«Όσα μου Έμαθε η Ραπ για τον Σεξισμό και την Αρρενωπότητα»

Από τα πρώτα βήματα των N.W.A. και τον πόλεμο που ξεκίνησε εναντίον τους λόγω του κομματιού Fuck the Police, μέχρι τον Eminem, το “Parental Advisory” κίνημα που βάλθηκε να τον «ακυρώσει», αλλά και την πολιτική ορθότητα του 2022, μετράμε περίπου 40 χρόνια. Η rap μουσική επιβίωσε και πλέον είναι από τα επικρατέστερα είδη σε παγκόσμιο επίπεδο. Ωστόσο, μια εποικοδομητική συζήτηση γύρω από τις προβληματικές της γωνίες έχει ξεκινήσει. Ίσως για πρώτη φορά στην ιστορία της.

Ο Κώστας Σαββόπουλος αποφάσισε να προσθέσει τα δικά του 2 cents σε αυτήν τη συζήτηση με ένα βιβλίο. Έτσι προέκυψε το I Still Love H.E.R Όσα μου Έμαθε η Ραπ για τον Σεξισμό και την Αρρενωπότητα. Ο τίτλος του είναι σαφής και η συγγραφή του ξεκίνησε για τις ανάγκες της διπλωματικής του, για το μεταπτυχιακό που έκανε στις πολιτικές επιστήμες. Έπειτα από παρότρυνση των καθηγητών του, πήρε την απόφαση να το μετατρέψει σε βιβλίο και έτσι βρεθήκαμε να τα λέμε λίγες μέρες πριν την επίσημη παρουσίασή του.

VICE: Πώς βγήκε ο βασικός τίτλος του βιβλίου (I Still Love H.E.R.);
Κώστας Σαββόπουλος: Πρόκειται για μια αναφορά σε ένα τραγούδι του Common, το οποίο είχε κυκλοφορήσει το 1994 και λεγόταν I Used To Love H.E.R.. Το “Η.Ε.R.” σημαίνει “Hip-Hop in its Essence is Real”, βλέπει το hip – hop σαν μια κοπέλα την οποία γνώρισε ως πιτσιρικάς και την ερωτεύτηκε. Μέσω των στίχων κάνει μια αναδρομή στο hip-hop, από το αφροκεντρικό, στο πολιτικοποιημένο, στο gangsta και στο R&B. Τη θεώρησα όμορφη αναφορά.

Η συνεργασία με τη Red ‘n’ Noir πώς προέκυψε;
Με τα παιδιά γνωριστήκαμε μέσω κοινών κοινωνικών και πολιτικών συναναστροφών. Τους έκανα μια νύξη και ήταν εξαρχής πρόθυμοι. Πριν είχα δοκιμάσει την τύχη μου και σε άλλους εκδοτικούς, όμως επειδή ήταν μικροί φοβήθηκαν να πάρουν το ρίσκο και να εκδώσουν ένα βιβλίο χωρίς να γνωρίζουν αν θα πάει καλά ή όχι.

Πολύς κόσμος μπορεί δεν σε γνωρίζει. Θέλεις να περιγράψεις τη σχέση σου με τη rap μουσική;
Αρχικά είμαι ακροατής. Την τελευταία δεκαετία ακούω κι άλλα είδη, όμως ανυπομονώ περισσότερο για τους νέους rap δίσκους. Από τη στιγμή που μπήκα στον χώρο ως ακροατής, μου άρεσε να διαβάζω και να μαθαίνω για το κοινωνικό πλαίσιο γύρω από αυτό. Είτε μιλάμε για τη γέννησή του, για τη δεκαετία του ’60 και το πώς φτάσαμε να ακούμε rap, τη δεκαετία του ’90, ποιες κοινωνικές αλλαγές το συνόδευσαν, όσα έγιναν στα 00’s και πολλά ακόμη. Αυτό το μονοπάτι με οδήγησε και στο να αρθρογραφήσω για θεματικές που έχουν να κάνουν με το hip-hop.

Το βιβλίο ξεκίνησε από την πτυχιακή σου. Έκανες πολλές αλλαγές πριν εκδοθεί;
Έχω προσθέσει κάποια πράγματα και το σουλούπωσα ώστε να μην έχει τη μορφή μιας στείρας ακαδημαϊκής τοποθέτησης. Στον πυρήνα του πάντως δεν έχω πειράξει κάτι.

