Είναι Παρασκευή βράδυ. Κάθομαι στον καναπέ του σαλονιού και στα χέρια μου κρατάω τη συσκευή που καθορίζει τη ζωή μου, όσο τίποτα άλλο: το ρούτερ. Αυτό το μικρό, άχαρο και σκονισμένο μηχάνημα, μου προσφέρει καθημερινά τον άυλο θησαυρό της εποχής μας, το Ίντερνετ. Χάρη σε αυτό, μπορώ να μιλάω με τους φίλους μου σε μια ντουζίνα εφαρμογές, να πληρώνω λογαριασμούς από το κρεβάτι μου, να διαβάζω, να ακούω μουσική στο Spotify, να βλέπω σειρές στο Netflix, να μπαίνω στο Tinder ή να βρίσκω μια προσωπική διέξοδο για τις ορμόνες μου. Για να μην τα πολυλογώ, ό,τι κάνω στη ζωή μου, το κάνω με το Ίντερνετ και τα social media. Μάλλον και εσείς.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ήρθε η ώρα να το παραδεχθούμε όμως: Η φάση με το Ίντερνετ δεν είναι τόσο υπέροχη όσο φαίνεται. Οι διαγνώσεις ναρκισσιστικής διαταραχής προσωπικότητας έχουν σημειώσει εκρηκτική άνοδο την τελευταία δεκαετία -ανάλογη με εκείνη της παχυσαρκίας- και σε μεγάλο βαθμό, η αύξηση οφείλεται στην εξάπλωση των social media και τη γενικευμένη χρήση του Διαδικτύου. Μια ημέρα, την ώρα που περίμενα έναν κύριο, μέχρι να έρθει η σειρά μου να βγάλω λεφτά από το ΑΤΜ, έπιασα τον εαυτό μου να βγάζει το κινητό από την τσέπη, για να χαζέψει στο Facebook αυτά τα ελάχιστα δευτερόλεπτα που έπρεπε να κάνω υπομονή. Ένιωσα εθισμένος, μάλλον γιατί ήμουν. Λίγο αργότερα διάβασα ότι αυτή η συμπεριφορά είναι ένδειξη εθισμού στα κοινωνικά δίκτυα. Και ναι, το διάβασα στο ίντερνετ.
Και μετά ήρθε η ιδέα. Αναρωτήθηκα αν τελικά μπορώ να ζήσω και χωρίς αυτό. Μπορώ να κερδίσω ξανά την αθώα και απλή αναλογική ζωή που απολάμβανα κάποτε ως παιδί, μακριά από τα «Μου αρέσει», τα «χαχαχα» και τα «ουάου»;Το ερώτημα με έβαλε στον πειρασμό να κάνω ένα πείραμα: να αποσυνδεθώ από το Ίντερνετ και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για ένα ολόκληρο Σαββατοκύριακο. Αυτήν τη στιγμή βρίσκομαι εδώ, με το ρούτερ στα χέρια. Το αποσυνδέω. Νιώθω ότι θα επιβιώσω και χωρίς αυτό. Ο εφιάλτης έχει μόλις ξεκινήσει.Διαβάστε ακόμη: Προσπάθησα να Mπω στα Παράνομα Downloading Sites Μουσικής των Νεανικών μου Χρόνων
Πρώτες ώρες: Ο ιδρώτας για ένα τραγούδι σε CD χωμένο στο πατάρι
Βάζω το ρούτερ σε μια σκοτεινή γωνία της ντουλάπας. Παίρνω βαθιά ανάσα. Έχω περάσει άλλη μία μίζερη και πιεστική Παρασκευή, γεμάτη μηνύματα με συναδέλφους, φίλους και επίδοξους συνεντευξιαζόμενους. Έτσι, η αποσύνδεση συνοδεύεται από ένα πρώτο αίσθημα ανακούφισης. «Επιτέλους, θα ηρεμήσω, δεν μπορεί κανείς να με ενοχλήσει τώρα», σκέφτομαι. Βάζω τα μακαρόνια να βράζουν και ανοίγω ένα μπουκάλι κρασί. «Ναι ρε Ίντερνετ, δεν σε έχω και τόσο ανάγκη», λέω από μέσα μου με αυτοπεποίθηση.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Όμως, η χαλάρωση μετά από μια δύσκολη εβδομάδα δεν θέλει μόνο κρασί, αλλά και μουσική. Τότε, το χαμόγελο αυτοπεποίθησης σβήνει από τα χείλη. Τις περισσότερες φορές ακούω μουσική μέσω Spotify και YouTube, τα οποία τώρα ήταν απαγορευμένα. «Θα υπάρχει κάποια λύση, δεν μπορεί», λέω προσπαθώντας να ηρεμήσω τον αγχωμένο εαυτό μου, που δεν αντέχει στη σκέψη ενός Σαββατοκύριακου χωρίς μουσική, ενός Σαββατοκύριακου χωρίς ζωή, χωρίς ίντερνετ, χωρίς ανάσα.Τελικά, θυμάμαι ότι στο πατάρι έχουν ξεμείνει κάτι παλιά CD από την τελευταία μετακόμιση. Παίρνω μία καρέκλα από την κουζίνα, ανεβαίνω πάνω και με δυσκολία σκαρφαλώνω στο πατάρι. Ανοίγω κούτες, την ώρα που ιδρώνω από την προσπάθεια και την κλειστοφοβία. Μετά πολλών κόπων και βασάνων, καταφέρνω να ξεθάψω από μία σκονισμένη χαρτόκουτα τρία αραχνιασμένα CD από τα εφηβικά μου χρόνια: To Master of Puppets των Metallica, το Love at First Sting των Scorpions και το Metal Heart των Accept. «Μόνο η Ηλιάνα λείπει», σκέφτομαι, η πρώτη κοπέλα που φίλησα στο γυμνάσιο. Η ζωή χωρίς Ίντερνετ, σου φέρνει παλιές αναμνήσεις και σου παίρνει τη μουσική.
