Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE UK.

Βέβαια, τα παραπάνω δεν αποτελούν και τους πιο υγιείς τρόπους για να μείνεις υγιής. Από την άλλη, λατρεύω τα Big Mac και τους περίεργους κα εξοντωτικούς τρόπους γυμναστικής, οπότε γιατί να τους πάω κόντρα; Μπορούν όμως αυτές οι τακτικές να εφαρμοστούν και σε πιο hardcore σκηνικά, όπως η χρήση ναρκωτικών;

Μπορούμε δηλαδή να «σβήσουμε» τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των ναρκωτικών; Θα μπορούσα να καταπολεμήσω τις βλάβες από τη χρόνια χρήση αλκοόλ πίνοντας περισσότερα smoothies με σέλινο; Μπορεί κάποιος να ισιώσει την καρδιά του από τις κόκες κάνοντας 900 push ups κάθε πρωί για το υπόλοιπο της ζωής του; Για να μάθω περισσότερα, μίλησα σε μερικούς ειδικούς πάνω σε θέματα άσκησης και υγείας.

Από τα τέλη της εφηβείας μέχρι τα τριάντα μου, οι φόβοι μου σχετικά με το αλκοόλ ενισχύθηκαν. Εκεί που κάποτε ανησυχούσα αν θα γίνω πολύ χάλια και αν θα ξεράσω στο πάρτι, τώρα σκέφτομαι μήπως το τέταρτο κουτάκι μπίρας θα ενισχύσει τις πιθανότητες να πεθάνω νωρίς από καρδιά.

Για να δω αν θα μπορούσα να αντιστρέψω τις συνέπειες από τα τέσσερα κουτάκια μπίρας, κάλεσα τον Joseph Van Der Merwe, έναν προσωπικό γυμναστή και προπονητή αθλητικής εκγύμνασης από το Λονδίνο. «Υπάρχουν περίπου 600 θερμίδες σε τέσσερα κουτάκια μπίρας, ανάλογα με τη μάρκα, οπότε μιλάμε για περίπου 30 με 40 λεπτά έντονου τρεξίματος για να καούν αυτά», εξηγεί.

Σύμφωνα με τον Adam Winstock, ιδρυτή του Global Drug Survey (GDS) και ψυχίατρο, υπάρχει μια ομάδα ανθρώπων που εφαρμόζει συχνά αυτή την πρακτική. «Τα άτομα που το κάνουν αυτό πιο συχνά είναι οι gay άντρες. Βγαίνουν και διασκεδάζουν μέχρι αργά την Παρασκευή, το Σάββατο και την Κυριακή και μετά τις υπόλοιπες μέρες είναι στο γυμναστήριο». Αυτό «σβήνει» ό,τι έκανες το Σαββατοκύριακο; «Όχι. Αλλά αν είναι να γίνεις χάλια το Σαββατοκύριακο, είναι καλύτερο αν τον υπόλοιπο καιρό ζεις με υγιή τρόπο».

Ο Joe συμφωνεί ότι σίγουρα είναι καλύτερο να ασκείσαι παρά να κάθεσαι, αλλά προσθέτει πως «η ιδέα πως θα προστατευτείς από το αλκοόλ και τα ναρκωτικά που βάζεις στο σώμα σου με την υγιή διατροφή και την άσκηση είναι σαν να θες να σβήσεις μια φωτιά σε ένα σπίτι με ένα βρεγμένο σφουγγάρι».

Ο Guy Jones, χημικός που δουλεύει για το The Loop, έναν οργανισμό που ασχολείται με την έρευνα και τον έλεγχο ναρκωτικών ουσιών, εξηγεί πως το THC που υπάρχει στο χόρτο επηρεάζει το ενδοκανναβινοειδές σύστημα του εγκεφάλου, το οποίο είναι υπεύθυνο για πολλά πράγματα, ανάμεσα στα οποία περιλαμβάνονται ο έλεγχος της πείνας και του ύπνου. Πριν από μερικά χρόνια, κατά τη διάρκεια μιας βραδιάς όπου είχα πιει πολύ χόρτο, ένας φίλος μου άρχισε να πνίγεται με μια κουταλιά σαντιγί. Η σκέψη ότι ο φίλος μου κινδύνευε να πεθάνει από σαντιγί με κλόνισε και θυμάμαι ότι το «άκουσμα» που είχα νιώσει εξαφανίστηκε τελείως από τον πανικό μου.

