Als je nerveus bent heb je niet gelijk een angststoornis

Als iemand die zelf sukkelt met geestelijke gezondheidsproblemen, is het niet mijn bedoeling om het stigma dat eraan kleeft weg te wuiven. Er zijn nog steeds van die geluksvogels met perfect gezonde hersenen die mensen met kapotte hersenen labelen als gek of labiel – stereotypen die het moeilijk maken om serieus genomen te worden, of je geaccepteerd te doen voelen. En aangezien mensen die gediagnosticeerd worden met psychische aandoeningen een groeiend fenomeen is, is het belangrijker dan ooit om een eerlijke discussie over onze mentale gezondheid te voeren.

Maar hoe hard ik mensen ook aanmoedig om zo open te zijn als ze zelf willen met betrekking tot hun geestelijke gezondheid – ik bedoel, hoe meer het wordt besproken, des te beter raken mensen geïnformeerd en kunnen we sneller we dit idiote stigma de deur uit doen – is het mogelijk dat het teveel van het goede is. Naarmate er steeds meer mensen openlijk over hun problemen praten, lijken anderen maar wat graag bij de groep te willen horen. Niets is nu meer in de mode dan angststoornissen.

Mensen overdrijven hun dagelijkse ervaringen en doorspekken hun zinnen met terminologie bekend uit de psychiatrie. Ze zijn niet nerveus over een aanstaande werkpresentatie; ze zijn "enorm angstig." Ze voelen zich niet ongemakkelijk om naar een groot feest te gaan waar ze niemand kennen; ze hebben "sociale angst." En ze krijgen geen vlinders in hun buik; ze hebben "paniekaanvallen".

The Real Housewives baseren complete verhaallijnen rond Xanax-smoothies en de Kardashians worden als helden bejubeld omdat ze open zijn over "hun zelfverklaarde anxiety op camera" (Hoi Kim en Kendall: als je in een vliegtuig licht in je hoofd wordt, is dat niet hetzelfde als het hebben van een paniekaanval). Als mensen, en dan vooral grote sterren, deze vaak verlammende geestelijke stoornis trivialiseren, zal de diagnose ook aan geloofwaardigheid verliezen.

Angst als ziekte komt in verschillende vormen voor: gegeneraliseerde angststoornis (GAS), paniekstoornis, of sociale angststoornis. Maar angst is ook een menselijke emotie waar we allemaal wel eens mee te maken hebben. Alledaagse nervositeit en ernstige angst zijn echter niet hetzelfde.

"Angst op zichzelf is gewoon een normale ervaring," zegt Shanthi Mogali, directeur psychiatrie bij Mountainside Treatment Center in Connecticut. "Abnormale angst is wanneer ervaringen van nervositeit en je zorgen maken je dagelijks leven overnemen – mensen kunnen zich zorgen maken over dingen, dingen die normale mensen uit hun hoofd kunnen zetten. Het neemt hun hele leven over."

Zelfs eenvoudige taken, zoals het uitkiezen van een outfit of het maken van plannen, zijn genoeg om mensen met een angststoornis in een neerwaartse spiraal te doen belanden, waardoor ze overmand worden door zorgen en fysieke symptomen krijgen als hartkloppingen, zweten en zwaar ademen.

Of het nu gaat om aandacht of gewoon een gevolg is van algemeen gebrek aan inzicht in hoe angst eigenlijk werkt, het populaire gebruik van angstterminologie is een klap in het gezicht van de mensen die er echt aan lijden. Zij zouden wel willen dat hun gevoelens slechts vlinders zijn – het horen van mensen die te pas en te onpas met deze termen smijten en die allesomvattende paniek tot iets gewoons reduceren, zorgt ervoor dat angst over het algemeen waarschijnlijk minder serieus wordt genomen.

Alyssa Jeffers, 26, is gediagnosticeerd met GAS, een paniekstoornis, sociale angst en een obsessieve-compulsieve stoornis. Hoewel ze in behandeling is voor haar stoornissen, zegt ze wel dat ze haar leven hebben overgenomen. "Het is frustrerend als mensen zeggen 'Ik heb nu zoveel last van mijn anxiety' terwijl ze gewoon nerveus over iets zijn," zegt ze, "omdat er een enorm verschil is tussen een angststoornis en nerveus zijn en ik denk niet dat mensen dat begrijpen."

Hoewel ze zichzelf als extravert beschouwt, voelt ze zich ongemakkelijk in veel sociale situaties. Vaak wordt ze daardoor zo overweldigd, als ze zich aan het klaarmaken is voor het uitgaan met vrienden, dat ze haar plannen cancelt. Haar paniekstoornis veroorzaakt hyperventilatie, soms zo erg dat ze flauwvalt. Op een gegeven moment was het zo heftig dat haar gewrichten en spieren stopten met werken waardoor ze geen zuurstof meer kregen en ze in het ziekenhuis belandde.

Ben je ooit zo nerveus geweest dat je maag zich omdraait, je handen zweterig worden en je gedachten door je hoofd razen? Sorry dat ik het zeg, maar dat was geen paniekaanval. Paniekaanvallen zijn bij iedereen verschillend, maar het komt erop neer dat mensen die ze hebben een gevoel van enorme dreiging ervaren – tot op het punt dat ze denken dat ze doodgaan. Sommige mensen zien een paniekaanval zelfs aan voor een hartaanval, omdat beide pijn op de borst en kortademigheid kunnen veroorzaken.

