‘Vind je passie’ is een slecht advies

“Ontwikkel je passie” klinkt misschien niet zo mooi als “vind je passie”, maar volgens een paar recente onderzoeken is het waarschijnlijk wel een betere manier om iets te ontdekken wat je leuk vindt. Studiebegeleiders en mentors bedoelen het goed als ze studenten adviseren om hun passie te vinden, maar Paul O’Keefe, hoogleraar psychologie aan de Yale-NUS in Singapore en hoofdauteur van een van de onderzoeken, zegt dat dit advies misleidend kan zijn.

“Als je tegen iemand zegt dat hij zijn passie moet vinden, dan schep je het idee dat iemands interesses en passies vastliggen; dat ze ergens diep van binnen liggen verscholen, wachtend tot ze naar buiten mogen,” zegt O’Keefe. “En dat zodra je ze vindt, er een soort magisch gevoel van eindeloze motivatie en inspiratie over je heen zal komen.”

O’Keefe werkt samen met Carol Dweck, een pionier op het gebied van mindsetonderzoek, en Greg Walton, hoogleraar psychologie aan de Stanford University, om te onderzoeken waarom sommige mensen met veel succes hun interesses najagen, en andere niet. De studie bouwt voort op eerder onderzoek van Dweck, die stelt dat mindset voor een belangrijk deel bepaalt of je tegenslagen en hobbels tijdens je opleiding kunt overwinnen.

“Uit tientallen jaren van onderzoek blijkt dat iemands mindset ervoor zorgt dat mensen bepaalde uitdagingen op heel verschillende manieren bekijken,” zegt O’Keefe. “Mensen kunnen geloven dat intelligentie vastligt en relatief onveranderbaar is, maar mensen kunnen ook geloven dat je intelligentie kun kneden, dat je echt slimmer kunt worden als je je best doet en er energie in stopt.”

Het onderzoek van Dweck keek vooral naar de impact van mindset op intelligentie, maar O’Keefe en zijn collega’s wilden ook uitzoeken of mindset een vergelijkbaar effect heeft op de ontwikkeling van interesses en passies. Een reeks onderzoeken met 470 studenten laat zien dat mensen die geloven dat je jezelf kunt kneden ook meer openstaan voor het ontwikkelen van nieuwe interesses. Hieruit is op te maken dat een zogenaamde ‘growth mindset’ kan helpen om nieuwe interesses continu te blijven ontwikkelen, in plaats van te zoeken naar één passie en het daarbij te laten zodra je denkt dat je die gevonden hebt.

“Denk aan alle dingen die we moeten leren in deze wereld – cursussen, nieuwe vaardigheden op ons werk, of gewoon dingen die het leven leuk maken,” zegt O’Keefe. “Met een growth mindset kunnen we nieuwe interesses blijven ontwikkelen, en kunnen we steeds verder zoeken naar verbindingen tussen de interesses die er altijd al waren en de interesses die nieuw zijn.”

Het openstaan voor nieuwe interessegebieden is belangrijk, niet alleen omdat het leven hierdoor interessanter wordt, maar ook omdat het helpt om verschillende disciplines met elkaar te verbinden. Dat is een belangrijk onderdeel van innovatie. Onderzoeksgebieden die nu ver ontwikkeld zijn, zoals neurowetenschappen, zijn ooit mogelijk gemaakt omdat mensen verschillende wetenschapsgebieden – zoals natuurkunde, statistiek, anatomie en psychologie – hebben gecombineerd.

