Ωραίος ο Μαραθώνιος, Αλλά Δεν Είναι Όσο Υγιεινός Νομίζεις

Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο Tonic.

Για εκατομμύρια μαζοχιστές -εντάξει, ανθρώπους-, η συμμετοχή σε μαραθώνιο είναι ένας μεγάλος στόχος ζωής, για τον οποίο απαιτούνται μήνες ολόκληροι κατά τους οποίους θα σηκώνεσαι από το κρεβάτι σε απάνθρωπες ώρες, με σκοπό να ξεφτιλίσεις τους στόχους ζωής των συνηθισμένων ανθρώπων. Ακόμη και αν δεν έχεις μπει ποτέ στον πειρασμό να τρέξεις 42 χιλιόμετρα, είναι πολύ πιθανό να ξέρεις κάποιον που το έχει κάνει: Το 2015 (η πιο πρόσφατη χρονιά για την οποία υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία), 509.000 άνθρωποι μόνο στις ΗΠΑ κάλυψαν τη συνολική απόσταση, ξεπερνώντας τους 353.000 ανθρώπους που συμμετείχαν σε μαραθώνιο το 2000, σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας Running USA. Πέρυσι, σημειώθηκε νέο ρεκόρ, με 52.000 δρομείς να περνούν τη γραμμή του τερματισμού στη Νέα Υόρκη, η οποία φιλοξενεί τον μεγαλύτερο μαραθώνιο στις ΗΠΑ. Στον πρόσφατο Μαραθώνιο της Αθήνας, οι συμμετοχές ξεπέρασαν τις 50.000.

Από την πλευρά των θεατών, τουλάχιστον, οι περισσότεροι από αυτούς τους ανθρώπους πιθανότατα να μοιάζουν με τέρατα υγείας – χωρίς ίχνος περιττού λίπους και σε φόρμα, με καρδιακό ρυθμό που μόνο ο Michael Phelps ίσως θα χλεύαζε. Όμως τα νέα στοιχεία δείχνουν ότι η καταπόνηση που προκαλεί το τρέξιμο αντοχής στο σώμα ενός δρομέα, δεν είναι κάτι που ξεπερνιέται απλώς με μία παγοκύστη και ξεκούραση. Οι ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Γέιλ, για παράδειγμα, ανακοίνωσαν νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα ότι 82% των μαραθωνοδρόμων πάσχει από μια ασθένεια που είναι γνωστή ως οξεία νεφρική βλάβη πρώτου σταδίου (ΑΚΙ)– όταν οι νεφροί αδυνατούν να φιλτράρουν τα απόβλητα, αφήνοντάς τα να περάσουν στο αίμα. Όταν εκδηλώνεται η ΑΚΙ, τα νεφρικά κύτταρα καταστρέφονται και πεθαίνουν – πιθανώς λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας του σώματος, της αφυδάτωσης και της ανεπαρκούς κυκλοφορίας του αίματος στα νεφρά. Ευτυχώς για τους δρομείς, τα νεφρά συνήθως ανακάμπτουν πλήρως μέσα σε 48 ώρες.

Τι γίνεται, όμως, αν είσαι ο τύπος δρομέα που συμμετέχει τακτικά σε μαραθωνίους; «Μπορούν οι πολλαπλές νεφρικές βλάβες να λειτουργήσουν συσσωρευτικά μέσα στον χρόνο και να οδηγήσουν σε μόνιμη βλάβη; Αυτό είναι που πρέπει να μάθουμε», λέει ο Chirag Parikh, καθηγητής ιατρικής στο Γέιλ και επικεφαλής της έρευνας. Η έρευνα ήδη δείχνει ότι όταν το τρέξιμο φτάνει στα άκρα, μπορεί να έχει αντίθετα αποτελέσματα για την υγεία μας. Για παράδειγμα, σε έρευνα του 2015 πάνω σε 1.098 υγιείς δρομείς και 3.950 υγιείς ανθρώπους που έκαναν καθιστική ζωή, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι οι δρομείς που έτρεχαν με μικρή και μέτρια συχνότητα είχαν λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν. Οι δρομείς που έτρεχαν συχνότερα, ωστόσο, είχαν τις ίδιες πιθανότητες να πεθάνουν με όσους έκαναν καθιστική ζωή κατά την έρευνα. Την ίδια στιγμή, οι άνθρωποι που έκαναν τζόκινγκ από μία έως δυόμιση ώρες την εβδομάδα, διέτρεχαν τον χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου. Οι έρευνες έχουν δείξει, επίσης, ότι οι άνδρες αθλητές αντοχής που τρέχουν σε αγώνες –όπως οι σοβαροί μαραθωνοδρόμοι– ενδέχεται να έχουν χαμηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης, ακόμα και μη φυσιολογικό σπέρμα.

