Πιπεριές Τσίλι: Αγάπη για το Πικάντικο Φαγητό ή Μαζοχισμός;

Όταν ήμουν μικρή στο Μεξικό, στην οικογένειά μου ανταγωνιζόμασταν για το ποιος μπορούσε να φάει το πιο πικάντικο φαγητό. Στο τέλος, η μάνα μου, η γιαγιά μου και όλες μου οι θείες και οι θείοι πάθαιναν γαστρίτιτδα. Όπως οι συμπολίτες μου, έτσι και στη δική μου περίπτωση, κομμάτι της ταυτότητάς μου είναι δομημένο γύρω από την αδρεναλίνη που νιώθεις να κυλάει μέσα σου όταν τρως καψαϊκίνη, την ουσία που κάνει τις πιπεριές τσίλι να καίνε.

Στο Μεξικό τρώμε πικάντικο φαγητό μέχρι να κλάψουμε με μαύρο δάκρυ. Πικάντικα γλυκά, πικάντικα γεύματα και πικάντικες σάλτσες – όπως  Salsa Valentina, μια τεχνητή πορτοκαλί καυτερή σάλτσα που διαμορφώνει τον ουρανίσκο μας από τη στιγμή που γεννιόμαστε. Η αγάπη μας για το πικάντικο φαγητό –ή ο μαζοχισμός που μοιραζόμαστε– είναι ίσως ένα από τα απτά πράγματα που ενώνει τους Μεξικανούς σε όλον τον κόσμο.

Τουλάχιστον 100 τύποι του φυτού καλλιεργούνται στο Μεξικό από το είδος Capsicum annum και τα περισσότερα είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής. «Οι πιπεριές τσίλι είναι σαν το πιστοποιητικό γέννησής μας», λέει ο Irad Santacruz, ο αυτοαποκαλούμενος πρέσβης της ντόπιας κουζίνας Tlaxcaltec. «Από το είδος της πιπεριάς που τρώει κάποιος, καταλαβαίνεις πού γεννήθηκε, από πού κρατάει η σκούφια του».

Για τους Μεξικανούς, οι πιπεριές τσίλι είναι φρούτο, λαχανικό, καρύκευμα, φάρμακο, πνευματική προστασία. Αλλά υπάρχει λόγος που πολλοί άνθρωποι βρίσκουν την κατανάλωσή τους επώδυνη. Σε αντίθεση με άλλες παραδοσιακές γεύσεις –πικρό, γλυκό, αλμυρό και όξινο– το πικάντικο δεν γίνεται αντιληπτό από τους γευστικούς κάλυκές μας, αλλά από τους υποδοχείς πόνου. Γι’ αυτό δεν θεωρείται γεύση – δεν προστέθηκε καν στη λίστα όταν μπήκε το ουμάμι.

Φαίνεται παράλογο να τρως κάτι που πονάει, αλλά οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει ότι το σώμα μας απελευθερώνει ενδορφίνες αφού φάμε κάτι καυτερό. Αυτός ο νευροδιαβιαστής προκαλεί συναισθήματα ευτυχίας και γίνεται αντιληπτός από τον εγκέφαλό μας με έναν τρόπο παρόμοιo με αυτόν των εθιστικών ουσιών, όπως τα οπιοειδή.

VICE Video: #MeToo στο Ελληνικό Θέατρο

Παρά το συγκεχυμένο γαστρονομικό του στάτους, οι άνθρωποι αγαπάνε το κάψιμο του τσίλι από την αρχαιότητα. Τα φυτά πιπεριάς τσίλι, που φύονταν ανέκαθαν στην αμερικανική ήπειρο, καλλιεργούνται και είναι αντικείμενο εμπορεύματος για πάνω από 6.000 χρόνια. Η βοτανολογος Araceli Aguilar-Meléndez, που άρχισε να ερευνά τις πιπεριές τσίλι πριν από 20 χρόνια, λέει ότι πολλές αυτόχθονες κοινότητες δεν χρησιμοποιούν το τσίλι ως καρύκευμα – το καπνίζουν στα τελετουργικά κηδειών ή το χρησιμοποιούν για να διώξουν από το σπίτι τους την κακή ενέργεια ή τα φίδια και τα ποντίκια.