Φέτος ήταν μια πολύ δυνατή χρονιά για τη rap μουσική στην Ελλάδα. Είδαμε συναυλίες όπως του Λεξ, αλλά και περιστατικά όπως ο καβγάς μεταξύ Snik και Light. Πώς είδες την στάση μερίδας του τύπου που σύγκρινε τις δύο πλευρές με το αφοριστικό «Λεξ καλός, trappers κακοί»;
Όπως λες κι εσύ, μου φάνηκε πολύ αφοριστική και απλοϊκή προσέγγιση. Είναι περισσότερα τα φίλτρα από τα οποία πρέπει να περάσει όλο αυτό. Δεν νομίζω πως καθορίζει το πόσο καλός ή εμπορικός είναι ένας καλλιτέχνης το γεγονός ότι τσακώνεται στα βραβεία MAD ή το αν είναι κωλόπαιδο. Αυτό καθορίζεται από το αν δίνει στον κόσμο αυτό που θέλει, είτε αυτό είναι να παρτάρει είτε να προβληματιστεί.

Η σύγκριση μεταξύ «αληθινού» και «ψεύτικου» από τα mainstream media και η παρουσίαση της εν λόγω μουσικής ως κάτι που διαφθείρει τη νεολαία, μου έβγαλε κάτι από ηθικό πανικό. Δεν είναι καινούργιο αυτό, από την εποχή των N.W.A. και των Body Count συμβαίνει. Είναι λογικό να αναπαράγεται με αυτόν τον τρόπο, για να γίνεται σούσουρο και να κάνουν νούμερα, όμως, ο κόσμος που ακούει αυτή τη μουσική δεν ασχολήθηκε ιδιαίτερα και θεωρώ ότι αυτή ήταν μια πολύ σωστή προσέγγιση

Στις 9 Σεπτεμβρίου θα πραγματοποιηθεί, στη Δημοτική Αγορά της Κυψέλης, η παρουσίαση του βιβλίου. Θέλεις να μου πεις τι θα γίνει εκεί;
Το event ξεκινάει από τις 17:00 και θα είμαστε εκεί μέχρι τις 23:30. Θα υπάρχει το βιβλίο, αλλά και σχετικό merch. Στο panel θα μιλήσουν οι Μαρία Λούκα (Δημοσιογράφος/Σεναριογράφος), Χαρά (Rapper), Ηλέκτρα Φακιολά (Αρθρογράφος). Στο τέλος θα ακολουθήσει party με Dj set από τον Gzas (Rationalistas).

Χωρίς να κάνεις spoiler, θέλω να μου πεις τελικά τι σου έμαθε η rap για τον σεξισμό και την αρρενωπότητα;
Το βασικό που μου έμαθε είναι ότι δεν μπορούμε να κοιτάμε μονοσήμαντα και μονολιθικά τους δημιουργούς και τους καλλιτέχνες και να τους βάζουμε σε κουτάκια. Έχουν κι αυτοί τις αντιφάσεις τους, όπως όλοι και όλες μας. Μπορεί να υπάρχουν καλλιτέχνες οι οποίοι έχουν δώσει πολλά στην κουλτούρα, αλλά σε θέματα που έχουν να κάνουν με το φύλο, τη φυλή ή την τάξη, να έχουν προβληματική τοποθέτηση.

Μπορεί να έχει προβληματική τοποθέτηση και για ένα από τα προαναφερθέντα θέματα. Έτσι δημιουργείται μια αντίφαση, αφού ένα τεράστιο κομμάτι της κουλτούρας ξεπήδησε μέσα από τη φυλετική και ως έναν βαθμό, την ταξική καταπίεση. Πρόκειται πάντως για ένα work in progress, αυτά τα πράγματα δεν είναι σκαλισμένα πάνω σε κάποιον βράχο. Είναι δυναμικά και αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου, τα ερεθίσματα αλλά και με τη διαδικασία ανταλλαγής ιδεών μεταξύ κοινού και καλλιτεχνών. Τέλος, μου έμαθε ότι τα αντίθετα παραδείγματα, ας τα πούμε «αντισεξισμό» και «αντιαρρενωπότητα», μπορεί να έρθουν από εκεί που δεν τα περιμένεις.

Θα έχουμε και δεύτερο βιβλίο;
Το σκέφτομαι, αλλά σίγουρα δεν θα υπάρξει κάτι άμεσα.

Ακολουθήστε τον Αντώνη Κωνσταντάρα στο Ιnstagram.

 Περισσότερα από το VICE

Εντυπωσιακές Φωτογραφίες της Ελλάδας από Ψηλά

Η Έλενα Τοπαλίδου Κάποτε Έφυγε από την Παλιά της Ζωή με Ένα Αμάξι Όπως στα «Μαγνητικά Πεδία»

Σε Ένα Μικρό Χωριό της Πιερίας το Έδαφος Βγάζει Φωτιά

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.