Dat mannen “van nature” meer vrijblijvende seks willen is een achterhaald idee

Er is me zelfs verteld dat sommige (niet eens misogyne) mannen beredeneren dat het een “wetenschappelijke” oorzaak heeft dat ze na seks op de eerste date geen interesse meer hebben in het verder najagen van een vrouw. Daar moet je niet over oordelen, zeggen ze, het is gewoon natuur. Het idee is dat mannen ontworpen zijn om relaties met meerdere vrouwen te hebben, aangezien ze binnen een korte tijdspanne meerdere vrouwen kunnen bezwangeren. Maar aangezien vrouwen maar eens in de negen maanden zwanger kunnen zijn, zijn ze ontworpen om monogamer dan mannen te zijn. Andere mensen online (ongetwijfeld fans van Andrew Tate) gaan zelfs zo ver dat ze deze redeneringen als excuus gebruiken voor mannen die vreemdgaan. 

Het seksistische aspect even terzijde – schuilt er enige waarheid achter deze claims over de mannelijke biologische behoefte aan seksuele variatie en de vrouwelijke behoefte aan monogamie?

“Dat is waarschijnlijk niet het geval,” zegt dr. Nathan Pipitone, onderzoeker van menselijk gedrag bij Florida Gulf Coast University. Nadat hij verschillende opvattingen van mannen en vrouwen over casual seks had onderzocht in een recent onderzoek, dat in het tijdschrift Frontiers in Psychology werd gepubliceerd, ontdekte Pipitone dat “het er op een oppervlakkig niveau wel op lijkt, maar dat het niet zo eenvoudig is als je dieper graaft.”

Zijn team vroeg honderden mannelijke en vrouwelijke universitaire studenten om hun bereidwilligheid om mee te doen aan een variëteit van hypothetische casual hookup-scenario’s te beoordelen, en vergeleek daarna hun reacties. 

Elk scenario ging als volgt: je ontmoet een potentiële partner op een feestje en vindt diegene wel leuk. Als je met ze naar bed gaat zou het bevredigende seks zijn, en – de kers op de taart – er zou geen op zwangerschap op volgen. Daarnaast is de persoon ofwel een 7/10 ofwel een 10/10 qua aantrekkelijkheid. Er is echter wel de kans dat je een soa oploopt. De studenten beoordeelden toen hoe waarschijnlijk het was dat ze seks zouden hebben met deze hypothetische partner. 

Pipitone kwam erachter dat de mannen significant meer bereid waren om casual seks te hebben dan vrouwen. Toen de kans om een soa op te lopen nul procent was, zei zo’n 80 procent van de mannen en zo’n 50 procent van de vrouwen in het onderzoek dat ze voor de hookup zouden gaan. Terwijl de waarschijnlijkheid van het krijgen van een soa steeg, werden de verschillen tussen de geslachten kleiner, al verdwenen ze niet helemaal. 

Pipitone’s onderzoek en het werk van anderen lijken aan te tonen dat mannen opportunistischer zijn dan vrouwen als het op casual seks aankomt. Maar wacht: geef de bro-wetenschappers nog geen applaus. Echte wetenschappers zeggen namelijk dat er wellicht sociologische in plaats van biologische redenen voor deze uitkomst kunnen zijn – namelijk stigma, verschillen in seksuele bevrediging, en onnauwkeurige verslaggeving.

Anno 2011 beredeneerde Teri Conley, een onderzoeker van seksuele gezondheid van de Universiteit van Michigan, dat heterovrouwen casual seks niet door een gebrek aan verlangen vermijden, maar door een angst om veroordeeld te worden. In haar TED-Talk uit 2016 noemt ze onderzoek naar seksueel stigma, en legt ze uit dat “vrouwen respect willen voor een seksuele ontmoeting, maar dat ze denken dat ze sletten genoemd zullen worden. En, verrassing, vrouwen worden ook meer gestigmatiseerd dan mannen voor het hebben van casual seks.”

Misschien heeft dit toch iets te maken met het geen-interesse-meer-na-seks-op-de-eerste-date-fenomeen? Het mag dan wel lijken alsof vrouwen die vrijblijvende seks hebben in 2023 minder worden gestigmatiseerd, maar het kan goed zijn dat het stigma heimelijk nog altijd in onze hoofden leeft. 