Η παράδοση της χρήσης των πιπεριών τσίλι ως πνευματική προστασία συνεχίζει έως σήμερα στη μεξικανική κοινωνία, καθώς στο μαγείρεμα, όταν κάνουν το πιάτο tamales με βάση το καλαμπόκι, συχνά τοποθετούν μια πιπεριά τσίλι σε σχήμα σταυρού στη βάση του σκεύους για να προστατεύουν τους αγαπημένους τους από το κακό μάτι.

Στο Μεξικό λέμε ότι οι πιπεριές τσίλι θεραπεύουν τα πάντα – από χανγκόβερ μέχρι σημάδια στο δέρμα. Λέμε ότι έχουν αντικαρκινικές, αναλγητικές και αντιμικροβιακές ιδιότητες και ότι βοηθούν να καθαρίσουν οι αναπνευστικές οδοί σου. «Ο κόσμος πιστεύει ότι πρέπει να τρώει πιπεριές τσίλι, επειδή είναι καλές για την υγεία», λέει η  Aguilar-Meléndez. «Αλλά είναι περισσότερο συναίσθημα, παρά ψυχολογία. Θέλουν να θυμούνται τη γεύση της πατρίδας και αν έχει γεύση τσίλι, πιστεύουν ότι η γεύση αυτή θα τους θεραπεύσει».

Σύμφωνα με τον σεφ Santacruz, το πικάντικο είναι σημαντικό για το μεξικανικό φαγητό, επειδή η καψαϊκίνη σε βοηθά να χωνέψεις το λίπος που περιέχει σε μεγάλο βαθμό η κουζίνα μας. «Υπάρχει μια συνεργασία ανάμεσα στο τσίλι και το υπόλοιπο πιάτο, ένα τέλειο πάντρεμα», λέει.

Αλλά το να τρως πιπεριές τσίλι δεν είναι απλώς μια γαστρονομική επιλογή – θεωρείται μια πράξη δύναμης και γενναιότητας. Για παράδειγμα, σε κάποιες πόλεις στο Μεξικό είναι παράδοση η οικογένεια της μέλλουσας νύφης να ετοιμάζει μια τρομερά πικάντικη σάλτσα για τον γαμπρό, ώστε να δουν αν μπορεί να τη φάει χωρίς να κλάψει. Σύμφωνα με την Aguilar-Meléndez και τον Santacruz, το να μπορείς να αντέξεις καυτερό φαγητό επίσης σχετίζεται με μια αίσθηση εθνικής περηφάνειας, μια στομαχική ανωτερότητα σε σχέση με άλλα έθνη. Όπως έγραψε ο μεξικανός συγγραφέας και δημοσιογράφος Juan Villoro στο βιβλίο του Accidental Safari: «Έχουμε κάνει τη διάρροια πατριωτική πράξη».

Όταν γεννήθηκα, το 1986, μια πιπεριά τσίλι που λέγεται Pique (τσίμπημα) ήταν η μασκότ του Παγκόσμιου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου στο Μεξικό. Η πιπεριά είχε μουστάκι και σομπρέρο και κρατούσε μια μπάλα ποδοσφαίρου. Για τους Μεξικανούς οι πιπεριές τσίλι δεν είναι απλώς φαγητό – δείχνουν τον χαρακτήρα μας. Το να τις τρώμε είναι εξίσου δραματικό και διασκεδαστικό με τη μουσική των μαριάτσι και τα μεξικανικά σήριαλ. Όταν ο κόσμος επιστρέψει στα κανονικά του, την επόμενη φορά που θα δεις έναν Μεξικανό να υποφέρει σε ένα τραπέζι δίπλα στο δικό σου, σε κάποιο εστιατόριο, μη νιώσεις άσχημα – είναι δάκρυα χαράς.

Περισσότερα από το VICE

Η Ελλάδα Πληρώνει 4.900 Ευρώ Αποζημίωση σε Πρώην Κρατούμενο των Διαβατών

Δεν Υπάρχει Σωστός ή Λάθος Τρόπος να Σκουπίζεσαι

Το Αμαρτωλό «Τσιγαράδικο» που Κόβεται Κομμάτι-Κομμάτι στο Λιμάνι των Νέων Μουδανιών

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.