Zo omschrijft Jeffers haar ervaring:

"Als ik weet dat er eentje aan zit te komen, beginnen mijn handen te beven. Het voelt alsof ik een blok cement op mijn borst heb. Ik krijg een vreemde sensatie in mijn lichaam, alsof al mijn zintuigen op scherp staan en ik krijg steken in mijn borst – ik kan moeilijk ademhalen. Ik moet mezelf eraan herinneren om te ademen en als dat niet lukt ga ik paniekerig ademhalen en voordat ik het weet ben ik in totale paniek. Afgelopen keer begonnen mijn vingers en tenen te tintelen. Mijn spieren raken heel gespannen en ik kan niet goed bewegen. Het voelt een beetje alsof je verlamd bent terwijl dat niet zo is. Je kan jezelf gewoon niet bewegen en dat is alleen een gevoel in je hoofd. Je denkt aan een miljoen dingen tegelijk en dan, o god, denk je dat je doodgaat – dat is verschrikkelijk. Waarom gebeurt dat bij mij? Wat is hiervan de oorzaak? Iedere nare situatie schiet door je hoofd en neemt je leven volledig over.

In tegenstellingen tot angstaanvallen die dezelfde fysieke symptomen hebben, maar een resultaat zijn van een stimulus (je partner heeft het met je uitgemaakt, je bent ontslagen, iemand schreeuwde tegen je), komen paniekaanvallen uit het niets. Ze worden ook verergerd door anticiperende angst die ermee gepaard gaat, of de constante angst dat een andere paniekaanval zonder waarschuwing op zal komen.

De oplossing? Xanax, natuurlijk! Hoewel het voor sommige mensen een laatste redmiddel is, is het voor anderen een punchline geworden. Veel mensen die er grappen over maken hebben geen idee wat ze zeggen. Xanax is geen wondermiddel om even te ontspannen of tot rust te komen; het is een zwaar medicijn om jezelf - hopelijk - uit een vreselijke geestelijke toestand te trekken.

"Het is frustrerend omdat mensen denken 'O, sla een Xanax achterover, dan komt het wel goed,' en 'O mijn god ik heb nu Xanax nodig,' maar in werkelijkheid is het mijn redmiddel als ik voel dat er een paniekaanval zit aan te komen," zegt Jeffers. "Zolang ik het kan opvangen en de medicijnen slik voordat ik in paniek raak, lukt het me om een paniekaanval de baas te zijn.

Een veelvoorkomende manier om angststoornissen te behandelen – samen met cognitieve gedragstherapie – is om iedere dag een SSRI te slikken, zoals citalopram.

Toch is het makkelijk om tegenwoordig aan kalmeringstabletjes te komen. Voeg daar nog een cultuur aan toe die de betekenis van 'angststoornis' nogal oprekt en je krijgt een generatie mensen die Xanax achterover slaan alsof het vitamines zijn. Dit maakt het moeilijk voor mensen die Xanax echt nodig hebben om te functioneren en om serieus genomen te worden.

Angst heeft een biologische functie: een signaal afgeven aan ons lichaam voor naderend gevaar. De vecht- of vluchtreactie, waardoor er een stoot adrenaline vrijkomt, is handig voor als je, laten we zeggen, wordt achtervolgd door een beer in het bos, maar minder nuttig als je stresst over werk of rekeningen. Maar sommige angst is nog steeds bevorderlijk voor het waarschuwen van je lichaam wanneer er een stressor (gebeurtenis of situatie die stress veroorzaakt) of een probleem optreedt – die waarschuwing mag niet altijd worden gemaskeerd.

"Een groot deel van het basisgedeelte van angst dat we nodig hebben om te overleven wordt weggenomen door zelfmedicatie," zegt Mogali. "Ik denk dat angststoornissen daardoor een stuk erger worden, omdat we niet in staat zijn om normale angstniveaus te tolereren.

Als mensen al een klein beetje zenuwen voelen, noemen ze hun conditie "angstig", slikken ze een pilletje en gaan ze verder met hun dag. Naast dat je een echte menselijke emotie maskeert die normaal is, zorgt het er ook voor dat mensen te veel medicatie slikken, wat zou kunnen leiden tot resistentie tegen geneesmiddelen en verslaving.

"Dat zorgt ervoor dat je afhankelijk wordt van medicatie – een fysieke afhankelijkheid," legt Mogali uit. "Het wordt heel ongezond, je lichaam kan fysiek afhankelijk worden. Ook je hersenen kunnen afhankelijk worden. Uiteindelijk moet je dan door een heftig ontwenningsproces om van deze medicijnen af te komen."

Voor elke beroemdheid die zijn of haar angstproblemen en onvermijdelijke paniekaanvallen (ze hebben altijd paniekaanvallen) onthult in een glossy of een verhaallijn in een realityshow, zijn er miljoenen anderen die lijden in stilte, worstelen om de dag door te komen en zich voelen als een gevangene van hun eigen gedachten. Ik ben natuurlijk geen psychiater – maar sinds mijn twaalfde kamp ik al met angsten. Ik maak me zorgen over de meest alledaagse dingen en word midden in de nacht wakker met paniekaanvallen die me doen voelen alsof op mijn sterfbed lig. Ik ben ook gewoon nerveus voor een sollicitatiegesprek en heb vlinders in mijn buik voor een optreden, maar er is een substantieel verschil.

Angst is niet schattig, chic of modieus. Het is geen stopwoordje om mee te strooien, zoals "letterlijk" of "zeg maar". Het is een verlammende stoornis waar 40 miljoen mensen in de VS aan lijden en ongeveer 1,1 miljoen mensen in Nederland. Wij hebben allemaal het recht om serieus genomen te worden. Het is tijd dat de rest een ander woord zoekt om te communiceren hoe ze zich voelen; soms is het oké om gewoon nerveus te zijn.