Eeuwenoude teksten kunnen nu eindelijk gelezen worden

Als je ooit je oma’s handgeschreven recept of een oud briefje van je favoriete basisschooljuf hebt geprobeerd te ontcijferen, weet je hoe frustrerend het is om tussen inktvlekken, half uitgeveegde letters en verkleuring door te lezen. Aangezien de auteurs van deze documenten er al lang niet meer zijn, zijn dergelijke kwellingen voor geschiedkundigen die oude documenten bestuderen nog tien keer zo erg. Maar daar zou verandering in kunnen komen. 

Hoewel er in het verleden al digitale methodes op deze documenten zijn toegepast om hun verborgen betekenissen te ontleden, kunnen dergelijke technieken ook andere belangrijke artefacten, zoals kleuren, uit de manuscripten verwijderen. Nu heeft een internationaal team van onderzoekers een nieuwe methode ontwikkeld die verschillende soorten schade aan manuscripten tegelijk kan aanpakken, door middel van spectrale- en kleurdata waarmee het verval van het document zelf kan worden gescheiden en worden verwijderd. De vondsten werden in het tijdschrift PLOS ONE gepubliceerd. 

Muhammad Hanif is de eerste auteur van het onderzoek en assistent professor bij het Gik Institute in Pakistan. Hij vertelt Motherboard in een email dat deze methode onderzoekers de kans biedt om oude kennis terug te brengen zonder de documenten ooit fysiek aan te raken. Het kan ook helpen bij documenten met waarheidsgetrouwe kleuren opnieuw leven inblazen.

“Helaas hebben deze documenten met de tijd schade opgelopen door verschillende factoren zoals het natuurlijke ouder worden, omgevingscondities, of onfatsoenlijke behandeling, wat ook afbreuk doet aan hun leesbaarheid en informatie-inhoud,” zegt Hanif.

“De meeste methodes voor documentrestauratie in literatuur focusten alleen op het extraheren van de tekst, wat resulteert in een binaire (zwart-wit) afbeelding… we breiden het concept van digitale documentrestauratie uit naar het weghalen van elke soort degradatiepatronen, zoals vlekken, doordruk, niet-uniforme belichting, etc., terwijl de andere informatieve elementen onaangetast blijven.” 

Hanif zegt dat de methode, naast dat het resultaat meer lijkt op het originele uiterlijk van de documenten, ook kan helpen bij het herstellen van niet-tekstuele elementen, zoals annotaties en stempelafdrukken.

Om deze documenten in hun oude glorie te herstellen wordt eerst de kleur van het document pixel voor pixel ontleed om de spectrale verschillen – hoe de verschillende kleuren op licht reageren – tussen de lagen van het document, zoals de inkt, stempelafdrukken, en het papier zelf, te analyseren. Deze pixels worden gegroepeerd op basis van gelijkenis in kleur om de verschillende lagen op te delen. Specifieke pixelgroepen, zoals die van een vlek, kunnen dan worden aangewezen voor extractie.

Net zoals je in Photoshop ongewenste photobombers uit je vakantiefoto’s kunt knippen, kan deze techniek ook gebruikt worden om na een extractie de achtergebleven gaten in het document in te vullen voor een coherenter beeld, door pixels om te ruilen die qua kleur overeenstemmen met de achtergrond rondom het defect. Naast dat het uiterlijk van het document wordt hersteld kan dit gereedschappen voor karakterherkenning ook helpen om het document beter te ontleden, zodat teksten makkelijker kunnen worden geanalyseerd.

Momenteel heeft het team deze aanpak gebruikt voor documenten die door doorgedrukte inkt en vlekken zijn beschadigd, maar ze hopen het in de toekomst ook voor andere soorten schade te kunnen gebruiken, zoals die aangebracht door insecten, vuur of water. Ze kijken ook naar manieren om in de toekomst kunstmatige intelligentie bij hun werk te betrekken om op context gebaseerde informatie uit beschadigde documenten terug te winnen.

“Oude manuscripten bieden een unieke en onvervangbare kijk in de geschiedenis van beschavingen, culturen en religies,” zegt Hanif. “We hopen dat zulke herstelde documenten de weg vrij zullen maken voor geschiedkundigen om de geschiedenis in meer detail te bestuderen en zullen helpen om de ontdekkingen met een breder publiek te delen, zodat het voor onderzoekers en mensen in het algemeen beschikbaar wordt.”

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Motherboard.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.