Οι Γιατροί Κατασκεύασαν τους Δονητές Όταν Πλέον Κουράστηκαν να Αυνανίζουν «Υστερικές» Γυναίκες

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο Broadly

Όταν ακούμε για γυναίκες στη βικτωριανή εποχή, μας έρχεται στον νου μια συγκεκριμένη εικόνα: κορσέδες, άβολα χτενίσματα και αφοσίωση στο βελονάκι. Είναι αλήθεια πως οι κυρίες του 1800 ήταν ειδικές στα κεντήματα. Αλλά στις τελευταίες σελίδες περιοδικών όπως το Home Needlework Journal, το Needlecraft και το Modern Priscilla, έβρισκε κανείς διαφημίσεις που αφορούσαν το δεύτερο πιο δημοφιλές χόμπι των κυριών εκείνης της εποχής: τον αυνανισμό.

Η είσοδος του ηλεκτρισμού στα σπίτια των ανθρώπων της εποχής, έκανε τον προσωπικό δονητή μια βολική πραγματικότητα, μιας και πολλές κυρίες της μεσαίας αλλά και της υψηλής τάξης, πήγαιναν τότε στους γιατρούς τους, ώστε να «τη βρουν» σεξουαλικά. Επιτέλους, η βιομηχανική επανάσταση είχε δώσει στις γυναίκες τη δύναμη να τελειώνουν μέσα στο ίδιο τους το σπίτι. «Η πρώτη οικιακή συσκευή που λειτουργούσε με ηλεκτρικό ρεύμα ήταν η ραπτομηχανή, το 1889», γράφει η Ρέιτσελ Μάινς στην πρωτοποριακή της δουλειά The Technology of Orgasm: "Hysteria," the Vibrator, and Women's Satisfaction. Σύμφωνα με τη Μάινς, ο ηλεκτρικός δονητής ήταν η πέμπτη οικιακή συσκευή που εφευρέθηκε στην ιστορία και λειτουργούσε με ρεύμα. «Πρόλαβε την ηλεκτρική σκούπα για εννέα χρόνια, το σίδερο για δέκα και το ηλεκτρικό τηγάνι για περισσότερο από μια δεκαετία, αντικατοπτρίζοντας σίγουρα τις προτεραιότητες των καταναλωτών».

Γιατί λοιπόν η ιδέα που έχουμε για τις γυναίκες πριν από τη σεξουαλική επανάσταση, έχει τόσες πολλές ηλεκτρικές σκούπες και τόσους λίγους δονητές; Ίσως επειδή για εκείνους τους λοξούς βικτωριανούς, ο ερεθισμός της κλειτορίδας δεν θεωρούνταν αυνανισμός. Δεν θεωρούνταν καν κάτι σεξουαλικό. Ο κλειτοριδικός ερεθισμός ήταν τότε μια παρηγορητική θεραπεία για μια ασθένεια. Ο βρετανός γιατρός Χάβελοκ Έλις διατύπωσε στο έργο του «The Sexual Impulse of Women» το 1913,  πως ένα ποσοστό (που πλησίαζε το 75%) των γυναικών, έπασχε από «υστερία», μια ασθένεια τα συμπτώματα της οποίας περιελάμβαναν από πονοκεφάλους και επιληπτικές κρίσεις, μέχρι ανάρμοστες εκφράσεις. Σχεδόν κάθε είδος συμπεριφοράς που μπορεί να επιδείκνυε μια γυναίκα, μπορούσε να χαρακτηριστεί ως σύμπτωμα «υστερίας». Η νούμερο ένα θεραπεία –από τότε που εφευρέθηκε η αρρώστια στην αρχαία Ελλάδα– ήταν το πυελικό μασάζ.

Οι γυναίκες στη βικτωριανή εποχή δεν θα έπρεπε να μπορούν να νιώσουν σεξουαλική επιθυμία, οπότε η υστερία έγινε μια ασθένεια η οποία δεν είχε καμία σχέση με το σεξ. Άλλαξαν μάλιστα και όνομα στον οργασμό: αν μια γυναίκα αναψοκοκκίνιζε και χαιρόταν με το παραπάνω το πυελικό της μασάζ, λεγόταν ότι βίωνε έναν «υστερικό παροξυσμό». Σύμφωνα με τη Μάινς, οι γιατροί ήταν της άποψης πως «μόνο η διείσδυση ήταν σεξουαλικά ερεθιστική ως πράξη για μια γυναίκα. Έτσι, το μητροσκόπιο και το ταμπόν ήταν αρχικά πιο αμφιλεγόμενα από τον δονητή στους ιατρικούς κύκλους». Αν μια γυναίκα επιζητούσε ερεθισμό της κλειτορίδας της, έπασχε προφανώς από «υστερία» ή τουλάχιστον αυτή η θεωρία υπήρχε. Η μόνη θεραπεία ήταν να ερεθιστεί η κλειτορίδα, μέχρι να η γυναίκα να μη θέλει άλλο ερεθισμό. Βέβαια, αυτή η θεραπεία λειτουργούσε για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, κάτι που σήμαινε πως οι «υστερικές» ήταν ιδιαίτερα κερδοφόρες πελάτισσες για τους γιατρούς, καθώς επέστρεφαν συχνά για νέα «θεραπεία».

