Θα Αργήσει Λίγο το «Βόρεια Μακεδονία» - Μούδιασμα στα Σκόπια Μετά το Δημοψήφισμα

Δύο μέλη εφορευτικής επιτροπής σε κάθε εκλογικό τμήμα, την Κυριακή στα Σκόπια, ήταν επιφορτισμένα με μια πολύ συγκεκριμένη αποστολή: Ο πρώτος φώτιζε με μια ηλεκτρική συσκευή -που έβγαζε μπλε υπέρυθρη ακτίνα σαν κι αυτή που χρησιμοποιεί το CSI για να εντοπίσει το αίμα σε μια σκηνή φόνου- τον αντίχειρα κάθε ψηφοφόρου στη σειρά. Εφόσον ήταν «καθαρός», στη συνέχεια το δεύτερο μέλος της επιτροπής ψέκαζε με ένα άχρωμο υγρό το χέρι του ψηφοφόρου, ώστε να τον μαρκάρει ότι προσήλθε στην κάλπη και να αποκλείσει το ενδεχόμενο ο ίδιος να εμφανιστεί σε δεύτερο εκλογικό κέντρο – όπου θα εντοπιζόταν από την ίδια μπλε ακτίνα CSI. Κάθε πολίτης έπαιρνε το ψηφοδέλτιο, που έγραφε κατά λέξη: «Είστε υπέρ της ένταξης της χώρας σε ΝΑΤΟ και ΕΕ, αποδεχόμενοι τη συμφωνία ανάμεσα στη Δημοκρατία της Μακεδονίας και την Ελληνική Δημοκρατία»; Και είχε δύο μανιχαϊστικές επιλογές: «Ναι» ή «Όχι».

Η κακή μέρα για τον πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ, Ζόραν Ζάεφ, που ταυτίζει το πολιτικό του μέλλον με τη συμφωνία με την Ελλάδα, φάνηκε ήδη από το μεσημέρι της Κυριακής, όταν μετά από έξι ώρες ψηφοφορίας δεν είχε προσέλθει στις κάλπες ούτε το 20% των καταγεγραμμένων πολιτών στους εκλογικούς καταλόγους. «Η συμμετοχή είναι μικρή, ίσως υπάρξει μια κινητοποίηση μετά τις 5 το απόγευμα», είπε η Λιντίγια Λεφκόφσκα, μέλος εφορευτικής επιτροπής στο πρώην Σπίτι του Οικοδόμου (Dom na Gradezhnici) στο κέντρο των Σκοπίων, όπου είχε ψηφίσει το πρωί ο Υπουργός Εξωτερικών, Νίκολα Ντιμιτρόφ.

Είναι εντυπωσιακό, όμως οι εκλογικοί κατάλογοι στη χώρα δεν έχουν αναθεωρηθεί την τελευταία 20ετία. Καταγεγραμμένοι είναι 1,8 εκατ. ψηφοφόροι, ωστόσο η ίδια η κυβέρνηση αμφισβήτησε εξ αρχής τον αριθμό, καθώς για να ξεπεραστεί το 50% θα έπρεπε να ψηφίσουν πάνω από 900.000, δηλαδή κάτι αδύνατο. Στη 1 μετά τα μεσάνυχτα της Κυριακής, τοπική ώρα, είχε καταμετρηθεί το 85% των εκλογικών τμημάτων. Το ποσοστό υπέρ του «Ναι» ήταν στο 91%, όμως η συμμετοχή μόλις ξεπερνούσε το 36% - πολύ κάτω του συνταγματικού ορίου του 50%, κυρίως όμως χαμηλότερο από τον πήχη που είχε βάλει ο Ζάεφ, ώστε να θεωρηθεί η διαδικασία νομιμοποιημένη στο εσωτερικό ακροατήριο και τον διεθνή παράγοντα.

