Τρώγοντας με Ένα Ευρώ στο Κέντρο της Αθήνας θα Παχύνεις Περισσότερο από όσο Νομίζεις

Φωτογραφίες: Φώτης Πλέγας Γ.

Τι μπορεί κανείς άραγε να φάει στην Αθήνα με ένα ευρώ; Η εικόνα ίσως να σου είναι γνώριμη. Σκέψου ότι είναι τέλος του μήνα και τα ράφια της κουζίνας είναι ήδη άδεια, για το ψυγείο δεν το συζητώ, ενώ οι προμήθειες της μαμάς έχουν τελειώσει προ πολλού. Ο λογαριασμός της τράπεζας δείχνει μονοψήφιο ποσό και αναρωτιέσαι γιατί, διάολε, δεν δίνουν 5ευρα τα ΑΤΜ. Παράλληλα, η θέση για τα χαρτονομίσματα στο πορτοφόλι είναι γεμάτη από διάφορες αποδείξεις και οτιδήποτε άλλο εκτός από λεφτά. Αρχίζεις να ψάχνεις σε διάφορες τσεπούλες και παρατσεπούλες, αναποδογυρίζεις τσάντες, αδειάζεις μπουφάν και τζιν ψάχνοντας για τα κέρματα που πετάς δεξιά κι αριστερά στις αρχές του μήνα, όσο ακόμα το πορτοφόλι σου έχει μέσα τουλάχιστον ένα 50ευρο – η φάση δηλαδή που νιώθεις πλούσιος. Δηλαδή η φάση ανάμεσα στην 1η και την 5η του μήνα, όταν δεν τρως μακαρόνια-μακαρόνια-μακαρόνια αλλά κερνάς και καμιά μπίρα τους κολλητούς σου. Ίσως να είσαι φοιτητής, ίσως άνεργος, ίσως εργαζόμενος που ο μισθός τελειώνει πολύ νωρίτερα από τον μήνα. Την ίδια ώρα, τρέχεις σε διάφορες υποχρεώσεις και το γρήγορο και φτηνό φαγητό για να ξεγελάσεις την πείνα σου σου έχει γίνει συνήθεια. Τρως τη μία βλακεία μετά την άλλη όσο τα μπούτια σου πρήζονται σταδιακά και βλέποντας τα προγράμματα διατροφής μονολογείς «πού λεφτά για δίαιτες»; Αλλά και «πού χρόνος»; Γιατί, λες, ακόμα και με ένα ευρώ υπάρχουν φτηνές τροφές, αλλά… Πού να κάθεσαι να καθαρίζεις μαρούλια όταν θα βρεις έτοιμο ένα μπέργκερ; Ή πού να προλάβεις να φτιάξεις ένα σωστό πρωινό όταν θα βρεις μια λαχταριστή τυρόπιτα στον δρόμο για τη δουλειά; Πού να σκεφτείς να μουλιάζεις όσπρια από δύο βράδια πριν όταν ένα σάντουιτς είναι έτοιμο την ώρα που πεινάς; Τι συμβαίνει όμως αν τελικά οι πρόχειρες, φτηνές διατροφικές επιλογές εξαιτίας της οικονομικής στενότητας τείνουν να γίνουν καθημερινό μενού;

Αν και σε κάποιους μπορεί να φανεί παράδοξο, η οικονομική κρίση στη Δύση δεν συνδέεται με τον υποσιτισμό. Αντίθετα, διεθνείς έρευνες τη συνδέουν με την αύξηση της παχυσαρκίας. Οι ειδικοί συμφωνούν ότι η οικονομική συγκυρία έχει επηρεάσει τις διατροφικές συνήθειες του Έλληνα, αλλά τονίζουν ότι χρειάζεται και εκπαίδευση. Οι Έλληνες, σύμφωνα με τους ειδικούς, δεν διαθέτουν την απαραίτητη κοινωνική παιδεία ούτε τους οικονομικούς πόρους για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της παχυσαρκίας, επισημαίνοντας ότι η κατάσταση έχει επιδεινωθεί κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Όπως διαπιστώνουν οι ερευνητές, η οικονομική δυσπραγία έχει οδηγήσει μεγάλες ομάδες του ελληνικού πληθυσμού σε αλλαγές των συνθηκών διατροφής τους, καταφεύγοντας σε υδατάνθρακες και λίπη, παραμελώντας τον ισόρροπο εφοδιασμό του οργανισμού τους με βιταμίνες και άλλα θρεπτικά συστατικά που βρίσκονται στα φρούτα, τα λαχανικά, το κρέας ή το ψάρι, με συνέπεια την αύξηση του σωματικού βάρους.

Επικοινωνώ με την Αιμιλία Παπακωνσταντίνου, που είναι κλινικός διαιτολόγος-διατροφολόγος, λέκτορας διατροφής και μεταβολισμού στο Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Ανθρώπου στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και γενική γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Παχυσαρκίας. Όπως μου λέει, η παχυσαρκία συνδέεται με την οικονομική κρίση: «Η Ελλάδα αυτήν τη στιγμή έχει τα υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας στα παιδιά παγκοσμίως κι από εκεί και πέρα έχουμε εξαιρετικά υψηλή θέση στην ενήλικη παχυσαρκία. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει κάνει πρόβλεψη ότι μέχρι το 2025 το 80% των Ελλήνων θα είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Πρόκειται για συγκλονιστικό νούμερο. Η οικονομική κρίση συνεισφέρει στην παχυσαρκία διότι βοηθά στο να επιλεχθούν τρόφιμα τα οποία είναι πιο φτηνά και τα οποία συνήθως έχουν πολύ περισσότερες θερμίδες και λιπαρά», παρατηρεί η κ. Παπακωνσταντίνου.

