FYI.

This story is over 5 years old.

Ρατσισμός

Μερικές Σκέψεις για το πώς Είναι να Μεγαλώνεις ως Μαύρος Αλμπίνος

«Όταν με κοίταξε για πρώτη φορά η μαμά μου, φαντάζομαι ότι η χαρά της ήταν αναμειγμένη με ανησυχία, σκεπτόμενη ότι θα μεγαλώσει έναν Αφροαμερικανό με ανοιχτόχρωμο δέρμα, ξανθά μαλλιά και κακή όραση».
Victor Varnado
Κείμενο Victor Varnado
Όλες οι φωτογραφίες είναι του συντάκτη.

To άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE US.

Όταν οι γιατροί ξεγέννησαν ένα φαινομενικά λευκό μωρό και με έβαλαν στην αγκαλιά της μαύρης μητέρας μου, εκείνη δεν εξεπλάγη. Έναν χρόνο νωρίτερα, είχε γεννήσει την αδερφή μου, τη Cynthia, η οποία έχει επίσης αλφισμό (αλλιώς, αλμπινισμό), μια συγγενή διαταραχή. Καθώς οι γονείς μου είχαν το αντίστοιχο υπολειπόμενο γονίδιο, από τα τρία παιδιά, τα δύο γεννηθήκαμε αλμπίνοι. Όταν με κοίταξε για πρώτη φορά η μαμά μου, φαντάζομαι ότι η χαρά της ήταν αναμειγμένη με ανησυχία, σκεπτόμενη ότι θα μεγαλώσει ένα παιδί που είναι Αφροαμερικανός με ανοιχτόχρωμο δέρμα, ξανθά μαλλιά, έχει ευαισθησία στο έντονο φως και κακή όραση.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Στην ΣΤ΄ Δημοτικού, τα παιδιά ξεκίνησαν να παρατηρούν τις διαφορές που είχε το ένα με το άλλο και ανακάλυψαν πώς να χρησιμοποιούν αυτές τις πληροφορίες, για να κοροϊδέψουν. Ζούσα στο Χάντσβιλ της Αλαμπάμα, όπου τα λευκά και τα μαύρα παιδιά συναναστρέφονται κυρίως τους δικούς τους. Όταν, όμως, εμφανίστηκα εγώ, όλες οι φυλές ενώθηκαν, για να με κοροϊδέψουν. Δεν έμοιαζα με κανέναν και αυτό τους ένωσε όλους.

Οι Καυκάσιοι με αντιμετώπιζαν ως παρία και τα μαύρα παιδιά με απέρριπταν εξίσου. Ένα φριχτό απόγευμα, πέρασα έξω από τη διπλανή γειτονιά και ένα αγόρι που πρέπει να ήταν οκτώ ετών το πολύ, έτρεξε προς το μέρος μου ουρλιάζοντας, «Έξω από ’δω, λευκό αγόρι». Ξέρετε πόσο δύσκολο είναι να πείσεις ένα οκτάχρονο ότι είσαι μαύρος, ενώ η επιδερμίδα σου είναι χλωμή, έχεις ανοιχτόχρωμα μαλλιά και μελί μάτια; Ήταν αδύνατον. Ήμουν 12 και αυτή η αντιπαράθεση με έκανε να αμφισβητήσω την εθνότητά μου.

Η πρώτη φορά που θυμάμαι να ήταν θετική η έλλειψη χρωστικής στην επιδερμίδα μου, ήταν όταν ξεκίνησα να κλέβω μαζί με μερικούς 12χρονους φίλους μου. Τίποτα το τρελό: Ήμασταν μικροί, δεν είχαμε πολλά λεφτά και θέλαμε όλοι γλυκά. Δεν ήμουν καθόλου καλός σε αυτό. Περπατούσα πάνω-κάτω στο μαγαζί για δέκα λεπτά, μέχρι που τελικά έσκυψα μπροστά από το ράφι με τις σοκολάτες και κοίταξα προσεκτικά δεξιά και αριστερά πολλές φορές. Άρπαξα άγαρμπα το Snickers και το έβαλα στην τσέπη μου. Ο υπάλληλος δεν με πήρε χαμπάρι, επειδή είχε την προσοχή του στραμμένη στους πιο σκουρόχρωμους φίλους μου.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Αν και γεννήθηκα από μαύρους γονείς, όταν ήμουν μικρός, δεν θεωρούσα τον εαυτό μου ούτε μαύρο, ούτε λευκό.

