Doordat alles duurder wordt komen mensen in polyamoreuze relaties in de knel

Stel je nu voor dat daar nog een hele extra relatie bij zit. Of twee. Of drie. Of tien – je snapt het wel. Door de inflatie en de wooncrisis is daten lastiger geworden, en voor polyamoreuze mensen, die meerdere relaties moeten onderhouden, is het einde soms helemaal zoek. 

De 25-jarige Britse kunstenaar Katy, die hun achternaam net als anderen in dit artikel omwille van privacyredenen niet wil delen, realiseerde zich recent na een hele hoop ontdekking dat hen polyamoreus is. Het probleem? Hun zelfontdekking begon op hetzelfde moment dat in het Verenigd Koninkrijk de cost of living crisis uitbrak, waarbij de prijs van eerste levensbehoeftes zodanig steeg dat ze voor veel mensen nagenoeg onbetaalbaar werden.

Hierdoor is hen momenteel doodsbang voor bepaalde gesprekken tijdens het daten. “Ik krijg bijna een angstaanval als ik tegen een mogelijke partner moet zeggen: ‘Ik zou erg graag met je afspreken, maar ik krijg dan en dan pas m’n salaris en tot die tijd ben ik fucking blut’,” vertelt Katy aan VICE. “Wat als ze denken dat ik gewoon op een gratis maaltijd aas, of dat ik geen geld aan ze wil uitgeven omdat ik een gierigaard ben? Ik maak me echt zorgen om hun reactie.” 

Het is geen geheim dat stijgende kosten een negatief effect kunnen hebben op de liefde. Het is zelfs een crisis op zich geworden: de betaalbaarheid van woningen en dagelijkse boodschappen heeft invloed op hoeveel scheidingen er zijn, wanneer die plaatsvinden en hoe die plaatsvinden. Stelletjes besluiten soms om financiële redenen samen te blijven wonen en daarmee geld te besparen, ook al houden ze niet meer van elkaar. Een peperduur bestaan kan zelfs seks verpesten. 

Geld kan natuurlijk een enorme impact hebben op relaties, laat seksuoloog en polyamorie-expert Chantal Gautier aan VICE weten. “Geld uitgeven, geld sparen, meningsverschillen over sparen, conflicten over geldprioriteiten – financiële instabiliteit kan een tol eisen op relaties,” zegt ze. Bij polyamorie wordt dit exponentieel moeilijker. 

“Er heerst al lang een idee dat polyamorie alleen voor een bepaald soort persoon is – een rijk, wit, hoogopgeleid, bovenklasse-achtig persoon,” gaat Gautier verder. “We krijgen er vaak alleen een beeld van vanuit een bovenklasseperspectief, door de lens van media en cultuur.” Met name sinds het boek The Ethical Slut polyamorie meer mainstream heeft gemaakt, zegt ze, associëren we polyamoreuze mensen met dure seksfeestjes en privé-evenementen. 

Maar seksuele voorkeuren laten zich maar zelden door klasse beperken, en zijn ook niet afhankelijk van inkomen: “Mensen uit allerlei achtergronden zijn polyamoreus.” Er zijn veel polyamoreuze mensen met een uitkering, of die dates tussen hun diensten achter de bar moeten proppen. Velen van hen moeten nu nieuwe manieren vinden om polyamorie te laten werken tijdens de crisis van de kosten van levensonderhoud, en hebben daardoor relaties die moeizaam verlopen of zelfs beëindigd moeten worden. 

Kayla, een 29-jarige docent uit het VK, is een van die mensen – ze moest een relatie van acht maanden afbreken vanwege haar financiën. “Geen van ons had het besteedbare inkomen om aan dates uit te geven buiten onze primaire partners,” zegt ze, terwijl ze ook opmerkt dat de verwachting van leuke dates bij meerdere partners polyamorie nog een stukje duurder maakt. 

Vanaf nul beginnen met daten is echter net zo moeilijk. Kayla heeft nog steeds een primaire partner, en ze willen allebei andere mensen daten, maar Kayla heeft alle datingapps verwijderd toen haar dates “er klaar mee” waren dat ze zich niet nog meer dates kon veroorloven. “Ik ontmoette andere poly mensen op Tinder en Feeld, en in het begin ging dat nog wel goed, maar na een tijd moest ik steeds dates afzeggen omdat ik er het geld gewoon niet voor heb,” gaat ze verder. 

Polyamoreuze mensen moeten ook rekening houden met meerdere portemonnees – al hun datingkeuzes moeten gemaakt worden met de financiële situaties van meerdere mensen in het achterhoofd. “We moeten nadenken over de verplichtingen van onze andere partners, zeker als je partners nestpartners (primaire partners die vaak samenwonen en meestal de levenskosten delen) hebben, zoals het geval is bij iemand met wie ik date,” voegt Katy eraan toe. 

Dit betekent dat er een hele hoop meer stress en organisatie bij komt kijken. Er heerst een idee dat polyamorie gaat over je laten leiden door je impulsen en je niet aan de regels houden, maar Katy zegt dat impulsiviteit helemaal niet de alfa en omega ervan hoeft te zijn. Een polyamoreus leven vereist veel zorg, aandacht en planning.

