Έκλεισε το Καφαντάρι, το Παλαιότερο Καφενείο της Θεσσαλονίκης

Η είδηση γράφτηκε την περασμένη Τετάρτη στη Parallaxi: «Έκλεισε το "Καφαντάρι"». Το παλαιότερο καφενείο της Θεσσαλονίκης λειτουργούσε για σχεδόν έναν αιώνα στη συμβολή της Αγίου Δημητρίου με την Αρκαδιουπόλεως, πάνω από τον Βαρδάρη. Έδωσε το όνομά του σε μια ολόκληρη περιοχή, έγινε τραγούδι, στο πάλκο του έπαιξε ο Τσιτσάνης και ο Βαμβακάρης και πίσω από τη μεγάλη τζαμαρία του στήθηκαν τα μεγαλύτερα γλέντια και οι πιο θορυβώδεις καβγάδες, όμως τώρα το «Καφαντάρι» κατέβασε την πινακίδα του και μάζεψε τα τραπεζάκια.

«Ναι, είναι ένα τέλος εποχής», είπε στο VICE η Αφροδίτη Διαμαντακίδη, η τελευταία ιδιοκτήτρια του καφενείου μαζί με τα αδέρφια της. «Πήρα το κατάστημα από τον πατέρα μου, Δημήτρη, ο οποίος το είχε κληρονομήσει από τον δικό του πατέρα, τον Καριοφύλη Διαμαντακίδη. Το "Καφαντάρι" ήταν οικογενειακή επιχείρηση για περίπου 70 χρόνια. Φυσικά, μεγάλωσα εκεί μέσα. Ο πατέρας μου πέθανε το 1997 και αμέσως μετά την ενηλικίωσή μου, το μαγαζί πέρασε στο όνομα μου. Τα επόμενα χρόνια, το δούλεψα με τους δύο αδερφούς μου», είπε η Αφροδίτη.

Και πώς φθάσαμε σε αυτό το πικρό τέλος εποχής; «Οι καιροί άλλαξαν, εντάξει το κρατήσαμε όσο μπορέσαμε. Νιώθω και μια αδικία, όμως, γιατί οι ιδιοκτήτες του ακινήτου ήταν πολύ αυστηροί, επειδή είχαμε μείνει δυο-τρία ενοίκια πίσω. Πάει σχεδόν ένας μήνας που έκλεισε, όμως δεν το έχω συνειδητοποιήσει ακόμα», είπε η τελευταία ιδιοκτήτρια. Πριν κλείσουμε, τη ρωτήσαμε για την ιστορία με την κρύπτη, στο πίσω μέρος του καφενείου. «Ναι, είναι αλήθεια. Ήταν η κρυψώνα του Καφαντάρη κι εμείς αργότερα τη χρησιμοποιούσαμε ως αποθηκευτικό χώρο», απάντησε η ίδια.

VICE Video: Το Δυνατότερο Ηχοσύστημα Αυτοκινήτου στον Κόσμο Made in Greece

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook

Το καφενείο ξεκίνησε να λειτουργεί μετά το 1920. Πήρε το όνομά του από τον διαβόητο πρώτο ιδιοκτήτη του, τον Καφαντάρη, τον οποίο ο Χρίστος Ζαφείρης στο βιβλίο του «Ο έρως σκέπει την πόλη» περιγράφει ως διαβόητο μπράβο και λαθρέμπορο στα χρόνια της προσφυγιάς. Τα πρώτα χρόνια, το κατάστημα λειτούργησε ως κέντρο διασκέδασης, κι επίσης στέκι όπου σύχναζαν λαϊκοί ήρωες της εποχής, προσωπικότητες του υποκόσμου, ταξιδιώτες και φανατικοί θαμώνες.

Η κρύπτη στην πίσω πλευρά του καφενείου είχε φτιαχτεί από τον ίδιο τον Καφαντάρη, ώστε να κρύβεται όταν τον αναζητούσε η Αστυνομία. Στην Parallaxi διαβάζουμε ότι τα αίτια θανάτου του διαβόητου πρώτου ιδιοκτήτη δεν είναι ξεκάθαρα. Κάποιοι λένε ότι τον σκότωσε η ΟΠΛΑ, οργάνωση εκκαθαρίσεων του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, άλλοι ότι τον πυροβόλησαν σε καβγά έξω από το μαγαζί, ενώ υπάρχει και η άποψη ότι πέθανε από φυσικά αίτια μετά την Κατοχή.

Τα επόμενα χρόνια, το κατάστημα λειτούργησε ο Χρήστος Βλαβενίδης, έως τη δεκαετία του ’60 οπότε πέρασε στα χέρια της οικογένειας Διαμαντακίδη. Το καφενείο με τα μεγάλα παράθυρα και το ασπρόμαυρο δάπεδο, ελάχιστα άλλαξε διακόσμηση και ατμόσφαιρα όλες αυτές τις δεκαετίες. Μέχρι που έκλεισε η πόρτα, ο καφές κόστιζε 1,40 ευρω, το ίδιο το «τέιον» και η γκαζόζα. Το καλοκαίρι, τα τραπεζάκια έβγαιναν έξω, κάτω από το παχιά σκιά του πλατάνου μπροστά στην είσοδο.

Εκτός από τους πιστούς για δεκαετίες καθημερινούς θαμώνες, το μαγαζί επισκέπτονταν τα τελευταία χρόνια τουρίστες, που διάβαζαν γι’ αυτό σε τουριστικούς οδηγούς της Θεσσαλονίκης, αλλά και μεσήλικες που είχαν ξαποστάσει για λίγο στα τραπεζάκια του, την εποχή που πέρασαν ως στρατιώτες από την πόλη. Υπάρχει και τραγούδι γι’ αυτό, με στίχο «Στο καφενείο του Καφαντάρη / δέκα φαντάροι χωρίς στολή/ πήγαν και κάθισαν για να γλεντήσουν / να πιούνε τσίπουρο, να πιούν ρακή». Το «Καφαντάρι» τραγουδήθηκε και από τον Μητροπάνο: «Στην πλατεία του Αγίου Βαρδαρίου / σαν αρχαία τραγωδία οι φαντάροι / περιμένουν Λαγκαδά-Μοναστηρίου/ κι ανεβαίνουνε μετά για Καφαντάρι».

Παρ’ όλα αυτά, το στέκι νικήθηκε από τον χρόνο. Έκλεισε και μαζί του έκλεισε μια ολόκληρη εποχή, εκεί στην αρχή της Αγίου Δημητρίου και στην πόλη όπου στενεύουν τα περάσματα.

Περισσότερα από το VICE

Η Εργασία του Μεταπτυχιακού Φοιτητή Αλέξη Τσίπρα για τα Προσφυγικά

Διαρκεί Ώρες ή και Μέρες - Τα Πρώτα Στοιχεία για το Chemsex στην Ελλάδα

«Χειρότερο Κακό Δεν θα Κάνει»- Η Νίκαια Περιμένει το Μετρό