Ενώ πάλευα με το τα συναισθήματα αποξένωσης, εξαιτίας του χρώματος και της εμφάνισής μου, ταυτόχρονα δυσκολευόμουν επίσης πολύ, λόγω προβλημάτων στην όρασή μου. Η μητέρα μου ζήτησε βοήθεια από κρατικούς συμβούλους σε θέματα αναπηρίας, για να αξιολογήσουν τις ικανότητές μου να ζήσω μόνος μου, με τους «περιορισμούς της αναπηρίας» μου. Μια σύμβουλος μού είπε ότι το καλύτερο που θα μπορούσα να ελπίζω ήταν μια ζωή μέσα σε μια κοινότητα με άλλους τυφλούς ενήλικες. «Μπορεί ακόμη και να βρεις ένα άτομο που να σου αρέσει και να καταλήξετε μαζί στη ζωή», μου είπε, προσπαθώντας να με ενθαρρύνει με αμφιβολία στη φωνή της. Στην Αμερική, περίπου το ένα τρίτο των τυφλών ζουν στη φτώχεια, όπως και το ένα πέμπτο των αφροαμερικανικών οικογενειών. Έγινα λοιπόν το «αγόρι της αφίσας» για την επερχόμενη ανεργία.

Η οικογένειά μου έλαβε πολύ σοβαρά υπόψη το θλιβερό πορτρέτο που είχε σχηματίσει η πολιτεία για εμένα. Με εξόπλισαν με χοντρά γυαλιά, μπόλικο αντηλιακό και βιβλία εκτυπωμένα σε τεράστιο μέγεθος, για να θυμίζουν στα υπόλοιπα παιδιά του σχολείου ότι ήμουν διαφορετικός, ώστε να με αποφεύγουν τις μισές φορές και τις άλλες μισές να με λυπούνται. Την πρώτη μέρα που είχαμε μάθημα ιστορίας στο Γυμνάσιο, ο δάσκαλος σταμάτησε την παράδοση για να με ρωτήσει μπροστά σε όλους αν θα ένιωθα πιο άνετα να καθόμουν στο πρώτο θρανίο. Χωρίς να περιμένει την απάντησή μου, έβαλε ένα άλλο παιδί να μετακινηθεί λίγες σειρές πιο πίσω, κάνοντάς με να μεταφερθώ σιωπηλά πιο μπροστά, κρατώντας ένα σωρό βοηθήματα όρασης. Τα υπόλοιπα παιδιά με κοιτούσαν με ανησυχία, κάποια γελούσαν πονηρά και άλλα κοίταζαν στο πάτωμα, μέχρι να τελειώσει η «μετακόμιση».

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Μπορούσα να δω την καθορισμένη τροχιά που θα διέγραφε το μέλλον μου ως ένας μισότυφλος μαύρος άνδρας που έμοιαζε με λευκό. Δεν ήθελα να την ακολουθήσω.