Ο Αρεταίος ο Καππαδόκης, ένας διάσημος γιατρός στην αρχαία Ελλάδα, αποκαλούσε τη μήτρα «ένα ζώο, μέσα σε ένα ζώο». Σύμφωνα με τη θεωρία του, η μήτρα αν αφηνόταν να κάνει ό,τι ήθελε, μπορούσε να ξεφύγει από τη θέση της και να πνίξει την γυναίκα από μέσα. Έτσι, έπρεπε να δελεάζεται να επιστρέφει στη θέση της με αιθέρια έλαια. Αυτά τα έλαια συνέβαινε να πρέπει να εφαρμόζονται στην κλειτορίδα με έντονο μασάζ, μια διαδικασία που μάλλον δεν δυσαρεστούσε τις ασθενείς.

Η αιτιολογία της «υστερίας» άλλαξε με τον καιρό, πηγαίνοντας από τη μήτρα που έκοβε βόλτες, στον δαιμονισμό κατά τον Μεσαίωνα. Οι γυναίκες βέβαια πέφτουν πολύ πιο εύκολα θύματα του εκάστοτε δαίμονα, μιας και το αιδοίο αποτελεί σημείο εύκολης πρόσβασης για τους δαίμονες, περίπου όπως η μύτη και το στόμα για τον ιό του κοινού κρυολογήματος. Οι γιατροί συνιστούσαν γάμο, συχνές βόλτες με άλογο ή αυνανισμό από τα χέρια μιας μαίας για να ξεπεραστεί η πάθηση, σύμφωνα με τη Μάινς. Όταν πλέον έφτασε η βικτωριανή εποχή, ο λόγος για την «υστερία» ήταν πια η τότε σύγχρονη κοινωνία, οι απαιτήσεις της οποίας ήταν πολύ ζόρικες για την ευαίσθητη γυναίκα της εποχής. «Τη βικτοριανή εποχή, οι γιατροί έλεγαν πως η υστερία ήταν το αποτέλεσμα της επικίνδυνης συμπεριφοράς των διανοούμενων γυναικών», γράφει η Γκριρ Θέους του Washington and Lee University. Όλες αυτές οι ραπτομηχανές που είχαν και πετάλι, αλλά και η γνώση γραφής και ανάγνωσης, είχαν αρχίσει να κάνουν χίλια κομμάτια τα ντελικάτα μυαλά των γυναικών. Ευτυχώς για εκείνες είχαν γίνει βήματα προόδου στην περίθαλψη της υστερίας: η θεραπεία ύδατος, κοινώς το πυελικό ντους.

Αντί να βάζουν μπρος τους δονητές, οι γιατροί ξεκίνησαν να σημαδεύουν το αιδοίο των γυναικών με μάνικες. Τα πυελικά ντους, τα οποία έστελναν νερό με πίεση προς το γυναικείο αιδοίο, εγκαταστάθηκαν σε ιαματικά λουτρά της Ευρώπης και της Αμερικής από τα μέσα του 1800 και μετά. Οι γυναίκες τα λάτρεψαν και άρχισαν να συρρέουν στις πόλεις με τα εν λόγω λουτρά, επειδή εκεί έβρισκαν αυτό που ζητούσαν – θεραπεία, εννοούμε.

Ο Αρ Τζέι Λέιν, που έγραψε για τις εμπειρίες του σε ένα τέτοιο spa στην Αγγλία, ανέφερε πως πολλές φορές οι άνδρες φοβούνταν το πυελικό ντους, αλλά οι γυναίκες ήταν «πολύ σύνηθες να βγαίνουν από το ντους και να ανακοινώνουν πως αισθάνονταν την ίδια χαρά, την ίδια πνευματική ανύψωση που βίωναν όταν έπιναν σαμπάνια».

Με τα χέρια να υποφέρουν από κράμπες και τα δάχτυλα κουρασμένα, οι γιατροί δεν είχαν καμία διάθεση να προσφέρουν θεραπεία για την «υστερία» και έψαχναν κάθε δυνατό τρόπο να επισπεύσουν τον «υστερικό παροξυσμό». Ο πρώτος μηχανοκίνητος δονητής λειτουργούσε με μανιβέλα, ενώ προτού κάνουν την είσοδό τους στις πόλεις οι μετρητές νερού, υπήρξαν για λίγο οικιακοί δονητές που λειτουργούσαν με τη βοήθεια ενός μικρού νερόμυλου που συνδέονταν στη βρύση.

