«Σε Κάποια Μέρη τα Kρύβουν Καλύτερα» - Το Παγκόσμιο Τοπίο Ναρκωτικών

Από τους δρόμους του θανάτου της Μανίλα μέχρι τις βραζιλιάνικες φαβέλες, τις κολομβιανές φάρμες κοκαΐνης και κρησφύγετα όπιου, ο πρώην έμπορος ναρκωτικών Niko Vorobyov έχει ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο για να καταλάβει καλύτερα τους ανθρώπους που κινούν το εμπόριο ναρκωτικών.

Το αποτέλεσμα είναι ένα καινούργιο βιβλίο, το Dopeworld: Adventures in Drug Lands. Το VICE μίλησε με τον Niko, που γεννήθηκε στην Αγία Πετρούπολη στη Ρωσία και μεγάλωσε στην Αγγλία, για να τον ρωτήσει τι τον δίδαξε η διαδρομή του για τη σχέση των ανθρώπων με τη χρήση, το εμπόριο και την παρασκευή ναρκωτικών.

«Πριν από δέκα χρόνια ήμουν φοιτητής και έκανα μερικές κακές επιλογές. Δεν ήμουν και ο Tony Montana, αλλά αν χρειαζόσουν κάτι και ήσουν φοιτητής έπαιρνες εμένα. Πουλούσα χόρτο, κόκα και MDMA – ό,τι χρειάζεσαι για ένα δυνατό βράδυ έξω. Ήταν δύσκολη φάση. Κάποια στιγμή με μαχαίρωσαν και με λήστεψαν και όταν έφτασα στο νοσοκομείο, είχα χάσει τόσο αίμα που οι νοσηλευτές εξεπλάγησαν που δεν είχαν λιποθυμήσει. Το μαχαίρι μού γάμησε τις νευρικές απολήξεις, έτσι δεν ένιωθα τίποτα για λίγο. Κατέληξα να μεταφέρω κιλά, να ντιλάρω με τρεις διαφορετικούς προμηθευτές και είχα και δυο άτομα να δουλεύουν για μένα», λέει ο Niko.

VICE: Τελικά όμως σε έπιασαν. Πώς ήταν η φυλακή και τι έμαθες εκεί;
Niko Vorobyov: Τη γλίτωσα σχετικά μαλακά –δυόμιση χρόνια– αλλά καθώς δεν είχα ξαναμπεί φυλακή και ήμουν μόνο 23 ετών, με σόκαρε. Είχα πολύ χρόνο να σκεφτώ πώς μπλέχτηκα έτσι και διάβασα και πολύ. Διάβασα το Mr Nice του Howard Marks, του διάσημου εμπόρου και το El Narco του Ioan Grillo. Αυτά τα δύο βιβλία μού κίνησαν την περιέργεια για το τι συνέβαινε. Έπειτα, άρχισα να γράφω γράμματα έξω. Ήταν ένας τρόπος για να μην τρελαθώ. Όταν βγήκα, ήθελα να μετατρέψω το αρνητικό σε θετικό και σε αρκετούς άρεσαν τα γράμματά μου. Έτσι σκέφτηκα να ταξιδέψω σε όλο τον κόσμο και να γράψω ένα βιβλίο για ναρκωτικά.

Έπινες στα ταξίδια σου;
Δεν παρτάρω τόσο όσο πριν. Προτιμώ τα πράγματα που σε κρατάνε γειωμένο, να μην έχεις παραισθήσεις. Αλλά το πιο παράξενο που έχω πάρει είναι το αγιαχουάσκα. Είναι ένα χαρμάνι που φτιάχνουν οι σαμάνοι στον Αμαζόνιο για να μεταφέρονται στον κόσμο των πνευμάτων. Έφτασα στην άκρη του σύμπαντος και ξαναγύρισα. Δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτό το τριπάρισμα.

Πώς έβρισκες τους χρήστες και τους γκάνγκστερ;
Μην ξεχνάς ότι ήμουν μέρος αυτού του κόσμου, έτσι ήξερα πολλούς ή ήταν φίλοι φίλων. Στο Μεξικό και τις Φιλιππίνες, όπου δεν είχα ιδέα, βρήκα έναν fixer. Δεν μπορούσα να εμφανιστώ σε μια μεξικανική πόλη τίγκα στο καρτέλ με ένα σημειωματάριο και να πω «ΟΚ, κύριοι, ποιανού είναι αυτό το χωράφι όπιο;».