Το μάθημα της γυμναστικής, μου υπενθύμιζε συνέχεια την αναπηρία μου. Όταν μια δραστηριότητα απαιτούσε συντονισμό χεριών και ματιών, ο γυμναστής είχε προετοιμάσει μια πιο «απλή» άσκηση για εμένα, για να την κάνω στη γωνία. Το γεγονός ότι παρακολουθούσα κυριολεκτικά από το περιθώριο το μάθημα της γυμναστικής συμβόλιζε άψογα τον αποκλεισμό που ένιωθα σε κάθε άλλη πτυχή της ζωής μου. Οι λόγοι που επέλεξα να «επαναστατήσω» εκείνη την ημέρα, ήταν το αποτέλεσμα ενός περίεργου συνδυασμού – εν μέρει, επειδή έβλεπα διαρκώς τους αγνώστους να με κοιτάζουν με την άκρη του ματιού τους, αλλά και επειδή έβλεπα ότι οι νέοι φίλοι που έκανα δεν ήξεραν πώς να αντιδράσουν, όταν ανακάλυπταν ότι είχα μειωμένη όραση. Κυρίως, όμως, το έκανα, επειδή φοβόμουν για το ποιος θα γινόμουν, αν δεν «έκανα κάτι τώρα».

Η μάχη που δίνω με τους κανόνες που επιβάλλει η κοινωνία για τα άτομα με αναπηρίες δεν έχει τελειώσει.

Ήταν ώρα να παίξουμε dodgeball. Όταν ο γυμναστής μου είπε να ζωγραφίσω στη γωνία, εγώ του ζήτησα να παίξω. Προς τιμήν του, έκανε παύση μόνο για ελάχιστα δευτερόλεπτα και στη συνέχεια μου έκανε νόημα να έρθω με τα υπόλοιπα παιδιά. Οι αρχηγοί της ομάδας διάλεγαν εναλλάξ ποιους ήθελαν στην ομάδα τους από τα παιδιά που ήταν συγκεντρωμένα στο κέντρο της αίθουσας. Είμαι σίγουρος ότι τα πιο αδύναμα παιδιά πρέπει να χάρηκαν πάρα πολύ που επιτέλους οι αρχηγοί διάλεξαν κάποιον άλλον τελευταίο.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Η γιγάντια κόκκινη λαστιχένια μπάλα τοποθετήθηκε στο κέντρο του γηπέδου. Όταν ακούστηκε το σφύριγμα, η κάθε ομάδα έσπευσε να την αρπάξει πρώτη. Εγώ έφτασα στη γραμμή με το που ο Pedro, ο «αθληταράς» της τάξης, πήρε την πάσα. Στεκόμουν στα δύο μέτρα μακριά του και ήμουν ο μοναδικός στόχος. Εκείνος έριξε με δύναμη την μπάλα προς τη μεριά μου. Δεν ήμουν πολύ καλός στο να αξιολογώ το βάθος των ιπτάμενων αντικειμένων, όμως ήμουν εξαιρετικός στο να σταματάω την ορμητική κόκκινη μπάλα με το πρόσωπό μου. Ο κρότος που έκανε χτυπώντας στο κρανίο μου και αναπηδώντας στο ταβάνι, συνοδεύτηκε από τα γέλια της υπόλοιπης τάξης.

Στον επόμενο γύρο, τα πήγα λίγο καλύτερα. Στο τέλος της περιόδου, είχα κάποιες αξιοσημείωτες στιγμές. Όμως το πιο σημαντικό ήταν ότι είχα πιάσει την μπάλα και είχα βγάλει παιδιά που ήταν πιο ικανά από εμένα εκτός γηπέδου. Παρόλο που έπαιζα χάλια, εθίστηκα. Όχι στο παιχνίδι, αλλά στο να πιέζω τον εαυτό μου, για να απολαύσω τον κόσμο με τον τρόπο που ήθελα.

Δεν αντέχω στη σκέψη ότι με λυπούνται. Δεν θέλω να κάνω πράγματα που είναι ωραία απλώς για ένα άτομο με αναπηρίες. Θέλω να μη με αμφισβητεί κανείς.

Συνέχισα να αγνοώ τις συμβουλές των υπερπροστατευτικών ειδικών και αγόρασα ένα skateboard. Έσπασα τα πλευρά μου, μετά από ένα αποτυχημένο άλμα πάνω από κάτι πέτρινα σκαλοπάτια. Έπαθα κάταγμα στον καρπό μου, όταν χτύπησα με λάθος τρόπο το ξύλο σε ένα μάθημα τάε κβον ντο.