[VICE Video] Ο 85χρονος Μαραθωνοδρόμος που Κάνει τους Νεότερους να Τρώνε τη Σκόνη του

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Η συσχέτιση αυτή δεν συνεπάγεται αιτιότητα, βεβαίως, επομένως αν σου αρέσει να τρέχεις μαραθώνιο, αυτές οι έρευνες δεν είναι λόγος για να παρατήσεις το τρέξιμο αντοχής. «Αν σκεφτείς τη σωματική άσκηση, αυτός που θα ωφεληθεί περισσότερο είναι κάποιος που από το τίποτα, ξεκίνησε να κάνει κάτι», εξηγεί ο James Borchers, διευθυντής του προγράμματος αθλιατρικής στο Ιατρικό Κέντρο Wexner του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Οχάιο. Αν και ο Borchers πιστεύει ότι «το ιδανικό» είναι να τρέχεις 24 με 40 χιλιόμετρα την εβδομάδα –ελαφρώς παραπάνω από όσο προτείνει η παραπάνω έρευνα– προειδοποιεί ότι «μετά από αυτό, πολλά προβλήματα μπορούν να προκύψουν».

Η άσκηση –κάθε άσκηση, όχι μόνο το τρέξιμο– επιβαρύνει τον οργανισμό σου, σημειώνει. Όμως, όταν επιδίδεσαι σε αυτήν για ώρες ολόκληρες, όπως σε έναν μαραθώνιο, στο τρίαθλο ή σε έναν υπερμαραθώνιο, τα επίπεδα καταπόνησης μπορούν να αυξηθούν υπερβολικά – ειδικά αν δεν υπάρχει επαρκής χρόνος για ανάκαμψη (σύμφωνα με τον Borchers, οι περισσότεροι ειδικοί υπολογίζουν ότι χρειάζονται τουλάχιστον δύο εβδομάδες, για να επανέλθει πλήρως ο οργανισμός, αν ποτέ τα καταφέρει, μετά από έναν μαραθώνιο).

Αυτή η καταπόνηση, η οποία ονομάζεται οξειδωτικό στρες, μπορεί να εξηγήσει τον λόγο που, σύμφωνα με έρευνα του 2012, οι άνδρες μαραθωνοδρόμοι παρουσίασαν αυξημένα επίπεδα αθηρωματικής πλάκας – είναι η ουσία που συγκεντρώνεται στις αρτηρίες και μπορεί να προκαλέσει καρδιακές προσβολές και εγκεφαλικά επεισόδια. Ακόμη και σε άτομα χωρίς συμπτώματα καρδιακής νόσου, οι βιοδείκτες που παρατηρήθηκαν σε αυτούς τους δρομείς έχουν συνδεθεί με υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας. «Κάποιοι λένε ότι ο καθένας μπορεί να τρέξει», λέει ο Borchers. «Αν και αυτό πρακτικά είναι αλήθεια, κάποιοι μπορεί να διαχειρίζονται καλύτερα την καταπόνηση από το τρέξιμο». Οι ανατομικές διάφορες στη δομή των αρθρώσεων, το μήκος των μυών και τον τύπο των μυϊκών ινών, καθώς και οι ανισότητες στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και τα γονίδια, επηρεάζουν τις αντοχές του οργανισμού – όπως και την ανάκαμψή του μετά την άσκηση. Τελικά, αυτοί οι παράγοντες μπορεί να παίξουν ρόλο στο ποιος μπορεί να τρέξει σε μαραθώνιους χωρίς να τραυματιστεί, ενώ την ίδια στιγμή κάποιος άλλος μπορεί να κινδυνεύει να τραυματίσει το γόνατό του στο όγδοο χιλιόμετρο.

Το βασικότερο, αν και ίσως να μοιάζει προφανές, είναι να ακούς το σώμα σου. «Το ιστορικό τραυματισμών φαίνεται να είναι ο καλύτερος προγνωστικός παράγοντας για μελλοντικά προβλήματα που μπορεί να προκύψουν», λέει ο Andrew Gerken, γιατρός στο Ορθοπεδικό Ινστιτούτο Hoag της Καλιφόρνια, ο οποίος δουλεύει πάνω σε δρομείς αντοχής. Είναι λογικό: Αν φτάσεις στον τερματισμό σκεπτόμενος «Με πονάνε τα πάντα και πεθαίνω», πιθανότατα «έχεις πιεστεί υπερβολικά, είτε έχεις τρέξει πολύ γρήγορα είτε έχεις καλύψει πολύ μεγάλη απόσταση», λέει ο Gerken. Επίσης, δεν είναι κακό να παραδεχτείς ότι δεν είσαι φτιαγμένος για αυτό – υπάρχουν πολλά ακόμη αθλητικά επιτεύγματα που μπορείς να βάλεις ως στόχο, καθώς και μετάλλια που να το αποδεικνύουν. «Δεν χρειάζεται να τρέξεις σε μαραθώνιο, για να έχεις καλή υγεία», λέει ο Gerken. «Είναι ένας ωραίος στόχος, όμως πρέπει να αναρωτηθείς για ποιον λόγο έχεις θέσει αυτόν τον στόχο για τον εαυτό σου, προτού αφοσιωθείς τυφλά σε αυτόν».

Περισσότερα από το VICE

Μιλήσαμε με τους Έλληνες που Υποστηρίζουν ότι ο Σπύρος Λούης Ίσως να Έκλεψε την Πρωτιά του Μαραθωνίου το 1896

Ο Δημήτρης Είναι ο Πρώτος Έλληνας Σεξουαλικός Βοηθός για Άτομα με Αναπηρία

Αναζητάμε Αυτόν τον Λιλιπούτειο Πολιτικό από μια 90s Κατάληψη σε Γυμνάσιο της Αττικής