Het is echter niet alleen maar kommer en kwel. Gautier zegt dat het soms juist kostenefficiënter kan zijn om in een polyamoreuze relatie te zitten. “Voor polyculen (het grotere netwerk van polyamoreuze relaties) waarbij iedereen samen in één huis woont en eten en kosten deelt, kan polyamorie dingen juist goedkoper maken,” zegt ze.

Maar dit is niet hoe de meeste polyculen eruitzien. Chris, een 38-jarige universitaire docent uit het VK, zegt dat deze soort polycule voor hem niet mogelijk was (noch iets wat hij zou willen) en dat ethisch niet-monogaam zijn “een stressvolle ervaring” is geworden sinds de crisis is begonnen. 

De meeste polyamoreuze mensen kunnen niet zomaar met hun polycule gaan samenwonen; het is in de meeste gevallen gewoon niet praktisch,” zegt hij. “Ik moet voor een hoop dates hotelkamers betalen, aangezien veel van mijn partners nestpartners hebben, en we dus niet naar hun huis kunnen. En als we nog in de beginfase zitten is het ook begrijpelijk als ze nog niet naar mijn huis willen komen.

Sociale klasse en verschillen in inkomen zijn grote zorgen geworden voor Chris, aangezien hij en zijn vier partners in enorm verschillende financiële situaties terecht zijn gekomen sinds het tijdperk van verdrievoudigde etensprijzen en huurverhogingen is aangebroken.

“Een tijdje terug had een van mijn partners letterlijk niks te eten, terwijl de ander door Europa aan het reizen was en in 5-sterren restaurants at,” vertelt hij. “Het kan erg moeilijk zijn om verbonden, ondersteunend en begripvol voor elkaar te zijn als er zulke grote financiële verschillen zijn.”

“Ik voel me ontzettend kut omdat ik geen geld over heb om een van mijn partners met de huur te helpen, om zo te voorkomen dat ze huurachterstand krijgen en hun huis verliezen,” gaat hij verder. “Intussen geeft een andere partner, die de vorige partner niet kent, geld uit alsof het niets is.”

Chris benadrukt dat hij nog steeds van al zijn partners houdt en dat hij geen van hen veroordeelt om hun financiële situaties, maar dat “het moeilijker wordt om met ze allemaal verbonden te blijven wanneer de levenskosten de financiële verdeling in relaties zodanig heeft opgeblazen.” Hij zegt dat zijn polycule zeker belast is, en dat hij overweegt om een stapje terug te doen uit de polyamoreuze levensstijl totdat zijn financiën er beter voor staan.

Misschien vind je dat er belangrijkere dingen in de wereld zijn dan mensen die zich niet meerdere partners kunnen veroorloven, maar mensen die de autonomie over hun relaties en seksuele vrijheid verliezen is een serieus probleem. Zoals Kayla het verwoordt: “Het duurde zo lang voordat ik accepteerde dat ik een polyamoreuze levensstijl wilde en de nucleaire relaties die ons door de maatschappij worden voorgeschreven achter me liet. Ik moest zoveel schaamte achter me laten. Het is vreselijk dat me dat nu allemaal ontnomen wordt door een onontkoombare financiële crisis.” 

Polyamoreuze mensen die hun levensstijl moeten veranderen zijn simpelweg een voorbeeld van hoe financiële ongelijkheid onze kwaliteit van leven beïnvloedt. Maar dat wil niet zeggen dat je niet polyamoreus kunt zijn in een recessie. 

Gautier legt uit dat bepaalde soorten polyamoreuze mensen minder financiële stress kunnen ervaren. Als individuen bijvoorbeeld hun onafhankelijkheid en financiële autonomie binnen hun polycule behouden, in plaats van dat ze hun kosten delen, dan kunnen ze meerdere partners hebben, maar geen financieel afhankelijke partners – iets wat een grote bron van geldstress kan zijn. 

“Als ze als autonome personen functioneren, kunnen individuen kiezen om ergens aan mee te doen of zich terug te trekken, en hun keuzes op hun financiële- of levenssituaties af te stellen,” legt ze uit. Bij de eerder genoemde nestelende polyamoreuze netwerken, of poly families, heb je minder kans om “wel of niet mee te doen”. 

Er zijn ook andere oplossingen – en manieren vinden om door te gaan is de perfecte middelvinger naar het immer dominante idee dat monogamie de standaard is. Katy heeft op een datingapp een andere partner met een laag inkomen gevonden en gaat daarmee als date een goedkoop ijsje halen wanneer het salaris binnen is. Kayla is naar ethische friends with benefits-overeenkomsten met haar vrienden gaan kijken, waarbij discussies over geld comfortabeler zullen zijn, en organiseert goedkope seksfeestjes. Chris heeft veel van zijn relaties naar de online ruimte verplaatst, en gebruikt cyberseks om aan zijn trekken te komen terwijl hij op de kosten bespaart. 

“Onconventionele relatiestijlen ontdekken is erg belangrijk,” zegt Gautier. In een wereld waar monogame relaties nog steeds als een ideaal of streven worden gezien, is het essentieel om het potentieel om onze percepties en standpunten uit te breiden, te omarmen – of er nou een crisis is of niet.”

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE UK.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.