Hoe ‘How to Blow Up a Pipeline’ gemaakt werd

In 2021 publiceerde de Zweedse academicus Andreas Malm How to Blow Up a Pipeline, een manifest over het overwegen van directe actie en sabotage als een manier om de planeet te beschermen. Het boek behandelt sociale bewegingen van vroeger en de uitdagingen van een volledig geweldloos sociaal doel – het is dus geen verhaal over een aantal personages met een missie. Dat maakte het verfilmen voor schrijvers Daniel Goldhaber, Ariela Barer en Jordan Sjol best een uitdaging. 

How to Blow Up a Pipeline is een van de beste films van het jaar; loeispannend, slim uitgevoerd en met veel op het spel. Acht jonge mensen komen samen in Texas om sabotage te plegen en daarmee het olieprijssysteem van West Texas Intermediate te verstoren. Het is een gevarieerde groep: van student Xochitl (Barer) tot onderdrukte landeigenaar Dwayne (Jake Weary) en de verbitterde inheemse bommenmaker Michael (Forrest Goodluck). Deze film, nauwkeurig geregisseerd door Goldhaber, durft de dingen te zeggen die Malm suggereert, en laat zien hoe ze in de praktijk zouden kunnen worden toegepast.

Motherboard ging in gesprek met Goldhaber en Barer om over de klimaatbeweging en de film te praten, met een paar milde spoilers.

VICE: Jullie volgen de klimaatbeweging allebei al een tijdje. Waar waren jullie toen jullie Andreas’ boek ontdekten, en kwamen jullie erop om het te verfilmen?
Daniel Goldhaber: We zaten in dezelfde kamer. Jordan Sjol, een van de andere schrijvers van het project, heeft het boek eigenlijk ontdekt. Hij is een academicus, en gaat zowaar over een paar dagen promoveren [noot: sinds dit interview heeft Sjol zijn doctoraat behaald]. Hij wilde altijd al een academisch theoretisch werk verfilmen. Wij drieën hebben samen veel tijd doorgebracht en we wilden samen ergens aan werken. Hij raadde ons dit boek aan, gewoon als iets om te lezen. Dus dat deden we. Aan het begin zag ik een beeld voor me van een paar jonge mensen in de woestijn die met een bom lopen te zwoegen. Met dat beeld erbij doen de titel en de ideeën meteen aan een spannende actiefilm of kraakfilm denken. 

Het boek vertelt je niet daadwerkelijk hoe je het moet doen – maar wat als wij het je lieten zien? En wat als we je het lieten zien door de ogen van acht personages die geloven dat ze iets uit zelfverdediging doen? We zijn met z’n drieën een paar maanden bezig geweest met onderzoek doen, en praten met activisten, journalisten, pijplijn-kenners en bomexperts. We verzamelden een hele hoop informatie. Ariela was degene die uitvogelde hoe we dit tot een ensemble konden distilleren. Zij schreef de eerste tien pagina’s die ons echt op dreef brachten. 

Je zei dat het geen boek is dat uitlegt hoe je dingen moet doen. Dus hoe maak je daar een verhaal van? Wat was jullie aanpak omtrent de personages en het plot?
Ariela Barer: We hebben twee of drie maanden alleen maar onderzoek gedaan. We realiseerden ons al snel dat onze voornaamste insteek voor de film was: wat als wij het waren die dit deden, met onze vrienden? Hoe zou dat eruit zien? Door met al die mensen te praten, vrienden of mensen die we via-via kenden, en gewoon te vragen wat hun relatie met het onderwerp was, kregen we allerlei waardevolle verhalen te horen. Het uiteindelijke verhaal is een realistisch antwoord op de vraag: hoe zou het eruitzien als wij dit zouden doen? 

Veel van deze personages zijn gebaseerd op onze naasten, en ze worden in de aftiteling als script consultants genoemd, omdat ze zoveel van zichzelf hebben gedeeld. Toen we deze personages en verhalen eenmaal hadden gecreëerd, werd het erg helder wat we moesten doen. Het bleek natuurlijk erg gecompliceerd te zijn, maar het verhaal en het drama zitten diep in het concept ingebakken. 

