέκλες και τις ρεσεψιονίστ με τα λευκά ρούχα που βρίσκονται πίσω από έναν λευκό πάγκο. Στους τοίχους υπάρχουν φωτογραφίες από αμμουδερές παραλίες και γαλάζιες θάλασσες και μυρίζει καφέ.

Η ρεσεψιονίστ χαιρετάει τους πάντες με χαμόγελο, πιάνοντας κουβεντούλα για τον καιρό. Στο διπλανό δωμάτιο, οκτώ ασθενείς σουτάρουν ηρωίνη. Υπάρχουν φωτογραφίες με φοίνικες και σε εκείνο το δωμάτιο.

Ο Δρ Plattner και οι συνάδελφοί του κουράρουν ηρωινομανείς με ελεγχόμενες δόσεις διαμορφίνης – την πιο καθαρή μορφή ηρωίνης. Στόχος τους είναι να βοηθήσουν ασθενείς με μεγάλο εθισμό να ζήσουν μια φυσιολογική ζωή, δίνοντάς τους μια μικρή, ελεγχόμενη δόση του ναρκωτικού, που ελπίζουν ότι θα τους αποθαρρύνει από το να ψάξουν να βρουν τη δόση τους στον δρόμο.

Στη Γερμανία, όπου υπάρχουν μόνο δέκα τέτοια ιατρεία που προσφέρουν διαμορφίνη ως μορφή θεραπείας, η ουσία μπορεί να δοθεί νόμιμα μόνο στις πιο βαριές περιπτώσεις εθισμού. Μιλάμε για τοξικοεξαρτημένους μεγαλύτερους των 23 ετών, που είναι εθισμένοι για τουλάχιστον πέντε χρόνια. Προτού κάποιος έρθει εδώ, πρέπει να διαγνωστεί με σοβαρή σωματική και ψυχική πάθηση και να έχει προσπαθήσει να απεξαρτηθεί δύο φορές, προτού λάβει θεραπεία διαμορφίνης.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο υπάρχουν 50 κλινικές με άδεια να προσφέρουν διαμορφίνη, όταν άλλα οποιοειδή έχουν αποτύχει, αλλά δεν γίνεται συχνά. «Θα ήταν πολύ πιο λογικό να θεραπεύονται οι ασθενείς με διαμορφίνη», μου λέει ο Δρ Plattner. Αντίθετα, η τεράστια πλειοψηφία εθισμένων λαμβάνουν μεθαδόνη – θεραπεία που σύμφωνα με τον Δρ Plattner, έχει αποδειχτεί αναποτελεσματική και οδηγεί σε μεγαλύτερα ποσοστά υποτροπής.

Μίλησα με τον Δρ Plattner, για να μάθω γιατί πιστεύει ότι η ηρωίνη είναι η καλύτερη μέθοδος θεραπείας ηρωινομανών και γιατί τόσοι πολλοί γιατροί αρνούνται να τη συνταγογραφήσουν.

VICE: Γιατί πιστεύετε ότι τα οπιοειδή όπως η μεθαδόνη είναι αναποτελεσματικά για την πλειοψηφία των ασθενών;
Christian Plattner: Η μεθαδόνη προστατεύει από τα σωματικά συμπτώματα στέρησης, αλλά μόνο για περίπου μια βδομάδα. Στην πραγματικότητα, ο εθισμός δεν είναι μόνο σωματικός. Αν κάποιος είναι χρήστης επί δεκαετίες και έχει ήδη αποδεχτεί τον αποκλεισμό του από την κοινωνία, τότε δεν θα το κόψει εύκολα, επειδή γλίτωσε μια βδομάδα πόνου. Όποιος το πιστεύει, δεν καταλαβαίνει τι είναι ο εθισμός και πώς προκύπτει.

Ποιες είναι, λοιπόν, οι βασικές αιτίες εθισμού;
Ο εθισμός τείνει να συμβαίνει σε ανθρώπους που έχουν δυσλειτουργικές ζωές – έναν τρόπο ζωής που περιλαμβάνει συχνά συναισθηματική και σωματική βία, παραμέληση και μεγάλες περιόδους εγκλεισμού. Έτσι, όταν κάποιος δεν έχει άλλες επιλογές απτής σύνδεσης, όπως η οικογένεια ως σύστημα στήριξης ή μια δουλειά που μπορεί να του εξασφαλίσει τα προς το ζην, τότε μπορεί να υποφέρει από μεγάλη μοναξιά, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε κάποιον εθισμό. Δεν σημαίνει ότι κάθε τραύμα θα γίνει εθισμός, αλλά σχεδόν κάθε εθισμένος είναι έτσι λόγω κάποιου τραύματος. Κάποιοι από τους ασθενείς μας έχουν περάσει φοβερά πράγματα.

Πότε αποφασίσατε, από τις συμβατικές θεραπείες, να περάσετε στην καθαρή ηρωίνη;
Όταν ανοίξαμε αυτό το ιατρείο, ο μόνος μας στόχος ήταν να παρέχουμε ένα ασφαλές, καθαρό περιβάλλον, ώστε να έρχονται οι άνθρωποι και να λαμβάνουν θεραπεία. Αλλά με τον καιρό είδαμε ένα σωρό ασθενείς μας στους οποίους δίναμε μεθαδόνη ως θεραπεία να υποτροπιάζουν και να επιστρέφουν στην ηρωίνη απ’ τον δρόμο – ακόμη και μετά από μεγάλες περιόδους που ήταν καθαροί. Έτσι, συνειδητοποιήσαμε σιγά-σιγά ότι έπρεπε να βρούμε μια εναλλακτική λύση θεραπείας.

