Δικαιώματα

Δέκα Ερωτήσεις που Πάντα Ήθελες να Κάνεις σε Κάποιον με Σχιζοφρένεια

Η συγκεκριμένη ψυχική ασθένεια έχει παρουσιαστεί τρομερά λάθος στην ποπ κουλτούρα. Μιλήσαμε με κάποια που ζει με σχιζοφρένεια κάθε μέρα.
Yannah Alfering
Κείμενο Yannah Alfering
Die an Schizophrenie leidende Laura vor einem Strukturglas
Φωτογραφίες: Hakki Topcu

Φαντάσου να ακούς μια φωνή που σου λέει να βάλεις μια σακούλα στο κεφάλι σου και να τη σφίξεις. Για τη Laura*, αυτή η φωνή προερχόταν από το κεφάλι της – και δεν σταματούσε μέχρι να κάνει ό,τι της έλεγε.

Η Laura έχει παρανοειδή  σχιζοφρένεια, μια ψυχική ασθένεια που χαρακτηρίζεται από ψευδαισθήσεις και παραισθήσεις. Είχε αυτά τα συμπτώματα πρώτη φορά στα 18, αφότου βγήκε για ποτό με μια φίλη. Στην αρχή, σάστισε με τις φωνές που ολοένα δυνάμωναν.  

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

«Νόμιζα πως υπήρχαν κάποιοι άνθρωποι στο σπίτι», θυμάται η πλέον 21χρονη. «Δεν ήμουν στον χώρο αλλά δεν ήμουν και αλλού». Όταν οι φωνές της είπαν να δώσει τέλος στη ζωή της, προσπάθησε να προκαλέσει ασφυξία στον εαυτό της με μια νάιλον σακούλα. Αλλά λίγο πριν λιποθυμήσει την έσκισε και τηλεφώνησε σε φίλους που την πήγαν αμέσως στο νοσοκομείο.

Τους μήνες που ακολούθησαν, η Laura είχε πάνω από 20 ψυχωσικά επεισόδια. Ξεκίνησε ψυχοθεραπεία, ρύθμισε τα φάρμακά της κι έτσι στάθηκε ξανά στα πόδια της. Τώρα, δουλεύει ως εκπαιδευόμενη σε μια καινούργια δουλειά. Όπως και πολλές άλλες ψυχικές ασθένειες, η παρανοειδής σχιζοφρένεια παρουσιάζεται λάθος στην ποπ κουλτούρα. Ρώτησα τη Laura πώς είναι να ζεις με μια πάθηση που διαστρεβλώνει την αίσθηση που έχεις για τον εαυτό σου και την πραγματικότητα.

Η Laura ΑΠΟ ΠΙΣΩ

VICE: Πόσοι άνθρωποι ζουν μέσα σου;
Laura: Η ιδέα ότι οι σχιζοφρενείς έχουν πολλαπλές προσωπικότητες είναι μια βλακεία και μισή. Είμαι εγώ – απλώς έχω κάποιους ανθρώπους που είναι πάντα εκεί. Συνήθως αποστασιοποιείσαι από το σώμα σου. Κάποτε έκοβα το μπούτι μου βαθιά με έναν σουγιά από περιέργεια. Ήθελα να δω τα στρώματα λίπους και πώς ήταν οι φλέβες μου όταν θα έβγαζαν αίμα από το κορμί μου.

Τι λένε οι φωνές στο κεφάλι σου;
Ακούω πέντε φωνές και είναι όλες άγνωστες. Υπάρχει η φωνή ενός μικρού παιδιού, περίπου πέντε ετών. Με υπερασπίζεται όταν οι άλλοι με προσβάλλουν. Υπάρχει μια αντρική φωνή, είναι υποτακτικός. Και υπάρχουν και τρεις γυναικείες φωνές. Η μια είναι η πιο κυριαρχική και κακοποιητική, οι άλλες είναι ακόλουθοί της.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Οι ψυχώσεις κατηγοριοποιούνται με χρώματα. Στο πράσινο απλώς μιλάμε, στο κίτρινο με προσβάλλουν και λένε ότι είμαι άσχημη και τέτοια. Στο κόκκινο λένε «Πάρε τώρα ένα τσιγάρο και σβησ’ το στο χέρι σου».

Φοβάσαι τον εαυτό σου;
Κάποτε μπήκα μόνη μου σε ένα ψυχιατρείο επειδή φοβόμουν ότι δεν θα επιβίωνα από το επόμενο επεισόδιο. Αλλά ποτέ δεν θεωρήθηκα ότι έχω οξείες αυτοκτονικές τάσεις. Προσπάθησα να αυτοκτονήσω μερικές φορές πάνω στο επεισόδιο, αλλά με μισή καρδιά. Κάποτε έκανα ένα κοκτέιλ φαρμάκων που ήξερα ότι δεν ήταν θανατηφόρο. Εκείνες τις στιγμές ξέρω ότι αυτό που κάνω δεν είναι καλό αλλά είναι ο μόνος τρόπος να σωπάσουν οι φωνές αν δεν έχω τα φάρμακα μαζί μου.

Μέχρι στιγμής πάντα αναζητώ βοήθεια όταν τα πράγματα σοβαρεύουν. Όταν η μητέρα μου έμαθε πόσες φορές πήγα να αυτοκτονήσω έβαλε τα κλάματα. Αν έχεις κατάθλιψη όπως εγώ πάντα σκέφτεσαι ότι δεν θα λείψεις σε κανέναν. Αλλά δεν θα ξεχάσω ποτέ την αντίδρασή της. Δεν θα μπορούσα να της το κάνω αυτό.

