Ποιος Φταίει για τη Χειρότερη Θαλάσσια Τραγωδία στην Ελλάδα τα Τελευταία Χρόνια;

Πόσο «κοστίζει» η ελπίδα για μια καλύτερη ζωή; Πόσο «τιμολογείται» το όνειρο των ανθρώπων να ξεφύγουν από τη φτώχεια, τους πολέμους, την καταπίεση; Το «κόμιστρο», λοιπόν, μπορεί να είναι η ίδια τους η ζωή, καθώς οι εμπλεκόμενοι σε αυτή την ιστορία δεν φαίνεται να υπολογίζουν τίποτα μπροστά στο κέρδος.

Από το τραγικό ναυάγιο της Πύλου, μέχρι το πρωί της Πέμπτης, είχαν διασωθεί από τις ελληνικές Αρχές 104 άνθρωποι, ενώ είχαν ανασυρθεί 79 σοροί. Ποιος θα είναι ο ακριβής αριθμός των νεκρών κανένας δεν ξέρει. Ουδείς γνωρίζει με σαφήνεια πόσοι επέβαιναν στο δουλεμπορικό που ξεκίνησε από τη Λιβύη, με προορισμό την Ιταλία.

Το μόνο σίγουρο είναι πως στο σκάφος επέβαιναν εκατοντάδες άνθρωποι. Αδιάψευστος μάρτυρας η φωτογραφία λίγο πριν τη βύθισή του, που δόθηκε στη δημοσιότητα και οι μαρτυρίες όσων τα κατάφεραν. Την ίδια στιγμή, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης, εκφράζουν τον φόβο τους για εκατοντάδες νεκρούς.

Από το 2015, οπότε ξεκίνησε η μεγάλη προσφυγική κρίση εξαιτίας του πολέμου στη Συρία -η οποία είχε ως επίκεντρο τη χώρα μας- το ναυάγιο της Πύλου είναι το πλέον πολύνεκρο στην Ελλάδα. Και όπως όλα δείχνουν, οι αριθμοί των νεκρών θα ξεπεράσουν κάθε προηγούμενο. 

Θα προστεθούν και αυτοί οι άνθρωποι στις θλιβερές καταγραφές του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης, που από το 2014 μέχρι και σήμερα, έχει καταγράψει τουλάχιστον 26.924 θανάτους στη Μεσόγειο. Στη δίοδο της Ανατολικής Μεσογείου, τη δική μας δηλαδή, έχασαν τη ζωή τους οι 2.292. 

Οι 785 εξ αυτών, μόνο το 2015, στην κορύφωση της κρίσης, όταν και περισσότεροι από 800.000 πρόσφυγες και μετανάστες, επιχείρησαν να περάσουν στην Ευρώπη από τα πιο κοντινά περάσματα, δηλαδή τα ελληνικά νησιά. Με απλά λόγια, σε αυτή τη μικρή απόσταση των 10 ως 20 χιλιομέτρων από τα τουρκικά παράλια, άφηναν τη τελευταία τους πνοή 45 άνθρωποι ανά διανυθέν χιλιόμετρο διαδρομής – αριθμός πολύ μεγαλύτερος από τα υπόλοιπα περάσματα της Μεσογείου. 

Το προσφυγικό/μεταναστευτικό ζήτημα είναι πολύπλοκο. Δεν υπάρχουν ούτε μαγικές λύσεις, ούτε εύκολες προσεγγίσεις. Υπάρχουν, ωστόσο, κάποια δεδομένα. Το βασικό είναι πως τα τελευταία χρόνια και ιδίως μετά τη συριακή κρίση, η Ευρώπη έχει αποφασίσει να μετατραπεί σε «φρούριο», δυσκολεύοντας τις προσπάθειες εκείνων που επιχειρούν να εισέλθουν στο έδαφος της.

Η Frontex έχει κάνει αισθητή την παρουσία της στη Μεσόγειο, δίπλα στις δυνάμεις των χωρών πρώτης υποδοχής, δηλαδή της Ελλάδας, της Ιταλίας και της Ισπανίας, σε μια προσπάθεια να «αποθαρρύνει» τους διακινητές ανθρώπων, αλλά και όσους σκέφτονται να μεταναστεύσουν προς τα εδώ. 

Μπορεί η Κομισιόν να μη χρηματοδοτεί έργα όπως είναι ο φράχτης του Έβρου, όμως κλείνει το μάτι στην κατασκευή τους. Έχει υπογράψει μια σειρά από αμφιλεγόμενες συμφωνίες για τον περιορισμό των μεταναστευτικών ροών, με χώρες όπως η Τουρκία, η Λιβύη και η Τυνησία.  

