To άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE Australia.Τα μαλλιά είναι κάτι περισσότερο από απλά νήματα πρωτεΐνης. Είναι από τις πιο δυνατά κομμάτια της γλώσσας του σώματος που έχουμε κατακτήσει. Προσαρμόζονται, εξαφανίζονται και αναδιαμορφώνονται, ακριβώς όπως και η λεκτική επικοινωνία. Εκτός από τον ορισμό τους, ακόμη και τα ίδια τα μαλλιά (και ό,τι έχει να κάνει με αυτά) είναι μπερδεμένα και ενδεικτικά των αντιλήψεων της κοινωνίας κατά τη διάρκεια της ιστορίας.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
«Τα μαλλιά είναι ένα από τα ισχυρότερα σύμβολα προσωπικής και συλλογικής ταυτότητας. Είναι ένα ισχυρό σύμβολο, πρώτον επειδή είναι φυσικά (σε αντίθεση με τα ρούχα) και ως εκ τούτου, πολύ προσωπικά, και δεύτερον, επειδή αν και είναι προσωπικά, είναι ταυτόχρονα σε δημόσια θέα και όχι ιδιωτική», λέει στο VICE ο Anthony Synnott, καθηγητής κοινωνιολογίας και ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Concordia του Μόντρεαλ. «Είναι απίστευτο τι μπορούν να κάνουν. Μπορείς να εκφραστείς μέσα από αυτά και λειτουργούν ως ένα σύστημα επικοινωνίας, ως μέσο διαμαρτυρίας, ως προσδιορισμός της ταυτότητας και ως παράγοντας αλλαγής».
Οι πλεξούδες
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Εκτός από την ομορφιά που προσέδιδαν, οι πλεξούδες ήταν και ένα μέσο επικοινωνίας. Είσαι παντρεμένος; Πενθείς; Ψάχνεις σύντροφο; Τα μαλλιά είχαν την απάντηση. Επίσης, αν ήθελες να καυχηθείς για τον πλούτο σου και το κοινωνικό σου στάτους σε μια εποχή χωρίς WiFi και Instagram, μπορούσες να το πεις με τις πλεξούδες σου. Η ίδια η πράξη της πλέξης, επίσης, είχε κοινωνική σημασία – όχι επειδή ο χρόνος που έπαιρνε οδηγούσε αναπόφευκτα και στη διήγηση ιστοριών, αλλά λόγω της παράδοσης της ενίσχυσης των δεσμών μεταξύ των γενεών, που συνέβαινε με τη μετάδοση των δεξιοτήτων τους.H έρευνα αυτή, μας θύμισε την άποψη της Audre Lorde για την περιποίηση του εαυτού (εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι η περιποίηση του εαυτού δεν περιορίζεται φυσικά σε καμία περίπτωση στις εξωτερικές παρεμβάσεις, όπως τα χτενίσματα): «Η περιποίηση του εαυτού μου δεν πηγάζει από φιλαρέσκεια, αλλά από το ένστικτο της επιβίωσης και αυτό είναι μια πολεμική τακτική».
Πίσω στην ιστορία
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
[VICE Video] Drag Νύχτες στην Αθήνα
Η Δρ Lauren Rosewarne, λέκτορας στη Σχολή Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης λέει στο VICE: «Οι γυναίκες καλούνται να αφιερώνουν πολλή ενέργεια και οικονομικούς πόρους για τον καλλωπισμό τους, όμως αν κάνει κάτι τέτοιο ο άνδρας, θεωρείται ματαιόδοξος, αν όχι θηλυπρεπής». Προσθέτει, επίσης, ότι «Οι άνδρες στην κουλτούρα μας υποτίθεται ότι δεν πρέπει να θέλουν να μοιάσουν με τις γυναίκες και στο πλαίσιο αυτού, δεν πρέπει να ακολουθούν τις ίδιες πρακτικές ομορφιάς με εκείνες».Υπάρχει επίσης η ιστορία διαμαρτυρίας του Francis Russell, του 15ου Δούκα του Μπέντφορντ. Κατά τη Νεοκλασική Εποχή, κάπου στα τέλη του 18ου αιώνα, οι άνδρες ξεκίνησαν να κουρεύουν κοντά τα μαλλιά τους, ως πράξη αλληλεγγύης στον Δούκα, ο οποίος έκοβε κοντά τα μαλλιά του διαμαρτυρόμενος για έναν φόρο για την πούδρα μαλλιών. Λέγεται μάλιστα ότι ανάγκαζε τους εταίρους του να πληρώνουν πρόστιμο σε περίπτωση που είχαν μακριά και πουδραρισμένα μαλλιά.
