Αράξαμε σε Ένα Καφενείο και Ακούσαμε τις Συζητήσεις για τις Εκλογές

Λίγες ώρες πριν ανοίξουν οι κάλπες για τις Εθνικές Εκλογές της 21ης Μαΐου και ενώ όλοι κάνουν λόγο για μία «βουβή» προεκλογική περίοδο χωρίς ιδιαίτερες εντάσεις, με το ποσοστό των αναποφάσιστων να διατηρείται σε υψηλά ποσοστά, αποφασίσαμε να πάμε στο μέρος όπου γίνεται η «σφυγμομέτρηση» ενός μεγάλου μέρους των ψηφοφόρων: σε ένα παραδοσιακό καφενείο, στην Αθήνα.

Η ώρα είναι λίγο μετά τις 11 το πρωί και σιγά-σιγά, τα τραπέζια γεμίζουν με παρέες ηλικιωμένων που καταφθάνουν για τον καθιερωμένο καφέ. Όλοι γνωρίζονται μεταξύ τους, όμως έχουν διαμορφώσει τις δικές τους φράξιες. Πρέπει να σημειωθεί πως το σύνολο των θαμώνων κυμαίνεται από 65 μέχρι και 90 ετών. Όπως είναι λογικό, όλες οι συζητήσεις είναι προσανατολισμένες σε δύο πράγματα: στα αθλητικά και τις εκλογές. Το κλίμα είναι τεταμένο και όλοι τους συζητούν ανεβάζοντας την ένταση της φωνής τους σε κάθε διαφωνία που μπορεί να υπάρξει με την υπόλοιπη παρέα.

Παίρνω έναν διπλό ελληνικό καφέ για να ταιριάξω στο κλίμα και κάθομαι σε ένα τραπέζι στη γωνία με το λάπτοπ ανοιχτό, προκειμένου να καταγράψω τον εκλογικό «παλμό» από τα γύρω τραπέζια. Μέσα στο διάστημα της παραμονής μου, άκουσα σχόλια και συζητήσεις για Μητσοτάκη, Τσίπρα, Κατρούγκαλο, Βαρουφάκη, Κουτσούμπα, Διονύση Σαββόπουλο, Μίκη Θεωδοράκη, μέχρι και Τσε Γκεβάρα.

Μέσα στη χάβρα, κατάφερνα να αφουγκραστώ τις αγωνίες πολλών για τις συντάξεις και την καθημερινότητά τους, μέχρι για το πώς θα βάλουν τα παιδιά τους στο Δημόσιο –ναι, ένιωσα ότι μεταφέρθηκα νοητά σε άλλες εποχές, παλιού ΠΑΣΟΚ- για τα πόθεν έσχες των υπουργών, τη διαφθορά και την άμεση εμπλοκή πολιτικών και δικαστικών Αρχών, μέχρι την αγανάκτηση που εκφραζόταν για το σύνολο των πολιτικών και το μιντιακό κατεστημένο. Ένα κοινό χαρακτηριστικό που εντόπισα, είναι η συντηρητικοποίηση των ανθρώπων όσο βαδίζουν προς τα γηρατειά και η κυριαρχία της νοοτροπίας του βολέματος και του προσωπικού συμφέροντος, που υπερτερεί έναντι του συλλογικού.

«Δεν σέβονται τίποτα ρε, δεν νοιάζονται το καταλαβαίνεις; Μας έχουν γαμήσει τόσα χρόνια. Εγώ στο debate δεν άκουσα κανέναν, εξάλλου τα ίδια λένε», λέει με απογοήτευση ένας ηλικιωμένος στο τραπέζι διαγώνια από το δικό μου, όπου κάθονταν τρία άτομα. «Ούτε εγώ το είδα, την Ελιά έβλεπα. Εξάλλου δεν έχει νόημα», ομολογεί ο δεύτερος, εννοώντας το σίριαλ Γη της Ελιάς.

- Αφού το 90% του λαού είναι «έτοιμο» από αλλού. Τα κανάλια βγάζουν κυβερνήσεις, όχι ο λαός. Ο λαός είναι ηλίθιος.

- Ό,τι μας συμφέρει θα ρίξουμε, να κάνουμε καμιά σωστή δουλίτσα. Να βάλουμε κανένα παιδί με ΑΣΕΠ.

- Εμένα η κόρη μου έχει μεταπτυχιακό στον Τουρισμό και ασχολείται με αυτά, δεν την ενδιαφέρει το Δημόσιο. Και ο μικρός μου γιος παίρνει ένα χιλιάρικο στον ιδιωτικό τομέα. Αν ήταν στο δημόσιο θα έπαιρνε κανα 700άρι.