Η ίδια βέβαια συμβουλεύει: «Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν υπάρχει λόγος να καταφεύγουμε σε αυτά τα τρόφιμα, δεδομένου ότι μπορούμε να κάνουμε καλύτερες επιλογές, όπως για παράδειγμα τα φρούτα και τα λαχανικά, που μπορεί κάποιος να τα βρει στη λαϊκή σε εξαιρετική ποιότητα και πολύ καλή τιμή. Βεβαίως, μην ξεχνάμε ότι η μεσογειακή δίαιτα, που είναι πολύ πλούσια σε όσπρια, είναι επίσης φτηνή επιλογή. Με καλύτερη οργάνωση των γευμάτων ή της ημέρας μας μπορούμε να έχουμε ένα πολύ θρεπτικό γεύμα και μια πολύ θρεπτική διατροφή η οποία να μην έχει όλα αυτά τα λιπαρά», λέει η ειδικός και συνεχίζει: «Αν εγώ τρώω θερμίδες τις οποίες δεν μπορώ στη συνέχεια να κάψω με την άσκηση, αυτές οι θερμίδες θα μετατραπούν σε λίπος. Και βεβαίως, από εκεί και πέρα με αυτό τον τρόπο ξεκινάει η μάστιγα της παχυσαρκίας, η οποία μην ξεχνάμε ότι είναι νόσος. Δεν βλέπουμε την παχυσαρκία σαν απλή κατάσταση. Τη θεωρούμε νόσο με πάρα πολύ σοβαρές επιπλοκές και τεράστιο κόστος στο κομμάτι της υγείας, γιατί οι επιπλοκές συμπεριλαμβάνουν τα καρδιαγγειακά και τον διαβήτη. Και μην ξεχνάμε βεβαίως ότι η παχυσαρκία αυξάνει έμμεσα και τον κίνδυνο για καρκίνο».

Ζητώ από την κ. Παπακωνσταντίνου να μου πει τις θερμίδες από τα παρακάτω τρόφιμα που βρήκαμε στο κέντρο της Αθήνας να πωλούνται με 1 ευρώ και ενδεικτικά τι άσκηση μπορεί να κάνει κανείς για να τις κάψει (οι τιμές φαίνονται παρακάτω αναλυτικά). Όπως παρατηρεί όμως η ίδια: «Δεν πρέπει να δαιμονοποιούμε κανένα τρόφιμο. Όλα τα τρόφιμα μπορούν να ενταχθούν στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής, ακόμα κι αν είναι πολύ λιπαρά, ακόμα κι αν έχουν πολλές θερμίδες, όπως είναι για παράδειγμα η τυρόπιτα ή το κρουασάν. Αρκεί να υιοθετεί κάποιος έναν δραστήριο τρόπο ζωής. Και, βεβαίως, αυτά να είναι τρόφιμα τα οποία καταναλώνουμε ενίοτε, μια στο τόσο, κι όχι κάτι που καταναλώνουμε συχνά. Κι αυτό γιατί περιέχουν πάρα πολύ αλάτι. Να θυμάστε ότι το αλάτι κρύβεται σε όλα τα συσκευασμένα τρόφιμα και συνήθως οι τυρόπιτες δεν είναι σαν την τυρόπιτα που θα φτιάξω στο σπίτι μου με αγνά υλικά. Είναι κατεψυγμένα τρόφιμα, με ό,τι συνεπάγεται αυτό. Είναι τροφές πολύ πλούσιες σε κορεσμένα λιπαρά. Και είναι πολύ πλούσιες σε τρανς λιπαρά. Και αυτήν τη στιγμή παγκοσμίως οι συστάσεις που έχουμε είναι για μείωση των τρανς λιπαρών. Χωρίς όμως και πάλι να δαιμονοποιούμε ένα συγκεκριμένο τρόφιμο για την παχυσαρκία».

«Η παχυσαρκία είναι πολυσύνθετο φαινόμενο και πολυσύνθετη νόσος. Εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Εντούτοις, μπορούμε να κάνουμε καλύτερες επιλογές. Το να επιλέξουμε ένα τοστ, για παράδειγμα, με γαλοπούλα και τυρί ή με σκέτο τυρί είναι καλύτερη επιλογή από μια τυρόπιτα. Ή, για παράδειγμα, το κουλούρι με σουσάμι είναι καλύτερη επιλογή από το κρουασάν. Αυτό λοιπόν που πρέπει να συνειδητοποιήσει ο καταναλωτής είναι ότι μπορεί να καταναλώνει τρόφιμα τα οποία είναι στο 1 ευρώ, αλλά πρέπει να κάνει καλύτερες επιλογές», καταλήγει η κ. Παπακωνσταντίνου.

Περισσότερα από το VICE

O Αμερικανικός Στρατός Δημιούργησε μια Πίτσα που Τρώγεται Μέχρι και Τρία Χρόνια Μετά την Παραγωγή της

Ιερόδουλες, Μαχαιρώματα και ένα Ποιητικό Έργο που Επιδρά Απελευθερωτικά Πάνω στους Νέους

Φωτογραφίζοντας στην Εγκαταλελειμμένη Παλιά Εθνική Οδό