Δεν θυμάμαι πόσο ακριβώς είχα καπνίσει, αλλά ρώτησα τον Gary αν ο φόβος ήταν ένας τρόπος να αντιμετωπίζεις αυτά που σου αφήνει ένα σακουλάκι χόρτο. «Η αδρεναλίνη δεν θα σταματήσει την κάνναβη να υπάρχει στο σώμα σου», εξηγεί, «αλλά σίγουρα θα επηρεάσει το πώς αυτή επιδρά στο σώμα σου. Οπότε, ναι, είναι απόλυτα λογικό ότι μπορεί να δημιουργήσει μια στιγμή διαύγειας».

Βέβαια, το βασικό ζήτημα με την κάνναβη είναι τι καταλήγει στα πνευμόνια σου – και ειδικά αν είσαι Ευρωπαίος, οπότε τα μείγματα που καπνίζεις μάλλον έχουν και καπνό. Όπως λέει ο Guy: «Ο καπνός είναι ιδιαίτερα τοξικός και καρκινογόνος. Η νούμερο ένα συμβουλή για να μειώσεις έναν τέτοιο κίνδυνο με την κάνναβη είναι να μην την καπνίζεις με καπνό». Δυστυχώς, σύμφωνα με τον Joe, το να περιμένεις να καθαρίσεις τα πνευμόνια σου με την άσκηση δεν πιάνει. «Η ιδέα ότι μπορείς να τρέξεις δέκα μίλια και να καθαρίσει το αναπνευστικό σου σύστημα από καρκινογόνες ουσίες απλώς δεν υπάρχει».

Ένα από τα σημαντικά θέματα με την κοκαΐνη στις περισσότερες χώρες του κόσμου είναι πως είναι «κομμένη» με διάφορες απαίσιες ουσίες γιατί οι ντίλερ είναι φτηνιάρηδες και γενικά οι χειρότεροι, κάτι που σημαίνει ότι οι επιπτώσεις που έχει η ουσία στο σώμα δεν είναι πάντα οι ίδιες αλλά εξαρτώνται από ποια είναι τα επιπλέον υλικά πρόσμειξης. Όσο όμως «κομμένη» κι αν είναι η ουσία, προκαλεί «σημαντικά προβλήματα στην καρδιά, μιας και διακόπτει τον ηλεκτρικό ρυθμό του οργανισμού ο οποίος βοηθά την καρδιά να χτυπά σταθερά», λέει ο Guy.

Με όποιον κι αν μίλησα, άκουσα τα ίδια. Ότι δηλαδή δεν υπάρχει σίγουρος τρόπος να «σβήσεις» αυτή την αρνητική λειτουργία της ουσίας. «Πολύς κόσμος νομίζει ότι το να πίνεις αλκοόλ με την κοκαΐνη βοηθά γιατί ανακόπτει αυτήν τη νευρική αντίδραση που σου δίνει η ουσία», λέει ο Adam. «Ο συνδυασμός αυτός όμως είναι στην πραγματικότητα πιο επικίνδυνος, γιατί καταλήγεις να καταναλώνεις περισσότερο αλκοόλ και περισσότερη κόκα, το οποίο είναι πολύ κακό τόσο για το συκώτι όσο και για την καρδιά». Ο Guy συμφωνεί: «Η συμβουλή που θα έδινα σε κάποιον ο οποίος θέλει να περιορίσει το αρνητικό αποτύπωμα που αφήνει η ουσία στον οργανισμό είναι να κρατήσει σε χαμηλά επίπεδα την παράλληλη κατανάλωση αλκοόλ».

Και τι γίνεται σε περίπτωση που έχεις μια καρδιά που δουλεύει σαν καλολαδωμένη μηχανή, όπως ο Lance Armstrong; «Δεν θα ανέκαμπτες πιο γρήγορα, αλλά δεν θα ήταν τόσο πιθανό να πεθάνεις από αυτό».

Η μακροχρόνια χρήση της ουσίας μπορείς να δημιουργήσει πρήξιμο καθώς και πληγές στην καρδιά, κάτι που στην περίπτωση του πρώτου αντιμετωπίζεται με την άσκηση και την αποχή από τη χρήση. Στη δεύτερη περίπτωση, οι επιπτώσεις είναι μη αναστρέψιμες και μπορούν να οδηγήσουν σε μόνιμη βλάβη στην καρδιά αλλά και σε πρόωρο θάνατο.

Σε αντίθεση με την κόκα, το MDMA δεν επεμβαίνει στα ηλεκτρικά ερεθίσματα της καρδιάς. Όμως, όπως εξηγεί ο Guy: «Ασκεί παραπάνω πίεση στην καρδιά, μιας και συστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία, αυξάνοντας την πίεση και αναγκάζοντας την καρδιά να δουλέψει περισσότερο».