Δεν αποτελεί πια στόχο σας να κόψουν τελείως το ναρκωτικό οι ασθενείς;
Για κάποιους από τους ασθενείς μας, η πλήρης απεξάρτηση είναι ρεαλιστικός στόχος. Αλλά για άλλους, δεν είναι. Πρέπει να το δεις ως εξής: Η εξάρτηση είναι πρόβλημα, όταν κάποιος δεν μπορεί να βρει το φάρμακο που χρειάζεται. Ένας διαβητικός χρειάζεται ινσουλίνη, χωρίς την οποία θα πεθάνει. Οπότε, ποια είναι η διαφορά ανάμεσα σε αυτό και έναν ασθενή που κάνει ενέσεις διαμορφίνης; Φυσικά συνειδητοποιώ ότι είναι διαφορετική εξάρτηση – αλλά είναι και τα δύο ασθένειες.

Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στη διαμορφίνη και στην ηρωίνη που βρίσκεις στον δρόμο;
Αυτή που βρίσκεις στον δρόμο είναι απρόβλεπτη, δεν ξέρεις πόσο δυνατή είναι και τι έχει μέσα. Κατά μέσο όρο, περιέχει μόνο 4% ηρωίνη. Επιπλέον, οι χρήστες στον δρόμο μοιράζονται βελόνες, μεταδίδοντας HIV και ηπατίτιδα C.

Κάποιοι υποθέτουν ότι αυτό που δίνουμε στους χρήστες θα τους φτιάξει τόσο πολύ, που θα την πέσουν σε μια γωνιά για ώρες. Αλλά αυτή η εντύπωση είναι λάθος – το φτιάξιμο από τη διαμορφίνη διαρκεί μόνο μερικά λεπτά, αλλά η κατευναστική επίδραση διαρκεί μέχρι έξι ώρες. Οι ασθενείς μας τη χρησιμοποιούν, ώστε να περάσουν τη μέρα τους με λιγότερο φόβο και περισσότερη αυτοπεποίθηση. Αν δεν τους δώσουμε εμείς ηρωίνη, θα τη βρουν αλλού.

Γιατί υπάρχουν μόνο δέκα ιατρεία στη Γερμανία που προσφέρουν διαμορφίνη;
Υπάρχει στενό πλαίσιο συνταγογράφησης διαμορφίνης. Είναι πολύ ακριβές και πρέπει να λαμβάνονται πολλά μέτρα ασφαλείας. Για παράδειγμα, το χρηματοκιβώτιο που φυλάμε το απόθεμα έχει πιο χοντρά τοιχώματα από τα χρηματοκιβώτια στις τράπεζες.

Η ψυχοθεραπεία δεν θα βοηθούσε;
Ως το 2017, οι ασθενείς έπρεπε να κάνουν ψυχοθεραπεία, όπως και ένα πρόγραμμα υποκατάστασης της ουσίας. Η ψυχοθεραπεία, όμως, βοηθούσε ως ένα σημείο, έτσι σταμάτησε να υπάρχει ως προαπαιτούμενο. Υπάρχουν ορισμένες εμπειρίες και τραύματα που δεν νομίζω ότι διορθώνονται μόνο με την ψυχοθεραπεία. Μια ασθενής μας εκπορνευόταν από τη μητέρα της, όταν ήταν οκτώ χρονών. Μου λέει συνέχεια ότι χωρίς ηρωίνη δεν θα ζούσε. Τώρα, χάρη στη θεραπεία μας μπορεί να ζήσει τη ζωή της.

Πιστεύετε ότι μια μέρα η ηρωίνη θα πουλιέται στα φαρμακεία;
Η ηρωίνη ήταν εγκεκριμένο φάρμακο ως τη δεκαετία του 1920. Το σίγουρο είναι ότι αν επιτρεπόταν στις φαρμακοβιομηχανίες να την κατασκευάσουν και να τη βγάλουν στην αγορά σε μικρές δόσεις, θα βλέπαμε εκπληκτικά αποτελέσματα, ιδίως σε ανθρώπους που έχουν κατάθλιψη και διαταραχές προσωπικότητας. Το προϊόν θα ήταν πολύ καθαρό, όχι σαν την επικίνδυνη ουσία που πουλάνε στους δρόμους.

Τι θα θέλατε να δείτε στο μέλλον;
Προς το παρόν να βγει διαμορφίνη σε νέες μορφές, όπως χάπια και ρινικά σπρέι. Υπάρχουν πολλοί ασθενείς που έχουν φλέβες τόσο κατεστραμμένες, που δεν μπορούν να κάνουν ένεση. Μακροπρόθεσμα, θέλω να δω την ασφαλή, ελεγχόμενη νομιμοποίηση της ηρωίνης. Δεν πρέπει να στερούμε από τους άρρωστους το φάρμακό τους. Ένα δημόσιο σύστημα υγείας πρέπει να περιλαμβάνει τους πάντες, όχι μόνο όσους έχουν ασθένειες με τις οποίες συμφωνούμε.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο VICE Germany.

Περισσότερα από το VICE

H Ιστορία του Κωνσταντίνου Πάσσαρη, του πιο Σκληρού Κακοποιού της Ελλάδας

Η Κατάθλιψη «Είναι Πανταχού Παρούσα» και Σημαίνει να Μη Νιώθεις Απολύτως Τίποτα

Σεξ στις Ελληνικές Φυλακές: Εκεί που το Φύλο Είναι Απλώς μια Κοινωνική Κατασκευή