Ποια γεγονότα σου έμειναν περισσότερο όσο έγραφες το βιβλιό;
Μια ενδιαφέρουσα εμπειρία που είχα ήταν όταν μίλησα, ως πρώην ντίλερ ecstasy, με έναν πατέρα από τα βόρεια της Αγγλίας που είχε χάσει και τους δυο γιους του από εκείνο το ναρκωτικό, το ίδιο βράδυ. Είχαν πάρει εξαπλάσια δόση. Με διέλυσε, κανείς γονιός δεν θα έπρεπε να περάσει κάτι τέτοιο. Και θα περίμενες ότι θα με σιχαινόταν, αλλά ήμασταν στην ίδια πλευρά επειδή. Ίσως να ζούσαν αν είχαν αγοράσει αυτά τα χάπια σε ένα μαγαζί ή φαρμακείο, όπου θα μπορούσαν να τσεκάρουν τα συστατικά και να ήξερα τι δόση έπαιρναν.

Αλλά αυτό που θυμάμαι πιο πολύ είναι η τρομερή φτώχεια. Δεν έχουμε ιδέα πόσο καλά είμαστε στη Δύση. Μίλησα με μια οικογένεια που ήταν μπλεγμένη στον πόλεμο των ναρκωτικών στις Φιλιππίνες. Όταν η μάνα μπήκε φυλακή, ο πατέρας δεν μπορούσε να βγάλει χρήματα αρκετά για όλη την οικογένεια και το μικρότερο παιδί τους πέθανε από την πείνα.

Στη Βραζιλία συνάντησες τη διαβόητη συμμορία Red Command, σε μια φαβέλα του Ρίο. Πώς ήταν αυτό;
Τρελή βραδιά. Ένας φίλος με πήρε και με ρώτησε αν ήθελα να πάω σε ένα πάρτι. Η συμμορία που κάνει κουμάντα στην περιοχή, η Red Command, κάνει πάρτι κάθε βδομάδα. το Funk Balls. Bασικά είναι ένα τρελό street/rave πάρτι αλλά με 13χρονα που κουβαλάνε πολυβόλα. Οι πολιτικοί εδώ κάνουν λόγο για περιοχές όπου δεν πας, γεμάτες εγκληματικότητα, αλλά αν δουν μπάτσους εδώ θα τους κάνουν «σουρωτήρι». Αυτά τα πάρτι, όμως, είναι ασφαλή. Η συμμορία δεν θέλει μπλεξίματα.

Επισκέφτηκες και ένα άντρο όπιου στο Ιράν.
Το Ιράν είναι καταπληκτική χώρα για backpacking – οι άνθρωποι είναι φιλικοί και πρόθυμοι, απλώς έχουν ένα καταπιεστικό καθεστώς. Απαγορεύεται το ποτό (για τους μουσουλμάνους), αλλά το όπιο είναι πολύ δημοφιλές. Κατέληξα να πίνω δυο φορές με την αστυνομία. Μια φορά το 'χε σκάσει ένας μπάτσος που μας πήγαινε κάπου. Μια άλλη φορά κάτσαμε δίπλα στο ποτάμι, ο ήλιος έδυε και καπνίζαμε από μια παραδοσιακή πίπα όπιου. Ένας τύπος έβγαλε το κινητό του και μου έδειξε μια φωτογραφία του με στολή. Και δεν ήταν απλός μπάτσος, ήταν basij, από εκείνους τους μαλάκες που δέρνουν τους διαδηλωτές. Δείχνει πόσο έχουν περάσει τα ναρκωτικά στην κοινωνία μας, ακόμη και στην ισλαμική δημοκρατία.