Ξεκίνησα να αποκτώ εμμονή με το να ζω μια πιο σημαντική ζωή, από αυτήν που μου επέτρεπαν οι περιορισμοί της αναπηρίας μου. Η έμπνευσή μου ήταν τετριμμένη και απλοϊκή, όμως αρκούσε. Η αγάπη μου για τα κόμικς και η περίεργη εμμονή μου ως παιδί με την αρχαιοελληνική μυθολογία και τους ήρωές της με τα εκπληκτικά κατορθώματα, με έκαναν να λαχταράω να κάνω και εγώ κάτι αντίστοιχο. Δεν έχω καταφέρει να κάνω όλα τα πράγματα που φοβόμουν ότι δεν θα μπορούσα (ή ότι δεν θα μου επιτρεπόταν) μέχρι στιγμής, όμως έχω εκπλήξει τον εαυτό μου έχοντας σημειώσει κάποιες μοναδικές επιτυχίες στη ζωή και έχοντας πραγματοποιήσει μερικά από τα παιδικά μου όνειρα.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Όταν μετακόμισα στο Λος Άντζελες στα 32, δεν δέχτηκα τη δωρεάν μετακίνηση με τα μέσα μαζικής μεταφοράς που προσφέρουν οι περισσότερες πολιτείες στα άτομα με αναπηρίες και κατευθύνθηκα στο Τμήμα Μηχανοκίνητων Οχημάτων της Καλιφόρνια, για να βγάλω δίπλωμα οδήγησης. Όταν έχεις προβλήματα στην όραση, μπορείς να πάρεις έγκριση, μόνο αν υπογράψει γιατρός ότι η διορθωμένη σου όραση βρίσκεται εντός συγκεκριμένων ορίων. Πήγα σε οφθαλμίατρο και πέρασα τις εξετάσεις.


VICE Video: Είμαι τα Μάτια σου: Μια Μέρα στη Ζωή ενός Σκύλου-Οδηγού Τυφλών και της Χειρίστριάς του

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.


Η απάντηση στην πρώτη ερώτηση που μάλλον σας ήρθε στο μυαλό είναι «ναι». Έχω τρακάρει με το αυτοκίνητο. Κατέστρεψα το Toyota Corolla μου. Όταν συγκρούστηκα με ένα άλλο όχημα, στο ένα και μοναδικό μου τρακάρισμα, επέστρεψε κάθε αμφιβολία που είχα για το κατά πόσο μπορούσα να λειτουργήσω στον κόσμο. Πώς σκέφτηκα ότι μπορούσα να καθίσω πίσω από το τιμόνι; Δεν είδα το άλλο αυτοκίνητο που ξεκίνησε; Πίστευα ότι είχα νικήσει τους φόβους μου, όμως απλώς περίμεναν να αναζωπυρωθούν. Το μάθημα που πήρα ήταν αυτό: υπέθεσα ότι όλα ήταν δικό μου λάθος, επειδή γεννήθηκα λάθος.