- Εγώ είδα τον εγγονό μου που τον έβαλα να δουλέψει στις ελιές. Δεν μπορεί. Οι περισσότεροι δεν μπορούν, γι' αυτό παίρνουμε ξένους. Οι Αλβανοί παίρνουν 60-70 ευρώ μεροκάματο και μαζεύουν όλη μέρα.

- Ο Μητσοτάκης θα κάτσει μια δεκαετία, ρε.

- Ναι, αλλά και αυτός τα ίδια λέει. Ούτε πέντε λεπτά δεν κατάφερα να τον ακούσω. Και ο Τσίπρας χρόνια τώρα, τα ίδια.

- Ναι αλλά ο Τσίπρας είναι αμόρφωτος. Πιστεύεις θα πάμε μπροστά με αυτόν;

- Τσίπρα θα ψηφίσω εγώ, γιατί οι άλλοι τόσα χρόνια μας κλέψανε.

- Δεκαπέντε χρόνια ΠΑΣΟΚ δεν ήσουν; Τι μας λες τώρα;

Προσανατολίζω την προσοχή μου και σε άλλα τραπέζια, καθώς οι συζητήσεις εντείνονται. «Άμα έχει βροχή εκείνη την ώρα, πώς θα πάω στη συγκέντρωση; Με παίρνουν συνέχεια από τα γραφεία τους. Έτοιμος για βροχή είναι πάλι ο καιρός», λέει ένας. «Στις 6 η ώρα είναι και το μπάσκετ (Ολυμπιακός-Μονακό), θα πάω να δω αυτό», λέει ο δεύτερος.

Εκείνη την ώρα καταφθάνει ένας ακόμη ηλικιωμένος και τους χαιρετά. Αυτός ψηφίζει σε ένα εκλογικό τμήμα στα Σεπόλια, ενώ ένας άλλος έχει τα εκλογικά του δικαιώματα στην Κύμη Ευβοίας. Αναρωτιούνται πόσο είναι το ποσοστό που πρέπει να συγκεντρώσει το πρώτο κόμμα για να καταφέρει να έχει αυτοδυναμία. «Ο πρώτος πρέπει να πάρει 38% και κάτι, έχω ακούσει», «Πάνω από 36% νομίζω», επισημαίνει ο άλλος της παρέας. «Πάντως τα μικρά κόμματα στον δεύτερο γύρο θα εξαφανιστούν», προσθέτει ο τρίτος. «Μακάρι να βγει ο Μητσοτάκης», λέει ένας εξ’ αυτών. «Η Δεξιά είναι δύναμη». «Θέλουμε Μητσοτάκη για πρωθυπουργό και Κουτσούμπα για Γενικό Γραμματέα», λέει ένας χαριτολογώντας και όλοι ξεσπούν σε γέλια. «Μόνο έτσι θα ισιώσουμε», προσθέτει ο ίδιος.

Πίσω από το τραπέζι μου κάθεται μια παρέα που απαρτίζεται από τέσσερα άτομα, ωστόσο δύο από αυτούς μονοπωλούν τη συζήτηση και τσακώνονται για την ψήφο. «Μητσοτάκη αύριο! Μητσοτάκη θα ψηφίσουμε να τελειώνουμε» λέει ο ένας. Τον κοιτάζω από την αντανάκλαση του λάπτοπ – είναι ένας ασπρομάλλης με πυκνό μουστάκι. «Ενενήντα χρονών φτάσαμε, να πάμε να ψηφίσουμε;», ρωτάει ο δεύτερος.

«Όλοι να κλέψουμε θέλουνε, αυτό κάνουν τόσα χρόνια. Το κράτος σού λέει “τι περιουσία έχεις;”. Και σου τρώει τα μισά από τους φόρους και την ακρίβεια. Άσε τώρα». Ο τόνος της φωνής προδίδει την ηλικία του, ωστόσο κάθεται πλάτη και δεν μπορώ να διακρίνω τα χαρακτηριστικά του».

«Μετράνε όλες οι ψήφοι», λέει ξανά ο πρώτος. Όπως φαίνεται είναι πιστός ψηφοφόρος της ΝΔ, όμως, όπως λέει ο ίδιος έχει περάσει από τον κομμουνισμό και από το ΠΑΣΟΚ στα νιάτα του.

«Δεν έμαθες για τον Δημήτρη; Από τα παιδιά του κανένα δεν μπόρεσε να διορίσει με ΠΑΣΟΚ», λέει ο ίδιος και χαμηλώνοντας τον τόνο της φωνής του, προσθέτει: «Η κόρη μου διορίστηκε αμέσως με εντολή υπουργού, επειδή είχε βγάλει τη σχολή για να γίνει διπλωμάτης. Τι, θα περίμενε το ΑΣΕΠ για να διοριστεί; Εγώ έχω περάσει από όλα, ΚΚΕ, ΠΑΣΟΚ και τώρα είμαι Νέα Δημοκρατία. Ο Δημήτρης που το παίζει κομμουνιστής, την άρπαξε. Εγώ είμαι αληθινός δημοκράτης, δεν είμαι κολλημένος», ισχυρίζεται, αυτοαναιρώντας τον εαυτό του.