Έστω και έτσι, έχω κάτι να ακούσω.Βάζω τους Metallica. Το CD κολλάει. Ξενέρωμα. Βάζω τους Scorpions. Και αυτοί κολλάνε. Φρίκη.Τελευταία μου ελπίδα να ακούσω ένα ρημάδι τραγούδι είναι οι Accept. Βάζω το CD στον υπολογιστή, σχεδόν με θρησκευτική ευλάβεια. «Σε παρακαλώ, παίξε», πιάνω τον εαυτό μου να λέει. Το θαύμα γίνεται και το Metal Heart παίζει.Διαβάστε ακόμη: Τι Λέει το Μεταμεσονύκτιο Γκουγκλάρισμα για τον Ψυχισμό σου
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Έπος. Σχεδόν πανηγυρίζω. Είναι έπος να καταφέρνεις να ακούς ένα τραγούδι, αν δεν έχεις Ίντερνετ. Ο ενθουσιασμός σύντομα περνάει, όμως, διότι προφανώς βαριέμαι γρήγορα. Ακούω το τραγούδι μία, δύο, τρεις φορές. Ακούω τον δίσκο μία, δύο, τρεις φορές. Κάποια στιγμή, το κλείνω. Και τώρα, τι;Πολύ σύντομα έβγαλα το πρώτο συμπέρασμα από το πείραμά μου: ήταν μία απαίσια ιδέα που κακώς ήθελα να μετατρέψω σε κείμενο, καθώς μέσα σε λίγα λεπτά, εκεί που μπορούσα να ακούω ό,τι θέλω από δισεκατομμύρια τραγούδια, πλέον έπρεπε να αρκεστώ σε έναν δίσκο δέκα τραγουδιών. Αυτό λέγεται ήττα. Αυτο λέγεται μια απροετοίμαστη είσοδο στην αναλογική εποχή.Αρχίζω να περιφέρομαι στο σπίτι, ψάχνοντας απελπισμένα κάτι ενδιαφέρον να κάνω. Δεν υπάρχει τίποτα, απολύτως τίποτα. Το σπίτι μου έχει μεταμορφωθεί σε χώρο που θυμίζει σπηλιά πρωτόγονων ανθρώπων. Το μόνο που φαίνεται να λειτουργεί αναλογικά ως μορφή ψυχαγωγίας είναι τα βιβλία, όμως, ας είμαι ειλικρινής, θα διαβάσω Παρασκευή βράδυ; Με τίποτα.Κάθομαι στον καναπέ και ανοίγω την τηλεόραση. Μετά από λίγα λεπτά καταλαβαίνω ότι το επίπεδο του trash στη ελληνική TV έχει μεγαλώσει αρκετά, από την τελευταία φορά που την άνοιξα. Μετά από ένα πεντάλεπτο νευρικού ζάπινγκ, καταλήγω στο κανάλι της Βουλής, όπου παίζει το άκρως ενδιαφέρον κοινοβουλευτικό έργο σε επανάληψη, κατά τη διάρκεια του οποίου κάποιοι άγνωστοι σε μένα βουλευτές συζητούν για «ΕΣΠΑ», το «κοινωνικό μέρισμα» και άλλα «ανακουφιστικά μέτρα για τους νεόπτωχους Έλληνες». Τι να κάνω; Αράζω στον καναπέ και χαζεύω τους βουλευτές να τσακώνονται. Οι ομιλίες είναι νανουριστικές και χωρίς να το καταλάβω με παίρνει ο ύπνος από τις εννιά το βράδυ. Ναι, εννιά το βράδυ. Λίγες ώρες μετά την έναρξη του πειράματος, κοιμάμαι. Ο ύπνος μειώνει την θητεία.
