Ik gebruikte een menselijk Uber-surrogaat om mijn werk te doen

Dit mogelijke toekomstbeeld is geïnspireerd door een product dat een paar weken geleden werd geïntroduceerd op de MIT Tech Review's EmTechAsia conferentie, die in Singapore gehouden werd. Het ChameleonMask wordt door de website ervan omschreven als een systeem dat het mogelijk maakt om een gezicht op iemand anders’ gezicht te tonen. Kort na de onthulling verschenen de eerste tweets met foto’s van mensen die het nieuwe apparaat gebruikten. Op Twitter werd het al snel de "Human Uber" genoemd.

De iPad op het gezicht van de menselijke Uber die ik vandaag naar mijn werk heb gestuurd is eigenlijk de goedkope doe-het-zelfversie van het ChameleonMask. Het lijkt er zelfs nog op ook. Want uiteindelijk is dat ook wat het ChameleonMask is: een iPad die op een gezicht plakt. Het enige nadeel dat onze versie heeft is dat het voor de surrogaatpersoon wel erg moeilijk wordt om nog iets te zien met de iPad voor zijn gezicht.

De eerste taak die ik aan mijn menselijke Uber geef is vrij simpel: een document in Google Docs openen op mijn computer. Hij volgt mijn instructies meteen op, maar ik kan met moeite het scherm zien. Als ik hem vraag om dichter bij de computer te gaan zitten krijg ik enkel een stapel boeken te zien. Ik geef erg luide instructies maar hij hoort dat niet zo goed doordat de helm een groot deel van het geluid wegneemt.

"Nee, nee. Een beetje meer naar rechts!" draag ik hem op.

"Hier zo?" roept hij terug.

"Een beetje meer," antwoord ik.

"ZOALS NU!?"

Na het eerste uur heb ik het alleen nog maar voor elkaar gekregen om hem mijn laptop te laten opstarten en hem te laten inloggen op de accounts die ik gebruik om mijn werk te doen (e-mail, Slack, Chartbeat, het VICE-cms en Twitter). Normaal gezien duurt dat proces een paar minuten. Dat ene document vinden kostte me vandaag bijna een half uur.

Doordat mijn surrogaat zijn hoofd een klein beetje naar rechts buigt en dankzij het scherm van de iPad zie ik dat de rest van de collega's op kantoor, die in de buurt van hem waren, ergens anders zijn gaan zitten. Het moet ook wel lastig zijn om te werken in de buurt van iemand die schreeuwend een computer aan de praat probeert te krijgen. Degenen die zijn blijven zitten hebben hun smartphone in de hand en nemen foto's van mijn gezicht dat op het scherm van de iPad te volgen is. Vandaag ben ik gewoon een gezicht op een iPad, vastgeplakt op een helm, dat vanuit thuis werkt en op een luide en vervelende manier instructies geeft aan de blinde gast die ik naar kantoor heb gestuurd om mijn werk te doen.

Dit is de toekomst, maar het bemoeilijkt mijn werk alleen maar.

Het idee van een menselijke Uber is op zich niet slecht. Iemand op pad sturen om de dingen te doen die je zelf liever niet doet? Goed plan. Maar ten koste van wat?

ChameleonMask is uitgevonden door Jun Rekimoto, een professor in de informatica aan de Universiteit van Tokyo en directeur van de Sony Computer Science Laboratories. Zijn onderzoek omvatte "de interactie tussen mensen en computers, met computers aangepaste omgevingen en omgevingen waarin mensen samenwerken met een computer", volgens zijn profiel op LinkedIn.

Zo ziet het eruit wanneer de theorie van computers en mensen die samenwerken realiteit wordt:

Via e-mail vertelt Rekimoto me waar zijn uitvinding allemaal voor gebruikt kan worden en waarom het de moeite waard is. "Een presentatie geven, een lezing geven in een klaslokaal, deelname aan een conferentie, een arts die ziekenhuisrondes moet doen, een opleiding volgen,…" somt hij op.

Uiteraard kunnen deze dingen ook allemaal gedaan worden via een gesprek op Skype, Bluejeans of FaceTime. Geen van die acties vragen om de aanwezigheid van een vervangend persoon die jouw taken uitvoert. Het lijkt er dus op dat de menselijke Uber een oude technologie is verpakt in een nieuwe vorm. Tijdens mijn werkdag kom ik er achter dat het zelfs niet eens zo handig is. Het zit ergens vlak boven een FaceTime-gesprek, tussen een robot op zichzelf en de volledig gedigitaliseerde wereld die we verwachten in een niet al te verre toekomst. Ingenieus genoeg is de ChameleonMask niet om iemand in het ootje te kunnen nemen na een paar drankjes maar het is alleszins beter dan een van deze domme producten. Dit bestond al. Waarom zou je de mens er dan nog aan toevoegen?