Dan moet je ook nog rekening houden met de genotskloof. Conley en andere experts claimen dat heteroseksuele vrouwen misschien minder van casual seks houden dan mannen omdat ze er minder genot van krijgen (wauw!). Ze krijgen met name minder vaak orgasmes, iets wat sommige wetenschappers de orgasmekloof noemen.

Mannen komen gemiddeld 25 procent vaker klaar tijdens de seks. De orgasmekloof is bij studenten zelfs nog drastischer, met een daverende 50 procent verschil tussen mannen en vrouwen – dezelfde bevolkingsgroep waar Pipitone’s onderzoek naar keek. 

Oké, algemene seksuele voldoening is enigszins verschillend. Maar toch, onderzoek van dr. Kristen Mark, een expert van seksuele gezondheid bij de Medical School van de Universiteit van Minnesota, toont aan dat vrouwen gemiddeld ook minder seksueel en emotioneel genot uit seks halen dan mannen.

Om haar bevindingen in de context van het debat over zaad verspreiden te plaatsen zegt Mark: “We weten dat als je bevredigende seks hebt, het waarschijnlijk is dat je die seks wil. En wie heeft er de meeste bevredigende seks bij casual ontmoetingen? Nou, volgens ons onderzoek zijn dat mannen. Vrouwen halen niet heel veel genot uit casual seks omdat, nou ja, het patriarchaat.” 

Misschien is dit waarom vrouwen minder vaak casual seks nastreven dan mannen. Maar Pipitone en zijn team probeerden dit te verantwoorden door de studenten te vertellen dat de seks voldoenend zou zijn. Misschien is de belofte op een orgasme gewoon te mooi om waar te zijn voor een 19-jarige vrouw?

Bovendien kan onnauwkeurige rapportage ook van invloed zijn op de bevinding dat mannen meer casual seks willen dan vrouwen. “Wat betreft het aangeven van hoeveel kortetermijnseks iemand heeft gehad, zullen vrouwen waarschijnlijk niet zo snel overspel of niet-monogame seksuele ontmoetingen melden als mannen dat doen, en zullen mannen het waarschijnlijk vaker overdrijven,” gaat Pipitone verder. “Heteroseksuele mannen melden meer seksuele ontmoetingen en partners dan vrouwen dat doen, maar met wie hebben al deze mannen dan seks? Met vrouwen.”

Volgens het Center for Diseases and Control and Prevention geven Amerikaanse mannen en vrouwen tussen de 25 en 49 (die seksuele relaties met het andere geslacht hebben gehad) aan dat ze gedurende hun leven gemiddeld respectievelijk 4,3 en 6,3 partners van het andere geslacht hebben gehad. Afgezien van het feit dat dit absoluut voelt als een enorme ‘onderdrijving’, klopt hier ook iets niet, zoals Pipitone zegt. In het VK blijft de kloof tussen mannelijke en vrouwelijke rapportage bestaan; mannen melden gemiddeld vijf partners en vrouwen drie. 

Als we ons voorstellen dat de bevindingen inderdaad nauwkeurig zijn – oftewel dat mannen gemotiveerder zijn om casual seks te hebben dan vrouwen, ongeacht enige mysterieuze krachten die vrouwen ervan zouden kunnen weerhouden om er helemaal voor te gaan – ondersteunt evolutionaire biologie dit idee dan? 

Pipitone zegt dat er wel evolutionaire verklaringen zijn waarom mannen vaker voor casual seks zouden gaan dan vrouwen: “Vrouwen hebben meer te verliezen als seks tot ongewilde zwangerschap leidt.” Samen met de enorme lichamelijke inspanning die erbij komt kijken zouden ongewenste partners van ongeplande zwangerschappen een enorm probleem zijn (en dat zijn ze nog steeds), waarom hij denkt dat “vrouwen kritischer zijn over met wie ze seks hebben”. 

Maar dit wil niet zeggen dat vrouwen geprogrammeerd zijn om casual seks volledig te vermijden. Onthoud, in Pipitones hypothetische hookup-onderzoek zei 50 procent van de vrouwen dat ze bereid zouden zijn om casual seks te hebben – zonder rekening te houden met mogelijke onderraportage. 