Jullie moesten alles zelf voorbereiden, evenals de uitdagingen waar de personages voor komen te staan. Dachten jullie na over dingen als “wat als er iemand gewond raakt” of “wat als er iemand plotseling bij de locatie komt opdagen?”
Goldhaber: We wilden dat de film zoals Ocean’s 11 zou zijn. Ik denk dat onze eerste twee vergelijkingen Man Escaped en Ocean’s 11 waren: allebei films die gaan over een proces en een succes. Ze zijn zo nagelbijtend spannend omdat je denkt van, hoe gaan ze hiermee wegkomen? Hoe doen ze het? Het eerste wat we moesten doen was een succesvolle operatie opbouwen, daarna moet je dingen hebben die misgaan. We moesten geloofwaardige obstakels bedenken die ze konden overwinnen. Nogmaals, Ocean’s 11 was een film die we als referentiepunt gebruikten, het is een leuke en entertainende maar ook spannende film. Er gaan telkens dingen fout, maar uiteindelijk verpesten ze de operatie niet volledig. Bij onze film wilden we het iets serieuzer nemen, want de dingen die deze personages doen vereisen grote opoffering. 

Maar we wilden dat narratief tegengaan dat zo veel voorkomt in progressieve of linkse kunst: verhalen over mislukking, in plaats van succes. Dat succes niet altijd vaak voorkomt wil niet zeggen dat we het niet kunnen conceptualiseren in de media die we creëren. 

In het begin van Malms boek merkt hij op dat de pandemie het activisme volledig heeft stilgelegd. Was het jullie bedoeling om anderen te motiveren, of vooral om zelf gemotiveerd te blijven als het gaat om klimaatverandering bestrijden?
Goldhaber: Een combinatie daarvan. We hebben vanaf het begin veel gepraat met activisten. We vroegen ze: ‘wat denken jullie dat we zouden moeten bespreken? Wat zijn volgens jullie de worst case-scenario's? Wat zijn jullie angsten over het maken van deze film?’ We wilden voorkomen dat we bij subculturen of consultants aan zouden kloppen met de vraag feedback te geven op een reeds bestaand idee, iets wat volgens ons wel vaker gebeurt tijdens onderzoek voor Hollywood-films. Het is voor ons erg belangrijk dat we de identiteit van de film conceptualiseerden in conversatie met de mensen wiens levens en werk het beste door de film wordt vertegenwoordigd. 

Ariela, je zei laatst in een interview dat de personages een beetje veranderden toen bepaalde acteurs zich bij de cast voegden.
Barer:  Al voordat er iemand gecast was, hadden we een volledig concept van het scenario, behalve misschien Sasha [Lane, die de terminaal zieke Theo speelt], die er als eerste bij was gekomen. Theo is sterk gebaseerd op iemand die ik ken, en Sasha stond al zo dicht bij het personage dat ze, toen ze erbij kwam, een energie had die we in het personage wilden vastleggen. Iemand die ziek is, maar hun laatste momenten zo goed mogelijk gebruikt en zoveel mogelijk hun beste leven leeft. 

Wat betreft de andere personages: telkens als er een nieuwe acteur bij kwam, keken we opnieuw naar het script. We interviewden ze en vroegen wat ze wilden laten zien, wat dit personage en dit verhaal voor ze betekenden. Dat verwerkten we in de personages. Dat is ook deels waar het realisme vandaan komt, met name in de dialogen: hun eigen manier van spreken en aparte trekjes zitten erbij ingebakken. 

Eerst vroegen we de acteurs om alsjeblieft niet te improviseren, omdat we met 16mm filmden en film zo kostbaar is. Maar natuurlijk heeft iedereen uiteindelijk wel geïmproviseerd, en daar ben ik eerlijk gezegd ontzettend blij mee, omdat elk personage daardoor zo levend voelt. 

Waren jullie vanaf het begin al van plan om op plekken als North Dakota en Long Beach te filmen?
Barer: Ik had veel tijd doorgebracht in Long Beach en de havens en raffinaderijen die je daar hebt zijn echt beklemmend. Ik moest er de hele tijd aan denken. Toen we nadachten over waar Xochitl en Theo vandaan moesten komen, hadden we aanvankelijk Texas in gedachten. Toen beseften we dat het interessanter zou zijn als er een personage was die bekend was met het land van Texas en dus noodzakelijk zou zijn voor de kraak. Toen we nadachten over andere plekken waar we konden filmen zei ik “gast, Long Beach, daar moeten we echt naar toe!” Danny en ik financierden in het begin zelf de locatiescouting. Ik nam Danny daar mee naartoe, we staken die grote brug over waar je de twee raffinaderijen en de havens kunt zien. Er was toen ook een grote blokkade van de distributieketen aan de gang, dus het stond daar helemaal vol. Het was me een gezicht. Ondertussen luisterden naar de soundtrack van Annihilation. Het was zo duidelijk dat dit het moest zijn. 