Βρέθηκες σε κανένα μακρινό μέρος;
Έχει ενδιαφέρον πώς κάνουν το χασίς στο Μαρόκο. Κόβουν το φυτό κι ύστερα το χτυπάνε για να βγει η γύρη. Υπάρχουν ολόκληρα χωριά εκεί πέρα στα όρη του Ριφ, που ζουν φτιάχνοντας χασίς για τα coffeeshop του Άμστερνταμ και τις λέσχες κάνναβης Βαρκελώνης. Ένα μέρος για το οποίο δεν ακούμε πολλά είναι το Τατζικιστάν, μια μικρή βραχώδης χώρα στην Ασία απ’ όπου έρχεται στη Ρωσία όλη πρέζα. Οδηγήσαμε κατά μήκος των συνόρων και στην άλλη πλευρά του ποταμού ήταν το Αφγανιστάν. Πού και πού σκοτώνουν κάποιον που κουβαλάει ένα σακίδιο με ναρκωτικά στο φιδογυριστό ορεινό μονοπάτι. Αλλά αυτοί είναι μικρά ψάρια. Μου είπαν ότι ο Αφγανικός Στρατός μεταφέρει εκατοντάδες κιλά ηρωίνης με τα αεροπλάνα του.

Ποιες είναι οι ομοιότητες και οι διαφορές όλων αυτών των περιοχών που είδες;
Τα ναρκωτικά που χρησιμοποιεί ο κόσμος σε διάφορες χώρες έχουν να κάνουν με την κουλτούρα. Το να καπνίζεις όπιο είναι παραδοσιακό στο Ιράν, αλλά η κατανάλωση αλκοόλ αποδοκιμάζεται. Φυσικά, τους αρέσει να πίνουν αλλά όσοι καπνίζουν όπιο είναι κοινωνικά πιο αποδεκτοί, τουλάχιστον σε ορισμένους κύκλους. Στο μεταξύ στην Ιαπωνία, υπάρχει μια πολύ κομφορμιστική κολεκτιβιστική κουλτούρα που περιφρονεί οτιδήποτε παράνομο. Αλλά το ναρκωτικό που προτιμούν εκεί είναι η μεθαμφεταμίνη. Ταιριάζει τέλεια με τον γρήγορο και εργασιομανή τρόπο ζωής τους. Αν χτυπάς τρελά 12ωρα, δεν θα καπνίσεις μπάφο.

Στις φαβέλες της Βραζιλίας ή τις μαφιόζικες γειτονιές στη Σικελία, η χρήση ναρκωτικών ήταν πολύ προφανής. Αλλά παρατήρησα ότι σε πιο αυστηρές χώρες, όπως η Ιαπωνία, φαίνεται σχεδόν βρόμικο κατά κάποιον τρόπο επειδή οι χρήστες και οι ντίλερ είναι περισσότερα κοινωνικά απόβλητοι. Γνώρισα έναν εκτελεστή της Γιακούζα και μου έλεγε πώς έκοβε πτώματα ντίλερ. Τα ναρκωτικά είναι παντού, απλώς σε κάποια μέρη τα κρύβουν καλύτερα.

Πώς επιβίωσες στα ταξίδια σου; Επίσης, υπήρξε καμιά στιγμή που τη γλίτωσες παρά τρίχα;
Προσπαθώ να προγραμματίζω όσο περισσότερο μπορώ και φροντίζω να έχω επαφές που θα με φέρνουν σε επαφή με τους κατάλληλους ανθρώπους. Η πιο τρομακτική εμπειρία που είχα ήταν ότι ήρθα πρόσωπο με πρόσωπο με έναν εκτελεστή στις Φιλιππίνες. Ήμασταν σε ένα άθλιο καραόκε μπαρ στις φτωχογειτονιές της Μανίλα και καθόταν ανάμεσα σε μένα και την έξοδο, φορούσε μπαλακλάβα και κράδαινε το όπλο του προς το πρόσωπό μου, ενώ εγώ τον ρωτούσα πόσους είχε σκοτώσει (32).

Αλλά για να είμαι ειλικρινής, πάντα με τραβάει ο κίνδυνος. Αν έχεις έναν εκτελεστή μπροστά σου, είναι κάπως αργά για να κάνεις πίσω. Αν αποφασίσει ότι δεν σε γουστάρει δεν μπορείς να κάνεις και πολλά – είσαι ήδη εκεί.