"Een typische robot van tegenwoordig gebruikt wieltjes om rond te lopen, maar zijn mogelijkheden zijn erg beperkt," schrijft Rekimoto me via e-mail wanneer ik hem deze vraag stel. "Hij kan geen deur openen. Hij kan de trap niet op. Meer ontwikkelde menselijke robots zouden met deze situaties kunnen omgaan, maar zijn ook veel duurder. Daarom kwamen we met het idee van een menselijke surrogaat op de proppen."

Robots kunnen ook geen lunch maken. En nadat ik mijn menselijke Uber mijn ochtendtaken heb laten uitvoeren is het tijd voor exact dat. Mijn surrogaat heeft zijn lunch bij zich en gebruikt de testkeuken van Munchies om zijn lunch klaar te maken.

Hij maakt een broodje met spek, ei en kaas op brood dat hij getoast heeft in een klein oventje. Maar rekening houdend met het feit dat hij niets kan zien is dit eigenlijk erg gevaarlijk. Iedereen in zijn omgeving gaat helemaal op in wat hij doet. Onze fotograaf geeft hem een spatel. Een keukenmanager zorgt ervoor dat het gas op medium staat. Via FaceTime tel ik zeker drie personen die erg nerveus rond mijn menselijke Uber lopen om er zeker van te zijn dat hij zichzelf niet verwondt. Deze menselijke surrogaat in zijn hoogst mogelijke technische vorm kost echt enorm veel energie voor de mensen rondom hem.

Nadat hij het proces van vlammen en scherpe messen ontwijken achter zich heeft gelaten kan mijn menselijke Uber eten. Na een paar happen ben ik er van overtuigd dat niemand me nodig heeft en sta ik hem toe om zijn helm met de iPad af te nemen zodat hij in alle rust zijn eten kan nuttigen. Ik zou een goeie God zijn.

Na het middageten spreek ik af met Drew Schwartz, schrijver bij VICE, om te kletsen over een verhaal waar hij aan werkt. We nemen plaats in de lobby en beginnen te praten over hoe het gaat het met artikel, de lengte van het stuk, nieuwe details die hij ontdekt heeft en enkele deadlines. Het is de eerste keer die dag dat ik het gevoel heb dat ik mijn menselijke Uber gebruik waarvoor hij bedoeld is.

Drew zit normaal gesproken naast me op kantoor, dus hij doet nu hetzelfde bij mijn menselijke Uber, ook omdat hij hem al een aantal keer heeft moeten helpen tijdens deze dag. Drew begeleidde mijn menselijke Uber als hij dreigde te vallen of ergens op te stappen of als iets niet lukte, zoals mijn computer opstarten. Mijn menselijke Uber had de dag nooit door kunnen komen zonder Drew.

Na het gesprek leidt Drew mijn menselijke Uber naar een kast waar hij wat pennen en een notitieboek kan pakken zoals ik hem gevraagd had te doen. Tijdens de wandeling nemen collega's foto's van mijn menselijke Uber, waardoor ik even aan paparazzi moet denken. Ik ben al duizend keer naar die kast gelopen, maar nog nooit zoals vandaag.

Dat gezegd hebbende begin ik mezelf af te vragen hoe ethisch die menselijke Uber is. Stel dat dit ChameleonMask een hit wordt en we mensen de wereld insturen om onze taken uit te voeren met een vastgeplakte iPad op hun gezicht, zal het wel een grote afstand creëren tussen de surrogaten en degenen die het gebruiken. Ook zegt mijn broer dat het niet echt geweldig is om de hele dag opgesloten te zitten in een helm met een scherm ervoor. Op bepaalde momenten tijdens de dag, wanneer ik hem niet commandeer, geeft hij toe dat hij geneigd is om zijn ogen te sluiten en te mediteren, omdat hij de dag anders niet doorkomt. Is dat niet heel erg fout? Want uiteindelijk zijn menselijke Ubers ook gewoon mensen. Maar aan de andere kant is iemand anders’ werk uitvoeren altijd een hele opgave.

James McGrath geeft les in filosofie en ethiek als professor aan de Butler Universiteit in de Amerikaanse staat Indiana, en onderzoekt momenteel AI en ethiek. Hij ziet er geen ethisch probleem in om een menselijke Uber te gebruiken, mits je voor hun tijd betaalt. Hij denkt zelfs dat de kritieken die er zijn gekomen op het gebruik van een menselijke Uber niet echt nodig zijn en begrijpt waarom iemand eerder een menselijke surrogaat zou kiezen dan een simpele robot die videovergaderingen leidt. "De waarheid is dat we dit concept van iemand inhuren om ons te vertegenwoordigen al heel vaak toepassen. Denk maar aan de advocaten die voor ons spreken, of de verhuizers die dozen inladen en vervoeren," zegt hij via e-mail.

"Als ik niet naar Engeland kan reizen om een klas toe te spreken kan ik Skypen," gaat hij verder. "Als ik niet bij een conferentie aanwezig kan zijn kan ik altijd iemand anders vragen, die aanwezig is, om een paper in mijn plaats voor te lezen. Waarom zouden we die dingen niet combineren zodat iemand aangenomen kan worden om te bemiddelen en een aanvulling te zijn op mijn videoconferentiegesprek, door ook te schrijven op het bord en rond te kijken in het publiek?"