Όλα τα παραπάνω, έχουν ως αποτέλεσμα να γινόμαστε συνεχώς μάρτυρες ναυαγίων στη Μεσόγειο. Οι διακινητές γίνονται ακόμα πιο ριψοκίνδυνοι για να αποφύγουν τα ευρωπαϊκά «μπλόκα» και οι θάνατοι συνεχώς αυξάνονται.

Ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, Κυριάκος Μητσοτάκης, μίλησε την Τετάρτη για την ανάγκη να υπάρξουν συνεκτικές ευρωπαϊκές πολιτικές επί του θέματος. Ο Αλέξης Τσίπρας σημείωσε ότι για κάποιους οι ανθρώπινες ζωές δεν έχουν την ίδια αξία και ο ΣΥΡΙΖΑ ζητάει αναθεώρηση του Κανονισμού του Δουβλίνου και τη θέσπιση ενός δίκαιου και δεσμευτικού πλαισίου διαμοιρασμού των ευθυνών και μετεγκατάστασης που δεν θα επιβαρύνει αποκλειστικά τις χώρες πρώτης εισόδου.

Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, μετέβη άμεσα στην Καλαμάτα, για να βρεθεί στο πλευρό των διασωθέντων και όσων παίρνουν μέρος στις επιχειρήσεις διάσωσης. Στο λιμάνι της πόλης, είχε έναν έντονο διάλογο με ακτιβιστές, που την κατηγόρησαν για «υποκρισία», εξαιτίας της φωτογραφίας που είχε βγάλει δίπλα στον φράχτη του Έβρου. Οι πολιτικοί αρχηγοί ανέβαλαν τις προγραμματισμένες για την Τετάρτη, προεκλογικές εκδηλώσεις, ενώ αντιπροσωπείες όλων των κομμάτων έσπευσαν στην πρωτεύουσα της Μεσσηνίας. Ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός, Ιωάννης Σαρμάς, κήρυξε τριήμερο Εθνικό Πένθος, με αποτέλεσμα να αναβληθεί κάθε προεκλογική δράση.

VICE Video: Μετά τη Φυλακή

Κρίνοντας από το γεγονός ότι το πλοίο της Πύλου εντοπίστηκε από το λιμενικό και τη Frontex και τους προσφέρθηκε βοήθεια -τρεις φορές, μάλιστα, κατά τα λεγόμενα πολιτικών και υπηρεσιακών παραγόντων- την οποία οι επιβαίνοντες φέρονται να απέρριψαν, επιλέγοντας να συνεχίσουν το ταξίδι τους προς την Ιταλία, μας στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα.

Ότι η χώρα μας, με τις πολιτικές που επιλέγει να εφαρμόζει -προφανώς σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Ένωση- στο μεταναστευτικό, έχει καταστεί ένας προορισμός τον οποίο προσπαθούν να αποφύγουν όσοι επιχειρούν να φτάσουν στην Ευρώπη. Ακόμα και αν χρειαστεί να ρισκάρουν τις ζωές τους - γεγονός, αν μη τι άλλο, προβληματικό.

Παράλληλα, όμως, υπάρχει ένα ακόμα δεδομένο. Δεν μπορεί η Ελλάδα -ή η Ιταλία ή η Ισπανία- να σηκώσει μόνη της το βάρος της διαχείρισης του μεταναστευτικού και προσφυγικού προβλήματος του πλανήτη. Δεν πρέπει και -ορθά- δεν θέλει να μετατραπεί σε «αποθήκη» ψυχών, που αναζητούν τρόπο να φτάσουν στον πλούσιο Βορρά.

Όμως, το ευρωπαϊκό πλαίσιο και η απροθυμία των εταίρων να λάβουν πραγματικές πρωτοβουλίες σε αυτό το μέτωπο, οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στον εγκλωβισμό χιλιάδων ανθρώπων στη χώρα μας, αλλά και στην αύξηση των θυμάτων στη Μεσόγειο.

Περισσότερα από το VICE

Οι Χούλιγκαν της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης

Στα Άδυτα της Jail Time Records: Ένα Μουσικό Label που Ξεκίνησε σε μια Διαβόητη Φυλακή

Ταχυπαλμίες, Μούδιασμα, Πόνος: Οι Κρίσεις Πανικού Είναι Κομμάτι της Ζωής μου

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.