Συνεχίζει τον μονόλογο, λέγοντας πως όταν ζούσε στη Γερμανία υπήρχε πειθαρχία και δημοκρατία, ενώ το κράτος λειτουργούσε «ρολόι». «Στη Γερμανία υπάρχει σεβασμός και σύστημα υγείας. Είχα πάθει ατύχημα και χρειάστηκε να χειρουργηθώ άμεσα. Στο νοσοκομείο που με πήγαν δεν εφημέρευε, όμως ξύπνησαν τον γιατρό και ήρθε επιτόπου και μου έκανε το χειρουργείο. Και η νοσοκόμα με περιποιούνταν για να μου απαλύνει τον πόνο. Και λέω “κοίταξε διαφορά”! Εδώ είμαστε μπουρδέλο», λέει με αγανάκτηση.

Το βλέμμα μου στρέφεται σε μία παρέα γυναικών -όλες άνω των 60- που κάθονται στο τραπέζι ακριβώς μπροστά μου, καθώς ακούω να μιλούν για τις συντάξεις.

«Παραιτήθηκε λέει ο Κατρούγκαλος για αυτό που είπε για την αύξηση των εισφορών», αναφωνεί η μία. «Καλά έκανε και παραιτήθηκε μωρέ, μας είχε κόψει όλες τις συντάξεις», συμπληρώνει η άλλη. «Και αυτός…», λέει η τρίτη. «…ένας από όλους. Είχα σύνταξη 2.200 και τώρα έχει φτάσει 1.200. Τόσα χρόνια δούλευα».

Ακριβώς από πίσω, κάθεται μια παρέα νεότερων -συγκριτικά- ανδρών που είναι γύρω στα 55-60. Ένας από αυτούς κρατά στα χέρια το ψηφοδέλτιο της Νέας Δημοκρατίας για την Α' Αθήνας και το δείχνει στους υπόλοιπους. «Να, εδώ είναι όλοι οι πρωτοκλασάτοι: Κακλαμάνης, Κικίλιας, Κεφαλογιάννη, Πιερρακάκης. Αυτοί θα βγουν σίγουρα, από αυτούς κρατάει το ψηφοδέλτιο η ΝΔ. Οι άλλοι ποιοι είναι; Δεν έχουν καμία τύχη».

- Ε, ναι. Δεν βλέπεις τι γίνεται; Οι Συριζαίοι το έχουν γυρίσει για να κερδίσουν όσο κόσμο μπορούν και οι βουλευτές τους πάνε και στις εκκλησίες τώρα, και καλά. Άσε.

- Πολύ σαπίλα όμως, όλοι τους. Όλοι οι υπουργοί μπλέκονταν με τους δικαστικούς και τον Άρειο Πάγο και τους έλεγαν τι να κάνουν. Για ποια ανεξάρτητη δικαιοσύνη μας λένε; Υπάρχει εδώ και χρόνια διχασμός. Το θέμα είναι πόσο μικρή θα είναι η διαφορά και αν θα βγάλουν Κυβέρνηση. Εγώ είμαι με τον άλλον (εννοεί τον Βαρουφάκη), είναι πολύ σεβαστός, είναι καθηγητής Πανεπιστημίου, έχει δέκα διπλώματα και έχει εμπειρία. Ξέρει τι λέει και έχει σχέδιο.

Στο μεταξύ, στην παρέα πίσω μου ακούω μία φράση «ο Τσε Γκεβάρα ήταν πλούσιος και γιατρός, εσύ τι είσαι;». Προσπαθώ να αντιληφθώ πώς κύλησε η κουβέντα για να φτάσουμε από τον Μητσοτάκη στον Τσε Γκεβάρα, αλλά είναι σχεδόν αδύνατο να αντιληφθώ τον συλλογισμό.

Είναι ο γνωστός ασπρομάλλης κύριος. «Θα ματώσω εγώ για ποιον; Όποιον έρχεται στην κυβέρνηση για να με κατακλέψει; Ο Τσε ήταν χαζός, γιατί ήταν πλούσιος και πέθανε νέος για να ζήσεις εσύ που είσαι 90 χρονών», λέει στον συνομιλητή του.

«Γιατί δεν λες για τον Χριστό; Αυτός τι έκανε; Απάντησέ μου. Θυσιάστηκε για τους πολλούς», του λέει ο 90χρονος, για να απαντήσει «αυτός ήταν μάγος, αναστήθηκε» και να βάλει τα γέλια δυνατά.