Δυο ώρες μετά: Το κανάλι της Βουλής αντί για Netflix
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
[VICE Video] Επισκεφτήκαμε το Τυπογραφείο των New York Times και Γνωρίσαμε τους Μηχανουργούς του
Το δεύτερο συμπέρασμα από το πείραμά μου είναι ότι η ζωή χωρίς το Ίντερνετ είναι πολύ βαρετή, επειδή πλέον η παγκοσμιοποιημένη ψυχαγωγία μας περνάει σχεδόν αποκλειστικά από το Διαδίκτυο. Κάπως έτσι έχασα ένα βράδυ Παρασκευής.
Η σημασία του αναλογικού ύπνου
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Μια μέρα μετά: Υπάρχει κάποιος που να ενδιαφέρεται πραγματικά για μένα εκεί έξω;
Αν και είναι νωρίς και έχω άπλετο χρόνο μπροστά μου, νιώθω ένα πρωτοφανές άγχος. Η αποσύνδεση από τα social media με έκανε να νιώθω ότι κάπου εκεί έξω συμβαίνει κάτι που εγώ δεν ξέρω. «Αν γίνει κάτι σημαντικό, θα το πει η τηλεόραση», σκέφτομαι. Όμως, αν συνέβαινε κάτι στον προσωπικό μου κύκλο; Αν με χρειάζονταν στη δουλειά; Αν με χρειαζόταν κάποιος φίλος μου; Όλοι επικοινωνούν μαζί μου μέσω κάποιας εφαρμογής. Ξέρω ότι όλοι θεωρούν δεδομένο ότι θα με βρουν στα social και εγώ δεν είμαι εκεί. Πιο πολύ από όλα φοβάμαι μήπως μου έστειλε στο Tinder η υπέροχη τύπισσα που είχα κάνει match την προηγούμενη εβδομάδα και έτσι χάνω την ευκαιρία για ένα πολλά υποσχόμενο σαββατόβραδο.Είναι δύσκολο να είσαι μόνος σου, όμως είναι ακόμη πιο δύσκολο να παραδεχτείς ότι είσαι μόνος σου, χωρίς τα social media, χωρίς τα like και την ψεύτικη προσοχή της καρδούλας του Instagram.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Δέκα ώρες μετά: Το άγχος
Η αποσύνδεση με κάνει να νιώσω ασήμαντος. Δεν έχω ποστάρει κάποια φωτογραφία από τον αθηναϊκό ουρανό με hashtag #skyporn και ως εκ τούτου δεν έχω πάρει μερικές δεκάδες like, που θα με κάνουν «γνωστό» ανάμεσα σε αγνώστους και θα με βοηθήσουν να ξεπεράσω τις αποτυχίες της πραγματικής ζωής. Η ψηφιακή ζωή σού δίνει τη δυνατότητα να ξεπεράσεις με επίπλαστο τρόπο το μειονεκτικό συναίσθημα που νιώθεις απέναντι σε πρόσωπα και προκλήσεις της κανονικής ζωής. Σου δίνει την ψευδαίσθηση ότι είσαι πιο σημαντικός όταν παίρνεις 150 like, την ώρα που ο άλλος παίρνει 50 ή 20. Σε κάνει να νομίζεις ότι μας ενδιαφέρει σε τι κούπα πίνεις τον πρωινό καφέ σου που ποστάρεις με hashtag #morning #saturday_morning #coffee #coffee_lover και ό,τι άλλο σκεφτείς, για να πάρεις περισσότερα like.O χρήστης των κοινωνικών δικτύων στον «πρώτο κόσμο» αγγίζει το κινητό του 2.600 φορές την ημέρα.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Σε όλο αυτό το παιχνίδι παίζω κι εγώ προφανώς. Μένοντας offline, δεν πήρα τα 100 like επίπλαστης προσοχής με τα οποία με τροφοδοτούν οι φίλοι μου. Το αίσθημα μοναξιάς έγινε πιο έντονο από τη σιωπή: όχι από τη σιωπή κάποιου ανθρώπου, αλλά από τη σιωπή του Messenger, του Viber, του WhatsΑpp, οι ήχοι των οποίων θα χτυπούσαν ως καμπάνες προσοχής: «Ε, Θοδωρή, κάποιος σε σκέφτηκε».