Η δεκαετία του '50
Τα 80s
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Χρησιμοποιώντας τη στάση του punk ως μέσο για να μιλήσει για τα ξανθά μαλλιά, η Debbie Harry επιχείρησε να ανατρέψει την αντίληψη ότι εκφράζουν αδυναμία και να βάλει τέλος στη γελιοποίησή τους. Ξεχώρισε από την υπόλοιπη μπάντα, στάθηκε μπροστά σε ένα κοινό που κατά βάση επικεντρώνονταν και θαύμαζε άνδρες καλλιτέχνες, ονόμασε το συγκρότημά της Blondie (Ξανθούλα) και τραγούδησε για τις φυλλάδες που καταστρέφουν ζωές και για εργαζόμενους του σεξ που είχαν σχέσεις με την Αστυνομία. Και όλα αυτά τα έκανε χρησιμοποιώντας πολλά είδη μουσικής, με κάτι παραπάνω από μεγάλη επιτυχία.
Το ξανθό
Όλως περιέργως, η ιστορία της προέλευσης των ξανθών μαλλιών περιλαμβάνει γενετικές μεταλλάξεις, πράγμα που σίγουρα δεν ακούγεται τόσο σέξι όσο η ίδια η πλατίνα. Για να αποφύγουμε τα στερεότυπα με τις ξανθιές, η μετάλλαξη είναι μόνο επιφανειακή. Σε έρευνα που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ πριν από λίγα χρόνια, διαπιστώθηκε ότι τα ξανθά μαλλιά είναι το αποτέλεσμα μιας εφηβικής γενετικής μετάλλαξης – η αλλαγή ενός και μόνο «γράμματος», με τη μετατροπή του Α σε G, κάτι που είναι αμελητέο, αν σκεφτεί κανείς τα τρία δισεκατομμύρια «γράμματα» που απαρτίζουν το ανθρώπινο DNA.«Αυτό είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα στη βιολογία, που δείχνει τον τρόπο με τον οποίο ελέγχονται τα χαρακτηριστικά, καθώς και το πόσο επιφανειακή είναι η διαφορά των ξανθών μαλλιών», είπε στο National Geographic ο καθηγητής εξελικτικής βιολογίας και επικεφαλής της έρευνας David Kingsley. Έτσι, για παράδειγμα, ο χαρακτηρισμός «χαζή ξανθιά» για τη Marilyn Monroe, δεν είναι απλώς άδικος, δεδομένης της ευστροφίας της, αλλά δεν έχει και καμία επιστημονική βάση.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Τα μαλλιά που περνάνε μηνύματα εξελίσσονται συνεχώς και οι δυνατότητές τους είναι ιστορικά απεριόριστες - και μιλάμε απλώς για τις τρίχες στο κεφάλι: αν θέλετε να εμβαθύνετε πάνω στην αποτρίχωση με λέιζερ και τις ψεύτικες τρίχες για το εφηβαίο, κάντε το μόνοι σας, επειδή αυτά είναι μια εντελώς διαφορετική ιστορία.
Περισσότερα από το VICEΖωντανοί-Νεκροί σε Ψυχιατρική Κλινική: Φωτογραφίες του Ένοχου Μυστικού της Ελληνικής ΚοινωνίαςH Bria Vinaite του «The Florida Project» Είναι Σίγουρη οτι Υπάρχουν ΕξωγήινοιΦίλοι, τα Dreadlocks Δεν Είναι Μόνο για ΜαύρουςΓια τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίοNewsletter μας.