Πώς λες σε κάποιον με τον οποίο βγαίνεις ότι έχεις σχιζοφρένεια;
Εκτός δουλειάς, το συζητάω ανοιχτά. Αλλά δεν θα το έλεγα αμέσως. Στην αρχή λέω ότι έχω κατάθλιψη. Αν κάποιος αλλάξει θέμα, καταλαβαίνω ότι δεν θα βγει πουθενά.

Πόσο δύσκολο είναι να έχει κανείς σχέση μαζί σου;
Δεν νομίζω ότι είναι και τόσο δύσκολο για τον φίλο μου. Είμαι από τους πιο επικοινωνιακούς ανθρώπους που υπάρχουν. Είναι ο πιο στενός μου άνθρωπος και το βλέπει αμέσως όταν δείχνω τα πρώτα σημάδια ψυχωσικού επεισοδίου. Ξαφνικά αρχίζω να μιλάω με πολύ παιδική φωνή ή φαίνομαι απαθής.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η LAURA ΚΡΑΤΩΝΤΑΣ ΕΝΑ ΕΡΓΟ ΤΕΧΝΗΣ

Οι φίλοι σου σε φοβούνται;
Όχι. Ξέρουν πού είναι τα φάρμακα έκτακτης ανάγκης και δεν με αφήνουν ποτέ μόνη κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου. Επίσης ξέρουν ότι δεν πρέπει να ψιθυρίζουν για να μη νομίζω ότι ακούω κάτι που οι άλλοι δεν ακούν. Απορρίπτω ανθρώπους όταν μου λένε ότι οι φωνές κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου δεν είναι αληθινές. Για μένα, είναι απολύτως αληθινές εκείνη τη στιγμή. Επίσης, είμαι πολύ μέσα στη φάση για να σκεφτώ με κοινή λογική.

Ποια ήταν η χειρότερη παραίσθησή σου;
Συχνά ένιωθα να με περπατάνε μυρμήγκια. Ήταν πολύ τρομακτικό επειδή τα φοβάμαι πολύ. Μερικές φορές όταν ανεβαίνει στο πόδι μου ένα μυρμήγκι, δεν ξέρω αν είναι αληθινό.

Γίνεσαι απρόβλεπτη;
Όχι, μπορώ να επικοινωνήσω με τον έξω κόσμο ακόμα και κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου. Δεν κλείνομαι τελείως. Αν οι φωνές μου λένε να κάνω κακό στον εαυτό μου, μπορώ να το πω σε έναν φίλο επιτόπου. Αλλά οι φωνές προκαλούν πολλά συναισθήματα – όταν λένε ότι είμαι τραγική, είναι χειρότερο απ’ ότι όταν μου το λέει κάποιος στην πραγματικότητα.

Ποιο είναι το χειρότερο που έχεις κάνει κατά τη διάρκεια οξέος επεισοδίου;
Το περιστατικό με τη νάιλον σακούλα. Δεν ήθελα να πεθάνω αλλά οι φωνές μου είπαν να το κάνω. Δεν είχα τη δύναμη να με υπερασπιστώ. Σκεφτόμουν ότι αν αρνιόμουν θα συνέβαινε κάτι χειρότερο από τον θάνατο. Ευτυχώς είχα μια στιγμή διαύγειας.

Πόσο φοβάσαι το επόμενο επεισόδιό σου;
Πολύ. Αυτή τη στιγμή έχω «μόνο» κατάθλιψη, αλλά μπορεί να χειροτερέψει ανά πάσα στιγμή. Τις ψυχώσεις μπορεί να τις πυροδοτήσει το στρες αλλά και η μεγάλη χαρά. Είχα ένα επεισόδιο όταν πέρασα τις εξετάσεις για το δίπλωμα. Στη δουλειά μου πρέπει αν μπορείς να δουλεύεις υπό πίεση. Φοβάμαι ότι τελικά θα συνειδητοποιήσω ότι δεν το αντέχω.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Αν πάθαινα άλλη κρίση θα έπρεπε να πάρω άδεια και να ρυθμίσω ξανά την αγωγή μου. Θα έπρεπε να το μάθει το αφεντικό μου. Οι περισσότεροι δεν καταλαβαίνω ότι μπορείς να είσαι υγιής και άρρωστος ταυτόχρονα. Ο ψυχίατρός μου λέει ότι είμαι κατάλληλη για δουλειά αλλά ξέρω ότι οι συνάδελφοί μου θα πρόσεχαν πάρα πολύ αν το ήξεραν.

Ο μεγαλύτερος φόβος μου είναι ότι τα φάρμακά μου δεν θα με πιάνουν κάποια στιγμή και ότι δε θα έχω εναλλακτική.

*Το όνομα έχει αλλαχθεί.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο  VICE Germany.

Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.

Περισσότερα από το VICE

Οι «Αγρότες» της Κρίσης Έχουν Μετατρέψει ένα Πρώην Στρατόπεδο στον Μεγαλύτερο Λαχανόκηπο της Θεσσαλονίκης

«Σπάστε τους τα Κεφάλια, Μη Χαμπαριάζετε» - Ο Νεοναζί Υπαρχηγός Παππάς που Καταζητείται

Ο Ορφέας Αυγουστίδης Δεν Έχει Δοκιμάσει Ποτέ του Καρπούζι

Ακολουθήστε το VICE σε Twitter, Facebook και Instagram.