Όταν έκανα στην άκρη το αυτοκίνητο, για να δω τη ζημιά, είδα ότι οι άλλοι οδηγοί ήταν τρεις έφηβοι που δεν είχαν ασφάλεια και έπιναν όλο το βράδυ. Ένα τρίτο αυτοκίνητο σταμάτησε και ένας κύριος με φόρμα είπε ότι είδε όλο το σκηνικό: Έφταιγαν τα παιδιά που δεν σταμάτησαν. Συμφώνησαν. Με τα αποδεικτικά στοιχεία να είναι αδιάσειστα, έπεισα και εγώ τον εαυτό μου.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Όταν μετακόμισα στη Νέα Υόρκη, πριν από μερικά χρόνια, άφησα την άδειά μου να λήξει. Αντί να επικεντρώνομαι στα μειονεκτήματα του αλφισμού, εξακολουθώ να εστιάζω στα θετικά. Για παράδειγμα, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν γνωρίσει κάποιον μαύρο με αλφισμό, επομένως δεν έχουν ιδέα για το πώς πρέπει να αντιδράσουν. Δεν είμαι απολύτως σίγουρος αν φταίει ο αλφισμός μου ή ο χαρακτήρας μου, όμως ο κόσμος φαίνεται να ανέχεται πολλά από εμένα. Επιβιβάζομαι πρόωρα κάθε φορά που πετάω με αεροπλάνο, μιας και οι αεροσυνοδοί δεν αμφισβητούν ποτέ το κατά πόσο δικαιούμαι να επιβιβαστώ νωρίτερα. Δεύτερον, δεν με έχουν αποκαλέσει ποτέ «νέγρο». Είναι παράξενο. Ο κόσμος φαίνεται να ξεχνάει αυτήν τη λέξη, ακόμη και όταν μου συμπεριφέρονται με ρατσιστικό τρόπο ή είναι θυμωμένοι μαζί μου. Έχει τύχει να μου το πουν κατάμουτρα, όμως αυτό έγινε μόνο σε κάποια στιγμή που μερικά άτομα νόμιζαν ότι ήμουν ο λευκός, ρατσιστής φίλος τους. Έκαναν λάθος. Επίσης, σε αντίθεση με τους περισσότερους μαύρους άνδρες στο Μανχάταν, δεν έχω κανένα πρόβλημα να σταματήσω ταξί. Το έπαιζα αρχηγός για χρόνια, όταν έκανα παρέα με μαύρους φίλους μου που δεν έπασχαν από αλφισμό, κάθε φορά που προσπαθούσαμε να πάρουμε ταξί, για να επιστρέψουμε στο Μπρούκλιν, στο τέλος της βραδιάς.

Αν και γεννήθηκα από μαύρους γονείς, όταν ήμουν μικρός, δεν θεωρούσα τον εαυτό μου ούτε μαύρο, ούτε λευκό. Ένιωθα ότι ανήκα σε μια ανώνυμη κατηγορία φυλής, την οποία έπρεπε να ανακαλύψω σιγά-σιγά. Τελικά, ήταν η οικογένειά μου και οι εμπειρίες που έχουμε μοιραστεί που με βοήθησαν να χτίσω την προσωπική μου ταυτότητα. Ακόμη και αν ο κόσμος δεν το αναγνωρίζει μερικές φορές.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Η μάχη που δίνω με τους κανόνες που επιβάλλει η κοινωνία για τα άτομα με αναπηρίες δεν έχει τελειώσει. Μου πήρε σχεδόν όλη μου τη ζωή, για να συνειδητοποιήσω την αλήθεια. Είμαι ματαιόδοξος. Δεν αντέχω στη σκέψη ότι με λυπούνται. Δεν θέλω να κάνω πράγματα που είναι ωραία απλώς για ένα άτομο με αναπηρίες. Θέλω να μη με αμφισβητεί κανείς.

Όταν μπαίνω σε μια κατάσταση στην οποία οι περισσότεροι θα με συμβούλευαν να είμαι προσεκτικός ή ακόμη και να την εγκαταλείψω –όπως το να κάνω ποδήλατο στην πόλη τη νύχτα, για παράδειγμα–, λέω στον εαυτό μου, «Ποιο είναι το χειρότερο πράγμα που μπορεί να συμβεί;». Μετά, αγνοώ την απάντηση και το κάνω ούτως ή άλλως.

Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.

Περισσότερα από το VICE

Δέκα Ερωτήσεις που Πάντα Ήθελες να Κάνεις σε Έναν Μάρτυρα του Ιεχωβά

Ζωντανοί-Νεκροί σε Ψυχιατρική Κλινική: Φωτογραφίες του Ένοχου Μυστικού της Ελληνικής Κοινωνίας

Oι «Ατρόμητοι»: Μια Σειρά για το Βαρετό Ποδόσφαιρο Σάλας που Δημιουργεί Νοσταλγία στους Έλληνες Millenials

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.