«Υπάρχει κάποιος που να ενδιαφέρεται πραγματικά για μένα εκεί έξω;», αναρωτιέμαι. Η απόλυτη σιωπή και η μιζέρια που αυτή αποπνέει με στέλνουν έξω από το σπίτι. Ξεκινώ να περπατάω ανάμεσα σε κόσμο. Πηγαίνω στη Βαρβάκειο, περνάω από τη λαϊκή, επισκέπτομαι το σουπερμάρκετ της γειτονιάς. Το αίσθημα μοναξιάς υποχωρεί, όταν η έλλειψη ψηφιακής επικοινωνίας αντικαταστάθηκε από την παραδοσιακή λεκτική και από τον συγχρωτισμό μου με άλλους ανθρώπους. Ωστόσο, δεν εξαλείφεται, καθώς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης περιτριγυρίζεσαι από ανθρώπους που -θεωρητικά και σε κάποιον βαθμό- γνωρίζεις. Τώρα, είμαι ανάμεσα σε ξένους.Γυρίζω σπίτι με κακή διάθεση. «Πώς γεμίζουμε τώρα τόσο ελεύθερο χρόνο με ουσία;», αναρωτιέμαι. Η βιβλιοθήκη μου είναι η μοναδική σανίδα σωτηρίας. Πράγματι, πρώτη φορά χώρεσα τόσο Brecht, Hemingway, Rilke και Dostoyevsky σε ένα απόγευμα. Αυτό που μου κάνει εντύπωση είναι ότι στην αρχή μού ήταν πολύ δύσκολο να συγκεντρωθώ πάνω από το βιβλίο, αφού κάθε λίγο και λιγάκι κοίταζα το κινητό μου, έχοντας συνηθίσει να με αποσπούν από ό,τι κάνω οι ειδοποιήσεις των διάφορων εφαρμογών. Μετά από αρκετή προσπάθεια, απολαμβάνω σιγά-σιγά το γεγονός ότι πλέον μπορώ να αφιερωθώ απερίσπαστος σε μια δραστηριότητα που ήθελε αφοσίωση, την οποία συχνά δεν έχουμε, αφού επιστρέφουμε συνέχεια στην οθόνη μας. Πώς να συγκεντρωθείς πάνω σε κάτι, όταν σύμφωνα με έρευνες, ο χρήστης των κοινωνικών δικτύων στον «πρώτο κόσμο» αγγίζει το κινητό του 2.600 φορές την ημέρα;Μετά το διάβασμα, πηγαίνω για τρέξιμο. Είναι εντυπωσιακό ότι η αίσθηση μοναξιάς υποχωρεί όσο κάνω δραστηριότητες που μου αρέσουν και με γεμίζουν. Συνειδητοποιώ -πέμπτο συμπέρασμα- ότι αν δεν έχεις Ίντερνετ, δεν έχεις την ψευδαίσθηση ότι είσαι σημαντικός, αλλά έχεις πολύ περισσότερο χρόνο – και μάλιστα, ποιοτικό χρόνο. Πράγματι, αντί να τσατάρω με τις ώρες ή να ανεβάζω ηλίθια Instagram stories, μπορούσα να αφιερωθώ σε πράγματα που με χαλάρωναν και απολάμβανα, τα οποία πάντα ανέβαλα, «επειδή δεν είχα χρόνο».
15 ώρες μετά: Η απελπισία και τα βιβλία
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
20 ώρες μετά: Η πείνα
Το έκτο συμπέρασμα που προέκυψε από τη σαββατιάτικη έξοδό μου ήταν απλό: τα κοινωνικά δίκτυα και το Ίντερνετ καταστρέφουν ολοκληρωτικά τη δια ζώσης επικοινωνία, είτε αυτή οφείλεται σε επιλογή του χρήστη (τσεκάρω τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το chat, επειδή μου αρέσει) είτε σε ανάγκη του, καθώς σε κάποια επαγγέλματα, το να είσαι ενεργός 24 ώρες το 24ωρο σημαίνει ότι είσαι προσβάσιμος 24 ώρες το 24ωρο από το αφεντικό σου.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
30 ώρες μετά: Νέα μοναξιά
Περισσότερα από το VICEΠώς Είναι να Ζεις τα Δεκεμβριανά, τον Εμφύλιο, την ΕΣΣΔ και τη ΜεταπολίτευσηΠόσο Εθισμένος Είσαι στο Ελληνικό Ίντερνετ; Κάνε το Τεστ του VICE για να ΜάθειςΠέρασα μια Εβδομάδα σαν Ένας Επαγγελματίας InstagrammerΑκολουθήστε τον Θοδωρή Χονδρόγιαννο στο Facebook, στο Twitter και στο Instagram.