Ούτε σε αυτή την περίπτωση οι αρνητικές επιπτώσεις είναι εύκολο να καταπολεμηθούν, αλλά σε σχέση με τις άλλες ουσίες για τις οποίες ρώτησα, το MDMA είναι η μόνη στην οποία η διατροφή μπορεί να παίξει ρόλο από ψυχολογικής πλευράς.

Συμπληρώματα διατροφής όπως τα αμινοξέα 5HTP μπορούν να αναπληρώσουν τη σεροτονίνη, το χημικό της «χαράς» το οποίο «αφαιρείται» από τον εγκέφαλο με τη χρήση του MDMA, κάτι που μας επιφέρει μια αίσθηση κατάθλιψης την επόμενη μέρα. Το ίδιο αποτέλεσμα μπορούμε να έχουμε και με κατανάλωση τροφών πλούσιων σε αμινοξέα, όπως η γαλοπούλα, ο σολoμός και η κινόα.

To θέμα είναι, όπως τονίζει ο Adam, πως είναι πάντα καλύτερο να τρως υγιεινά, είτε κάνεις ναρκωτικά είτε όχι. Η διαιτολόγος Ruth Kander συμφωνεί απόλυτα με αυτήν τη λογική, καθώς σχολιάζει πως «είναι πάντα καλύτερο να τρως σπανάκι και μια μπανάνα από το να φας τηγανητά» και απορρίπτει την ιδέα πως η καλή διατροφή μπορεί να εξαφανίσει το καταστροφικό αποτύπωμα αυτών των ναρκωτικών: «αν πίνεις πολύ και κάνεις ναρκωτικά, καταστρέφεις το σώμα σου και τίποτα δεν θα το φτιάξει αυτό».

Με δεδομένο πόσο ζημιογόνες είναι όλες αυτές οι ουσίες για τον οργανισμό, δεν προκαλεί εντέλει και τόση έκπληξη το γεγονός ότι δεν υπάρχουν και πολλοί τρόποι για να περιορίσει κανείς τις ζημιές που προκαλούν. Περιέργως, όμως, μια από τις εξεταζόμενες ουσίες, αυτή μάλιστα που είναι η πιο πιθανή να σου «κάψει» τελείως το κεφάλι, είναι και σχετικά ασφαλής. Αφήνουμε τον Guy να μας εξηγήσει πώς ακριβώς λειτουργεί η κεταμίνη:

«Η κεταμίνη μπλοκάρει την επικοινωνία του εγκεφάλου με το σώμα, μέσω του νευρικού συστήματος. Σε μικρές ποσότητες δημιουργεί αίσθηση ευφορίας, αλλά σε υψηλότερες δόσεις μπορεί να αφήσει τον χρήστη σε παντελώς αναίσθητη κατάσταση, όπου δεν θα μπορεί να κουνηθεί ή να λειτουργήσει ακριβώς μέσα στον εγκέφαλό του. Είναι αυτό που συνήθως αποκαλούμε K-hole».

Ακόμα κι αν είσαι όμως ένας από αυτούς τους ηλίθιους που κάνουν τεράστιες γραμμές κεταμίνης για να «μπουν» σε αυτό ακριβώς το K-hole, ουσιαστικά χρησιμοποιείς ένα ναρκωτικό που δεν σου κάνει και τόσο κακό, μιας και βρίσκεται πιο χαμηλά στην κλίμακα βλαβών τόσο από το αλκοόλ όσο και από τον καπνό και την κάνναβη. «Η κεταμίνη είναι ένα περιέργως ασφαλές αναισθητικό, τόσο που περιλαμβάνεται στη λίστα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας με τα απαραίτητα φάρμακα», εξηγεί ο Guy. «Η δε δόση που θα λάμβανε ένα άτομο αν έπαιρνε την ουσία ως αναισθητικό θα ήταν σαφώς μεγαλύτερη από μια δόση για ψυχαγωγική χρήση».

Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι πρέπει να κάνεις ένα γραμμάριο κάθε Σαββατοκύριακο. Οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της βαριάς χρήσης της ουσίας περιλαμβάνουν βαρύτατες ζημιές στα νεφρά, σε σημείο που μπορεί σε κάποια φάση να χρειαστεί και μεταμόσχευση. Η άποψη όλων όσοι μίλησα ήταν πως αν κάποιος θέλει να περιορίσει τις συνέπειες από τη χρήση της ουσίας, τότε απλώς πρέπει να σταματήσει να κάνει Κ.