Τα αίτια της μικρής συμμετοχής είναι ένα κράμα δυσφορίας για τη συμφωνία, απογοήτευσης για τη κυβέρνηση Ζάεφ που δεν αποδείχθηκε λιγότερο διαφθαρμένη από τις προηγούμενες και βαλκανικής βεβαιότητας ότι τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει. Κι επίσης η λεγόμενη αντιδραστική ψήφος, όταν όλη η Δύση και τα λεγόμενα κατεστημένα μίντια βομβαρδίζουν την κοινή γνώμη με το «Ναι». Εκτός από τα δεκάδες ξένα τηλεοπτικά συνεργεία, στα Σκόπια βρίσκονταν από τα μέσα της περασμένης εβδομάδας περίπου 1.500 διεθνείς παρατηρητές, για να βεβαιώσουν το αδιάβλητο της διαδικασίας. Πάντως, το κλίμα ήταν αρκετά υποτονικό και τις πέντε μέρες που ταξιδέψαμε στην ΠΓΔΜ. Ούτε πολλές αφίσες στον δρόμο ούτε συγκεντρώσεις ούτε μεγάλα πάθη, τουλάχιστον φαινομενικά. Σίγουρα, αυτή δεν ήταν εικόνα για μια χώρα που υποτίθεται ότι ετοιμαζόταν να γυρίσει σελίδα στην ιστορία της.

VICE Video: Μακεδονικό για Αρχάριους

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

«Το 90% και πλέον των πολιτών» που ψήφισαν σήμερα στο δημοψήφισμα ενέκρινε τη συμφωνία με την Ελλάδα «και το Κοινοβούλιο πρέπει να επικυρώσει τη βούληση της πλειοψηφίας», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Ζάεφ. «Άνω του 90% του συνόλου των ψήφων ήταν υπέρ του "Ναι", επομένως είναι η σειρά του Κοινοβουλίου να επικυρώσει τη βούληση της πλειοψηφίας», πρόσθεσε. Ο ίδιος στο πρώτο διάγγελμά του μετά τις 8 το βράδυ, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο των πρόωρων εκλογών. Όπως είπε χαρακτηριστικά, «πρέπει να περάσουμε πλέον στην πολιτική δραστηριότητα στο Κοινοβούλιο. Πρέπει το VMRO (σσ: το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης) να στηρίξει τις συνταγματικές αλλαγές, διαφορετικά άλλος δημοκρατικός δρόμος δεν υπάρχει, παρά η προσφυγή στις κάλπες».

Οι πανηγυρισμοί το βράδυ της Κυριακής στα Σκόπια ήταν στην πλευρά όσων έκαναν καμπάνια το προηγούμενο διάστημα για να μποϊκοτάρουν το δημοψήφισμα. Μπροστά στο Κοινοβούλιο, λίγες εκατοντάδες μέτρα από το άγαλμα του λεγόμενου έφιππου πολεμιστή, υπέρμαχοι της αποχής είχαν στήσει χορούς και τραγούδια. Δεν ήταν ακριβώς το πιο υγιές κομμάτι της κοινωνίας των Σκοπίων ούτε ήταν πολλοί, έκαναν όμως θόρυβο. «Σήμερα γιορτάζουμε, γιατί ο λαός της Μακεδονίας γύρισε την πλάτη σε όσους ήθελαν να προδώσουν το όνομα και την ιστορία μας», μου είπε ο Τίμκο Πριλέφσκι. «Και τι θα γίνει όταν ο Ζάεφ φέρει, όπως λέει, το δημοψήφισμα προς επικύρωση στη Βουλή», ρώτησα. «Θα εισβάλουμε στο κτίριο, όπως κάναμε την άνοιξη του 2017», απάντησε χαμογελώντας, κάπως απερίσκεπτα και βασανιστικά εύκολα.

Υπάρχει ακόμη δρόμος μπροστά για τη συμφωνία και τo «Βόρεια Μακεδονία», που θα έχει φυσικά άμεσες επιπτώσεις και στην ελληνική πολιτική σκηνή. Εντέλει, σε ένα δημοψήφισμα στα Βαλκάνια το «Ναι» μπορεί να γίνει «Όχι» και το αντίστροφο.

Δείτε περισσότερες φωτογραφίες

Περισσότερα από το VICE

Ο Μουσικός του Δρόμου που Έπεσε Θύμα Ρατσιστικής Βίας από Αστυνομικούς στο Μοναστηράκι Μιλά

Έφτασα Μερικά Εστιατόρια με Ελεύθερο Μπουφέ στα Όριά τους για να σου Αποδείξω ότι κι Εσύ Μπορείς

Μαριχουάνα, Σεξ και Γυμνισμός: Φωτογραφίες από τη Μύκονο των 70s, το Νησί της Απόλυτης Ελευθερίας