Μια Νέα Ανακάλυψη Ανατρέπει ό,τι Ξέρουμε για τη Μυστηριώδη Προέλευση του Stonehenge

Μια νέα ανακάλυψη ανατρέπει την αποδεκτή ιστορία ενός βασικού χαρακτηριστικού του Stonehenge, εγείροντας περισσότερα ερωτήματα σχετικά με τη μυστηριώδη προέλευση του εμβληματικού νεολιθικού μνημείου, σύμφωνα με νέα μελέτη.

Ένας από τους σημαντικότερους μονόλιθους του Stonehenge, γνωστός ως Λίθος του Βωμού, πιθανότατα προήλθε από μια εντελώς διαφορετική περιοχή της Βρετανίας από αυτή που πιστευόταν πριν από 100 χρόνια, σύμφωνα με ερευνητές. Ο Λίθος του Βωμού, γνωστός και ως πέτρα 80, είναι ο μεγαλύτερος από τους «γαλάζιους λίθους» που σχηματίζουν τον εσωτερικό κύκλο του Stonehenge, ενός μυστηριώδους μνημείου 5.000 ετών στο Wiltshire της Αγγλίας, το οποίο λειτουργούσε ως τόπος τελετουργίας για χιλιετίες. Με μήκος 4,8 μέτρα, ο Λίθος του Βωμού βρίσκεται «πεσμένος» στο έδαφος, πράγμα που τον κάνει να μοιάζει με βωμό, αν και ο αρχικός του σκοπός παραμένει άγνωστος.

Τον περασμένο αιώνα, οι ερευνητές υπέθεταν ότι ο Λίθος του Βωμού προήλθε από τη λεκάνη του Old Red Sandstone στην περιοχή Mynydd Preseli της δυτικής Ουαλίας που είναι η πηγή των άλλων γαλάζιων λίθων του Stonehenge. Αυτή η υπόθεση προέλευσης ανάγεται σε μια σημαντική μελέτη που δημοσιεύτηκε το 1923 από τον γεωλόγο Herbert Henry Thomas, ο οποίος υποστήριζε ότι οι γαλάζιοι λίθοι μεταφέρθηκαν από την Ουαλία σε απόσταση 225 χιλιομέτρων στην τοποθεσία Stonehenge.

Τώρα, μια ομάδα με επικεφαλής τον Richard Bevins, γεωλόγο στο Πανεπιστήμιο Aberystwyth στην Ουαλία, παρουσίασε νέα στοιχεία ότι ο Λίθος του Βωμού δεν ταιριάζει με τα κοιτάσματα της Ουαλίας, θέτοντας υπό αμφισβήτηση την προέλευση της. Ο Bevins και οι συνάδελφοί του αναρωτιούνται αν ο Λίθος του Βωμού δεν πρέπει να «ομαδοποιείται» με τους γαλάζιους λίθους της Ουαλίας, εύρημα που τους οδήγησε να διευρύνουν την αναζήτησή τους για την προέλευσή του στη βόρεια Βρετανία, σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Archaeological Science.

«Ξεκινήσαμε τη μελέτη εξετάζοντας πέτρες από τις προεξοχές του Old Red Sandstone που είχε προτείνει ο Thomas (στη θεμελιώδη εργασία του 1923) ως πιθανή πηγή προέλευσης του Λίθου του Βωμού στη δυτική Ουαλία», είπε ο Bevins στο Motherboard μέσω email. «Ο Thomas φαινόταν να ήθελε όλοι οι γαλάζιοι λίθοι να προέρχονται από μια συγκεκριμένη περιοχή, μέσα και γύρω από το Mynydd Preseli».

«Γρήγορα αποκλείσαμε αυτές τις περιπτώσεις και έτσι απομακρυνθήκαμε από αυτές τις τοποθεσίες, στη νότια Ουαλία, στη συνοριακή γραμμή Ουαλίας-Αγγλίας, στο Σόμερσετ και στα Δυτικά Μίντλαντς», πρόσθεσε. «Δεν βρήκαμε κάτι που να ταιριάζει κι έτσι αρχίσαμε να αναθεωρούμε».

Ο Bevins και ο επίσης συγγραφέας της μελέτης Rob Ixer, αρχαιολόγος στο University College του Λονδίνου, άρχισαν να ερευνούν την προέλευση του Λίθου του Βωμού το 2009, εξετάζοντας δείγματα που υπήρχαν στο Μουσείο του Salisbury. Στην πορεία όλο αυτό έγινε μια ολοκληρωμένη προσπάθεια ανάλυσης της ορυκτολογίας, της πετρολογίας και της γεωχημείας των γαλάζιων λίθων του Stonehenge χρησιμοποιώντας εξελιγμένες αναλυτικές τεχνικές, όπως η αυτοματοποιημένη ηλεκτρονική μικροσκοπία σάρωσης (SEM-EDS), ο προσδιορισμός της ηλικίας ζιρκονίου U-Pb και η προκαταρκτική φορητή ακτινογραφία ανάλυση φθορισμού (pXRF).

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ο Λίθος του Βωμού έχει διαφορετική σύνθεση από τους άλλους γαλάζιους λίθους, με πολύ υψηλότερη συγκέντρωση βαρίου. Η ομάδα είπε ότι η ανακάλυψη υποδηλώνει ότι «είναι καιρός να διευρύνουμε τους ορίζοντές μας, τόσο γεωγραφικά όσο και στρωματογραφικά στη βόρεια Βρετανία και επίσης να εξετάσουμε τους ηπειρωτικούς ψαμμίτες νεότερης ηλικίας».