Το αντικείμενο όμως που άλλαξε πραγματικά την κατάσταση, ήταν ο πρώτος δονητής που λειτουργούσε με ατμό.

Ο Αμερικανός γιατρός Τζόρτζ Τέιλορ κατοχύρωσε το 1869 με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας το «Manipulator»: Οι ασθενείς κάθονταν σε ένα τραπέζι με επένδυση, το οποίο είχε μια παλλόμενη σφαίρα βολικά τοποθετημένη στο κέντρο του. «Οι βασικές του αγορές ήταν τα spa και οι γιατροί που ασχολούνταν επαρκώς με τη φυσιοθεραπεία, ώστε να μπορούν να δικαιολογήσουν την αγορά ενός τόσο μεγάλου εργαλείου», γράφει η Μάινς.

Εν τέλει, οι γιατροί κουράστηκαν να φτυαρίζουν κάρβουνο στις μηχανές των δονητών τους («Μα γι' αυτό σπούδαζα τόσα χρόνια;»). Ο Μόρτιμερ Γκράνβιλ ήταν ο άνθρωπος που έφτιαξε τον πρώτο δονητή που λειτουργούσε με μπαταρίες στις αρχές της δεκαετίας του 1880, αν και ξεκαθάρισε πως η συσκευή του δεν έπρεπε να χρησιμοποιείται πάνω στην κλειτορίδα: «Έχω αποφύγει κα θα συνεχίσω να αποφεύγω τη θεραπεία γυναικών με αυτό το μέσο, πολύ απλά επειδή δεν θέλω να παραπλανηθώ και εν συνεχεία να παραπλανήσω και άλλους, από τις ιδιοτροπίες της υστερικής κατάστασης ή από τα χαρακτηριστικά φαινόμενα μιας μιμητικής νόσου», όπως έγραψε το 1883.

Με άλλα λόγια, ο Γκράνβιλ υποστήριζε πως οι γυναίκες προσποιούνταν πως είχαν την συγκεκριμένη ασθένεια, ώστε να απολαμβάνουν οργασμούς. Ειλικρινά, πώς του πέρασε από το μυαλό κάτι τέτοιο;

Η μπαταρία στον δονητή του Γκράνβιλ ζύγιζε 18 κιλά, αλλά ουσιαστικά ήταν μια φορητή συσκευή. Καθώς πλησίαζε ο νέος αιώνας, οι μπαταρίες άρχισαν να γίνονται μικρότερες και όλο και περισσότερες γυναίκες ξεκίνησαν να αγοράζουν δονητές για οικιακή χρήση. Ένας κατάλογος του Sears από το 1918 διαφήμιζε μια οικιακή μηχανή με διάφορα εξαρτήματα, ένα εκ των οποίων ήταν ένας δονητής, ενώ τα υπόλοιπα χρησίμευαν για «ανάδευση, ανάμειξη, λείανση, στίλβωση και λειτουργία ανεμιστήρα» - αυτό θα πει πολυεργαλείο.

Οι δονητές διαφημίζονταν εκτενώς σε γυναικεία περιοδικά μέχρι τη δεκαετία του 1920, αλλά όπως αναφέρει το Antique Vibrator Museum, «καθώς οι δονητές άρχισαν να εμφανίζονται σε ερωτικές ταινίες εκείνης της δεκαετίας, έγινε όλο και πιο δύσκολο να αγνοηθεί η σεξουαλική τους λειτουργία, κάτι που πιθανώς να οδήγησε και στη σταδιακή εξαφάνιση των καταχωρήσεων που διαφήμιζαν δονητές από τις αξιοσέβαστες εκδόσεις της εποχής». Σύμφωνα με την Μάινς, η βιομηχανία των sex toys ουσιαστικά απογειώθηκε τη δεκαετία του 1980, όταν οι δονητές έγιναν κομμάτι της καθημερινής ζωής. Επιτέλους, η στιγμή είχε έρθει: Τα φώτα έπεφταν επιτέλους πάνω τους.

Περισσότερα από το VICE

Η Ιστορία της Μεγάλης Απόδρασης του Πειραιά που Ξεπέρασε σε Φαντασία το Χόλιγουντ

Τι Μπορεί να Πάθεις Μετά από ένα «Χρυσό Ντους»

Ένας Oδηγός για το πώς Μπορείτε να Κρυπτογραφήσετε τα Μηνύματά σας