Het romantiseren van passie is problematisch, omdat mensen meer de neiging krijgen om hun interesse te verliezen wanneer het moeilijk wordt, volgens het onderzoek. In een van de studies kregen studenten eerst een vermakelijke animatievideo te zien over zwarte gaten en astrofysica, om hun interesse te wekken. Daarna kregen ze allemaal een wetenschappelijk artikel over hetzelfde onderwerp te lezen, met allerlei moeilijke sommen en abstracte taal. De groep studenten met een ‘fixed mindset’ verloor de meeste interesse zodra de informatie wat gecompliceerder werd, ook als deze studenten vlak daarvoor nog met veel belangstelling naar de animatievideo hadden gekeken. “Er was niet aan hun verwachtingen voldaan. Ze dachten dat deze nieuwe interesse een soort magisch gevoel van motivatie en kracht zou brengen. Maar op het moment dat het wat moeilijker wordt, veranderen ze van gedachten en zeggen tegen zichzelf ‘hm, misschien is dit toch niet echt mijn interesse’,” zegt O’Keefe. “Mensen met een fixed mindset hebben het idee dat de passie ervoor moet zorgen dat het makkelijk wordt om je passie te volgen.”

De interesse van mensen met een growth mindset kreeg ook een kleine dip toen het wat moeilijker werd, maar over het geheel genomen waren deze mensen nog wel geïnteresseerd. Als mensen begrijpen dat een nieuwe interesse niet automatisch een eindeloze bron aan inspiratie met zich meebrengt, en dat ze waarschijnlijk met wat uitdagingen te maken krijgen, helpt dit om hun interesse te behouden. Ook als het moeilijk wordt.

Een growth of een fixed mindset ontwikkelt zich waarschijnlijk al op jonge leeftijd. Uit een onderzoek van Dweck uit 1998 blijkt dat kinderen die na het voltooien van een taak iets te horen krijgen als ‘wat ben je slim!’ eerder geloven dat intelligentie vaststaat. Kinderen die iets te horen krijgen als ‘wat heb je goed je best gedaan!’ lijken intelligentie eerder te zien als iets waar je aan kan werken en wat je kan verbeteren.

In Dwecks onderzoek wordt een mogelijke manier gegeven waarop een fixed of een growth mindset ontstaat, maar je bent nog niet verloren als je als kind alleen maar hebt gehoord dat je zo slim bent.

De Stanford-psycholoog Greg Waldon, een van de co-auteurs van het nieuwe onderzoek, denkt dat de manier waarop we tegen mogelijke interesses en passies aankijken een keus is. In ieder geval voor een deel. Zelfreflectie helpt ons misschien om bewust te worden van gedachten die ontstaan vanuit een fixed mindset, en om ze te onderscheppen voordat ze ons de verkeerde kant op sturen.

“Als student probeer je misschien een paar dingen uit en denk je: oh, ik dacht dat ik dit interessant vond, maar dat vind ik niet, want ik vond deze les heel saai. Op dat moment kun je jezelf afvragen: is het terecht dat ik dit denk? Is dit een reflectie op het idee dat passies gevonden moeten worden? Of kan ik hier een interesse in ontwikkelen?” zegt Walton. Deze vragen kunnen mensen helpen om betere keuzes te maken, die meer in lijn liggen met hun doelen en waarden.

Voor de mensen die druk bezig zijn met het ontwikkelen van nieuwe interesses en passies, heeft Zorana Ivcevic, onderzoeker aan het Yale Center for Emotional Intelligence en directeur van het Emotion and Creativity Lab een ander advies: stel actief doelen rond nieuw ontwikkelde interesses. “We denken dat het ontwikkelen van interesses en passies begint bij de inzet – door de activiteit onderdeel te maken van het dagelijks leven en door doelen te stellen. Als mensen er beter in worden en zelfverzekerder worden, willen ze er ook graag mee doorgaan. Dat is eigenlijk de emotionele component van passie,” zegt Ivcevic. Ze voegt daaraan toe dat brede interesses vaak leiden tot inspiratie voor nieuwe ideeën. Dat is bijvoorbeeld misschien waarom Nobelprijswinnaars zich ook vaker dan gemiddeld bezighouden met artistiek werk.

Anders gezegd: “vind waar je passie ligt” is misschien niet het slechtste advies ter wereld, maar je moet het met een korreltje zout nemen. Iets vinden waar je mogelijk een passie voor hebt is de eerste stap.