«Ο Thomas ομαδοποίησε τον Λίθο του Βωμού με τις άλλες ξένες πέτρες, αποκαλώντας “Γαλάζιους Λίθους”», δήλωσε ο Μπέβινς στο Motherboard. «Αλλά ο Λίθος του Βωμού είναι ανώμαλος ως προς το μέγεθος, το βάρος και τον τύπο και δεν υπάρχουν στοιχεία για το πότε μπορεί να έφτασε στο Stonehenge», ενώ «οι γαλάζιοι λίθοι πιστεύεται ότι έφτασαν περίπου το 2950 π.Χ.» κατά τη διάρκεια της πρώτης περιόδου κατασκευής.

«Ίσως ο Λίθος του Βωμού να έφτασε αργότερα και, αν ναι, θα μπορούσε να είχε μεταφερθεί από άλλη περιοχή εκτός της Ουαλίας και επίσης πιθανώς από άλλους ανθρώπους», συνέχισε. «Αυτή η σκέψη άλλαξε την υπόθεσή μας και μας έκανε να “αποσυνδέσουμε” τον Λίθο του Βωμού από τους γαλάζιους λίθους από την Ουαλία και αυτό μας έσπρωξε προς μια «διεύρυνση ορίζοντα».

To ενδιαφέρον εύρημα έχει πυροδοτήσει ένα γεωλογικό κυνήγι θησαυρού για την ανακάλυψη της πραγματικής προέλευση του Λίθου του Βωμού. Με βάση τη σύνθεσή της, ο Bevins και οι συνάδελφοί του πιστεύουν ότι ο Λίθος θα μπορούσε να προέρχεται από Old Red Sandstone της Κοιλάδας των Μίλτναλντς και τα Orcadian Basins στη Σκωτία ή από κοιτάσματα που χρονολογούνται περίπου 250 εκατομμύρια χρόνια στην Πέρμια-Τριασσική περίοδο στη βόρεια Αγγλία.

«Οι τοποθεσίες που παρουσιάζουν ενδιαφέρον περιγράφονται στη μελέτη, κυρίως στη βόρεια Αγγλία και Σκωτία, αλλά πρέπει να αναπτύξουμε το πρόγραμμα επιτόπιας εργασίας μας σε αυτές τις περιοχές», είπε ο Bevins. «Θα επικεντρωθούμε στις περιοχές με γνωστή νεολιθική δραστηριότητα, με την καθοδήγηση των αρχαιολόγων συναδέλφων μας».

Το Stonehenge θεωρείται ήδη έκτοπο νεολιθικό μνημείο, επειδή οι γαλάζιοι λίθοι του εισήχθησαν από την Ουαλία, ενώ τα περισσότερα άλλα βραχώδη μνημεία αυτής της περιόδου είναι χτισμένα από πέτρες τις περιοχής. Ο Bevins και οι συνεργάτες του επισημαίνουν ότι «οι γαλάζιοι λίθοι φανερώνουν μια από τις μεγαλύτερες μεταφορές που έγιναν στον κόσμο, από την πηγή της προέλευσης στο εργοτάξιο ανέγερσης ενός μνημείου».

Τώρα, οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι ο Λίθος του Βωμού μπορεί να προέρχεται από μια ακόμη πιο απομακρυσμένη περιοχή, που θα μπορούσε να είναι αρκετές εκατοντάδες χιλιόμετρα βόρεια. Αν ο Bevins και οι συνεργάτες του είναι σε θέση να εντοπίσουν την πιθανή προέλευση, θα μπορούσε να αποκαλύψει νέες γνώσεις σχετικά με τον σκοπό της πέτρας, το χρονοδιάγραμμα της κατασκευής του Stonehenge και τις ζωές των ανθρώπων που έχτισαν το παγκοσμίου φήμης μνημείο.

«Θα μπορούσε να δώσει σημαντικές πληροφορίες για την κίνηση και τις αλληλεπιδράσεις των ανθρώπων στη νεολιθική εποχή, αλλά αυτός είναι ένας τομέας για τον οποίο θα έχουν άποψη οι συνάδελφοί μας αρχαιολόγοι», είπε ο Bevins. «Υπάρχουν γνωστοί δεσμοί μεταξύ των νεολιθικών ανθρώπων (ή του «πολιτισμού» τους) από τα βόρεια βρετανικά νησιά και του Neolithic Wessex και Stonehenge».

«Μιλάμε για τη δεύτερη φάση κατασκευής (περίπου 2500 π.Χ.), οπότε ίσως ο Λίθος του Βωμού έφτασε κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, πολύ μετά την ανέγερση των γαλάζιων λίθων» καταλήγει η ομάδα στη μελέτη. «Η χρονική στιγμή πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω προκειμένου να προσπαθήσουμε να ανακαλύψουμε πότε έφτασε ο Λίθος του Βωμού έφτασε στο Stonehenge. Αυτά θα ερευνήσουμε στην επόμενη φάση».

Περισσότερα από το VICE

Ζητήσαμε από Σεφ να μας Πουν τι Μαγειρεύουν Όταν Έχουν Hangover

Ο Φίλος μου, ο Ηρωινομανής: Φωτογραφίζοντας τις Τελευταίες του Ημέρες

Οι Νέοι Σήμερα Είναι πιο Gay από Ποτέ, Σύμφωνα με Νέα Μελέτη

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.