Αλήθειες Μόνο: Γιατί Βρίζουμε Όταν Οδηγούμε

Το VICE με τη στήλη ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΜΟΝΟ απευθύνεται σε expert απ' όλους τους τομείς και ρωτάει όσα πάντα ήθελες να μάθεις - κι άλλα τόσα που δεν είχες σκεφτεί ποτέ να ρωτήσεις. Το ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΜΟΝΟ έρχεται για να απαντήσει σε ερωτήματα, να καταρρίψει μύθους και να σε βάλει σε σκέψεις που ενδεχομένως ποτέ δεν είχες.

Οι περισσότεροι έχουμε ζήσει την αμήχανη στιγμή που μπαίνουμε για πρώτη φορά στο αμάξι συναδέλφου/συγγενή/καινούριου φίλου, κάποιος άλλος οδηγός αργεί ελάχιστα να ξεκινήσει στο φανάρι και ο μειλίχιος άνθρωπος που γνωρίζαμε μέχρι τότε μεταμορφώνεται σε οχετό. Κάτι σαν το meme με το γατάκι που ξαφνικά από την προσωποποίηση της γλυκύτητας γίνεται ένα άγριο ζώο έτοιμο να κατασπαράξει τους πάντες.

Πίσω από το τιμόνι, φαινομενικά ήρεμοι άνθρωποι εξαγριώνονται για ασήμαντη αφορμή. Βρίζουν, κάνουν χειρονομίες και σε πολλές περιπτώσεις κατεβαίνουν απ’ το αμάξι, έτοιμοι για καυγά.

Τα αποτελέσματα της έρευνας του Ευρωβαρόμετρου του 2023 για την υπεύθυνη οδήγηση επιβεβαιώνουν αυτό που ήδη γνωρίζαμε: οι Έλληνες και οι Ελληνίδες οδηγοί είμαστε σε πολύ μεγάλο ποσοστό επιθετικοί, βρίζουμε, τσακωνόμαστε και πάντα νομίζουμε ότι είμαστε οι καλύτεροι.

Συγκεκριμένα, το 63% αναγνωρίζει ότι βρίζει άλλους οδηγούς, το 60% κορνάρει άσκοπα, το 24% κατεβαίνει από το αυτοκίνητο για να διαπληκτιστεί και το 86% έχει φοβηθεί λόγω της επιθετικής συμπεριφοράς άλλων οδηγών.

Ίσως ακόμα πιο ανησυχητικό απ’ όλα αυτά είναι το γεγονός ότι όλοι (98%!) είναι βέβαιοι ότι η συμπεριφορά τους στο τιμόνι είναι υποδειγματική. Το 80% θεωρεί ότι οδηγεί προσεκτικά, ενώ αντίθετα μόλις το 3% - 5% παραδέχεται ότι οδηγεί επιθετικά, την ώρα που το ισχνό 1% αναγνωρίζει ότι οδηγεί ανεύθυνα.

Επίσης, οι Έλληνες οδηγοί σε συντριπτικό ποσοστό, της τάξης του 92%, θεωρούν ότι μόνο οι άλλοι οδηγοί είναι επικίνδυνοι, όπως ήταν αναμενόμενο. Μάλλον, το τιμόνι είναι ο καλύτερος καθρέφτης της κοινωνίας.

Σε τι είδους ψυχολογία μπαίνουμε όταν οδηγούμε και γινόμαστε τόσο επιθετικοί; Γιατί χάνουμε την ψυχραιμία μας και βρίζουμε οδηγούς και πεζούς με το παραμικρό;

Είμαστε τόσο αγχωμένοι που δεν βλέπουμε την ώρα να ξεσπάσουμε στους αγνώστους, γιατί νομίζουμε ότι έτσι θα εκτονωθούμε χωρίς συνέπειες; Με όλα αυτά τα ερωτήματα, απευθυνθήκαμε στην κλινική ψυχολόγο-ψυχοθεραπεύτρια του Αιγινήτειου Νοσοκομείου, Δρα Ίλια Θεοτοκά η όποία μας εξήγησε ότι:

Το άγχος, η κόπωση, η βιασύνη, ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά προσωπικότητας του τύπου «ξέρεις ποιος είμαι εγώ», η υποτίμηση της οδηγικής  ικανότητας των άλλων οδηγών, η παρορμητικότητα, ή απλά στιγμιαία εκτόνωση μπορεί να είναι κάποιοι από τους λόγους που βρίζουμε όταν οδηγούμε .

