We vroegen preppers wat ze van de corona-paniek vinden

De angst voor het coronavirus laat zien hoe slecht we er met z’n allen in zijn om rationeel na te blijven denken in onzekere situaties. In Noord-Italië gaan mensen massaal naar de supermarkt om voedsel en mondkapjes in te slaan, en in Australië en China wordt zoveel wc-papier gehamsterd dat er tekorten ontstaan – waar andere mensen weer misbruik van maken, door wc-papier door te verkopen voor astronomische bedragen. Nog zorgwekkender is dat er ook tekorten aan medicijnen dreigen, zoals Indiase fabrikanten al hebben gewaarschuwd.

In deze hectiek leek het goed om erover te praten met mensen die zich letterlijk al jaren voorbereiden op dit soort momenten: preppers.

Preppers zijn mensen die veel spullen en voedsel inslaan, zodat ze altijd klaar zijn als er een grote ramp plaatsvindt en de samenleving ontwricht raakt. “Het komt allemaal voort uit bezorgdheid – rationele bezorgdheid, dus geen paranoia – dat er iets mis gaat en de moderne samenleving tijdelijk niet functioneert,” zegt Giulio, een wandelcoach die twee jaar geleden begon met preppen.

Giulio is voor tien dagen voorzien van alles wat hij nodig heeft. Hij heeft bijvoorbeeld een rugzak klaarliggen met onder andere een zonnepaneel, powerbank, gasfornuisje (inclusief reserve gasflessen), waterkoker met filter en EHBO-spullen. Als ik hem vraag of er voor hem iets is veranderd sinds het coronavirus is uitgebroken, zegt hij: “Het enige verschil is eigenlijk dat mijn vriendin de afgelopen week vanuit huis heeft gewerkt.”

Het is wat dat betreft niet zo verrassend dat preppers een beetje moeten lachen om alle mensen die nu supermarkten leegroven. “Wij werden altijd idioten genoemd, maar nu krijg ik telefoontjes van mensen die me vragen wat ze spullen moeten inslaan,” zegt Vincenzo, een ervaren prepper die ook twee hoofdstukken schreef voor het boek Prepping: How to Prepare for Metropolitan Catastrophes. Hij maakt zich tegelijkertijd wel wat zorgen om het gedrag van deze mensen. “Als je dan massaal spullen inslaat, moet je dat juist niet doen wanneer er chaos heerst. Dan koop je uiteindelijk een hoop dingen die je waarschijnlijk niet nodig hebt, voor een veel te hoge prijs. Last-minute paniek moet je juist zien te vermijden.”

Alessandro sluit zich daarbij aan. Hij is het brein achter Portale Sopravvivenza, een van de grootste sites van Italië over preppen en overleven. “Mensen zijn helemaal op hol geslagen,” zegt hij. “Ik woon in de Aosta-vallei, waar alleen her en der wat kleine winkeltjes zitten, maar die zijn helemaal leeggeroofd door toeristen – en dan heb ik het nog niet eens gehad over de jacht op de mondkapjes. Mensen raken hun gezonde verstand een stuk sneller kwijt dan ik had verwacht.”

Dankzij het coronavirus is het aantal bezoekers van Portale Sopravvivenza gigantisch toegenomen. De meeste mensen zoeken naar informatie over gasmaskers en boodschappen, vertelt Alessandro. “En dat gaat vooral om nieuwe bezoekers.”

Alessandro vindt dat niet per se een slecht teken, omdat het laat zien dat mensen preppers blijkbaar serieuzer zijn gaan nemen. “Preppen betekent niet dat je bang bent voor een kernramp of een zombie-invasie, maar dat je erkent dat ons sociale en financiële systeem een stuk kwetsbaarder is dan we denken.”

Zowel Vincenzo als Alessandro zeggen dat mensen een les uit deze situatie moeten trekken, en kritisch moeten nadenken over hoe we ons voorbereiden voor toekomstige crises. Maar ze hebben niet de illusie dat dit ook daadwerkelijk gaat gebeuren.

Wat vindt de prep-gemeenschap over het algemeen van de recente paniek? “Als je in facebookgroepen kijkt, kun je zien dat ook sommigen van ons paranoia zijn geworden,” zegt Giulio. Er zijn ook preppers die mondkapjes, antibacteriële handgel en zelfs wapens hebben ingeslagen – voor als de samenleving definitief instort.

Giuli geeft toe dat de lockdowns en quarantaines ook hem niet helemaal koud laten, en hij zich zorgen maakt. Maar, zegt hij, klimaatverandering heeft ook al tot veel doden geleid, economieën beschadigd en waarschijnlijk veel ergere gevolgen dan deze ene epidemie.

Daar is hij niet de enige in. De Wereldgezondheidsorganisatie schat in dat de klimaatcrisis tussen 2030 en 2050 verantwoordelijk zal zijn voor 250.000 doden per jaar. En volgens het Europees Milieuagentschap leidt luchtvervuiling alleen al in Italië ieder jaar tot 80.000 sterfgevallen. Het IPCC (de Intergouvernementele Werkgroep inzake Klimaatverandering) schat in dat de klimaatcrisis de wereldeconomie in 2050 tussen de 7,2 en 13,4 biljoen euro heeft gekost.

Klimaatverandering is voor veel mensen een stuk abstracter dan een epidemie, waardoor het ook minder dreigend en nieuwswaardig klinkt. Wat dat betreft is het goed om te weten dat de opwarming van de Aarde juist een belangrijke rol kan spelen in het ontwikkelen en verspreiden van epidemieën, omdat het de ecologische verhoudingen verandert die aan de basis liggen van het overdragen van besmettelijke ziekten. Oftewel: dankzij stijgende zeetemperaturen en extreme weersomstandigheden kunnen ziektes zich nog sneller verspreiden.

Om het nog wat minder leuk te maken, lopen we door de permafrost te beschadigen het risico dat hele oude virussen en bacteriën weer tot leven worden gewekt. In 2016 kwam in Siberië bijvoorbeeld hierdoor het karkas van een rendier bloot te liggen dat miltvuur had, waardoor er 2000 rendieren stierven, 96 mensen naar het ziekenhuis moesten en er een twaalfjarig kind overleed.

Toch heeft onze paniekreactie op het virus ook iets positiefs. Afgelopen week zei de Italiaanse tak van Fridays for Future (de beweging van Greta Thunberg) dat het hoopgevend is om te zien dat onze leiders in staat zijn om snelle en radicale keuzes te maken. Als het moet tenminste, want als er iets is dat we van preppers kunnen leren is dat voorkomen toch altijd nog beter is dan genezen.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE Italië.