"Op dit moment staat het onderzoek nog in de kinderschoenen en hebben we enkel experimenteel getest," zegt Rekimoto nadat ik hem mijn ethische bezwaren heb voorgelegd. Hij geeft toe dat het wel een probleem zou zijn als de ChameleonMask zo populair zou worden dat mensen gedwongen zouden worden om voor surrogaat te spelen.

"Aan de andere kant," vertelt Rekimoto me in de e-mail, "het gevoel om een surrogaat te zijn is best interessant. Je wordt losgekoppeld van je eigen wil, wat betekent dat je geen verantwoordelijkheden meer hebt. En je hebt constant het gevoel dat je een ander mens helpt."

Mijn tweelingbroer verzekert me dat hij dat gevoel niet ervaarde. Omdat hij niets kon zien en zoveel hulp nodig had – een heel kantoor vol mensen moest hem constant helpen – bleek het tegenovergestelde waar te zijn.

Ik was er wel van overtuigd dat hij zijn vrije wil had kunnen behouden, maar omdat ik hem had opgedragen om enkel naar mij te luisteren deed hij dat ook. Om het uitzicht van mijn broer en een echte Chameleonmask te vergelijken vraag ik Rekimoto om me een foto op te sturen. Hij stuurt een 3D-foto.

"Zoals je kan zien op de foto plaatsen we de smartphone achter de tablet," schrijft hij. Het beeld van de camera op de smartphone zorgt ervoor dat de persoon die surrogaat is nog wel zicht heeft op de wereld rondom hem. Dit beeld wordt ook verzonden en weergegeven op een scherm voor de gebruiker." In een korte video op de site van ChameleonMask wordt dit uitgelegd met behulp van iets wat "Hacosco" lijkt te heten. Maar noch Rekimoto’s antwoord noch de video kan me ervan overtuigen dat het niet zo gedesoriënteerd aanvoelt voor de surrogaat als bij mijn broer het geval was. Want eigenlijk bekijk je je omgeving door het scherm van een telefoon, die een paar cm van je gezicht is verwijderd, terwijl je moet luisteren naar iemand die je aanwijzingen geeft. Klinkt gemakkelijk!

Ik kan er niets aan doen, maar ik blijf denken dat het gewoon echt aan de plaatsing van de iPad ligt. Zou het niet gemakkelijker zijn om hem aan een ketting of zoiets te hangen? Blijkbaar ligt mijn idee niet ver van het originele concept van ChameleonMask. Rekimoto vertelt me dat ze in het begin van plan waren om een versie op de markt te brengen die op de schouder gemonteerd kon worden.

"Ik denk dat de versie op de schouder praktischer is," zegt hij. Maar over het gezicht is echter." "Zelfs wanneer ik weet dat er een ander persoon achter het masker zit heb ik toch het gevoel dat ik met de persoon die weergegeven wordt op het scherm te maken heb," zegt hij. "Ik realiseerde me dat deze simpele aanpassing de mogelijkheid schept om menselijke aanwezigheid te creëren."

Mijn menselijke Uber, oftewel tweelingbroer, komt net op tijd terug van een koffiepauze om dat concept van "menselijke aanwezigheid" uit te voeren tijdens onze redactievergadering.

De vergadering duurt ongeveer een uur, zoals gewoonlijk. Als toevoeging op de wekelijkse updates wordt er gevraagd om nieuwe ideeën te verzinnen rond de Olympische Spelen.

Ik probeer heel aandachtig naar de nieuwe ideeën van mijn collega's te luisteren maar kan enkel het woord "curling" een aantal keer verstaan en de zin: "die rare sport waarbij je skiet en schiet met een geweer." Ik stel een aantal van mijn ideeën voor nadat ik me heb geëxcuseerd voor eventuele herhalingen. Niemand kijkt naar mij terwijl ik spreek.

De vergadering nadert zijn einde en ik heb er misschien 15% van begrepen. Om actueel te blijven, stellen een paar collega's voor de dag door te nemen in een bar in de buurt.

Aan de bar zitten nog meer mensen die staren en foto's nemen, Wat ik zeker van deze dag heb geleerd is dit: als je er niet van houdt om in het middelpunt van de belangstelling te staan is er een grote kans dat de menselijke Uber niets voor jou is. En dat geldt voor beide partijen.

Misschien moet je het een paar jaar geven. De menselijke Uber is een combinatie van twee dingen die we als mensheid al lang als normaal beschouwen zegt McGrath. Het idee van mensen inhuren om fysieke taken voor ons uit te voeren en te communiceren met anderen terwijl we zelf lichamelijk niet aanwezig kunnen zijn bestaat al lang. De menselijke Uber is dus een logisch vervolg. "Er is niets belachelijks aan het combineren van de twee," zegt McGrath. "Het is het soort ding dat op een dag eerder gewoon lijkt dan abnormaal."

Met andere woorden: raak er maar snel aan gewend, broer.

Volg Brian (en Sean) McManus op Twitter.