Wat betreft North Dakota, dat idee kwam van Forrest. Het is waar hij vandaan komt, waar zijn familie is. Hij had zo’n prachtig en waardevol inzicht over hoe het is om in North Dakota te wonen. Hij vertelde ons over een vlammentoren die ze “de Verjaardagstaart” noemen. Alleen al doordat hij dat beeld beschreef, wisten we dat we het moesten doen. Hij heeft zijn rol als executive producer voor de film verdiend omdat hij dat hele deel van de opnames eigenlijk creatief heeft gevormd. 

Jullie noemden de blokkade van de distributieketen. De film is in negentien maanden van idee naar afgemaakt product gegaan. In die periode van het schrijven en filmen en uitbrengen van deze film zijn er een hoop gestoorde en verstorende momenten geweest. Hebben jullie overwogen die ook in de film te verwerken?
Goldhaber: Het is moeilijk om een film te maken, nog moeilijker om snel een film te maken, en al helemaal moeilijk om een film voor weinig geld te maken, en vrijwel onmogelijk om een film dan ook nog eens goed te laten zijn. Je hebt zo’n regel dat je maar twee van die dingen kunt kiezen, en wij zijn voor alledrie gegaan. Dat was dus al lastig, en dingen als COVID, de verstoring van de distributieketen, de reishinder tijdens de opnames in North Dakota, de weersverstoring – al die dingen gooiden roet in het eten tijdens de productie. 

Al deze wereldwijde verstoringen – in distributieketens, in het sociale weefsel van onze maatschappij, de mogelijkheid van het bestaan van onafhankelijke media – zijn ook verstorend voor maatschappelijke bewegingen en activisten. Ze hebben het moeilijker gemaakt voor de klimaatbeweging om zich te organiseren, deels omdat er zoveel meer directe of schijnbaar meer drukkende kwesties zijn waar mensen mee te maken hebben als gaat over van dag tot dag overleven. 

Dat is een van de dingen die inherent zijn aan deze film: dit is een film die uit de lockdowns is ontstaan, uit het gevoel van machteloosheid dat we tijdens die ervaring hadden. Feit is dat COVID eigenlijk de eerste klimaatramp was die door de hele wereld werd gevoeld. Het is belangrijk om dat in te zien. Deze film reageert voor een deel op de notie dat je tactieken moet bedenken die de status quo op een betekenisvolle manier kunnen veranderen, maar die ook bij de verstoorde aard van onze huidige wereld passen.

Malms boek zorgde voor grote verdeeldheid toen het uitkwam, en nu hebben jullie een film met dezelfde naam gemaakt. Kijken jullie uit naar de reacties, of zijn jullie er een beetje benauwd voor?
Goldhaber: Ik denk dat er geen slechte reactie zal zijn. Als je een provocerend kunstwerk maakt hoop je eigenlijk conversatie en debat te promoten. Ik hoop gewoon dat mensen de film gaan zien. Ik hoop dat mensen er over zullen praten. Het doel is om weg te blijven bij doemdenken, en in plaats daarvan een gesprek te starten over welke strategieën nodig en verdedigbaar zijn om klimaatverandering tegen te gaan. Er is geen makkelijk antwoord; er is geen magische truc die alles in één keer oplost. Maar de klimaatbeweging vooruit blijven duwen, is de enige manier waarop we tot oplossingen zullen komen. En de enige manier waarop we activisten, overheden en mensen in het algemeen in staat kunnen stellen om de wereld ten goede te veranderen. De provocatie is het punt. Er zullen mensen zijn die er echt niks van moeten hebben, die van streek raken door de film. Maar dat is juist goed, dat betekent dat mensen over dit soort dingen aan het praten zijn.

How to Blow Up a Pipeline is nu in de bioscoop te zien. 

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Motherboard.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.