Στο αυτοκίνητο είμαστε σε έναν ιδιωτικό χώρο, όπου νιώθουμε ελεύθεροι να εκφραστούμε, να εκτονωθούμε, όπως θέλουμε, θεωρητικά χωρίς συνέπειες. Κάποιες φορές βρίζουμε απλά για εκτόνωση και όχι γιατί κάποιος άλλος οδηγός έκανε κάτι τόσο απαράδεκτο. 

Σε άλλες περιπτώσεις, βέβαια, οι βρισιές και η επιθετική στάση, κατά την οδήγηση, δεν είναι χωρίς συνέπειες. Πολλοί  άνθρωποι όταν βρίζουν άλλους οδηγούς ή και πεζούς μπορεί να βγουν έξω απ’ το αυτοκίνητο, να «πιαστούν στα χέρια», με επικίνδυνη συχνά κατάληξη.

Οι οδηγοί που βρίζουν και συγχρόνως στο αυτοκίνητο υπάρχει συνοδηγός μπορεί επίσης να δημιουργήσουν ένταση, εκνευρισμό και επιθετικό διάλογο μεταξύ οδηγού και συνοδηγού. 

Όλα τα παραπάνω, ασφαλώς, ενέχουν  και τον κίνδυνο ατυχήματος ή και δυστυχήματος, όταν ο εκνευρισμός κατά την οδήγηση συνοδεύεται και από  αύξηση της ταχύτητας, όπως συμβαίνει πολλές φορές. Παράλληλα, όταν κάποιος βρίζει και χάνει την ψυχραιμία του συχνά μπορεί να εμφανίσει διαταραχές  προσοχής και συγκέντρωσης, τρόμο, κλπ.

Μελέτες αναφέρουν ότι οι νέοι ενήλικες άνδρες είναι αυτοί που βρίζουν πιο συχνά στην οδήγηση. Επίσης, φυσικά οι μποτιλιαρισμένοι δρόμοι ενισχύουν την ένταση.

Γενικότερα, άνθρωποι αγχώδεις, με υψηλά επίπεδα στρες στη ζωή τους, άτομα, τα οποία, δεν εκδηλώνουν το άγχος τη στιγμή που προκύπτει η ένταση, μεταθέτουν τον εκνευρισμό και την εκτόνωση του στρες κατά την οδήγηση.

Η κόπωση επίσης και η έλλειψη υπομονής αποτελούν λόγους που βρίζουμε στο αυτοκίνητο. Σε άλλες περιπτώσεις, αυτή η συμπεριφορά μπορεί να συνδέεται και με κατάχρηση ουσιών ή αλκοόλ. 

VICE Video: Ανάποδα Τιμόνια

Θα πρέπει βέβαια να πούμε ότι σε μεγάλο ποσοστό, η αθυροστομία κατά την οδήγηση δεν έχει περαιτέρω συνέπειες, ωστόσο συνοδηγοί ατόμων που διαπιστώνουν ότι η συμπεριφορά τους μπορεί να έχει επικίνδυνες επιπτώσεις, θα πρέπει να το επισημάνουν στον οδηγό και εκείνος/η να απευθυνθεί σε ειδικό.

Όταν δε, αυτή η συμπεριφορά εκδηλώνεται και σε άλλες καταστάσεις της ζωής του ατόμου, η συνδρομή του ειδικού είναι απαραίτητη για να μάθει το άτομο να διαχειρίζεται τον θυμό του.

Υπάρχουν εύκολες και σύντομες ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις για την διαχείριση του θυμού, όπως η γνωσιακή ψυχοθεραπεία, οι τεχνικές χαλάρωσης κλπ. Οι τεχνικές αυτές βοηθούν τα άτομα να ελέγχουν παρορμητικές αντιδράσεις και να ρυθμίζουν το στρες  βελτιώνοντας έτσι και τη σωματική και την ψυχική τους υγεία.

Ακολουθήστε την Ντιάννα Βασιλείου στο Instagram.

Περισσότερα από το VICE

Μια Μέρα στον «Παράδεισο» των Τετράποδων Φίλων μας στη Θεσσαλονίκη

Ero Seagull: Η Διάγνωση ότι Ανήκει στο Φάσμα του Αυτισμού Ήταν Λυτρωτική

Ο Γεράσιμος και Άλλοι 16 Κρατούμενοι Έγιναν Δωρητές Οργάνων Μέσα από τη Φυλακή

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.