Er zijn redenen waarom casual seks ook evolutionaire voordelen zou kunnen hebben voor vrouwen, legt Pipitone uit, wat de gedurfde verkondiging dat vrouwen biologisch gestuurd zijn om vrijblijvende seks te vermijden de das om doet. 

“Er zijn verschillende aanpasbare redenen waarom vrouwen kortstondige seksuele ontmoetingen aan zouden gaan,” zegt hij. “Een paar daarvan zijn partnerwissel, of partnerverdrijving, oftewel het verlaten van een slechte relatie.” Dan heb je ook nog “partnercompetitie”, wat precies is zoals het klinkt – bepalen welke vrijer er het meeste voor wil gaan. 

Binnen partnerwisselen ligt een omstreden deel van de “goede genen-hypothese”: het idee dat vrouwen zogezegd sperma van nieuwe partners met gunstige genen zouden kunnen testen, om de genetische diversiteit en geschiktheid van hun kroost kunnen vergroten. De vrouwen zouden dan doen alsof de baby van hun langetermijnpartner komt, terwijl ze eigenlijk door iemand anders zwanger zijn geraakt. Deze gedachtegang sluit natuurlijk niet helemaal lekker aan op de uitvinding van de vaderschapstest, dus misschien ziet partnerwisselen er in 2023 ietsje anders uit. 

De cijfers van niet-vaderschap (oftewel wanneer een man denkt de vader te zijn terwijl hij dat niet is) in het onderzoek variëren van één procent tot 20 procent, afhankelijk van het geografische gebied dat werd onderzocht, zegt Pipitone. “Dus dit laat ons zien dat er voor zowel mannen als vrouwen aanpasbare, gunstig-voor-je-genen-voordelen zitten aan zowel partnerschappen op de lange termijn aangaan als buiten langetermijnrelaties stappen. “

Wat betreft monogamie zegt Pipitone dat het een belangrijk onderdeel van onze ontwikkeling als een soort was: “We zien monogamie en twee-ouderlijke zorg nu nog steeds omdat het ontzettend belangrijk was voor mensen in onze recente evolutionaire geschiedenis. Het kwam waarschijnlijk samen met de grotere breinen die we zo’n twee miljoen jaar geleden begonnen te krijgen.” In tegenstelling tot andere dieren zijn mensenbaby’s behoorlijk hulpeloos. Monogamie en twee-ouderlijke zorg betekenen meer toezicht op de baby’s. 

Hoe dan ook, dit sluit de neigingen van beide geslachten voor een sporadisch potje overspel niet uit – zeker nu er voorbehoedsmiddelen in het spel zijn gekomen. “We zijn meer een soort serie-monogamisten, die in een leven meerdere lange partnerverbandschappen aangaan, met een vleugje polygamie en daardoor dus ook een beetje ontrouw,” voegt Pipitone eraan toe. 

Dus, terug naar de grote vraag – als vrouwen gewoon onderrapporteren hoeveel casual seks ze hebben, of zouden willen hebben, is de biologische drang naar seks dan echt zo verschillend voor mannen en vrouwen?

Misschien, maar we weten het niet zeker. Wat we voor nu wel weten is dat, of het nou door maatschappelijke normen of evolutie komt, heterovrouwen ten minste zeggen “dat ze selectiever gaan zijn over hun partners en misschien minder partners zullen hebben dan mannen,” zegt Pipitone. “Dit moeten niet echter worden opgevat als: vrouwen willen geen casual seks, of ze zijn minder seksueel dan mannen. Vrouwelijke seksualiteit manifesteert zich gewoon anders.”

Al met al krijgen de bro-wetenschappers één punt: er zijn daadwerkelijk evolutionaire verklaringen voor waarom mannen meer casual seks zouden willen of overspel zouden plegen.

Maar ze missen wel een belangrijk punt: er zijn voor vrouwen ook evolutionaire redenen om dat te doen. Misschien zien we het gewoon niet erg veel terugkomen in ons dagelijks leven, wellicht dankzij stigma en de kleine kans dat ze bevredigd worden door seks.

Dus de volgende keer dat dit onderwerp ter sprake komt kun je de bro-wetenschapper vertellen dat hij het er maar mee moet doen, ook al is het misschien niet heel bevredigend voor hem.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE UK.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.