Onderzoekers bestudeerden rioolwater om erachter te komen welk land welke drugs gebruikt

Wetenschappers hebben jarenlang over de hele wereld rioolwater onderzocht, van in totaal zo’n 60 miljoen mensen. Ze zochten naar sporen van cocaïne, speed en mdma, omdat ze in kaart wilden brengen welke drugs er op welke plekken populair zijn.

Volgens het onderzoek, dat afgelopen woensdag gepubliceerd werd in het wetenschappelijke tijdschrift Addiction, wordt cocaïne steeds populairder in Europa, wordt er in Noord-Amerika en Australazië vooral meth gebruikt en is Nederland de wereldwijde koploper op het gebied van mdma.

“Dit is het grootste epidemiologische onderzoek op basis van rioolwater dat ooit is uitgevoerd, als je kijkt naar het aantal steden (120), landen (37) en de tijdsduur (2011-2017) ,” zei het onderzoeksteam, dat geleid werd door onder anderen Iria González-Mariño, een universitair docent Scheikunde aan de Universiteit van Salamanca.

“De dataset van cocaïne, amfetamine, methamfetamine en mdma laat een uitgebreid beeld zien van de trends op het gebied van gebruik per tijd en plaats,” zeiden González-Mariño en haar collega’s in het onderzoek.

Het afgelopen decennium is het onderzoeken van rioolwater een steeds gangbaardere manier geworden om patronen te zoeken in de wereldwijde drugshandel. Vorige onderzoeken richtten zich bijvoorbeeld op drugsgebruik in specifieke steden of tijdens grote gebeurtenissen, zoals de totale zonsverduistering in 2017, maar González-Mariño’s en haar collega’s besloten het groter aan te pakken.

Het team begon in 2011 rioolwater te onderzoeken in Europese steden, en breidde het onderzoek tussen 2014 en 2017 uit naar Australië, Nieuw-Zeeland, Colombia, Martinique, Canada, de VS, Zuid-Korea en Israël.

Ze probeerden te vermijden dat ze hun monsters verzamelden tijdens feestdagen of evenementen, aangezien het drugsgebruik dan waarschijnlijk hoger dan gemiddeld is en dat een vertekend beeld kan geven. Ook probeerden ze rekening te houden met het feit dat ze ook sporen van voorgeschreven medicijnen zouden kunnen aantreffen, die lijken op die van hun illegale variant. In Seattle leek er bijvoorbeeld bijzonder veel meth te worden gebruikt, maar dat kon ook te maken hebben met het relatief hoge aantal medicijnen die daar worden voorgeschreven voor ADD of ADHD.

De resultaten lieten zien dat er over het algemeen vooral drugs worden gebruikt in steden als Antwerpen, Amsterdam, Zürich, Londen en Barcelona, en het minst in steden uit Griekenland, Portugal, Finland, Polen en Zweden.

Cocaïne was het populairst in Londen, Bristol, Amsterdam, Zürich, Genève, St Gallen en Antwerpen, en speed in Barcelona, Genève, Bern, Zürich, Dortmund en Berlijn. Meth was in Europa dan weer veel minder populair dan in de VS en Australië. Mdma wordt vooral gebruikt in Nederland, maar is ook populair in Helsinki, Oslo, Brussel, Dortmund, Zagreb, Zürich, Genève en Barcelona.

Over het algemeen kwamen deze uitkomsten overeen met andere metingen van drugsgebruik. “De conclusies sluiten aan op andersoortige onderzoeken naar drugsgebruik, zoals vragenlijsten,” schreef González-Mariño in een e-mail. “Het interessante aan deze methode is dat we heel snel gegevens konden verkrijgen (de monsters werden een paar dagen nadat ze genomen zijn al geanalyseerd). Een stuk sneller dan bij andere indicatoren.”

Als voorbeeld geeft ze dat haar team tussen 2016 en 2017 in Europa ineens een grote piek in de meting van benzoylecgonine zag, de metabolietverbinding in cocaïne. Maanden later kwamen de onderzoekers erachter dat de cocaïne in die tijd puurder was geworden, wat die piek in het rioolwater zou kunnen verklaren.

González-Mariño nam ook monsters om onderzoek te doen naar cannabis, maar het was lastiger om de psychoactieve stof (THC) te vinden omdat het makkelijk bindt met afvalwater. “We moesten elk jaar het analyseprotocol om het te extraheren en te analyseren verbeteren,” zegt ze. “Het is een vrij verraderlijke substantie, maar ik heb er vertrouwen in dat onze nieuwe methodes goed genoeg zullen zijn om de volgende keer ook THC in ons onderzoek mee te nemen.”

De gegevens van het rioolwater zijn nuttig voor steden die de drugsstroom willen volgen en de problemen die deze drugs kunnen veroorzaken voor willen zijn. González-Mariño en haar collega’s hopen hun onderzoek ook naar andere steden uit te breiden, en misschien ook andere substanties te meten die onze kwaliteit van leven beïnvloeden.

“Deze methode kan zo worden uitgebreid dat we ook bijvoorbeeld tabaks- of alcoholgebruik, of de blootstelling aan verontreinigde stoffen zoals pesticiden kunnen meten. Het is heel breed toepasbaar, en hoeft dus niet beperkt te blijven tot drugs,” zegt ze.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE US.