Ανάποδα Τιμόνια

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Τι έμαθες που δεν ήξερες ήδη;
Νομίζω πως το πιο σημαντικό που έμαθα είναι οι διαφορετικές οπτικές. Θεωρούσα ότι ο Duterte είναι ένας μαλάκας φονιάς. Εξακολουθώ, αλλά έχοντας πάει στη Μανίλα κατάλαβα κατά κάποιο τρόπο γιατί ο κόσμος τον στηρίζει. Ακόμη και αν η ίδια τους η οικογένεια δολοφονήθηκε από μηχανόβιους δολοφόνους, θεωρούν ότι κάνει το σωστό. Είναι μια υπενθύμιση ότι ο καθένας μας ζει στη φούσκα του. Εγώ ήμουν σε φάση ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΤΕ ΤΑ ΠΑΝΤΑ. Τώρα, είμαι λιγάκι πιο επιφυλακτικός.

Τι έμαθες για χρήστες, ντίλερ, γκάνγκστερ και αστυνομικούς, που οι περισσότεροι δεν καταλαβαίνουν;
Θα φιλοσοφήσω λιγάκι τώρα. Έχοντας μιλήσει με γκάνγκστερ και δολοφόνους –και δεν τους δικαιολογώ, μερικοί είναι μεγάλοι καριόληδες– αν δεις πού γεννήθηκαν, πόση βία είδαν ή τους ασκήθηκε ως παιδιά, δεν είναι παράξενο που δεν έγιναν αστροφυσικοί. Το ίδιο συμβαίνει με τους ναρκομανείς. Αν ένα κοριτσάκι το βιάσει επανειλημμένα ένας οικογενειακός φίλος, πώς θα θα της πεις να μη μαστουρώσει για να μουδιάσει τον πόνο; Και είναι το ίδιο και με μένα. Ίσως αν στο σχολείο τα παιδιά δεν με αντιμετώπιζαν σαν τον παράξενο μετανάστ,η δεν θα γινόμουν ντίλερ που ήθελα να αποδείξω κάτι και γάμησα τη ζωή μου τελικά. Αλλά δεν θα είχα γράψει κι αυτό το βιβλίο.

Ποιες πιστεύεις ότι είναι οι μεγαλύτερες παρανοήσεις για τα ναρκωτικά και σε τι συμπεράσματα κατέληξες;
Δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε, αλλά σχεδόν όλοι κάνουν ναρκωτικά. Είτε πίνουμε είτε καπνίζουμε, είτε τραβάμε γραμμές το σαββατοκύριακο. Και η καφεΐνη ναρκωτικό είναι. Το γιατί αποφασίσαμε ότι το να πίνεις μπάφους είναι κακό, ενώ τα σφηνάκια ειναι OK έχει να κάνει περισσότερο με κοινωνικά, πολιτιστικά ή πολιτικά φαινόμενα συγκεκριμένων εποχών κι όχι τις επιπτώσεις των ίδιων των ναρκωτικών.

Η σχέση αγάπης-μίσους με τα χάπια, τα φυτά και τις σκόνες που σου «πειράζουν» τον εγκέφαλο, είναι κάτι που βρίσκω συναρπαστικό και προσπάθησα να εξερευνήσω σε αυτό το βιβλίο, καθώς και παράπλευρες συνέπειες αυτής της σχέσης – πυροβολισμοί με αστυνομικούς, γκάνγκστερ και οργανωμένο έγκλημα, πόλεμοι σε χώρες όπως η Κολομβία, πώς έχουμε διαγράψει ολόκληρα κομμάτια του πληθυσμού ως τζάνκι και ντίλερ, η γενοκτονία στις Φιλιππίνες και πώς τα ναρκωτικά έχουν περάσει σε κάθε στρώμα της κοινωνίας. Ταυτόχρονα, προσπαθώ να αντιληφθώ τον ρόλο μου σε αυτό το τεράστιο χάος. Παρείχα μια υπερτιμημένη υπηρεσία που την εκτιμούσαν πολύ, όπως το παράνομο αλκοόλ τη δεκαετία του ‘20 ή δηλητηρίαζα την κοινότητα; Και τα δύο, μάλλον.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο VICE US.

Περισσότερα από το VICE

Η «Βαριά Βιομηχανία» των Πλαστών Διαβατηρίων στην Ελλάδα

Το Προσφυγικό στην Καρδιά των Fake News

Το Άλμπουμ της Ζωής της Δήμητρας Παπανδρέου