- Ο Σαββόπουλος, ο τρελόγερος, είδες τι είπε; Μια ζωή αριστερός και λέει για αυτοδυναμία Μητσοτάκη.

-Γιατί σου κάνει εντύπωση; Δεν θυμάσαι ο Θεωδοράκης τι έκανε στη συγκέντρωση για τη Μακεδονία;

-Ναι, θυμάμαι. Παλιά είχα πάει σε μία συναυλία του Μίκη και περιμένα να τελειώσει για να πάω να του μιλήσω και θυμάμαι τους μουσικούς να του ζητάνε τα λεφτά τους και να τον αποκαλούν απατεώνα. Έχω ζήσει πολλά, δεν πέφτω από τα σύννεφα για κανέναν.

Νιώθω πως το κεφάλι μου ξεκινά να βουίζει και να «βράζει» από αυτά που ακούω, ωστόσο παραμένω εκεί για να δω πού θα πάει η κουβέντα.

«Για μένα είσαι χαζός», προσθέτει ο 90χρονος. «Γιατί είσαι φτωχός και υποστηρίζεις τους πλούσιους. Όλοι στη ΝΔ πλούσιοι είναι».

- Ναι, είδαμε και το πόθεν έσχες του Κατρούγκαλου, που είχε 5,5 εκατομμύρια στην τράπεζα. Γιατί κουνάς το κεφάλι σου και δεν θέλεις να ακούσεις; Όλοι αυτοί που το παίζουν κομμουνιστές είναι φραγκάτοι. Όλοι οι αριστεροί, οι υπουργοί του Τσίπρα, έχουν 10 εκατομμύρια παραπάνω στις τράπεζες.

- Ναι αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ λέει κάτι καλύτερο για εμάς.

- Δεν δέχομαι αυτές τις μαλακίες. Δημοκρατία είναι να σηκώνεσαι το πρωί, να χαϊδεύεις τη γυναίκα σου και να χαίρεσαι από αυτό που δημιούργησες, όχι να κάνεις χάρες στον κάθε πούστη.

-Η πλειοψηφία δεν έχει δική της επιχείρηση, όμως.

- Και εμένα τι με ενδιαφέρει; Ας κάνουν δικές τους δουλειές.

- Παίρνουμε 500 ευρώ. Είναι σωστό; Είναι δημοκρατία αυτό; Θα αγωνιστώ να το ανατρέψω. Να παίρνω μια σύνταξη της προκοπής.

- Γιατί; Από το ΠΑΣΟΚ δεν έπαιρνες; Όσο έφαγες, έφαγες.

Σιωπή. Κλείνω το λάπτοπ, ζητάω τον λογαριασμό και αποφασίζω να σηκωθώ για να πάω να γράψω όσα άκουσα. Απομακρύνομαι με μία πικρή γεύση για εκείνους που ακόμα και εν έτει 2023, θα ψηφίσουν με βάση το ρουσφέτι και το βόλεμα. Μετά από δεκαετίες κρίσης -οικονομικής, κοινωνικής, υγειονομικής- ορισμένα μυαλά παραμένουν προσκολημμένα στις εποχές της αφθονίας, όπου κάθε ψήφος ανταλασσόταν με μία χάρη, με μία δουλίτσα ή με μία πρόσληψη. Ωστόσο, αυτό είναι μια μικρή πρόγευση και σε καμία περίπτωση δεν προμηνύει τη συνολική εικόνα.

Το σώμα των ψηφοφόρων είναι τόσο αψυχολόγητο και αναποφάσιστο, όπως η κοινωνία είναι τόσο πολυσυλλεκτική και πολυσύνθετη. Μέσα σε περιόδους κρίσεων, υπάρχουν και εκείνοι που προτάσσουν τις αξίες της αλληλεγγύης και της συλλογικότητας, υπάρχουν και οι νεότεροι που θα ψηφίσουν για το μέλλον τους, υπάρχουν κι εκείνοι που παρά την απογοήτευση, θα προσέλθουν στις κάλπες για κάτι καλύτερο. Όπως και να 'χει, σε λίγες ώρες από τώρα, οι φωνές των ανθρώπων θα πάρουν υπόσταση.

Ακολουθήστε την Άντυ στο instagram.

Περισσότερα από το VICE

Οι Χούλιγκαν της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης

Μία Τρανς Γυναίκα Θυμάται τι Βίωσε την Πρώτη Φορά που Ψήφισε στην Ελλάδα

Τρία Χρόνια Μετά το Τέλος του ο «Παρασκευάς» Λείπει Από την Καθημερινότητά μας

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.