Moeten leerlingen verplicht porno kijken?

Hoe moeten we tieners de waarheid leren over seks? Laat ze naar porno kijken, aldus een Deense wetenschapper. Hij zegt dat veel jongeren hun seksuele voorlichting sowieso al uit porno halen en dat kritische discussies over het onderwerp in de klas dus nodig zijn.

Christian Graugaard is professor in de seksuologie aan de Universiteit van Aalborg, in het noorden van Denemarken. Hij vertelde eerder deze maand aan de Deense televisiezender DR dat de traditionele seksuele voorlichting in scholen saai is en opnieuw moet worden uitgevonden

"In plaats van ons alleen maar te concentreren op de technische, ziektegerelateerde, of biologische aspecten van seks, zouden we seksuele voorlichting ook moeten gebruiken om andere fenomenen zoals porno te laten zien, onder toezicht van gespecialiseerde leerkrachten. Zo kunnen jongeren een kritisch beeld ontwikkelen over wat ze zien," zei hij tegen DR.

Deze week zei Graugaard tegen VICE News dat praten over pornografie leerlingen zou kunnen helpen met het begrijpen van het verschil tussen fantasie en realiteit. Overigens zegt hij niet dat het laten zien van hardcoreporno een goed idee is.

"Het is niet nodig om harde penetratie in de klas te laten zien – naakte mensen in verschillende seksuele situaties is genoeg," zei hij. Hij stelde voor om Cupido, een pornografisch magazine uit Noorwegen, te gebruiken als studiemateriaal. Cupido publiceert licht pornografische beelden met veel verschillende lichaamstypes en seksualiteit, en daarnaast artikelen over seks en relaties. "Een ander idee is dat leerkrachten samen met de leerlingen op het internet surfen en kritische discussies houden over wat ze allemaal tegenkomen," zei hij.

Het is zelfs niet per se nodig om pornografische beelden te tonen, benadrukte Graugaard. Wat echt belangrijk is, is praten over wat je allemaal op het internet kunt vinden. "Pornografie, en zelfs pornografische literatuur, is een uitstekend middel om kritische discussies op gang te krijgen over het verschil tussen fantasie en realiteit, en hoe de media seksualiteit, rolpatronen en lichaamstypes afbeelden," zei hij. "Ook kunnen softcore beelden goede discussies over de diversiteit van erotiek opleveren, waarin gepraat wordt over zaken als persoonlijke integriteit, gendergelijkheid, mensenrechten en veilige seks."

Graugaard zei dat de nationale richtlijnen voor de Deense seksuele voorlichting een breed curriculum inhouden, met dingen als rollenpatronen, persoonlijke ontwikkeling en seksuele diversiteit, anticonceptie en soa's. Die richtlijnen worden alleen niet altijd opgevolgd en de kwaliteit en kwantiteit van de seksuele voorlichting verschilt per school. Hoewel enkele scholen al pornografie tonen, ligt de focus over het algemeen vooral op het voorkomen van zwangerschappen.

"We moeten onthouden dat het hier niet gaat om het introduceren van porno aan tieners," zei Graugaard. Volgens Noors onderzoek komt de overgrote meerderheid van alle jongens en meisjes al in hun vroege tienerjaren in contact met porno. Dus is het onze taak om ervoor te zorgen dat ze er op een kritische en gewetensvolle manier naar kijken."

Volgens Graugaard waren leraren, ouders en tieners enthousiast over zijn voorstel. Dr Gail Dines, professor in de mediasociologie en voorzitter van de internationale campagnegroep Stop Porn Culture, is een voorzichtige voorstander. Ze zei tegen VICE News dat praten over porno in de klas een uitstekend idee is, maar dat het laten zien van porno juist een slechte invloed zou kunnen hebben op de nog prille sekslevens van tieners.

"We willen jonge mensen echt niet nog meer porno laten zien," zei ze. "Naast het feit dat het illegaal zou zijn omdat ze nog geen achttien zijn, moeten we jongens vooral laten inzien hoe porno werkelijk in elkaar zit. En dat gaat erg lastig als ze opgewonden zijn. We moeten rationele gesprekken over porno kunnen voeren – iets dat moeilijk gaat als de helft van de klas een erectie heeft. Je kan het dan niet hebben over de rol van vrouwen in porno, over de invloed die porno op hun leven heeft en over hun seksualiteit."

De Britse feministische pornoproducer en activist Pandora Blake heeft een andere suggestie om de schade die mainstream porno aanricht te minimaliseren. Ze wil tieners 'ethische porno' laten zien. Ethische porno is porno waarin de acteurs eerlijk betaald worden, alle scènes gezamenlijk zijn besproken, er een grote diversiteit is in lichaamstypes, geslacht en seksualiteit, en de nadruk ligt op plezier voor alle betrokken partijen.

"Je kan het ook doen zonder daadwerkelijk de seks zelf te laten zien," zei ze. "Ik zou bijvoorbeeld gewoon alleen de intro's van de seksscènes laten zien. Studenten kunnen dan praten over de stijl en de verschillende soorten lichamen van de acteurs."

Dit soort lessen zouden volgens Blake trouwens best wel eens ongemakkelijk kunnen worden. "Ik kan me voorstellen dat het behoorlijk raar is om samen met je meester of juf en je klasgenootjes naar porno te kijken. Ik maak me nog het meeste zorgen over hoe leerkrachten hier goed in kunnen worden getraind, aangezien er in onze samenleving nog een cultuur van seksuele schaamte heerst. Veel leerkrachten zijn van een oudere generatie en nauwelijks bekend met moderne porno," zei ze. "Het laten zien van porno en er vervolgens over praten zal moeten gebeuren door externe specialisten van onder de dertig, die alles weten van internet en internetporno."

Uit een enquête, gehouden onder meer dan 2500 jongeren in het Verenigd Koninkrijk, bleek dat slechts een derde van de jongeren de dingen die ze tijdens seksuele voorlichting leerde kon toepassen in de praktijk. Meer dan twee derde vond de seksuele voorlichting "redelijk, slecht, of afschuwelijk", en meer dan de helft zei dat er niet gepraat werd over dingen die ze wel zouden moeten weten. Meer dan twee derde zei dat ze porno hadden gebruikt om dingen over seks te leren."

"Daarom is praten over porno en/of het laten zien ervan in de klas zo belangrijk," volgens professor Graugaard. "We moeten jongeren aanmoedigen de leuke dingen van seksualiteit op hun eigen manier te ontdekken," zei hij tegen VICE News. "Het uiteindelijke doel van seksuele voorlichting is om tieners te leren hoe ze weloverwogen, gezonde, verantwoordelijke en persoonlijke keuzes kunnen maken – en om ze bewust te maken van het verschil tussen porno, oftewel fopseks, en seks in het echte leven."