Hoe ik me voelde terwijl ik wachtte op goedkeuring van mijn euthanasieverzoek

In onze nieuwe documentaire Too Young to Die volgen we onder andere de dertigjarige Amy de Schutter, die na een aantal zelfmoordpogingen en jaren van psychisch lijden een euthanasieverzoek indiende. Haar verzoek werd vorig jaar goedgekeurd, maar Amy leeft nog steeds.

In haar boek Hoe men van een klaproos een monster maakt beschrijft Amy met een combinatie van dagboekfragmenten en bespiegelingen haar lange tocht door de psychiatrische hulpverlening. De tekst hieronder is een bewerkt fragment uit het boek.

Als wat mijn psychologe zegt juist is (dat ik verwaarloosd ben en dat mij onrecht is aangedaan), waarom is er dan nooit iemand geweest die dat heeft doen stoppen? Ik zal het wel hebben verdiend, ik ben een monster. Ik heb de laatste dagen periodes waarin ik niet mezelf ben. Ik ben verward, niet wetend wat ik aan het doen ben. Periodes dat ik zo bang en verdrietig ben, alsof het lijkt dat het nooit overgaat. En dan ineens voel ik niets meer. Geen emoties, gewoon leeg. Hol vanbinnen, alsof ik eigenlijk al dood ben. Nee, het wordt niet beter, het wordt erger. En het leven is elke dag een strijd die ik niet kan winnen. Na intens verdriet ben ik zo moe. Eigenlijk ben ik de hele tijd moe. De strijd met mezelf is te uitputtend. Constant wantrouwen. Mijn psychologe willen vertrouwen maar niet durven. Schrik voor afwijzing, schrik om mijn strijd te tonen want wat als ze me niet kan helpen of nog erger niet meer wil helpen? Schrik dat ik weer word zoals vroeger. Ik heb zoveel schrik dat ik haar grenzen niet meer respecteer, zoals ik vroeger constant deed. Maar eigenlijk, diep in mijn hart, wil ik gewoon huilen en even niet die constante waakzaamheid hebben. Ik wil me gewoon even, hoe kort ook, onvoorwaardelijk veilig voelen. Weg met dat masker, niet constant bezig moeten zijn met vertrouwen.

Met mijn huisarts had ik ondertussen afgesproken dat de euthanasie alleen zou doorgaan als ik twee positieve adviezen kreeg. Dat is wettelijk gezien niet verplicht, maar wel good practice in het echte leven. We beslisten ook dat als de euthanasie zou doorgaan, zij me dan een drankje zou geven en het niet intraveneus zou toedienen. Zo gaf dat haar meer het gevoel dat ik het inderdaad vrijwillig deed en het echt wilde. Ik vond dat heel logisch en gaf haar meteen gelijk. Ik had oneindig veel respect voor mijn huisarts, dat ze bereid was om me te blijven begeleiden, ook bij het sterven. Het lijkt me iets dat je als arts gewoonweg niet wilt meemaken en waar je liever van wegloopt. Maar dat deed ze niet. Ze zag er zeer zeker tegenop en hoopte dat ik nog een andere weg zou vinden. Ik koester eeuwige bewondering voor haar diepe medeleven met haar patiënten.

Ik zou dus nog twee artsen moeten overtuigen van mijn vraag om hun goedkeuring te krijgen en minstens één daarvan moest een psychiater zijn. Dit laatste was uiteraard niet onlogisch, maar voor mij was het een heus struikelblok. Psychiaters en ik, wij hadden geen goede band gehad in het verleden. Ik haatte het dat ik verplicht naar een psychiater moest gaan om daar om goedkeuring te bedelen. Ik had enorm veel wantrouwen en ging er eigenlijk gewoon liever niet naartoe. Te veel psychiaters hadden mij alleen maar meer lijden bezorgd door me op te sluiten of van het ene ziekenhuis naar het andere te sturen, van de ene afdeling naar de andere. Maar goed, het moest.

Voor mij was het belangrijk dat het een vrouw zou zijn. Waarschijnlijk vooral omdat de meeste psychiaters die ik in de psychiatrie was tegengekomen mannen waren. De naam ULteam viel al snel en rond 10 september belde ik voor een afspraak. De eerstvolgende afspraak die mogelijk was, was 24 november en de tijd tussen de telefoon en de daadwerkelijke afspraak duurde eindeloos lang.

Over het woord 'goedkeuring' sprak ik met die adviserende psychiater vaak. Zij vond het woord 'goedkeuring' niet goed, alsof ze mij zou moeten keuren voor iets. Ze vond het woord 'advies' veel passender in de context van een euthanasieaanvraag. Dat de adviserende artsen uitdrukken dat ze je willen helpen bij het sterven, ook al zouden ze je veel liever op een andere manier helpen. Ik snap haar redenering hierin wel, maar voor mij voelt het meer aan als een goedkeuring dan als een advies, waardoor ik toch blijf spreken van 'goedkeuringen'.

Sinds een paar dagen geef ik het op. Ik ben helemaal leeggevochten. Heb alles gedaan wat ik kon, maar ik overleef dit niet. Ik weet hoe hard ik zou moeten werken om dit te boven te komen. En ik kan het niet meer. Het is maar de vraag of ik kan wachten op de euthanasie. Ik ga alvast proberen om een tweede afspraak te krijgen bij de adviserende psychiater, dan moet ik niet zo lang wachten. Ik kan niet meer. Ik heb zo hard gevochten en nu is het helemaal op.

Ondertussen kwam 24 november dichterbij en ik had de psychiater al online opgezocht. Ik keek met gemengde gevoelens uit naar die afspraak. Ik had totaal geen zin om met een psychiater te praten, maar ik wist dat ik geen andere optie had als ik de euthanasieprocedure wilde volgen. Ik moest echt al mijn moed bijeenrapen om naar haar toe te gaan. Maar ik was zo ontzettend moe.

Hoe men van een klaproos een monster maakt door Amy De Schutter is verkrijgbaar bij Witsand Uitgevers (19,95 euro).

De documentaire Too Young to Die is nu te zien op VICE.com.