Σύμφωνα με το Global Drug Survey, το NOS είναι το 7ο δημοφιλέστερο ναρκωτικό στον κόσμο, κάτι που είναι απόλυτα κατανοητό μιας και χαρίζει μικρό «άκουσμα» σε χαμηλή τιμή.

Ρώτησα τον Adam σχετικά με τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της ουσίας. «Στοιχεία από όλο τον κόσμο, τα οποία συλλέχθηκαν από 16.000 χρήστες NOS για τις ανάγκες μια έρευνας του GDS που διήρκεσε από το 2015 έως το 2016, έδειξαν πως το 4% των χρηστών αναπτύσσει συμπτώματα που συνδέονται με την ανάπτυξη της περιφερικής νευροπάθειας – με άλλα λόγια, ζημιές στο νευρικό τους σύστημα. Αυτό οφείλεται στην απενεργοποίηση της βιταμίνης B12».

Αν λοιπόν έπειτα από όλα αυτά πιστεύετε πως μπορείτε να λύσετε τα προβλήματα που σας προκαλούν τα ναρκωτικά με κάποια συμπληρώματα ή κάποια κόλπα, σημειώστε τα λόγια του Adam: «Το να κάνεις ναρκωτικά δεν είναι σαν να βάζεις κιλά. Δεν μπορείς να τα κάψεις. Μην καπνίζετε, να ασκείστε, μην είστε υπέρβαροι. Αυτά είναι τα πιο σημαντικά».

Το τελευταίο κομμάτι μου έμεινε. Μιλώντας στον Adam, κατάλαβα ότι ένας βασικός τρόπος να ανακόψεις τις αρνητικές επιπτώσεις των ναρκωτικών είναι να μην είσαι φτωχός. Ο Adam το γνωρίζει αυτό καλύτερα από τον περισσότερο κόσμο. «Πολύς κόσμος ο οποίος περιθάλπω είναι ιδιαίτερα φτωχοί, με ελάχιστους πόρους. Τους κάνει πιο ευάλωτους και είναι λιγότερο πιθανό να πάνε σε γιατρό, ενώ δυσχεραίνεται και η πρόσβασή τους σε τρόφιμα όπως τα λαχανικά και τα φρέσκα φρούτα», εξηγεί.

«Οι εκπρόσωποι της μεσοαστικής τάξης πιστεύουν ότι επειδή κάνουν γιόγκα και είναι χορτοφάγοι μπορούν να κάνουν ναρκωτικά και να έχουν καλύτερες άμυνες απέναντι σε αυτά, αλλά δεν είναι ακριβώς έτσι. Απλώς έχουν καλύτερο κοινωνικό και σωματικό κεφάλαιο και άρα τα ναρκωτικά δεν θα τους επηρεάσουν τόσο γρήγορα».

Με άλλα λόγια, συγγνώμη αν σας τη χαλάω, αλλά οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις αυτών των ουσιών είναι υπερβολικά ζημιογόνες για να αντιμετωπίζονται με λίγο καλύτερο φαγητό και λίγο τρέξιμο. Αν ψάχνετε λοιπόν τους τρόπους να περιορίσετε τη ζημιά, κάνετε χρήση με μέτρο ή και καθόλου.

«Καθετί που κάνεις, κάθε απόφαση που παίρνεις, επηρεάζει με κάποιον τρόπο τη ζωή σου. Οπότε, ναι, μπορείς ενδεχομένως να αυξήσεις τη διάρκεια της ζωής σου τρώγοντας πιο υγιεινά, κάνοντας κάποια μορφή άσκησης και έχοντας καλύτερους ρυθμούς ύπνου», λέει ο Guy. «Αλλά αν θες πραγματικά να μείνεις υγιής, τότε μάλλον θα ήταν καλύτερο να μην κάνεις ναρκωτικά. Από την άλλη, ίσως θα πρέπει να μην ξαναβγείς από το σπίτι, μιας και το να περνάς τον δρόμο είναι κι αυτό αρκετά επικίνδυνο».

Περισσότερα από το VICE

Συζητώντας για το Ρεμπέτικο, την Εκκλησία και τη Μακεδονία με τον Δημήτρη Μυστακίδη στα Εξάρχεια

Η Ηλίθια, Θλιβερή μου Προσπάθεια να Αφήσω Μούσι

Όταν το Αίσθημα σε Απατά με Κάποιο Άτομο που Γνωρίζεις Καλά